پرش به محتوا

ازدواج دختر باکره: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
imported>M.r.seifi
(←‏فلسفه اجازه پدر: اصلاح جزئی)
جز (تمیزکاری)
خط ۳: خط ۳:
'''ازدواج دختر باکره''' یکی از مسائل اختلافی در بین فقیهان شیعه است که در آن از لزوم یا عدم لزوم [[اذن ولی]]، برای [[ازدواج]] دختران دوشیزه بحث می‌شود. طبق نظر [[شیخ صدوق]] و اکثر فقهای معاصر دختر دوشیزه برای [[ازدواج موقت]] یا [[ازدواج|دائم]]، باید از پدر و در صورت نبودن پدر از جد پدری خود اجازه بگیرد ولی برخی از فقهای گذشته از جمله [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، [[شیخ مفید]]، «اجازه ولی» را برای ازدواج دختر [[بلوغ|بالغه]] شرط نمی‌دانند. به باور برخی در گذشته این نظریه مشهور بوده است.
'''ازدواج دختر باکره''' یکی از مسائل اختلافی در بین فقیهان شیعه است که در آن از لزوم یا عدم لزوم [[اذن ولی]]، برای [[ازدواج]] دختران دوشیزه بحث می‌شود. طبق نظر [[شیخ صدوق]] و اکثر فقهای معاصر دختر دوشیزه برای [[ازدواج موقت]] یا [[ازدواج|دائم]]، باید از پدر و در صورت نبودن پدر از جد پدری خود اجازه بگیرد ولی برخی از فقهای گذشته از جمله [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، [[شیخ مفید]]، «اجازه ولی» را برای ازدواج دختر [[بلوغ|بالغه]] شرط نمی‌دانند. به باور برخی در گذشته این نظریه مشهور بوده است.


فقهای شیعه معتقدند، اگر زن، باکره نبود یا پدر و جد پدری نداشت، برای ازدواج به اجازه فرد دیگری نیاز ندارد. همچنین به گفته گروهی از [[مجتهد|فقها]]، در صورتی که برای دختر دوشیزه مورد ازدواج مناسبی پیدا شده و عُرفاً هم‌سنگ هم بودند، اجازه پدر و جد پدر لازم نیست.  
فقهای شیعه معتقدند، اگر دختری پدر و جد پدری نداشت، برای ازدواج به اجازه فرد دیگری نیاز ندارد. همچنین به گفته گروهی از [[مجتهد|فقها]]، در صورتی که برای دختر دوشیزه مورد ازدواج مناسبی پیدا شده و عُرفاً هم‌سنگ هم بودند، اجازه پدر و جد پدر لازم نیست.  
== نظرات ==
== نظرات ==
ازدواج دختر باکره یا دوشیزه [[اصطلاحات فقهی|اصطلاحی فقهی]] که در [[حدیث|روایات]] و کتب فقهی در مورد آن بحث شده‌است.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۹۵ق، ج۲۹، ص۱۷۵؛ شیخ صدوق، الهدایه، ۱۴۱۸ق، ص۲۶۰؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۷، ص۱۲۰؛ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۵، ص۱۱۱.</ref> پاره‌ای از روایات موافق و برخی روایات مخالف اذن پدر در ازدواج دختر باکره است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۵، ص۱۱۱؛  شیخ صدوق، من لایحضرالفقیه، ۱۳۶۷ش، ج۵، ص۱۱۹.</ref> در کتب فقهی [[شیعه]] در اینکه دختران دوشیزه برای [[ازدواج]] نیاز به اجازه ولی (پدر یا جد پدری) دارند یا نه، نظرات متفاوتی وجود دارد که مهم‌ترین آن بدین شرح است:
ازدواج دختر باکره یا دوشیزه [[اصطلاحات فقهی|اصطلاحی فقهی]] که در [[حدیث|روایات]] و کتب فقهی در مورد آن بحث شده‌است.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۹۵ق، ج۲۹، ص۱۷۵؛ شیخ صدوق، الهدایه، ۱۴۱۸ق، ص۲۶۰؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۷، ص۱۲۰؛ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۵، ص۱۱۱.</ref> پاره‌ای از روایات موافق و برخی روایات مخالف اذن پدر در ازدواج دختر باکره است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۵، ص۱۱۱؛  شیخ صدوق، من لایحضرالفقیه، ۱۳۶۷ش، ج۵، ص۱۱۹.</ref> در کتب فقهی [[شیعه]] در اینکه دختران دوشیزه برای [[ازدواج]] نیاز به اجازه ولی (پدر یا جد پدری) دارند یا نه، نظرات متفاوتی وجود دارد که مهم‌ترین آن بدین شرح است:
خط ۱۱: خط ۱۱:
همچنین برخی فقها از جمله [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]] و [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] معتقدند، دختر و پدر هر دو باید به ازدواج راضی باشند.<ref>شیخ انصاری، کتاب النکاح، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۵و۱۲۶؛ موسوی خمینی، تحریر الوسیله، قم، ج۲، ص۲۵۴.</ref> این نظریه در کتب فقهی به «تشریک» شهرت دارد.<ref>شیخ انصاری، کتاب النکاح، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۵و۱۲۶؛ موسوی خمینی، تحریر الوسیله، قم، ج۲، ص۲۵۴.</ref> برخی نیز بین ازدواج موقت و دائم فرق قائل شده‌اند.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۱۷ق، ص۴۴۰.</ref>
