پرش به محتوا

سید صدرالدین صدر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۵: خط ۵۵:
'''سید محمدعلی بن اسماعیل صدر''' مشهور به '''سید صدرالدین صدر''' (۱۲۹۹ - ۱۳۷۳ق) از [[مراجع تقلید]] [[شیعه]] و متخصص در [[اصول فقه|اصول]]، [[رجال]] و [[تفسیر]].
'''سید محمدعلی بن اسماعیل صدر''' مشهور به '''سید صدرالدین صدر''' (۱۲۹۹ - ۱۳۷۳ق) از [[مراجع تقلید]] [[شیعه]] و متخصص در [[اصول فقه|اصول]]، [[رجال]] و [[تفسیر]].


او وصی شیخ [[عبدالکریم حائری یزدی]]، موسس [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]] بود و پس از وفات استاد خود، به همراه [[سید محمد تقی خوانساری]] و [[سید محمد حجت]]، سرپرستی [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]] را بر عهده داشت و در حفظ حوزه کوشید. وی پدر [[امام موسی صدر]] و [[سید رضا صدر]] است.
او وصی شیخ [[عبدالکریم حائری یزدی]]، موسس [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]] بود و پس از وفات استاد خود، به همراه [[سید محمد تقی خوانساری]] و [[سید محمد حجت]]، سرپرستی [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]] را بر عهده داشت و در حفظ حوزه کوشید. وی پدر [[امام موسی صدر]] و [[سید رضا صدر]] است.


==نسب و تحصیلات==
==نسب و تحصیلات==
نام او محمدعلی، کنیه‌اش ابوالرضا و لقبش صدرالدین بود. با این حال به نام لقبش شهرت یافت و خود نیز همه جا خویش را «‌صدرالدین‌» می‌خواند. در [[کاظمین]] به دنیا آمد. نام پدرش [[آیت الله]] [[سید اسماعیل صدر]] و مادرش صفیه، دختر آیت الله [[سید هادی صدر]] بود. دوران کودکی و نوجوانی را کنار پدر و خانواده در [[سامرا]] سپری کرد. ریاضیات، ادبیات، منطق و اغلب دروس سطح [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] را در همان جا نزد اساتید برادر بزرگترش، سید مهدی، فراگرفت. هنگامی که پدرش سید اسماعیل صدر در سال ۱۳۱۴ [[هجری قمری]] به [[کربلا]] هجرت کرد، او نیز به این شهر رفت و به بهره‌گیری از پدر و دیگر استادان کربلا پرداخت. سپس به سفارش پدرش، برای تکمیل تحصیلات، رهسپار [[نجف]] شد و دروس دوره سطح و خارج را آنجا آموخت.<ref>مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ج۲، ص۴۶۶؛ امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، ص۵۰.</ref>
نام او محمدعلی، کنیه‌اش ابوالرضا و لقبش صدرالدین بود. با این حال به نام لقبش شهرت یافت و خود نیز همه جا خویش را «صدرالدین» می‌خواند. در [[کاظمین]] به دنیا آمد. نام پدرش [[آیت الله]] [[سید اسماعیل صدر]] و مادرش صفیه، دختر آیت الله [[سید هادی صدر]] بود. دوران کودکی و نوجوانی را کنار پدر و خانواده در [[سامرا]] سپری کرد. ریاضیات، ادبیات، منطق و اغلب دروس سطح [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] را در همان جا نزد اساتید برادر بزرگترش، سید مهدی، فراگرفت. هنگامی که پدرش سید اسماعیل صدر در سال ۱۳۱۴ [[هجری قمری]] به [[کربلا]] هجرت کرد، او نیز به این شهر رفت و به بهره‌گیری از پدر و دیگر استادان کربلا پرداخت. سپس به سفارش پدرش، برای تکمیل تحصیلات، رهسپار [[نجف]] شد و دروس دوره سطح و خارج را آن‌جا آموخت.<ref>مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ج۲، ص۴۶۶؛ امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ص۵۰.</ref>


