۱۴٬۹۸۰
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش مطلب) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (آمادهسازی برای ترجمه) |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
==جایگاه== | ==جایگاه== | ||
اصول مذهب شیعه، به اصلهای پنجگانهای (توحید، نبوت، معاد، امامت و عدل) گفته میشود<ref> نگاه کنید به: محمدی ریشهری، دانشنامه عقاید اسلامی، ۱۳۸۵ش، ج۸، ص۹۹.</ref> که پایه و اساس مذهب شیعه را تشکیل میدهند.<ref>نگاه کنید به محمدی ریشهری، دانشنامه عقاید اسلامی، ۱۳۸۵ش، ج۸، ص۹۷.</ref> همچنین اعتقاد داشتن به همه آنها، باعث میشود فرد شیعه محسوب شود و اعتقاد نداشتن به هر کدام از آنها، او را از مذهب تشیع خارج میکند. | اصول مذهب شیعه، به اصلهای پنجگانهای (توحید، نبوت، معاد، امامت و عدل) گفته میشود<ref> نگاه کنید به: محمدی ریشهری، دانشنامه عقاید اسلامی، ۱۳۸۵ش، ج۸، ص۹۹.</ref> که پایه و اساس مذهب شیعه را تشکیل میدهند.<ref>نگاه کنید به محمدی ریشهری، دانشنامه عقاید اسلامی، ۱۳۸۵ش، ج۸، ص۹۷.</ref> همچنین اعتقاد داشتن به همه آنها، باعث میشود فرد شیعه محسوب شود و اعتقاد نداشتن به هر کدام از آنها، او را از مذهب تشیع خارج میکند. البته سه اصل توحید، نبوت و معاد از [[اصول دین]] هستند که باور نداشتن به هر کدام از آنها موجب [[کفر|کُفر]] و خروج از دین اسلام نیز میگردد.<ref> کاشفالغطاء، اصل الشیعة و اصولها، مؤسسة الامام علی(ع)، ص۲۱۰؛ نگاه کنید به امام خمینی، کتاب الطهاره، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۴۳۷-۴۳۸.</ref> | ||
==اصول اختصاصی== | ==اصول اختصاصی== | ||
امامت<ref> لاهیجی، گوهر مراد، ص۴۶۷؛ نگاه کنید به سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۱۰.</ref> و عدل<ref> مصباح یزدی، آموزش عقائد، ۱۳۸۴ش، ص۱۶۱.</ref> دو اصل اختصاصی مذهب تشیع هستند: | امامت<ref> لاهیجی، گوهر مراد، ص۴۶۷؛ نگاه کنید به سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۱۰.</ref> و عدل<ref> مصباح یزدی، آموزش عقائد، ۱۳۸۴ش، ص۱۶۱.</ref> دو اصل اختصاصی مذهب تشیع هستند: | ||
===امامت=== | ===امامت=== | ||
{{اصلی|امامت}} | {{اصلی|امامت}} | ||
باور به اینکه امامت (رهبری جامعه اسلامی و جانشینی حضرت محمد(ص)) منصبی الهی است<ref> کاشفالغطاء، اصل الشیعه و اصولها، مؤسسة الامام علی(ع)، ص۲۱۱.</ref> و از سوی خدا، دوازده تن از فرزندان پیامبر(ص) به این مقام منصوب شدهاند.<ref>نگاه کنید به لاهیجی، گوهر مراد، ۱۳۸۳ش، ص۵۸۵.</ref> اسامی [[امامان]] به ترتیب امامت چنین است: [[امام علی(ع)]]، [[امام حسن(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، [[امام سجاد(ع)]]، [[امام باقر(ع)]]، [[امام صادق(ع)]]، [[امام کاظم(ع)]]، [[امام رضا(ع)]]، [[امام جواد عليهالسلام|امام جواد(ع)]]، [[امام هادی(ع)]]، [[امام حسن عسکری علیهالسلام|امام عسکری(ع)]]، [[امام مهدی عجلالله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]].<ref>خزاز رازی، کفایةالاثر، ۱۴۰۱ق، ص۵۳-۵۵؛ صدوق، کمالالدین، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۲۵۴-۲۵۳.