همچنین برخی فقها از جمله [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]] و [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] معتقدند، دختر و پدر هر دو باید به ازدواج راضی باشند.<ref>شیخ انصاری، کتاب النکاح، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۵و۱۲۶؛ موسوی خمینی، تحریر الوسیله، قم، ج۲، ص۲۵۴.</ref> این نظریه در کتب فقهی به «تشریک» شهرت دارد.<ref>شیخ انصاری، کتاب النکاح، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۵و۱۲۶؛ موسوی خمینی، تحریر الوسیله، قم، ج۲، ص۲۵۴.</ref> برخی نیز بین ازدواج موقت و دائم فرق قائل شده‌اند.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۱۷ق، ص۴۴۰.</ref>
== عدم نیاز به اجازه ==
== عدم نیاز به اجازه ==
دختری که قبلا ازدواج کرده یا پدر یا جد پدری او نباشند، نیاز به اذن ولی ندارد.<ref>رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۵۹۰.</ref> همچنین به عقیده همه [[مجتهد|فقیهان شیعه]]، دختری که قصد ازدواج با شخصی دارد که شرعا و عرفا هم‌سنگ و مناسب بوده و از طرفی مخالفت پدر بی‌جهت باشد، نیاز به اجاره پدر ندارد.<ref>رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۵۹۰.</ref> همچنین برخی ازدواج دختر باکره «رشیده» را بدون إذن پدر جایز می‌داند.<ref>روحانی، استفتائات، ۱۳۸۲ش، ص۵۶.</ref> گروهی از علماء از جمله [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] رشیده را به معنای شخصی که بعد از [[بلوغ]] مصلحت خویش را تشخیص داده و به پختگی، عقل و فهم اجتماعی رسیده، دانسته‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۲ش، ج۴۷، ص۲۷۴؛ روحانی، استفتائات، ۱۳۸۲ش، ص۵۶؛ امامی‌فر، «بررسی فقهی اجتماعی اذن پدر در ازدواج دختر»، ص۹۴.</ref>
دختری که قبلا ازدواج کرده یا پدر یا جد پدری او نباشند، نیاز به ا[[ذن ولی]] ندارد.<ref>رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۵۹۰.</ref> همچنین به عقیده همه [[مجتهد|فقیهان شیعه]]، دختری که قصد ازدواج با شخصی دارد که شرعا و عرفا هم‌سنگ و مناسب بوده و از طرفی مخالفت پدر بی‌جهت باشد، نیاز به اجاره پدر ندارد.<ref>رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۵۹۰.</ref> همچنین برخی ازدواج دختر باکره «رشیده» را بدون إذن پدر جایز می‌داند.<ref>روحانی، استفتائات، ۱۳۸۲ش، ص۵۶.</ref> گروهی از علماء از جمله [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] رشیده را به معنای شخصی که بعد از [[بلوغ]] مصلحت خویش را تشخیص داده و به پختگی، عقل و فهم اجتماعی رسیده، دانسته‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۲ش، ج۴۷، ص۲۷۴؛ روحانی، استفتائات، ۱۳۸۲ش، ص۵۶؛ امامی‌فر، «بررسی فقهی اجتماعی اذن پدر در ازدواج دختر»، ص۹۴.</ref>
== فلسفه اجازه پدر==
== فلسفه اجازه پدر==
به اعتقاد [[مرتضی مطهری]] زنان از قوه احساسات و عاطفه بالایی برخوردار بوده و در وجودشان محبت غلبه داشته، بر خلاف مردان که شهوت در آنها غلبه دارد. زنان با ابراز محبت مردان به سرعت جذب آنها شده و ممکن است به موضوع ازدواج به صورت عقلانی نگاه نکنند. همچنین از طرفی دختران نسبت به مردان کم‌تر در اجتماع حضور داشته و به همین دلیل شناخت کم‌تری نسبت به مردان دارند. به همین جهت به عقیده برخی مشورت و کسب اجازه از پدر در ازداج دختره باکره ضروری است.<ref>مطهری، مجموعه آثار مطهری، ۱۳۸۱ش، ج۱۹، ص۹۲.</ref>
به اعتقاد [[مرتضی مطهری]] زنان از قوه احساسات و عاطفه بالایی برخوردار بوده و در وجودشان محبت غلبه داشته، بر خلاف مردان که شهوت در آنها غلبه دارد. زنان با ابراز محبت مردان به سرعت جذب آنها شده و ممکن است به موضوع ازدواج به صورت عقلانی نگاه نکنند. همچنین از طرفی دختران نسبت به مردان کم‌تر در اجتماع حضور داشته و به همین دلیل شناخت کم‌تری نسبت به مردان دارند. به همین جهت به عقیده برخی مشورت و کسب اجازه از پدر در ازداج دختره باکره ضروری است.<ref>مطهری، مجموعه آثار مطهری، ۱۳۸۱ش، ج۱۹، ص۹۲.</ref>