Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات جنگ | {{جعبه اطلاعات جنگ | ||
| جنگ = انتفاضه صفر | | جنگ = انتفاضه صفر | ||
خط ۲۳: | خط ۲۲: | ||
'''إنتفاضه صَفَر عراق''' عنوان قیام [[شیعه|شیعیان]] [[عراق]] در قالب [[پیادهروی اربعین]] و بر ضد حکومت حزب بعث. این قیام در [[ماه صفر]] [[سال ۱۳۹۸ هجری قمری|سال ۱۳۹۸ قمری]] برابر با ۱۹۷۷میلادی واقع شد. | '''إنتفاضه صَفَر عراق''' عنوان قیام [[شیعه|شیعیان]] [[عراق]] در قالب [[پیادهروی اربعین]] و بر ضد حکومت حزب بعث. این قیام در [[ماه صفر]] [[سال ۱۳۹۸ هجری قمری|سال ۱۳۹۸ قمری]] برابر با ۱۹۷۷میلادی واقع شد. | ||
حزب بعث برگزاری مراسمهای مذهبی را محدود کرد و همچنین هر نوع برقراری موکب و [[پیادهروی اربعین|پیادهروی به کربلا]] ممنوع شد. با این وجود مردم [[نجف]] در تاریخ [[۱۵ صفر]] ۱۳۹۸قمری آماده برگزاری مراسم پیادهروی اربعین شدند. کاروان سیهزار نفری | حزب بعث برگزاری مراسمهای مذهبی را محدود کرد و همچنین هر نوع برقراری موکب و [[پیادهروی اربعین|پیادهروی به کربلا]] ممنوع شد. با این وجود مردم [[نجف]] در تاریخ [[۱۵ صفر]] ۱۳۹۸قمری آماده برگزاری مراسم پیادهروی اربعین شدند. کاروان سیهزار نفری به سمت [[کربلاء]] حرکت کرد. این حرکت از ابتدا با برخورد حکومت مواجه شده و تعدادی [[شهید]] شدند. در نهایت در مسیر نجف به کربلا، نیروهای ارتش حمله کرده، هزاران نفر را بازداشت کردند. تعدادی کشته شدند، برخی به اعدام و برخی دیگر به حبس ابد محکوم گردیدند. | ||
[[سید محمد باقر صدر]] و [[سید محمد باقر حکیم]] در این انتفاضه نقش داشتند. [[امام خمینی]] نیز این قیام مردمی را تأیید کرد. | [[سید محمد باقر صدر]] و [[سید محمد باقر حکیم]] در این انتفاضه نقش داشتند. [[امام خمینی]] نیز این قیام مردمی را تأیید کرد. | ||
خط ۲۹: | خط ۲۸: | ||
==حزب بعث و عزاداری== | ==حزب بعث و عزاداری== | ||
حزب بعث در سال ۱۹۶۸میلادی قدرت را در عراق به دست گرفت.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۷۰.</ref> | حزب بعث در سال ۱۹۶۸میلادی قدرت را در عراق به دست گرفت.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۷۰.</ref> | ||
در | حزب بعث در سال اول، مردم را در انجام مراسمات مذهبی آزاد گذاشت. اما از سال بعد محدودیتهای گستردهای به وجود آورد. این محدودیتها سبب شد درگیریهایی مختلفی میان مردم و حکومت بر انجام مراسمات مذهبی شکل بگیرد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۴.</ref> | ||
در سال ۱۹۷۲ مراسمات مذهبی محدود به [[حسینیه|حسینیهها]] شد و تنها تعداد محدودی از حسینیهها اجازه برپایی مراسم داشتند.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271/%D9%86%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D8%A9-%D8%B5%D9%81%D8%B1-%D8%B9%D8%A7%D9%85-1977%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%8A الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref> | در سال ۱۹۷۲ مراسمات مذهبی محدود به [[حسینیه|حسینیهها]] شد و تنها تعداد محدودی از حسینیهها اجازه برپایی مراسم را داشتند.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271/%D9%86%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D8%A9-%D8%B5%D9%81%D8%B1-%D8%B9%D8%A7%D9%85-1977%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%8A الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref> | ||
در سال ۱۹۷۶م در دوران ریاست جمهوری حسن البکر و معاون اولی [[صدام حسین]]، دستوراتی بر منع برپایی [[شعائر حسینی]] صادر شد و هر نوع برقراری موکب و [[پیادهروی اربعین (آیین)|پیادهروی به کربلا]] ممنوع گردید. همچنین برگزاری مجلس عزاء برای [[امام حسین(ع)]] نیز بسیار محدود شده و تنها با وجود شرائطی بدانها اجازه داده میشد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۵.</ref> | در سال ۱۹۷۶م در دوران ریاست جمهوری حسن البکر و معاون اولی [[صدام حسین]]، دستوراتی بر منع برپایی [[شعائر حسینی]] صادر شد و هر نوع برقراری موکب و [[پیادهروی اربعین (آیین)|پیادهروی به کربلا]] ممنوع گردید. همچنین برگزاری مجلس عزاء برای [[امام حسین(ع)]] نیز بسیار محدود شده و تنها با وجود شرائطی بدانها اجازه داده میشد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۵.</ref> | ||