==اساتید==
==اساتید==
خط ۷۲: خط ۷۲:
==شاگردان==
==شاگردان==
آیت الله صدر یکی از مدرسان حوزه بود و شاگردانی تربیت کرد. نام برخی از شاگردان وی :
آیت الله صدر یکی از مدرسان حوزه بود و شاگردانی تربیت کرد. نام برخی از شاگردان وی :
{{ستون-شروع|4}}
{{ستون-شروع|۴}}
* جعفر صبوری قمی
* جعفر صبوری قمی
* سید مرتضی مبرقع فقیه
* سید مرتضی مبرقع فقیه
خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:


==سفر به مشهد==
==سفر به مشهد==
صدر در سال ۱۳۳۹ه.ق رهسپار [[ایران]] شد و حدود شش سال در [[مشهد]] به تدریس پرداخت. در این مدت، علاوه بر تدریس، به موعظه و ارشاد مردم نیز همت گماشت. آن ایام با خشکسالی مصادف بود و او توانست، با اقدامات پیگیر و گردآوری اعانه، بسیاری از مستمندان را از خطر مرگ نجات بخشد.
صدر در سال ۱۳۳۹ق رهسپار [[ایران]] شد و حدود شش سال در [[مشهد]] به تدریس پرداخت. در این مدت، علاوه بر تدریس، به موعظه و ارشاد مردم نیز همت گماشت. آن ایام با خشکسالی مصادف بود و او توانست، با اقدامات پیگیر و گردآوری اعانه، بسیاری از مستمندان را از خطر مرگ نجات بخشد.


==سفر به قم==
==سفر به قم==
موسس [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]] شیخ [[عبدالکریم حائری یزدی]] در دوران کهنسالی خود نگران آینده حوزه‌ی تازه تاسیس بود. او به منظور تقویت حوزه علمیه قم و تامین آینده آن، گروهی را به مشهد مقدس فرستاد تا از صدر برای اقامت در قم دعوت کنند. وی دعوت موسس حوزه علمیه قم را پذیرفت و به قم آمد.
موسس [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]] شیخ [[عبدالکریم حائری یزدی]] در دوران کهنسالی خود نگران آینده حوزۀ تازه تاسیس بود. او به منظور تقویت حوزه علمیه قم و تامین آینده آن، گروهی را به مشهد مقدس فرستاد تا از صدر برای اقامت در قم دعوت کنند. وی دعوت موسس حوزه علمیه قم را پذیرفت و به قم آمد.


صدرالدین صدر مورد توجه آیت الله حائری بود، علاوه بر تدریس سطوح عالی، از مشاوران وی شمرده می‌شد و در امور حوزه نیز به او کمک می‌کرد. آیت الله حائری، صدر را وصی خود قرار داد و به پیشنهاد صدر، [[سید محمد حجت]] نیز به وصایت وی برگزیده شد.<ref>امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، ص۴۹-۵۰.</ref>
صدرالدین صدر مورد توجه آیت الله حائری بود، علاوه بر تدریس سطوح عالی، از مشاوران وی شمرده می‌شد و در امور حوزه نیز به او کمک می‌کرد. آیت الله حائری، صدر را وصی خود قرار داد و به پیشنهاد صدر، [[سید محمد حجت]] نیز به وصایت وی برگزیده شد.<ref>امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ص۴۹-۵۰.</ref>


