کاربر ناشناس
یمن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی) |
imported>Fayaz جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
| اجتماعی = | | اجتماعی = | ||
}} | }} | ||
'''یمن''' کشوری | '''یمن''' کشوری عربی و [[آسیا|آسیایی]] در جنوب [[شبه جزیره عربستان]]. مردم یمن بدون جنگ تسلیم [[امام علی(ع)]] فرستاده [[پیامبر اسلام]] شدند و به اسلام گرویدند. مسلمانان یمن، هم در تحکیم تشیع بعد از ماجرای [[سقیفه]] نقش داشتند، هم در دعوت از امام علی (ع) برای [[خلافت]] بعد از قتل [[عثمان بن عفان|خلیفه سوم]]. اهالی یمن از جدی‌ترین مخالفان [[معاویه]] بودند. در [[واقعه عاشورا]] چند مسلمان اهل یمن در دفاع از [[امام حسین(ع)]] حضور داشتند. | ||
از سال ۲۸۰ ق شیعیان [[زیدیه|زیدی]] در یمن حکومت تشکیل دادند و از آن زمان یمن مرکز زیدیه محسوب می‌شود. | از سال ۲۸۰ ق شیعیان [[زیدیه|زیدی]] در یمن حکومت تشکیل دادند و از آن زمان یمن مرکز زیدیه محسوب می‌شود. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
امروزه [[شیعیان]] یمن از سوی سلفیون <small>(که گفته می‌شود بیشتر از سوی [[عربستان]] حمایت می‌شوند)</small> مورد تهدید قرار دارند. شیعیان یمن با حکومت مرکزی نیز میانه خوبی نداشته‌اند. شیعیان در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی، بر دامنه تلاش‌های خود برای ایفای نقشی بیشتر در تحولات یمن افزوده‌اند. بخش مهمی از فعالیت‌ها علیه حکومت یمن به دست شیعیان رقم خورده است. [[حوثی‌های یمن|حوثی‌ها]] مهم‌ترین گروه شیعه زیدیه در یمن هستند. | امروزه [[شیعیان]] یمن از سوی سلفیون <small>(که گفته می‌شود بیشتر از سوی [[عربستان]] حمایت می‌شوند)</small> مورد تهدید قرار دارند. شیعیان یمن با حکومت مرکزی نیز میانه خوبی نداشته‌اند. شیعیان در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی، بر دامنه تلاش‌های خود برای ایفای نقشی بیشتر در تحولات یمن افزوده‌اند. بخش مهمی از فعالیت‌ها علیه حکومت یمن به دست شیعیان رقم خورده است. [[حوثی‌های یمن|حوثی‌ها]] مهم‌ترین گروه شیعه زیدیه در یمن هستند. | ||
در سال ۲۰۱۵م پس از سلسله اتفاقاتی که منجر به فرار منصور هادی رییس‌جمهور مستعفی یمن از پایتخت و قدرت گرفتن حوثی‌ها در این کشور شد، عربستان سعودی با حمایت ایالات متحده امریکا و برخی کشورهای اروپایی و به همراه اکثریت کشورهای عربی، حملات هوایی علیه یمن آغاز کرد که منجر به کشته شدن بسیاری از افراد غیرنظامی شده است. | در سال ۲۰۱۵م/[[سال ۱۳۹۴ هجری شمسی|۱۳۹۴ش]] پس از سلسله اتفاقاتی که منجر به فرار منصور هادی رییس‌جمهور مستعفی یمن از پایتخت و قدرت گرفتن حوثی‌ها در این کشور شد، عربستان سعودی با حمایت ایالات متحده امریکا و برخی کشورهای اروپایی و به همراه اکثریت کشورهای عربی، حملات هوایی علیه یمن آغاز کرد که منجر به کشته شدن بسیاری از افراد غیرنظامی شده است. | ||
==جغرافیا== | ==جغرافیا== | ||
یمن کشوری است که از شمال به [[عربستان سعودی]]، از شرق به [[عمان]]، از جنوب به خلیج عدن و از غرب به دریای سرخ محدود است. مساحت این کشور تقریبا ۵۳۶/۸۶۹ کیلومتر مربع است. | یمن کشوری است که از شمال به [[عربستان سعودی]]، از شرق به [[عمان]]، از جنوب به خلیج عدن و از غرب به دریای سرخ محدود است. مساحت این کشور تقریبا ۵۳۶/۸۶۹ کیلومتر مربع است. | ||
==پیشینه== | |||