خط ۳۷: | خط ۳۶: | ||
==محرم ۱۹۷۷میلادی== | ==محرم ۱۹۷۷میلادی== | ||
در [[دهه اول محرم]] | در [[دهه اول محرم]] ۱۹۷۷میلادی، محدودیتها بسیار افزایش یافت. ماشینها توسط ماموران حکومتی تفتیش میشد و هرنوع وسیلهای که متعلق به [[عزاداری]] بود، مصادره میشد. برخی نقل کردهاند ماموران حکومتی غذاهایی که برای زائران آماده شده بود را نیز میگرفتند.<ref>کاظم، ارقام و آراء حول نظام البعث فی العراق، ۱۹۸۲م، ص۱۵۹.</ref> | ||
تعدادی از جوانان شیعه در [[عاشورا|شب عاشورا]] تصمیم به عزاداری گرفتند. حکومت اطلاع یافت و دهها نفر را بازداشت و زندانی کرد. مردم تصمیم گرفتند که در شب [[۲۵ محرم]] مصادف با شهادت [[امام سجاد(ع)]] | تعدادی از جوانان شیعه در [[عاشورا|شب عاشورا]] تصمیم به عزاداری گرفتند. حکومت اطلاع یافت و دهها نفر را بازداشت و زندانی کرد. مردم تصمیم گرفتند که در شب [[۲۵ محرم]] مصادف با شهادت [[امام سجاد(ع)]]، بیرون آمده و تظاهرات کنند. پس از مشورت با [[آیت الله سید محمد باقر صدر]] این حرکت به[[اربعین امام حسین(ع)]] موکول شد. <ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجيدة عام 1977 ميلادية».].</ref> | ||
==انتفاضه صفر== | ==انتفاضه صفر== | ||
در پانزدهم صفر ۱۳۹۸ قمری برابر با ۱۹۷۷میلادی جمعیت بزرگی از مردم که قصد پیادهروی اربعین و زیارت امام حسین(ع) داشتند در [[حرم امام علی(ع)]] در نجف تجمع کردند. <ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> | در پانزدهم صفر ۱۳۹۸ قمری برابر با ۱۹۷۷میلادی جمعیت بزرگی از مردم که قصد پیادهروی اربعین و زیارت امام حسین(ع) را داشتند در [[حرم امام علی(ع)]] در نجف تجمع کردند. <ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> | ||
برخی محققان تعداد این زائران را ۳۰ هزار نفر دانستهاند.<ref>ویلی،نهضت اسلامی شیعیان عراق،ص۸۰.</ref> | برخی محققان تعداد این زائران را ۳۰ هزار نفر دانستهاند.<ref>ویلی،نهضت اسلامی شیعیان عراق،ص۸۰.</ref> | ||
جمعیت با وجود جلوگیری قوای | جمعیت با وجود جلوگیری قوای نظامی، حرکت کرده و در ده کیلومتری نجف توقف کردند. در اطراف اردوگاه، ماشینهای نظامی توقف کردند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> | ||
در طول مسیر و روزهای | در طول مسیر و روزهای قبل، درگیریهای پراکندهای شکل گرفت.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86-1397-%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C الموسوی، «انتفاضه اربعین».]</ref> | ||
در پنجاه کیلومتری | در پنجاه کیلومتری کربلا، درگیری دیگری رخ داد و چهار نفر از مردم به شهادت رسیدند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۲.</ref> | ||
مردم با وجود درگیری و شهادت برخی افراد، به مسیر خود ادامه دادند. در نهایت نیروهای نظامی وارد عمل شده و حدود شانزده تن را کشته و هزاران نفر را بازداشت کرد.<ref>ویلی،نهضت اسلامی شیعیان عراق،ص۸۱.</ref> | مردم با وجود درگیری و شهادت برخی افراد، به مسیر خود ادامه دادند. در نهایت نیروهای نظامی وارد عمل شده و حدود شانزده تن را کشته و هزاران نفر را بازداشت کرد.<ref>ویلی،نهضت اسلامی شیعیان عراق،ص۸۱.</ref> | ||
