پرش به محتوا

قارون: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ فوریهٔ ۲۰۱۸
اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>M.r.seifi
(اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع)
خط ۴۸: خط ۴۸:


==شخصیت‌شناسی==
==شخصیت‌شناسی==
قارون بن یصْهُرَ<ref>طبری، تاریخ طبری،۱۳۸۷ق، ج ۱،ص ۴۴۳</ref> از جمله افراد مشهور زمان حضرت موسی(ع) که چهار بار در قرآن از او نام برده شده است.<ref>قصص، ۷۶ و ۷۹؛ عنکبوت، ۳۹؛ غافر، ۲۴.</ref>
قارون بن یصْهُرَ<ref>طبری، تاریخ طبری،۱۳۸۷ق، ج ۱،ص ۴۴۳</ref> از جمله افراد مشهور زمان حضرت موسی(ع) که چهار بار در قرآن از او نام برده شده است.<ref>سوره قصص، آیات ۷۶ و ۷۹؛ سوره عنکبوت، آیه ۳۹؛ سوره غافر، آیه ۲۴.</ref>


با اینکه قارون از [[بنی اسرائیل]] بود<ref>قصص، ۷۶.</ref> و طبق برخی منابع پسر عموی حضرت موسی<ref>ابن أبی حاتم، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۰۰</ref> و طبق برخی منابع دیگر پسر خاله<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۴۱</ref> وی به شمار می‌رفت، اما در جزو مخالفان حضرت موسی(ع) شد. قرآن او را در بدکاری در ردیف فرعون و هامان قرار داده است: «وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسی بَِایتِنَا وَ سُلْطَانٍ مُّبِینٍ*إِلی فِرْعَوْنَ وَ هَامَانَ وَ قَارُونَ فَقَالُواْ سَاحِرٌ کذَّاب؛ و به راستی موسی را با معجزات خود و برهانی آشکار فرستادیم،* به سوی فرعون و هامان و قارون، ولی [آنان] گفتند: (موسی) جادوگری بسیار دروغگوست».<ref>غافر،‌ ۲۳-۲۴.</ref> برخی منابع قارون را عامل فرعون بر [[بنی‌اسرائیل]] دانسته‌اند که بر ایشان ظلم بسیار کرد.<ref> بغوی، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۵۴۳</ref> برخی از مفسران، قارون را از جمله مصادیق آیه: «الَّذِینَ آذَوْا مُوسی؛ کسانی که موسی را اذیت کردند»<ref>احزاب، ۶۹.</ref> دانسته‌اند.<ref>زمخشری، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ۱۴۰۷، ج۳، ص۵۶۳.</ref>
با اینکه قارون از [[بنی اسرائیل]] بود<ref>سوره قصص، آیه ۷۶.</ref> و طبق برخی منابع پسر عموی حضرت موسی<ref>ابن أبی حاتم، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۰۰</ref> و طبق برخی منابع دیگر پسر خاله<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۴۱</ref> وی به شمار می‌رفت، اما در جزو مخالفان حضرت موسی(ع) شد. قرآن او را در بدکاری در ردیف فرعون و هامان قرار داده است: «وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسی بَِایتِنَا وَ سُلْطَانٍ مُّبِینٍ*إِلی فِرْعَوْنَ وَ هَامَانَ وَ قَارُونَ فَقَالُواْ سَاحِرٌ کذَّاب؛ و به راستی موسی را با معجزات خود و برهانی آشکار فرستادیم،* به سوی فرعون و هامان و قارون، ولی [آنان] گفتند: (موسی) جادوگری بسیار دروغگوست».<ref>غافر،‌ ۲۳-۲۴.</ref> برخی منابع قارون را عامل فرعون بر [[بنی‌اسرائیل]] دانسته‌اند که بر ایشان ظلم بسیار کرد.<ref> بغوی، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۵۴۳</ref> برخی از مفسران، قارون را از جمله مصادیق آیه: «الَّذِینَ آذَوْا مُوسی؛ کسانی که موسی را اذیت کردند»<ref>سوره احزاب، آیه ۶۹.</ref> دانسته‌اند.<ref>زمخشری، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ۱۴۰۷، ج۳، ص۵۶۳.</ref>


