پرش به محتوا

انتفاضه صفر عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[خرداد]]|روز=[[۱۵]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Rezapour  }}
{{جعبه اطلاعات جنگ
{{جعبه اطلاعات جنگ
| جنگ      = انتفاضه صفر
| جنگ      = انتفاضه صفر
خط ۲۳: خط ۲۲:
'''إنتفاضه صَفَر عراق'''  عنوان قیام [[شیعه|شیعیان]] [[عراق]] در قالب [[پیاده‌روی اربعین]] و بر ضد حکومت حزب بعث. این قیام در [[ماه صفر]] [[سال ۱۳۹۸ هجری قمری|سال ۱۳۹۸ قمری]] برابر با ۱۹۷۷میلادی واقع شد.
'''إنتفاضه صَفَر عراق'''  عنوان قیام [[شیعه|شیعیان]] [[عراق]] در قالب [[پیاده‌روی اربعین]] و بر ضد حکومت حزب بعث. این قیام در [[ماه صفر]] [[سال ۱۳۹۸ هجری قمری|سال ۱۳۹۸ قمری]] برابر با ۱۹۷۷میلادی واقع شد.


حزب بعث برگزاری مراسم‌های مذهبی را محدود کرد و همچنین هر نوع برقراری موکب و [[پیاده‌روی اربعین|پیاده‌روی به کربلا]] ممنوع شد. با این وجود مردم [[نجف]] در تاریخ [[۱۵ صفر]] ۱۳۹۸قمری آماده برگزاری مراسم پیاده‌روی اربعین شدند. کاروان سی‌هزار نفری تشکیل دادند و به سمت [[کربلاء]] حرکت کردند. این حرکت از ابتدا با برخورد حکومت مواجه شده و تعدادی [[شهید]] شدند. در نهایت در مسیر نجف به کربلا، نیروهای ارتش حمله کرده، هزاران نفر را بازداشت کردند. تعدادی کشته شدند، برخی به اعدام و برخی دیگر به حبس ابد محکوم گردیدند.
حزب بعث برگزاری مراسم‌های مذهبی را محدود کرد و همچنین هر نوع برقراری موکب و [[پیاده‌روی اربعین|پیاده‌روی به کربلا]] ممنوع شد. با این وجود مردم [[نجف]] در تاریخ [[۱۵ صفر]] ۱۳۹۸قمری آماده برگزاری مراسم پیاده‌روی اربعین شدند. کاروان سی‌هزار نفری به سمت [[کربلاء]] حرکت کرد. این حرکت از ابتدا با برخورد حکومت مواجه شده و تعدادی [[شهید]] شدند. در نهایت در مسیر نجف به کربلا، نیروهای ارتش حمله کرده، هزاران نفر را بازداشت کردند. تعدادی کشته شدند، برخی به اعدام و برخی دیگر به حبس ابد محکوم گردیدند.


[[سید محمد باقر صدر]] و [[سید محمد باقر حکیم]] در این انتفاضه نقش داشتند. [[امام خمینی]] نیز این قیام مردمی را تأیید کرد.
[[سید محمد باقر صدر]] و [[سید محمد باقر حکیم]] در این انتفاضه نقش داشتند. [[امام خمینی]] نیز این قیام مردمی را تأیید کرد.
خط ۲۹: خط ۲۸:
==حزب بعث و عزاداری==
==حزب بعث و عزاداری==
حزب بعث در سال ۱۹۶۸میلادی قدرت را در عراق به دست گرفت.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۷۰.</ref>
حزب بعث در سال ۱۹۶۸میلادی قدرت را در عراق به دست گرفت.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۷۰.</ref>
در این سال حزب بعث، مردم را در انجام مراسمات مذهبی آزاد گذاشت. اما از سال بعد محدودیت‌های گسترده‌ای به وجود آورد. این محدودیت‌ها سبب شد درگیری‌هایی مختلفی میان مردم و حکومت بر انجام مراسمات مذهبی شکل بگیرد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۴.</ref>  
حزب بعث در سال اول، مردم را در انجام مراسمات مذهبی آزاد گذاشت. اما از سال بعد محدودیت‌های گسترده‌ای به وجود آورد. این محدودیت‌ها سبب شد درگیری‌هایی مختلفی میان مردم و حکومت بر انجام مراسمات مذهبی شکل بگیرد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۴.</ref>  


