ید بیضا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ید بَيْضَاء''' (دست تابان) از جمله [[معجزه|معجزات]] نه‌گانه [[حضرت موسی]](ع) که [[قرآن]] در پنج مورد از آن یاد کرده است. در این معجزه، دست حضرت موسی(ع) سفید و درخشان شد. این معجزه یکبار قبل از رفتن به ملاقات [[فرعون]] و یکبار در حضور فرعون واقع شد. [[تورات]] نیز این معجزه را نقل کرده که در برخی جزئیات متفاوت از نقل قرآن است.

==معجزه ید بَيْضَاء==

معجزه ید بیضاء (دست تابان) از جمله معجزات نه‌گانه حضرت موسی(ع) بوده است.<ref>سوره نمل، آیه ۱۲</ref> قرآن در سوره‌های [[سوره اعراف|اعراف]]، [[سوره طه|طه]]، [[سوره شعراء|شعراء]]، [[سوره نمل|نمل]] و [[سوره قصص|قصص]] از آن یاد کرده است.<ref>سوره اعراف: آیه۱۰۸؛ سوره طه، آیه۲۲؛ سوره شعراء، آیه۳۳؛ سوره نمل، آیه۱۲؛ سوره قصص، آیه۳۲.</ref> و آن را چنین نقل می‌کند: «{{متن قرآن|اسْلُكْ يَدَكَ فىِ جَيْبِكَ تخَْرُجْ بَيْضَاءَ مِنْ غَيرِْ سُوء؛ دستت را در گريبانت ببر تا بدون هيچ عيبى سفيد و درخشان بيرون آيد.»|سوره= [[سوره قصص|قصص]]|آیه= ۳۲}}

بنابر نظر برخی از مفسران، اعجاز ید بیضاء به این نحو بوده که دست حضرت موسی(ع) نورانی گشته و از آن نور پراکنده می‌شد.<ref>شبر، تفسير القرآن الكريم، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۸۰؛ طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن،۱۳۷۲ش، ج‏۴، ص ۷۰۵</ref> نور این دست به نحوی بود که برای همه افراد حاضر در نزد فرعون قابل دیدن بود.  

برخی دیگر از مفسران معتقدند که رنگ پوست حضرت موسی(ع) گندم‌گون بوده است. در این اعجاز دست حضرت موسی(ع) کاملا سفید گشته و همین سبب تعجب دیگران گشت.<ref>شیخ طوسی، التبيان في تفسير القرآن، ج‏۴، ص۴۹۲؛ مغنیه، تفسير الكاشف، ۱۴۲۴، ج‏۳، ص۳۷۵.</ref>

در آیات قرآن ذکر معجزه ید بیضاء همیشه با قید «مِنْ غَيْرِ سُوء» همراه بوده است. مفسران این تعبیر را به این معنا می‌دانند که سفیدی دست حضرت موسی(ع) به مانند دست انسان مریض و دارای بیماری پوستی نبوده است.<ref>فخر رازی، مفاتيح الغيب، ۱۴۲۰ق، ج‏۱۴، ص۳۳۰؛ قرطبی، الجامع لأحكام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج‏۷، ص ۲۵۷</ref> برخی از روایات شیعه <ref> شیخ صدوق، معانی الأخبار، ۱۴۰۳ق، النص، ص۱۷۳</ref> و اهل سنت<ref>سیوطی، الدر المنثور في تفسير المأثور،۱۴۰۴ق، ج‏۴، ص۲۹۵</ref> نیز همین معنا را تأیید می‌کنند. اما متن [[تورات]] برخلاف این است:  

:::«خداوند باز به او گفت: حال دستت را در بغلت فرو ببر. دستش را در بغلش فرو برد (همين‏كه) آن را بيرون آورد اينک دستش بَرَص گرفته، چون برف (سفيد شده) بود.* گفت: دستت را به بغلت بازگردان. دستش را به بغلش بازگردانيد. (همين‏كه) آن را از بغلش بيرون آورد اينک مثل بدنش گرديد».<ref>کتاب مقدس، سِفر خروج؛ باب ۴:‌ فقره۶-۷.</ref>

* شبر، سید عبد الله، تفسیر القرآن الکریم، بیروت، دار البلاغة للطباعة و النشر، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.

* شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: شیخ آقابزرگ تهرانی، تحقیق: قصیرعاملی، احمد، بیروت، داراحیاءالتراث العربی، بی تا.

* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی‏، محمد جواد، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.

* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: موسوی جزائری، سید طیب، قم،‏ دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.

* فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، داراحیاءالتراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.

* مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.