==ثروت قارون==
==ثروت قارون==
قرآن؛ ثروت قارون را چنین توصیف می‌کند: «وَ آتَیناهُ مِنَ الْکنُوزِ ما إِنَّ مَفاتِحَهُ لَتَنُوأُ بِالْعُصْبَةِ أُولِی الْقُوَّةِ؛ ما آن‌قدر از گنج‌ها به او داده بودیم که حمل کلیدهای آن برای یک گروه زورمند مشکل بود».<ref>قصص، ۷۶.</ref> {{یادداشت| در معنای این آیه اختلاف وجود دارد؛ برخی از مفسران تعبیر «مَفاتِحَ» را اشاره به اصل صندوق‌ها دانسته‌اند. به این ترتیب مفهوم آیه چنین می‌شود که قارون آن قدر طلا و نقره و اموال گرانبها و قیمتی داشت که صندوق آنها را، گروهی از مردان نیرومند به زحمت جابجا می‌کردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴، ج۱۶، ص۱۵۳</ref>برخی نیز این تعبیر را اشاره به کلید صندوق‌ها دانسته‌اند.<ref>شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۱۷۶.</ref>}}
قرآن؛ ثروت قارون را چنین توصیف می‌کند: «وَ آتَیناهُ مِنَ الْکنُوزِ ما إِنَّ مَفاتِحَهُ لَتَنُوأُ بِالْعُصْبَةِ أُولِی الْقُوَّةِ؛ ما آن‌قدر از گنج‌ها به او داده بودیم که حمل کلیدهای آن برای یک گروه زورمند مشکل بود».<ref>سوره قصص، آیه ۷۶.</ref> {{یادداشت| در معنای این آیه اختلاف وجود دارد؛ برخی از مفسران تعبیر «مَفاتِحَ» را اشاره به اصل صندوق‌ها دانسته‌اند. به این ترتیب مفهوم آیه چنین می‌شود که قارون آن قدر طلا و نقره و اموال گرانبها و قیمتی داشت که صندوق آنها را، گروهی از مردان نیرومند به زحمت جابجا می‌کردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴، ج۱۶، ص۱۵۳</ref>برخی نیز این تعبیر را اشاره به کلید صندوق‌ها دانسته‌اند.<ref>شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، دار احیاء التراث العربی، ج۸، ص۱۷۶.</ref>}}
همچنین آیه: «فَخَرَجَ عَلی قَوْمِهِ فی زِینَتِهِ؛ قارون با زیور و تجمل بر قومش وارد شد.»<ref>قصص، ۷۹.</ref> نشان می‌دهد او در آشکار ساختن ثروت خود و فخر فروشی به آن، ابائی نداشت.
همچنین آیه: «فَخَرَجَ عَلی قَوْمِهِ فی زِینَتِهِ؛ قارون با زیور و تجمل بر قومش وارد شد.»<ref>سوره قصص، آیه ۷۹.</ref> نشان می‌دهد او در آشکار ساختن ثروت خود و فخر فروشی به آن، ابائی نداشت.
این نوع تعبیرات قرآن -که به همین اندازه نیز در قرآن کم‌نظیر است- به همراه انبوهی از نقل‌ها و گفتارهای تاریخی پیرامون ثروت قارون، او را به عنوان نمادی از ثروتمندی مطرح ساخته است. این رویکرد در شعر و ادبیات فارسی نیز تبلور بسیاری داشته و بسیاری از شاعران، از این نماد استفاده کرده‌اند:
این نوع تعبیرات قرآن -که به همین اندازه نیز در قرآن کم‌نظیر است- به همراه انبوهی از نقل‌ها و گفتارهای تاریخی پیرامون ثروت قارون، او را به عنوان نمادی از ثروتمندی مطرح ساخته است. این رویکرد در شعر و ادبیات فارسی نیز تبلور بسیاری داشته و بسیاری از شاعران، از این نماد استفاده کرده‌اند:
{{شعر۲|ز بیخودی طلب یار می‌کند حافظ|چو مفلسی که طلبکار گنج قارون است<ref>حافظ، دیوان حافظ، ۱۳۷۹ش، غزل شماره ۵۴.</ref>}}
{{شعر۲|ز بیخودی طلب یار می‌کند حافظ|چو مفلسی که طلبکار گنج قارون است<ref>حافظ، دیوان حافظ، ۱۳۷۹ش، غزل شماره ۵۴.</ref>}}
خط ۶۰: خط ۶۰:


