پرش به محتوا

آیه تطهیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۷۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ نوامبر ۲۰۲۲
جز
بازنویسی بخش معنای رجس
جز (تکمیل اسناد بخش شان نزول)
جز (بازنویسی بخش معنای رجس)
خط ۳۴: خط ۳۴:


==شأن نزول==
==شأن نزول==
در منابع شیعه و اهل سنت آمده است، این [[آیه]] در خانه [[ام سلمه]]، همسر [[پیامبر(ص)]]، نازل شده<ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۱۷۴؛ ابن حجر، صواعق المحرقه، ۱۳۸۵ق، ص۱۴۴.</ref> و هنگام نزول آن علاوه بر پیامبر(ص) [[علی(ع)]]، [[حضرت فاطمه|فاطمه(س)]]، [[امام حسن|حسن(ع)]] و [[امام حسین|حسین(ع)]] هم حاضر بودند. در این هنگام پیامبر(ص) پارچه‌ای خیبری ([[حدیث کساء|کساء]]) را که بر آن نشسته بود، بر روی خود و علی(ع) و فاطمه(س) و حسنین(ع) کشید و دست‌ها را به سوی آسمان بالا برد و گفت: "خدایا! اهل بیت من این چهار نفرند. اینان را از هر پلیدی پاک گردان". [[ام سلمه]] از پیامبر(ص) پرسید آیا من نیز در شمار اهل بیت(ع) قرار دارم که پیامبر(ص) پاسخ داد تو از [[همسران پیامبر|همسران رسول خدایی]] و تو (بر راه) خیر هستی.<ref>نگاه کنید به: ترمذی، سنن الترمذی، ۱۴۰۳ق، ج۵، ، ص۶۹۹؛ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۰۳؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۲؛ ابن ابی‌حاتم، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۱۳۳.</ref>
در منابع شیعه و اهل سنت آمده است، این [[آیه]] در خانه [[ام سلمه]]، همسر [[پیامبر(ص)]]، نازل شده<ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۱۷۴؛ ابن حجر، صواعق المحرقه، ۱۳۸۵ق، ص۱۴۴.</ref> و هنگام نزول آن علاوه بر پیامبر(ص) [[علی(ع)]]، [[حضرت فاطمه|فاطمه(س)]]، [[امام حسن|حسن(ع)]] و [[امام حسین|حسین(ع)]] هم حاضر بودند.<ref>محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۸.</ref> در این هنگام پیامبر(ص) پارچه‌ای خیبری ([[حدیث کساء|کساء]]) را که بر آن نشسته بود، بر روی خود و علی(ع) و فاطمه(س) و حسنین(ع) کشید و دست‌ها را به سوی آسمان بالا برد و گفت: "خدایا! اهل بیت من این چهار نفرند. اینان را از هر پلیدی پاک گردان". [[ام سلمه]] از پیامبر(ص) پرسید آیا من نیز در شمار اهل بیت(ع) قرار دارم که پیامبر(ص) پاسخ داد تو از [[همسران پیامبر|همسران رسول خدایی]] و تو (بر راه) خیر هستی.<ref>نگاه کنید به: ترمذی، سنن الترمذی، ۱۴۰۳ق، ج۵، ، ص۶۹۹؛ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۰۳؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۲؛ ابن ابی‌حاتم، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۱۳۳.</ref>


==معنای رجس==
==معنای رجس==
[[مفسران]] درباره معنای «رجس» اختلاف نظر دارند و برای آن معانی مختلفی ذکر کرده‌اند، از جمله: [[گناه]]، [[فسق]]، [[شیطان]]، [[شرک]]، شک، [[بخل]]، [[طمع]]، [[هوای نفس]] و [[بدعت]].<ref>صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۳۸.</ref> علامه طباطبایی بر آن است که رِجْس صفتی است از ماده رَجاسَت، به‌معنی پلیدی و قذارت. پلیدی در انسان، عبارت است از ادراکی نفسانی، که از علاقه و بستگی قلب به اعتقادی باطل، یا عملی زشت حاصل می‌شود، وقتی می‌گوییم انسان پلید، یعنی انسانی که به خاطر دل‌بستگی به عقاید یا عمل باطل، دلش دچار پلیدی شده است.<ref>طباطبائی٬ تفسیر المیزان٬ ۱۴۱۷ق٬ ج‏۱۶ ٬ ص۳۱۲.</ref><br>
لغت‌شناسان رجس را به معنی پلیدی دانسته‌اند.<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۵۲؛ صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۱۰.</ref> به عقیده راغب اصفهانی، گاهی طبع یا عقل انسان، و گاهی شرع و یا ممکن است همه این موارد چیزی را پلید بدانند، مانند میته.<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن‏، ۱۴۱۲ق، ص۳۴۲.</ref> علامه طباطبایی معتقد است، رِجْس صفتی است به‌معنی پلیدی. پلیدی در انسان، عبارت است از ادراکی نفسانی، که از علاقه قلب به اعتقادی باطل، یا عملی زشت حاصل می‌شود، وقتی می‌گوییم انسان پلید، یعنی انسانی که به خاطر دل‌بستگی به عقاید یا عمل باطل، دلش دچار پلیدی شده است.<ref>طباطبائی٬ تفسیر المیزان٬ ۱۴۱۷ق٬ ج‏۱۶ ٬ ص۳۱۲.</ref><br>
در برخی منابع شیعه و اهل سنت آمده که پیامبر(ص) در توضیح این آیه گفته‌اند: «من و اهل بیتم از گناه طاهریم.»<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۹۵ق، ج۱، ص۱۷۱؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۲۰۸.</ref> حضرت علی(ع) نیز در [[ماجرای فدک]] با استناد به این آیه منزه بودن از گناه [[حضرت زهرا(س)]] را اثبات می‌نماید.<ref>طبری، کامل بهائی، ۱۳۸۳ش، ص:۲۵۶.</ref>
در برخی منابع شیعه و اهل سنت آمده که پیامبر(ص) در توضیح این آیه گفته‌اند: «من و اهل بیتم از گناه طاهریم.»<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۹۵ق، ج۱، ص۱۷۱؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۲۰۸.</ref> حضرت علی(ع) نیز در [[ماجرای فدک]] با استناد به این آیه منزه بودن از گناه [[حضرت زهرا(س)]] را اثبات می‌نماید.<ref>طبری، کامل بهائی، ۱۳۸۳ش، ص:۲۵۶.</ref>


خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:
* حسینی طهرانی، محمد حسین، مهرتابان، تهران، باقر العلوم، ۱۴۰۲ق.
* حسینی طهرانی، محمد حسین، مهرتابان، تهران، باقر العلوم، ۱۴۰۲ق.
* راضی، حسین، سبیل النجاة فی تتمة المراجعات، تحقیق حسین الراضی، بیروت، بی نا، بی تا.
* راضی، حسین، سبیل النجاة فی تتمة المراجعات، تحقیق حسین الراضی، بیروت، بی نا، بی تا.
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن‏، بیروت، دار القلم‏، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
* شوشتری، قاضی نور الله، الصوارم المهرقة فی نقد الصواعق المحرقة، مصحح جلال الدین حسینی ارموی، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۵ش.
* شوشتری، قاضی نور الله، الصوارم المهرقة فی نقد الصواعق المحرقة، مصحح جلال الدین حسینی ارموی، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۵ش.
* شوکانی، محمد بن علی، فتح القدیر الجامع بین فنی الروایه و الدرایه من علم التفسیر، بیروت، عالم الکتب، بی تا.
* شوکانی، محمد بن علی، فتح القدیر الجامع بین فنی الروایه و الدرایه من علم التفسیر، بیروت، عالم الکتب، بی تا.
* صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، محقق و مصحح: آل یاسین، محمد حسن، عالم الکتاب، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
* صدوق، محمد بن علی، معانی الأخبار، تحقیق علی اکبر غفاری، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق.
* صدوق، محمد بن علی، معانی الأخبار، تحقیق علی اکبر غفاری، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق.
* صدوق، محمّد بن على، الخصال، ترجمه جعفری یعقوب، قم، نسیم کوثر، ۱۳۷۲ش.
* صدوق، محمّد بن على، الخصال، ترجمه جعفری یعقوب، قم، نسیم کوثر، ۱۳۷۲ش.
خط ۱۱۳: خط ۱۱۵:
* طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، چاپ اول، بی‌تا.
* طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، چاپ اول، بی‌تا.
* علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، نهج الحق و کشف الصدق، بیروت، دار الکتاب اللبنانی، ۱۹۸۲م.
* علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، نهج الحق و کشف الصدق، بیروت، دار الکتاب اللبنانی، ۱۹۸۲م.
* فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، محقق و مصحح: مخزومی، مهدی، سامرائی، ابراهیم، قم، انتشارات هجرت، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
* قرطبی، محمد بن احمد، الجامع الاحکام القرآن، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۶۴ش.
* قرطبی، محمد بن احمد، الجامع الاحکام القرآن، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۶۴ش.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
* کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، تحقیق و تصحیح محمد کاظم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق
* کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، تحقیق و تصحیح محمد کاظم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
* محمدی ری‌شهری، محمد، ترجمه رضا شیخی و حمیدرضا آژیر، اهل بیت (ع) در قرآن و حدیث، قم، دار الحدیث، ۱۳۷۹ش.
* مسلم بن الحجاج النیشابوری، صحیح مسلم، بیروت، دارالفکر، بی تا.
* مسلم بن الحجاج النیشابوری، صحیح مسلم، بیروت، دارالفکر، بی تا.
* مقریزی،أحمد بن علی، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، تحقیق محمد عبد الحمید النمیسی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۲۰.
* مقریزی،أحمد بن علی، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، تحقیق محمد عبد الحمید النمیسی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۲۰.
confirmed، protected، templateeditor
۳٬۶۷۹

ویرایش