</ref> | باور به اینکه امامت (رهبری جامعه اسلامی و جانشینی حضرت محمد(ص)) منصبی الهی است<ref> کاشفالغطاء، اصل الشیعه و اصولها، مؤسسة الامام علی(ع)، ص۲۱۱.</ref> و از سوی خدا، دوازده تن از فرزندان پیامبر(ص) به این مقام منصوب شدهاند.<ref>نگاه کنید به لاهیجی، گوهر مراد، ۱۳۸۳ش، ص۵۸۵.</ref> اسامی [[امامان شیعه|امامان]] به ترتیب امامت چنین است: [[امام علی(ع)]]، [[امام حسن(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، [[امام سجاد(ع)]]، [[امام باقر(ع)]]، [[امام صادق(ع)]]، [[امام کاظم(ع)]]، [[امام رضا(ع)]]، [[امام جواد عليهالسلام|امام جواد(ع)]]، [[امام هادی(ع)]]، [[امام حسن عسکری علیهالسلام|امام عسکری(ع)]]، [[امام مهدی عجلالله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]].<ref>خزاز رازی، کفایةالاثر، ۱۴۰۱ق، ص۵۳-۵۵؛ صدوق، کمالالدین، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۲۵۴-۲۵۳.</ref> | ||
===چرایی قرارگرفتن امامت جزو اصول مذهب=== | ===چرایی قرارگرفتن امامت جزو اصول مذهب=== | ||
به گفته [[محمدحسین کاشفالغطاء]] اصلی که شیعه را از دیگر فرق اسلامی متمایز | به گفته [[محمدحسین کاشفالغطاء]] در کتاب [[اصل الشیعة و اصولها (کتاب)|اصل الشیعة و اصولها]]، امامت اصلی است که شیعه را از دیگر فرق اسلامی متمایز میکند.<ref> کاشفالغطاء، اصل الشیعة و اصولها، مؤسسة الامام علی(ع)، ص۲۲۱.</ref> و بهخاطر همین مسأله قائلان به [[امامت امامان دوازدهگانه|امامتِ امامان دوازدهگانه]] به [[امامیه]] مشهورند.<ref>کاشفالغطاء، اصل الشیعة و اصولها، مؤسسة الامام علی(ع)، ص۲۱۲.</ref> به همین دلیل امامت جزو اصول مذهب شیعه قرار گرفته است.<ref>[https://makarem.ir/maaref/fa/article/index/407905 ««عدل» و «امامت» از اصول مذهب شیعه و چرایی آن؟»]، آئین رحمت.</ref> و کسی که آن را قبول نداشته باشد از دایره تشیع خارج میگردد.<ref> کاشفالغطاء، اصل الشیعة و اصولها، مؤسسة الامام علی(ع)، ص۲۱۲.</ref> | ||
===عدل=== | ===عدل=== | ||
{{اصلی|عدل الهی}} | {{اصلی|عدل الهی}} | ||
باور به اینکه خداوند چه در نظام تکوین و چه در نظام تشریع به حق رفتار میکند و ظلم نمیکند.<ref> مطهری، مجموعه آثار، صدرا، ج۲، ص۱۴۹.</ref> [[عدلیه|عدلیه]] (شیعه و معتزله)، حسن و قبح اشیاء را عقلی میدانند و معتقدند اینکه خداوند عادل است به این معنا است که او براساس خوب بودن اشیاء عمل میکند، و ظلم را به جهت قبیح بودن آن انجام نمیدهد.<ref>سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۳۲.</ref> در مقابل، اشاعره معتقدند ملاک عادلانه بودن یک رفتار، عمل خداوند است و هر چه خدا انجام دهد نیکو و عدل است حتی اگر با نگاه انسانها ظلم باشد.<ref>سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۵، ص۱۲۷.</ref> | باور به اینکه خداوند چه در نظام تکوین و چه در نظام تشریع به حق رفتار میکند و ظلم نمیکند.<ref> مطهری، مجموعه آثار، صدرا، ج۲، ص۱۴۹.</ref> [[عدلیه|عدلیه]] (شیعه و [[معتزله]])، [[حسن و قبح|حسن و قبح اشیاء]] را عقلی میدانند و معتقدند اینکه خداوند عادل است به این معنا است که او براساس خوب بودن اشیاء عمل میکند، و ظلم را به جهت قبیح بودن آن انجام نمیدهد.<ref>سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۳۲.</ref> در مقابل، [[اشاعره]] معتقدند ملاک عادلانه بودن یک رفتار، عمل خداوند است و هر چه خدا انجام دهد نیکو و عدل است حتی اگر با نگاه انسانها ظلم باشد.<ref>سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۵، ص۱۲۷.</ref> | ||