==مرجعیت==
==مرجعیت==
پس از وفات موسس [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]] ، [[مرجع تقلید|مرجعیت]] و زعامت حوزه به آیات عظام حجت، خوانساری و صدر رسید و این سه معروف به [[مراجع ثلاث]] شدند.هنگامی که آیت الله [[سید حسین بروجردی]] برای معالجه به [[تهران]] آمد، صدر، از وی خواست به قم بیاید. پس از ورود او جایگاه [[نماز جماعت]] خود در [[حرم حضرت معصومه]] را به آیت الله بروجردی واگذار کرد؛ از ریاست حوزه فاصله گرفت و به پشتیبانی گسترده از آیت الله بروجردی بسنده کرد. او در تبیین فلسفه این کار، این آیه [[قرآن]] را ذکر می‌کرد: {{متن قرآن|تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا ۚ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ ﴿٨٣﴾|ترجمه=آن سراى آخرت را براى كسانى قرار مى‌دهيم كه در زمين خواستار برترى و فساد نيستند، و فرجام [خوش‌] از آنِ پرهيزگاران است.|سوره=[[سوره قصص|قصص]]|آیه=۸۳}}<ref>امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، ص۵۰؛ هزار، علیرضا، دانشوران قم، ص۱۴۹.</ref>
پس از وفات موسس [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]]، [[مرجع تقلید|مرجعیت]] و زعامت حوزه به آیات عظام حجت، خوانساری و صدر رسید و این سه معروف به [[مراجع ثلاث]] شدند.هنگامی که آیت الله [[سید حسین بروجردی]] برای معالجه به [[تهران]] آمد، صدر، از وی خواست به قم بیاید. پس از ورود او جایگاه [[نماز جماعت]] خود در [[حرم حضرت معصومه]] را به آیت الله بروجردی واگذار کرد؛ از ریاست حوزه فاصله گرفت و به پشتیبانی گسترده از آیت الله بروجردی بسنده کرد. او در تبیین فلسفه این کار، این آیه [[قرآن]] را ذکر می‌کرد: {{متن قرآن|تِلْک الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِینَ لَا یرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا ۚ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ ﴿۸۳﴾|ترجمه=آن سرای آخرت را برای کسانی قرار می‌دهیم که در زمین خواستار برتری و فساد نیستند، و فرجام [خوش‌] از آنِ پرهیزگاران است.|سوره=[[سوره قصص|قصص]]|آیه=۸۳}}<ref>امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، ص۵۰؛ هزار، علیرضا، دانشوران قم، ص۱۴۹.</ref>