در سال ۱۹۷۲ مراسمات مذهبی محدود به [[حسینیه|حسینیه‌ها]] شد و تنها تعداد محدودی از حسینیه‌ها اجازه برپایی مراسم داشتند.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271/%D9%86%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D8%A9-%D8%B5%D9%81%D8%B1-%D8%B9%D8%A7%D9%85-1977%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%8A الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref>
در سال ۱۹۷۲ مراسمات مذهبی محدود به [[حسینیه|حسینیه‌ها]] شد و تنها تعداد محدودی از حسینیه‌ها اجازه برپایی مراسم را داشتند.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271/%D9%86%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D8%A9-%D8%B5%D9%81%D8%B1-%D8%B9%D8%A7%D9%85-1977%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%8A الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref>


در سال ۱۹۷۶م در دوران  ریاست جمهوری حسن البکر و معاون اولی [[صدام حسین]]،‌ دستوراتی بر منع برپایی [[شعائر حسینی]] صادر شد و  هر نوع برقراری موکب و [[پیاده‌روی اربعین (آیین)|پیاده‌روی به کربلا]] ممنوع گردید. همچنین برگزاری مجلس عزاء برای [[امام حسین(ع)]] نیز بسیار محدود شده و تنها با وجود شرائطی بدان‌ها اجازه داده می‌شد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۵.</ref>
در سال ۱۹۷۶م در دوران  ریاست جمهوری حسن البکر و معاون اولی [[صدام حسین]]،‌ دستوراتی بر منع برپایی [[شعائر حسینی]] صادر شد و  هر نوع برقراری موکب و [[پیاده‌روی اربعین (آیین)|پیاده‌روی به کربلا]] ممنوع گردید. همچنین برگزاری مجلس عزاء برای [[امام حسین(ع)]] نیز بسیار محدود شده و تنها با وجود شرائطی بدان‌ها اجازه داده می‌شد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۵.</ref>
خط ۳۷: خط ۳۶:


==محرم ۱۹۷۷میلادی==
==محرم ۱۹۷۷میلادی==
در [[دهه اول محرم]] ۱۹۷۷میلادی محدودیت‌ها بسیار افزایش یافت. ماموران حکومتی ماشین‌ها را تفتیش می‌کردند و هرنوع وسیله‌ای که متعلق به [[عزاداری]] بود برمی‌داشتند. برخی نقل کرده‌اند ماموران حکومتی غذاهایی که برای زائران آماده شده بود را نیز مصادره می‌کردند.<ref>کاظم، ارقام و آراء حول نظام البعث فی العراق، ۱۹۸۲م، ص۱۵۹.</ref>
در [[دهه اول محرم]] ۱۹۷۷میلادی، محدودیت‌ها بسیار افزایش یافت. ماشین‌ها توسط ماموران حکومتی تفتیش می‌شد و هرنوع وسیله‌ای که متعلق به [[عزاداری]] بود، مصادره می‌شد. برخی نقل کرده‌اند ماموران حکومتی غذاهایی که برای زائران آماده شده بود را نیز می‌گرفتند.<ref>کاظم، ارقام و آراء حول نظام البعث فی العراق، ۱۹۸۲م، ص۱۵۹.</ref>