=== چرایی قرار گرفتن عدل جزو اصول مذهب=== | === چرایی قرار گرفتن عدل جزو اصول مذهب=== | ||
به گفته [[محمدتقی مصباح یزدی|مصباح یزدی]] فیلسوف شیعه (۱۳۱۳-۱۳۹۹ش)، عدل به خاطر اهمیتی که در [[علم کلام]] دارد از اصول مذهب شیعه و معتزله محسوب شده است.<ref> مصباح یزدی، آموزش عقائد، ۱۳۸۴ش، ص۱۶۱.</ref> همچنین مرتضی مطهری متکفر شیعه (۱۲۹۸-۱۳۵۸ش) علت اینکه عدل جزو اصول مذهب شیعه قرار گرفته است را پیدایش عقایدی همچون انکار آزادی و [[اختیار انسان]] در میان مسلمانان میدانست که بر اساس آنها کیفر دادن انسانِ مجبور با عدالت خدا سازگار نبود.<ref> مطهری، مجموعه آثار، صدرا، ج۲، ص۱۴۹.</ref> شیعه و معتزله، مجبور بودنِ انسان را منافی عدل الهی | به گفته [[محمدتقی مصباح یزدی|مصباح یزدی]] فیلسوف شیعه (۱۳۱۳-۱۳۹۹ش)، عدل به خاطر اهمیتی که در [[علم کلام]] دارد از اصول مذهب شیعه و معتزله محسوب شده است.<ref> مصباح یزدی، آموزش عقائد، ۱۳۸۴ش، ص۱۶۱.</ref> همچنین [[مرتضی مطهری]] متکفر شیعه (۱۲۹۸-۱۳۵۸ش) علت اینکه عدل جزو اصول مذهب شیعه قرار گرفته است را پیدایش عقایدی همچون انکار آزادی و [[اختیار انسان]] در میان مسلمانان میدانست که بر اساس آنها کیفر دادن انسانِ مجبور با عدالت خدا سازگار نبود.<ref> مطهری، مجموعه آثار، صدرا، ج۲، ص۱۴۹.</ref> شیعه و معتزله، مجبور بودنِ انسان را منافی عدل الهی میدانستند و به همین خاطر به عدلیه مشهور شدند.<ref> مطهری، مجموعه آثار، صدرا، ج۲، ص۱۴۹.</ref> | ||
==اصول مشترک== | ==اصول مشترک== | ||
{{اصلی|اصول دین}} | {{اصلی|اصول دین}} | ||
*[[توحید]]: باور به وجود | *[[توحید]]: باور به وجود خدا، یگانگی و شریک نداشتن او.<ref> کاشفالغطاء، اصل الشیعة و اصولها، مؤسسة الامام علی(ع)، ص۲۱۹.</ref> | ||
*[[نبوت]]: باور به اینکه خدا، افرادی را برای هدایت مردم به [[نبوت|پیامبری]] مبعوث است. اولین پیامبر [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم(ع)]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۳۲.</ref> و آخرین پیامبر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] | *[[نبوت]]: باور به اینکه خدا، افرادی را برای هدایت مردم به [[نبوت|پیامبری]] مبعوث کرده است.<ref> کاشفالغطاء، اصل الشیعة و اصولها، مؤسسة الامام علی(ع)، ص۲۲۰.</ref> اولین پیامبر [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم(ع)]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۳۲.</ref> و آخرین پیامبر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] است.<ref> سوره احزاب، آیه۴۰.</ref> | ||
*[[معاد]]: باور به اینکه انسان پس از مرگ، زنده میشود و به اعمال نیک و بد او رسیدگی خواهد شد.<ref> لاهیجی، گوهر مراد، ۱۳۸۳ش، | *[[معاد]]: باور به اینکه انسان پس از مرگ، زنده میشود و به اعمال نیک و بد او رسیدگی خواهد شد.<ref> لاهیجی، گوهر مراد، ۱۳۸۳ش، ص۵۹۵؛ کاشفالغطاء، اصل الشیعة و اصولها، مؤسسة الامام علی(ع)، ص۲۲۲.</ref> | ||
