انتفاضه صفر عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

'''إنتفاضه صَفَر عراق''' قیام [[شیعه|شیعیان]] [[عراق]] در قالب [[پیاده‌روی اربعین]] بر ضد حکومت [[حزب بعث]] در [[ماه صفر]] [[سال ۱۳۹۸ هجری قمری|سال ۱۳۹۸ق]] برابر با ۱۹۷۷م.

حزب بعث برگزاری مراسم‌های مذهبی را محدود و هر نوع برقراری [[موکب]] و [[پیاده‌روی اربعین|پیاده‌روی به سمت کربلا]] را ممنوع اعلام کرد. با این وجود مردم [[نجف]] در تاریخ [[۱۵ صفر]] ۱۳۹۸ق آماده برگزاری مراسم پیاده‌روی اربعین شدند. کاروان سی‌هزار نفری به سمت [[کربلاء]] حرکت کرد. این حرکت از ابتدا با برخورد حکومت مواجه شده و تعدادی [[شهید]] شدند. در نهایت در مسیر [[نجف]] به کربلا، با حمله نیروهای ارتش، هزاران نفر بازداشت شدند. تعدادی کشته شدند، برخی به اعدام و برخی دیگر به حبس ابد محکوم گردیدند.

==زمینه‌ها==

حزب بعث در سال ۱۹۶۸میلادی قدرت را در عراق به دست گرفت.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۷۰.</ref> و یک سال بعد محدودیت‌های گسترده‌ای در برگزاری مراسمات مذهبی شیعیان به وجود آورد. این محدودیت‌ها سبب شد درگیری‌هایی مختلفی میان مردم و حکومت بر سر انجام مراسمات مذهبی شکل بگیرد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۴.</ref>  

در سال ۱۹۷۲م مراسمات مذهبی محدود به [[حسینیه|حسینیه‌ها]] شد و تعداد محدودی از حسینیه‌ها اجازه برپایی مراسم را داشتند.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271 الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref> در سال ۱۹۷۶م در دوران ریاست جمهوری حسن البکر و معاون اولی [[صدام حسین]]،‌ دستوراتی برای منع برپایی [[شعائر حسینی]] صادر شد و هر نوع برقراری موکب و [[پیاده‌روی اربعین (آیین)|پیاده‌روی به سمت کربلا]] ممنوع گردید. همچنین برگزاری مجلس عزای [[امام حسین(ع)]] بسیار محدود شده و تنها با وجود شرائطی اجازه داده می‌شد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۵.</ref> در سال ۱۹۷۷م نیز همین دستورات تکرار شد.<ref>کاظم، ارقام و آراء حول نظام البعث فی العراق، ۱۹۸۲م، ص۱۵۸.</ref>

در [[دهه اول محرم]] ۱۹۷۷م، محدودیت‌ها بسیار افزایش یافت. ماشین‌ها توسط مأموران حکومتی تفتیش می‌شد و هر نوع وسیله‌ متعلق به [[عزاداری]] مصادره می‌شد. برخی نقل کرده‌اند ماموران حکومتی غذاهایی که برای زائران آماده شده بود را نیز می‌گرفتند.<ref>کاظم، ارقام و آراء حول نظام البعث فی العراق، ۱۹۸۲م، ص۱۵۹.</ref>

در ۱۵ صفر ۱۳۹۸ ق برابر با ۱۹۷۷م جمعیت بزرگی از مردم که قصد پیاده‌روی اربعین و [[زیارت امام حسین(ع)]] را داشتند در [[حرم امام علی(ع)]] در نجف تجمع کردند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> برخی محققان تعداد این زائران را ۳۰ هزار نفر دانسته‌اند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۰.</ref> جمعیت با وجود جلوگیری قوای نظامی، حرکت کرد و در ده کیلومتری نجف توقف کردند. در اطراف اردوگاه، ماشین‌های نظامی حضور پیدا کردند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> در طول مسیر و روزهای قبل، درگیری‌های پراکنده‌ای شکل گرفته بود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522 الموسوی، «انتفاضه اربعین».]</ref> در پنجاه کیلومتری کربلا، درگیری دیگری رخ داد و چهار نفر از مردم به شهادت رسیدند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۲.</ref> مردم با وجود درگیری و شهادت برخی افراد، به مسیر خود ادامه دادند. در نهایت نیروهای نظامی وارد عمل شده و حدود ۱۶ تن را کشته و هزاران نفر را بازداشت کرد.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۱.</ref> از بازداشتی‌ها، هشت نفر اعدام شدند و شانزده نفر از جمله [[سید محمدباقر حکیم]] به حبس ابد محکوم شد.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۳.</ref> همچنین برای برخی افراد که از [[عراق]] فرار کرده بودند نیز حکم اعدام غیابی صادر شد؛ از جمله این افراد [[سید مرتضی عسکری]]، [[سید محمدحسین فضل‌الله]]، [[شیخ محمدمهدی شمس‌الدین]] و [[شیخ محمدمهدی آصفی]] بودند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۲.</ref>