از بازداشتیها، هشت نفر اعدام شدند و شانزده نفر از جمله [[آیت الله سید محمد باقر حکیم]] به حبس ابد محکوم شد.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۳.</ref> همچنین برای برخی افراد که از عراق فرار کرده بودند نیز حکم اعدام غیابی صادر شد؛ از جمله این افراد [[سید مرتضی عسکری]]، [[سید محمد حسین فضل الله]]، [[شیخ محمد مهدی شمس الدین]]، [[شیخ محمد مهدی آصفی]] | از بازداشتیها، هشت نفر اعدام شدند و شانزده نفر از جمله [[آیت الله سید محمد باقر حکیم]] به حبس ابد محکوم شد.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۳.</ref> همچنین برای برخی افراد که از عراق فرار کرده بودند نیز حکم اعدام غیابی صادر شد؛ از جمله این افراد [[سید مرتضی عسکری]]، [[سید محمد حسین فضل الله]]، [[شیخ محمد مهدی شمس الدین]]، [[شیخ محمد مهدی آصفی]] بودند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ص۸۲.</ref> | ||
=== حرکت سیاسی، مذهبی=== | === حرکت سیاسی، مذهبی=== | ||
خط ۷۴: | خط ۷۳: | ||
==پیامدها== | ==پیامدها== | ||
حکومت عراق این قیام را اعمال خرابکارانهای معرفی کرد که توسط حکومتهای استعماری ساخته | حکومت عراق این قیام را اعمال خرابکارانهای معرفی کرد که توسط حکومتهای استعماری ساخته شده است.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۷۱.</ref> | ||
با این وجود، محققان این قیام را حرکتی سیاسی، مذهبی دانستهاند که اولین قیام بر علیه حزب بعث و بر محوریت مذهب و امام حسین(ع) بود.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271/%D9%86%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D8%A9-%D8%B5%D9%81%D8%B1-%D8%B9%D8%A7%D9%85-1977%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%8A الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref> | با این وجود، محققان این قیام را حرکتی سیاسی، مذهبی دانستهاند که اولین قیام بر علیه حزب بعث و بر محوریت مذهب و امام حسین(ع) بود.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271/%D9%86%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D8%A9-%D8%B5%D9%81%D8%B1-%D8%B9%D8%A7%D9%85-1977%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%8A الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref> | ||
این قیام نتایجی را نیز به دنبال داشت: | این قیام نتایجی را نیز به دنبال داشت: | ||
* این انتفاضه چهره اسلامی که حزب برای خود در نظر گرفته بود، بر انداخت | * این انتفاضه چهره اسلامی که حزب برای خود در نظر گرفته بود، بر انداخت. | ||
* ابهت حزب بعث بوسیله این انتفاضه شکسته شد و | * ابهت حزب بعث بوسیله این انتفاضه شکسته شد و برای اولین بار مردم در مقابل حکومت بعثی ایستادگی کردند. | ||
* اختلافهایی در حزب بعث به وجود آمد.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجيدة عام 1977 ميلادية».].</ref> | * اختلافهایی در حزب بعث به وجود آمد.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجيدة عام 1977 ميلادية».].</ref> | ||
خط ۹۲: | خط ۹۱: | ||
* [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86-1397-%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C الموسوی، رعد، «انتفاضه اربعین»، ترجمه جواد محدثی، پایگاه اطلاعرسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: دیماه ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد، ۱۳۹۶ش.] | * [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86-1397-%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C الموسوی، رعد، «انتفاضه اربعین»، ترجمه جواد محدثی، پایگاه اطلاعرسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: دیماه ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد، ۱۳۹۶ش.] | ||
* المؤمن، علی، سنوات الجمر، بیروت، المرکز الاسلامی المعاصر، ۲۰۰۴م. | * المؤمن، علی، سنوات الجمر، بیروت، المرکز الاسلامی المعاصر، ۲۰۰۴م. | ||
* ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش. | * ویلی، جویس ان، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ترجمه مهوش غلامی، موسسه اطلاعات، ۱۳۷۳ش. | ||
{{تشیع در عراق}} | {{تشیع در عراق}} | ||