== جستارهای وابسته== | == جستارهای وابسته== | ||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*امام خمینی، سید روحالله، کتاب الطهارة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۴۲۷ق/۱۳۵۸ش. | *امام خمینی، سید روحالله، کتاب الطهارة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۴۲۷ق/۱۳۵۸ش. | ||
*خزاز رازی، علی بن محمد، کفایةالاثر فی النص علی الائمة الاثنی عشر، تصحیح: عبداللطیف حسینی کوهکمری، قم، بیدار، ۱۴۰۱ق. | *خزاز رازی، علی بن محمد، کفایةالاثر فی النص علی الائمة الاثنی عشر، تصحیح: عبداللطیف حسینی کوهکمری، قم، بیدار، ۱۴۰۱ق. | ||
خط ۳۸: | خط ۳۷: | ||
*سبحانی، جعفر، الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، به قلم شیخ حسن عاملی، قم: مؤسسة الامام الصادق، چاپ چهارم، ۱۴۱۷ق. | *سبحانی، جعفر، الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، به قلم شیخ حسن عاملی، قم: مؤسسة الامام الصادق، چاپ چهارم، ۱۴۱۷ق. | ||
*شیخ صدوق، محمد بن علی، کمالالدین و تمام النعمه، تصحیح: علیاکبر غفاری، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق. | *شیخ صدوق، محمد بن علی، کمالالدین و تمام النعمه، تصحیح: علیاکبر غفاری، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق. | ||
*کاشفالغطاء، محمدحسین، اصل الشیعة و اصولها، تحقیق علاء آل جعفر، مؤسسة الامام علی(ع)، بیتا. | |||
*لاهیجی، عبدالرزاق، گوهر مراد، مقدمه زینالعابدین قربانی، تهران، نشر سایه، چاپ اول، ۱۳۸۳ش. | *لاهیجی، عبدالرزاق، گوهر مراد، مقدمه زینالعابدین قربانی، تهران، نشر سایه، چاپ اول، ۱۳۸۳ش. | ||
*مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | *مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | ||
خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
| رعایت شیوهنامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد | | رعایت شیوهنامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد | ||
| کپیکاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | | کپیکاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | ||
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل--> | | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | ||
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد | | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد | ||
| شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل | | شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل | ||
خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
| توضیحات = | | توضیحات = | ||
}}</onlyinclude> | }}</onlyinclude> | ||
[[رده:اعتقادات شیعه]] | [[رده:اعتقادات شیعه]] | ||
[[رده:اصطلاحات کلامی]] | [[رده:اصطلاحات کلامی]] | ||
[[رده:مقالههای با درجه اهمیت ب]] | [[رده:مقالههای با درجه اهمیت ب]] | ||
[[رده:مقالههای نسبتا کامل]] | [[رده:مقالههای نسبتا کامل]] |
ویرایش