==ایمان به حضرت موسی(ع)==
==ایمان به حضرت موسی(ع)==
قارون قبل از کوچ بنی‌اسرائیل به سمت سرزمین موعود، به موسی(ع) ایمان آورد و با گذشت زمان، صاحب موقعیتی در میان یهودیان شد و حتی او را عالم به تورات نیز دانسته‌اند.<ref> شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۱۷۵.</ref> قارون دارای صدای زیبایی بود و تورات را به زیبایی برای یهودیان می‌خواند.<ref> ابن کثیر، البدایةوالنهایة، ۱۴۰۷، ج ۱، ص۳۰۹.</ref> قارون به همراه بنی‌اسرائیل، [[مصر]] را ترک کرد و به سمت سرزمین موعود حرکت کرد؛ اما به جهت نافرمانی در جنگ، خداوند آن‌ها را سال‌ها در بیابان سرگردان ساخت.<ref>مائده، ۲۴-۲۶.</ref>
قارون قبل از کوچ بنی‌اسرائیل به سمت سرزمین موعود، به موسی(ع) ایمان آورد و با گذشت زمان، صاحب موقعیتی در میان یهودیان شد و حتی او را عالم به تورات نیز دانسته‌اند.<ref> شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، دار احیاء التراث العربی، ج۸، ص۱۷۵.</ref> قارون دارای صدای زیبایی بود و تورات را به زیبایی برای یهودیان می‌خواند.<ref> ابن کثیر، البدایةوالنهایة، ۱۴۰۷، ج ۱، ص۳۰۹.</ref> قارون به همراه بنی‌اسرائیل، [[مصر]] را ترک کرد و به سمت سرزمین موعود حرکت کرد؛ اما به جهت نافرمانی در جنگ، خداوند آن‌ها را سال‌ها در بیابان سرگردان ساخت.<ref>سوره مائده، آیات ۲۴-۲۶.</ref>


== نافرمانی و عذاب الهی==
== نافرمانی و عذاب الهی==
با گذشت زمان، قارون شروع به نافرمانی‌ کرده و موجب خشم [[خداوند]] و پیامبرش شد. از مجموع آیات قرآن به دست می‌آید که سرکشی او بیشتر به جهت غرور و [[تکبر]] بوده است.<ref>طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۳۲.</ref>  
با گذشت زمان، قارون شروع به نافرمانی‌ کرده و موجب خشم [[خداوند]] و پیامبرش شد. از مجموع آیات قرآن به دست می‌آید که سرکشی او بیشتر به جهت غرور و [[تکبر]] بوده است.<ref>طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۳۲.</ref>  


قرآن، عذاب الهی که موجب نابودی قارون شد را چنین نقل می‌کند: «فخََسَفْنَا بِهِ وَ بِدَارِهِ الْأَرْضَ؛ پس او و خانهاش را در زمین فرو بردیم»<ref>قصص، ۸۱.</ref>  
قرآن، عذاب الهی که موجب نابودی قارون شد را چنین نقل می‌کند: «فخََسَفْنَا بِهِ وَ بِدَارِهِ الْأَرْضَ؛ پس او و خانهاش را در زمین فرو بردیم»<ref>سوره قصص، آیه ۸۱.</ref>  


[[پرونده:سرگردانی یهود در بیابان. تابلو فرش.jpg|300px|بندانگشتی|فرش دستباف مربوط به وقایع [[بنی‌اسرائیل]] در بیابان سینا که در آن به داستان قارون نیز اشاره شده است.]]
[[پرونده:سرگردانی یهود در بیابان. تابلو فرش.jpg|300px|بندانگشتی|فرش دستباف مربوط به وقایع [[بنی‌اسرائیل]] در بیابان سینا که در آن به داستان قارون نیز اشاره شده است.]]
خط ۸۹: خط ۸۹:


* '''جدایی از توبه‌کنندگان و اذیت موسی(ع)'''
* '''جدایی از توبه‌کنندگان و اذیت موسی(ع)'''
«بنی‌اسرائیل در دوران سرگردانی در بیابان؛ مشغول [[توبه]] بودند تا خداوند آنان را ببخشد. اما با گذشت زمان؛ قارون از جمع توبه‌کنندگان جدا شد. حضرت موسی(ع) که قارون را دوست می‌داشت، به نزد او رفته و گفت:‌ای قارون. قوم تو در حال توبه هستند و تو از آن‌ها جدا شدی. به آن‌ها بپیوند که در غیر این صورت عذاب الهی شامل حال تو خواهد شد. قارون گفتار او را به تمسخر گرفت.... قارون دستور داد که بر روی موسی(ع) خاکستر بریزند.... زمین، قارون را به همراه اموال و قصرش به درون خود برد.<ref> علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ۱۴۰۴، ج۲، ص۱۴۵.</ref>
«بنی‌اسرائیل در دوران سرگردانی در بیابان؛ مشغول [[توبه]] بودند تا خداوند آنان را ببخشد. اما با گذشت زمان؛ قارون از جمع توبه‌کنندگان جدا شد. حضرت موسی(ع) که قارون را دوست می‌داشت، به نزد او رفته و گفت:‌ای قارون. قوم تو در حال توبه هستند و تو از آن‌ها جدا شدی. به آن‌ها بپیوند که در غیر این صورت عذاب الهی شامل حال تو خواهد شد. قارون گفتار او را به تمسخر گرفت.... قارون دستور داد که بر روی موسی(ع) خاکستر بریزند.... زمین، قارون را به همراه اموال و قصرش به درون خود برد.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴، ج۲، ص۱۴۵.</ref>


