آیه نبأ: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیه نَبَأ''' ششمین آیه [[سوره]] [[سوره حجرات|حُجُرات]] است که در علم [[اصول فقه]]، به عنوان دلیلی بر حجیت [[خبر واحد]] بررسی می‌شود. بیشتر [[تفسیر|مفسران]]، [[اسباب نزول|شأن نزول]] این آیه را ماجرایی می‌دانند که در آن، [[اسلام|مسلمانان]] بر اساس خبر [[ولید بن عقبه|ولید بن عُقبه]]، قصد حمله به قبیله [[بنی المصطلق|بنی المُصطَلَق]] را داشتند.

مفسران دو [[شأن نزول]] برای این آیه ذکر کرده‌اند: بیشتر مفسران نوشته‌اند که آیه در خصوص ولید بن عُقبه، نازل شده است که [[پیامبر(ص)]] او را برای جمع‌آوری [[زکات]]، به سوی قبیله [[بنی المصطلق|بنی المُصطَلَق]] اعزام کرده بود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۲، ص۱۵۳</ref> به گفته [[فضل بن حسن طبرسی]] در  [[مجمع البیان]] هنگامی که اهل قبیله بنی مصطلق باخبر شدند که نماینده رسول خدا(ص) به سوی آنان می‌آید، به استقبال او آمدند، اما ولید به جهت دشمنی‌ای که در [[جاهلیت]] با آنان داشت تصور کرد به قصد کشتنش آمده‌اند. از این رو نزد پیامبر(ص) بازگشت و گفت: آنها از پرداخت زکات خودداری کرده‌اند. پیامبر(ص) تصمیم گرفت با آنها پیکار کند که این آیه نازل شد و به مسلمانان دستور داد که هر گاه فاسقی خبری آورد درباره آن تحقیق کنید.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۱۹۸.</ref>

برخی نیز گفته‌اند: آیه درباره ماجرای تهمت به [[ماریه همسر پیامبر(ص)]] نازل شده است. در این داستان [[حضرت علی(ع)]] که مأمور مجازات خاطی بود، از پیامبر(ص) پرسید که آیا می‌تواند در صورتی که مشاهداتش بر خلاف گفته‌های دیگران بود، به شایعات اعتماد نکند. پیامبر هم به او چنین اجازه‌ای داد. در پایان معلوم شد که گناهی صورت نگرفته و شایعات دروغ بوده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۱۹۸و۱۹۹</ref>

در [[اصول فقه]]، از آیه نبأ، برای اثبات حجیت [[خبر واحد]] بحث شده است.<ref>مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۶۲.</ref> اصولیان درباره اثبات حجیت خبر واحد از طریق این آیه، اتفاق‌نظر ندارند. [[محمدحسین نائینی]] استناد به آن را برای اثبات حجیت خبر واحد، صحیح دانسته است<ref>نائینی، فوائد الاصول، ۱۳۷۶ش، ج‌۳، ص۱۸۷.</ref> اما [[شیخ انصاری]] بر این باور است که آیه، بر حجیت خبر واحد دلالت ندارد.<ref>شیخ انصاری، فرائد الاُصول، ۱۴۱۶ق، ص۱۱۶-۱۳۶.</ref>