شهر مأرب در یمن از شهرهای باستانی دنیاست که زمانی پایتخت بلقیس ملکه سبا و دیگر حکمرانان یمنی بوده و به ارض الجنتین معروف است. سد قدیمی مارب نیز از بناهای تاریخی یمن است که در این منطقه قرار دارد. سد مارب ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، بین دو کوه بلق الایمن و بلق الایسر در عهد عبدالشمس موسی بنا شده است. قصر سلیمان هم در یمن بوده است. خاورشناس معروف آلمانی موریتز معتقد است که خط حروفی نخستین بار در یمن مشاهده شد و بر خلاف آنچه به نام سامی‌های فینیقی ثبت شده است، مخترعین خط یمنی‌ها بودهاند و فینیقیها بنای کتابت خود را بر بنیان کتابت عربی یمن نهادند. | |||
یمن با چنین سابقهٔ تاریخی دارای اهمیتی وافر است.<ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2572426 یمن: سرزمین سبا]</ref> | |||
==جامعه== | ==جامعه== | ||
ساختار جامعه در یمن قبیله‌ای است. مردم یمن از اقوام سامی و عرب قحطانی هستند. عرب قحطانی مادر و ریشه عربیت است که عرب‌ها را بدان منسوب می‌دانند. مردمی که در بخش شمالی زندگی میکنند عرب هستند ولی در بخش جنوبی از سال‌ها قبل اقلیت‌های دیگری از کشورهای [[هندوستان]]، [[پاکستان]]، [[سومالی]]، اریتره و اتیوپی به آنجا مهاجرت نموده‌اند. یمن اینک از فقیرترین کشورهای دنیا به حساب می‌آید. | ساختار جامعه در یمن قبیله‌ای است. مردم یمن از اقوام سامی و عرب قحطانی هستند. عرب قحطانی مادر و ریشه عربیت است که عرب‌ها را بدان منسوب می‌دانند. مردمی که در بخش شمالی زندگی میکنند عرب هستند ولی در بخش جنوبی از سال‌ها قبل اقلیت‌های دیگری از کشورهای [[هندوستان]]، [[پاکستان]]، [[سومالی]]، اریتره و اتیوپی به آنجا مهاجرت نموده‌اند. یمن اینک از فقیرترین کشورهای دنیا به حساب می‌آید. | ||
==ادیان و مذاهب== | ===ادیان و مذاهب=== | ||
{{bar box | {{bar box | ||
| title=ادیان در یمن | | title=ادیان در یمن | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۹: | ||
}} | }} | ||
{{-}} | {{-}} | ||
*اسلام: دین رسمی یمن، اسلام است. اکثر جمعیت این کشور مسلمان هستند. حدود ۳۰٪ مسلمانان، شیعیان [[زیدیه|زیدی مذهب]] و بقیه [[شافعی]] مذهب هستند.<ref>[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Yemen.pdf Library of Congress – Federal Research Division]</ref> تعداد کمی شیعه [[اسماعیلیه|اسماعیلی مذهب]] و تعداد بسیار کم شیعه [[امامیه|دوازده امامی]] نیز در یمن ساکن هستند.<ref>[http://isco.isca.ac.ir/Portal/home/?news/9220/83851/116500 | *اسلام: دین رسمی یمن، اسلام است. اکثر جمعیت این کشور مسلمان هستند. حدود ۳۰٪ مسلمانان، شیعیان [[زیدیه|زیدی مذهب]] و بقیه [[شافعی]] مذهب هستند.<ref>[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Yemen.pdf Library of Congress – Federal Research Division]</ref> تعداد کمی شیعه [[اسماعیلیه|اسماعیلی مذهب]] و تعداد بسیار کم شیعه [[امامیه|دوازده امامی]] نیز در یمن ساکن هستند.<ref>[http://isco.isca.ac.ir/Portal/home/?news/9220/83851/116500 شیعیان یمن: فرصت‌ها و چالش‌ها]</ref> | ||
تعداد اندکی هندو و مسیحی نیز در یمن زندگی میکنند. | تعداد اندکی هندو و مسیحی نیز در یمن زندگی میکنند. | ||
== | ===شهرهای مهم=== | ||
[[پرونده:نقشه شهرهای یمن.jpg|بندانگشتی|نقشه استانهای یمن]] | [[پرونده:نقشه شهرهای یمن.jpg|بندانگشتی|نقشه استانهای یمن]] | ||