==فرزندان==
==فرزندان==
[[پرونده:امام صدر و پدر و برادرش (سید رضا صدر).jpg|بندانگشتی|۳۰۰px|از راست: [[امام موسی صدر]]، برادرش [[سید رضا صدر]] و آیت الله صدرالدین صدر]]
[[پرونده:امام صدر و پدر و برادرش (سید رضا صدر).jpg|بندانگشتی|۳۰۰px|از راست: [[امام موسی صدر]]، برادرش [[سید رضا صدر]] و آیت الله صدرالدین صدر]]
اولین همسر آیت الله صدر، دخترخاله‌اش بود که در جوانی در [[عراق]] درگذشت. وی پس از بازگشت به [[ایران]]، در حوالی سال ۱۳۳۹ هجری قمری در مشهد با بی‌بی صفیه قمی دختر [[سید حسین طباطبایی قمی]] (از [[مراجع تقلید]]) ازدواج کرد و صاحب ده فرزند (سه پسر و هفت دختر) شد:
اولین همسر آیت الله صدر، دخترخاله‌اش بود که در جوانی در [[عراق]] درگذشت. وی پس از بازگشت به [[ایران]]، در حوالی سال ۱۳۳۹ هجری قمری در مشهد با بی‌بی صفیه قمی دختر [[سید حسین طباطبایی قمی]] (از [[مراجع تقلید]]) ازدواج کرد و صاحب ده فرزند (سه پسر و هفت دختر) شد:
*[[سید رضا صدر]]، که از مدرسان [[حوزه علمیه قم|حوزهٔ علمیهٔ قم]] بود.
*[[سید رضا صدر]]، که از مدرسان [[حوزه علمیه قم|حوزهٔ علمیهٔ قم]] بود.
خط ۱۳۰: خط ۱۳۰:
{{ستون-شروع}}
{{ستون-شروع}}
*المهدی در این کتاب روایات [[اهل سنت]] درباره [[امام زمان|حجت بن الحسن]] گردآوری شده است. پیش از آن، کتابی در این موضوع، با این نظم و ترتیب خاص، نگاشته نشده بود. کتاب المهدی عربی است و ترجمه‌اش نیز چاپ شده است.
*المهدی در این کتاب روایات [[اهل سنت]] درباره [[امام زمان|حجت بن الحسن]] گردآوری شده است. پیش از آن، کتابی در این موضوع، با این نظم و ترتیب خاص، نگاشته نشده بود. کتاب المهدی عربی است و ترجمه‌اش نیز چاپ شده است.
*خلاصه الفصول کتاب فصول تالیف [[محمدحسین حائری اصفهانی|شیخ محمدحسین اصفهانی]] از متون درسی [[حوزه علمیه]] بود. ولی به خاطر طولانی بودن، معمولاً طلاب به خواندن بخشی از آن اکتفا کردند. صدر آن را تلخیص کرد تا به جای کتابهای [[قوانین الاصول|قوانین]] و [[فصول]] تدریس گردد.
*خلاصه الفصول کتاب فصول تالیف [[محمدحسین حائری اصفهانی|شیخ محمدحسین اصفهانی]] از متون درسی [[حوزه علمیه]] بود. ولی به خاطر طولانی بودن، معمولاً طلاب به خواندن بخشی از آن اکتفا کردند. صدر آن را تلخیص کرد تا به جای کتاب‌های [[قوانین الاصول|قوانین]] و [[فصول]] تدریس گردد.
*الحقوق همان [[رساله حقوق]] [[امام سجاد علیه‌السلام]] است که با مقدمه کوتاه صدر چاپ شده است.
*الحقوق همان [[رساله حقوق]] [[امام سجاد علیه‌السلام]] است که با مقدمه کوتاه صدر چاپ شده است.
*مختصر تاریخ اسلام
*مختصر تاریخ اسلام
خط ۱۵۰: خط ۱۵۰:
*لواء محمد (۱۲ جلد)
*لواء محمد (۱۲ جلد)
*مدینه العلم (۶ جلد)
*مدینه العلم (۶ جلد)
*دیوان اشعار<ref>رضایی، سید صدرالدین صدر قلعه تواضع، ۱۳۷۷ش، ص۵۸-۵۹.</ref>سید صدرالدین صدر؛ رساله ای در حکم غساله سید
*دیوان اشعار<ref>رضایی، سید صدرالدین صدر قلعه تواضع، ۱۳۷۷ش، ص۵۸-۵۹.</ref>  
{{پایان}}
{{پایان}}
==وفات==
==وفات==
سید صدرالدین صدر در تاریخ ۱۹ [[ربیع الاول]] ۱۳۷۳ درگذشت. [[آیت الله بروجردی]] بر پیکر وی نماز گذارد و او را در کنار قبر [[شیخ عبدالکریم حائری]]، در حرم [[فاطمه معصومه]] به خاک سپردند.<ref>هزار، دانشوران قم، ص۱۴۹-۱۵۰.</ref>
سید صدرالدین صدر در تاریخ ۱۹ [[ربیع الاول]] ۱۳۷۳ق درگذشت. [[آیت الله بروجردی]] بر پیکر وی نماز گذارد و او را در کنار قبر [[شیخ عبدالکریم حائری]]، در حرم [[فاطمه معصومه]] به خاک سپردند.<ref>هزار، دانشوران قم، ص۱۴۹-۱۵۰.</ref>
 
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس|اندازه=ریز|3}}
{{پانویس2}}
 
==منابع==
==منابع==
*[[سید حسن امین|امین]]، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۸ق.
*[[سید حسن امین|امین]]، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۸ق.
خط ۱۶۷: خط ۱۶۴:
*[http://mkamalian.com/ پایگاه صدر پژوهی]
*[http://mkamalian.com/ پایگاه صدر پژوهی]
{{مراجع تقلید شیعه}}
{{مراجع تقلید شیعه}}


[[ar:السيد صدر الدين الصدر]]
[[ar:السيد صدر الدين الصدر]]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۸۱

ویرایش