تعدادی از جوانان شیعه در [[عاشورا|شب عاشورا]] تصمیم به عزاداری گرفتند. حکومت اطلاع یافت و ده‌ها نفر را بازداشت و زندانی کرد. مردم تصمیم گرفتند که در شب [[۲۵ محرم]] مصادف با شهادت [[امام سجاد(ع)‌]] بود، بیرون آمده و تظاهرات کنند. پس از مشورت با [[آیت الله سید محمد باقر صدر]] تصمیم گرفتند این حرکت را در [[اربعین امام حسین(ع)]] انجام دهند. <ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجيدة عام 1977 ميلادية».].</ref>
تعدادی از جوانان شیعه در [[عاشورا|شب عاشورا]] تصمیم به عزاداری گرفتند. حکومت اطلاع یافت و ده‌ها نفر را بازداشت و زندانی کرد. مردم تصمیم گرفتند که در شب [[۲۵ محرم]] مصادف با شهادت [[امام سجاد(ع)‌]]، بیرون آمده و تظاهرات کنند. پس از مشورت با [[آیت الله سید محمد باقر صدر]] این حرکت به[[اربعین امام حسین(ع)]] موکول شد. <ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجيدة عام 1977 ميلادية».].</ref>


==انتفاضه صفر==
==انتفاضه صفر==
در پانزدهم صفر ۱۳۹۸ قمری برابر با ۱۹۷۷میلادی جمعیت بزرگی از مردم که قصد پیاده‌روی اربعین و زیارت امام حسین(ع) داشتند در [[حرم امام علی(ع)]] در نجف تجمع کردند. <ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref>
در پانزدهم صفر ۱۳۹۸ قمری برابر با ۱۹۷۷میلادی جمعیت بزرگی از مردم که قصد پیاده‌روی اربعین و زیارت امام حسین(ع) را داشتند در [[حرم امام علی(ع)]] در نجف تجمع کردند. <ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref>


برخی محققان تعداد این زائران را ۳۰ هزار نفر دانسته‌اند.<ref>ویلی،‌نهضت اسلامی شیعیان عراق،‌ص۸۰.</ref>
برخی محققان تعداد این زائران را ۳۰ هزار نفر دانسته‌اند.<ref>ویلی،‌نهضت اسلامی شیعیان عراق،‌ص۸۰.</ref>


جمعیت با وجود جلوگیری قوای نظامی حرکت کرده و در ده کیلومتری نجف توقف کردند. در اطراف اردوگاه، ماشین‌های نظامی بسیاری توقف کردند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref>
جمعیت با وجود جلوگیری قوای نظامی، حرکت کرده و در ده کیلومتری نجف توقف کردند. در اطراف اردوگاه، ماشین‌های نظامی توقف کردند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref>


در طول مسیر و روزهای قبل درگیری‌های پراکنده‌ایی شکل گرفت.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86-1397-%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C الموسوی، «انتفاضه اربعین».]</ref>
در طول مسیر و روزهای قبل، درگیری‌های پراکنده‌ای شکل گرفت.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86-1397-%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C الموسوی، «انتفاضه اربعین».]</ref>


در پنجاه کیلومتری کربلا درگیری دیگری رخ داد و چهار نفر از مردم به شهادت رسیدند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۲.</ref>
در پنجاه کیلومتری کربلا، درگیری دیگری رخ داد و چهار نفر از مردم به شهادت رسیدند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۲.</ref>
مردم با وجود درگیری و شهادت برخی افراد، به مسیر خود ادامه دادند. در نهایت نیروهای نظامی وارد عمل شده و حدود شانزده تن را کشته و هزاران نفر را بازداشت کرد.<ref>ویلی،‌نهضت اسلامی شیعیان عراق،‌ص۸۱.</ref>   
مردم با وجود درگیری و شهادت برخی افراد، به مسیر خود ادامه دادند. در نهایت نیروهای نظامی وارد عمل شده و حدود شانزده تن را کشته و هزاران نفر را بازداشت کرد.<ref>ویلی،‌نهضت اسلامی شیعیان عراق،‌ص۸۱.</ref>   