با اینکه قرآن، از ذکر محل وقوع حادثه که در مصر اتفاق افتاده یا در صحرای سینا، ساکت است ولی از [[روایات]]، تفاسیر و تورات برمی‌آید که عذاب خداوند در صحرای سینا بر قارون اتفاق افتاده است.{{یادداشت| برخی از محققان احتمال داده‌اند این وقائع در مصر اتفاق افتاده و قارون در مصر دچار عذاب الهی گردیده است: «بنی‌اسرائیل در صحرای سینا به صورت بیابان گرد زندگی می‌کردند و وسیلهای برای کسب ثروت زیاد در آنجا فراهم نبود. همچنین بنی‌اسرائیل در صحرای سینا خیمهها و چادرها زده بودند و خیمه اجتماع مجلس شوری و قضاوت و غیره آنان بود ولی لفظ «فَخَسَفْنا بِهِ وَ بِدارِهِ الْأَرْضَ» نشان می‌دهد که قارون کاخ مجلّلی داشته است؛ لذا احتمال دارد که قضیه قارون در مصر اتفاق افتاده باشد.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش،‌ ج۵، ص۳۱۲</ref>}}
با اینکه قرآن، از ذکر محل وقوع حادثه که در مصر اتفاق افتاده یا در صحرای سینا، ساکت است ولی از [[روایات]]، تفاسیر و تورات برمی‌آید که عذاب خداوند در صحرای سینا بر قارون اتفاق افتاده است.{{یادداشت| برخی از محققان احتمال داده‌اند این وقائع در مصر اتفاق افتاده و قارون در مصر دچار عذاب الهی گردیده است: «بنی‌اسرائیل در صحرای سینا به صورت بیابان گرد زندگی می‌کردند و وسیلهای برای کسب ثروت زیاد در آنجا فراهم نبود. همچنین بنی‌اسرائیل در صحرای سینا خیمهها و چادرها زده بودند و خیمه اجتماع مجلس شوری و قضاوت و غیره آنان بود ولی لفظ «فَخَسَفْنا بِهِ وَ بِدارِهِ الْأَرْضَ» نشان می‌دهد که قارون کاخ مجلّلی داشته است؛ لذا احتمال دارد که قضیه قارون در مصر اتفاق افتاده باشد.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش،‌ ج۵، ص۳۱۲</ref>}}
خط ۱۱۱: خط ۱۱۱:
* حافظ، شمس الدین محمد، دیوان حافظ شیرازی، تهران، جمهوری، ۱۳۷۹ش.
* حافظ، شمس الدین محمد، دیوان حافظ شیرازی، تهران، جمهوری، ۱۳۷۹ش.
* زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت،‌دار الکتاب العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق.
* زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت،‌دار الکتاب العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق.
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه: شیخ آقابزرگ تهرانی، تحقیق: قصیرعاملی، احمد،‌دار احیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا.
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه: شیخ آقابزرگ تهرانی، تحقیق: قصیرعاملی، احمد،‌ بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
* طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، مدیریت حوزه علمیه قم، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
* طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، مدیریت حوزه علمیه قم، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی، محمد جواد، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ق.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی، محمد جواد، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ق.
* طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق: ابراهیم، محمد أبو الفضل، بیروت،‌دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
* طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق: ابراهیم، محمد أبو الفضل، بیروت،‌دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
* قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، تهران،‌دار الکتب الإسلامیة، چاپ ششم، ۱۳۷۱ق.
* قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، تهران،‌دار الکتب الإسلامیة، چاپ ششم، ۱۳۷۱ق.
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: موسوی جزائری، قم، سید طیب،دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴.
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: موسوی جزائری، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران،‌دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران،‌دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.


کاربر ناشناس