از بازداشتی‌ها، هشت نفر اعدام شدند و شانزده نفر از جمله [[آیت الله سید محمد باقر حکیم]] به حبس ابد محکوم شد.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۳.</ref> همچنین برای برخی افراد که از عراق فرار کرده بودند نیز حکم اعدام غیابی صادر شد؛ از جمله این افراد [[سید مرتضی عسکری]]، [[سید محمد حسین فضل الله]]، [[شیخ محمد مهدی شمس الدین]]،‌ [[شیخ محمد مهدی آصفی]] و ... .<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ص۸۲.</ref>
از بازداشتی‌ها، هشت نفر اعدام شدند و شانزده نفر از جمله [[آیت الله سید محمد باقر حکیم]] به حبس ابد محکوم شد.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۳.</ref> همچنین برای برخی افراد که از عراق فرار کرده بودند نیز حکم اعدام غیابی صادر شد؛ از جمله این افراد [[سید مرتضی عسکری]]، [[سید محمد حسین فضل الله]]، [[شیخ محمد مهدی شمس الدین]]،‌ [[شیخ محمد مهدی آصفی]] بودند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ص۸۲.</ref>


=== حرکت سیاسی، مذهبی===
=== حرکت سیاسی، مذهبی===
خط ۷۴: خط ۷۳:


==پیامدها==
==پیامدها==
حکومت عراق این قیام را اعمال خرابکارانه‌ای معرفی کرد که توسط حکومت‌های استعماری ساخته شده‌اند.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۷۱.</ref>
حکومت عراق این قیام را اعمال خرابکارانه‌ای معرفی کرد که توسط حکومت‌های استعماری ساخته شده است.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۷۱.</ref>
با این وجود، محققان این قیام را حرکتی سیاسی، مذهبی دانسته‌اند که اولین قیام بر علیه حزب بعث و بر محوریت مذهب و امام حسین(ع) بود.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271/%D9%86%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D8%A9-%D8%B5%D9%81%D8%B1-%D8%B9%D8%A7%D9%85-1977%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%8A الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref>
با این وجود، محققان این قیام را حرکتی سیاسی، مذهبی دانسته‌اند که اولین قیام بر علیه حزب بعث و بر محوریت مذهب و امام حسین(ع) بود.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271/%D9%86%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D8%A9-%D8%B5%D9%81%D8%B1-%D8%B9%D8%A7%D9%85-1977%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%8A الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref>


این قیام نتایجی را نیز به دنبال داشت:
این قیام نتایجی را نیز به دنبال داشت:
* این انتفاضه چهره اسلامی که حزب برای خود در نظر گرفته بود، بر انداخت و حقیقت آن‌ها را آشکار کرد.
* این انتفاضه چهره اسلامی که حزب برای خود در نظر گرفته بود، بر انداخت.
* ابهت حزب بعث بوسیله این انتفاضه شکسته شد و مشخص شد که مردم می‌توانند در مقابل حکومت ایستادگی کنند.
* ابهت حزب بعث بوسیله این انتفاضه شکسته شد و برای اولین بار مردم در مقابل حکومت بعثی ایستادگی کردند.
*‌ اختلاف‌هایی در حزب بعث به وجود آمد.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجيدة عام 1977 ميلادية».].</ref>
*‌ اختلاف‌هایی در حزب بعث به وجود آمد.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجيدة عام 1977 ميلادية».].</ref>


خط ۹۲: خط ۹۱:
* [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86-1397-%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C الموسوی، رعد،‌ «انتفاضه اربعین»،‌ ترجمه جواد محدثی، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: دی‌ماه ۱۳۹۲ش،‌ تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد، ۱۳۹۶ش.]
* [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86-1397-%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C الموسوی، رعد،‌ «انتفاضه اربعین»،‌ ترجمه جواد محدثی، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: دی‌ماه ۱۳۹۲ش،‌ تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد، ۱۳۹۶ش.]
* المؤمن، علی، سنوات الجمر، بیروت، المرکز الاسلامی المعاصر، ۲۰۰۴م.
* المؤمن، علی، سنوات الجمر، بیروت، المرکز الاسلامی المعاصر، ۲۰۰۴م.
* ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش.
* ویلی، جویس ان، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ترجمه مهوش غلامی، موسسه اطلاعات، ۱۳۷۳ش.
{{تشیع در عراق}}
{{تشیع در عراق}}


Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۵

ویرایش