یمن دارای شهرهای تاریخی است که مشهورترین آنها عبارتند از: | یمن دارای شهرهای تاریخی است که مشهورترین آنها عبارتند از: | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۷: | ||
==یمن جدید== | ==یمن جدید== | ||
یمن تا اوایل نیمه دوم قرن بیستم تحت حاکمیت [[زیدیه|زیدیان]] بود و ساختاری یکپارچه داشت، اما در سال | یمن تا اوایل نیمه دوم قرن بیستم تحت حاکمیت [[زیدیه|زیدیان]] بود و ساختاری یکپارچه داشت، اما در سال ۱۹۶۲م/[[سال ۱۳۴۱ هجری شمسی|۱۳۴۱ش]]، افسران ارتش یمن علیه امام محمد بدر دست به کودتا زدند و جمهوری یمن را تاسیس کردند. این امر موجب بروز جنگ‌های داخلی در یمن شد که یک سوی آن طرفداران جمهوری و سوی دیگرش سلطنت‌خواهان بودند. این درگیری‌ها سرانجام باعث شد که یمن به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شود و جمهوری دموکراتیک خلق یمن در ۳۰ نوامبر ۱۹۶۷م(۱۳۴۶ش) در قسمت جنوبی یمن شکل گیرد. جمهوری یمن در ۲۲ مه ۱۹۹۰م/خرداد ۱۳۶۹ش از اتحاد یمن شمالی و یمن جنوبی به‌وجود آمد.<ref>[http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=2&NewsId=882 روزشمار تاریخ یمن]</ref> | ||
علی عبدالله صالح که از ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۰ م رییس جمهور یمن شمالی بود، پس از اتحاد یمن جنوبی و شمالی، همچنان رییس جمهور ماند و از ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۱ م ریاست جمهوری یمن را بر عهده داشت. دوران حکومت وی بسیار طولانی بود و سرانجام در جریان [[بیداری اسلامی]] برکنار شد.<ref> [http://www.isna.ir/fa/news/92111308736/%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%B1%D8%A8 علی عبدالله صالح؛ پدیده‌ای نادر در جهان عرب]</ref> | علی عبدالله صالح که از ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۰ م رییس جمهور یمن شمالی بود، پس از اتحاد یمن جنوبی و شمالی، همچنان رییس جمهور ماند و از ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۱ م ریاست جمهوری یمن را بر عهده داشت. دوران حکومت وی بسیار طولانی بود و سرانجام در جریان [[بیداری اسلامی]] برکنار شد.<ref> [http://www.isna.ir/fa/news/92111308736/%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%B1%D8%A8 علی عبدالله صالح؛ پدیده‌ای نادر در جهان عرب]</ref> | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۶: | ||
با وجود توافق نهایی برای حل بحران اخیر در یمن میان رئیس جمهوری و رهبران انصار الله (حوثی‌ها) در صنعا، دولت جدید نتوانست اوضاع را ارام کند و نیز رییس جمهور، منصور هادی استعفا داده و به عربستان فرار کرد. | با وجود توافق نهایی برای حل بحران اخیر در یمن میان رئیس جمهوری و رهبران انصار الله (حوثی‌ها) در صنعا، دولت جدید نتوانست اوضاع را ارام کند و نیز رییس جمهور، منصور هادی استعفا داده و به عربستان فرار کرد. | ||
عربستان سعودی بامداد پنج‌شنبه ۶ فروردین | عربستان سعودی بامداد پنج‌شنبه ۶ فروردین ۱۳۹۴ش به بهانه حمایت از رئیس‌جمهور مستعفی یمن، و به خطر افتادن امنیت عربستان در اثر قدرت گرفتن انصارالله یمن به این کشور حمله کرد.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940106000046 عربستان به یمن حمله کرد]</ref> | ||
{{یادداشت|آمار تلفات و خسارات ناشی از تجاوز همه جانبه سعودی و کشورهای همپیمان از ۲۶/ ۳ /۲۰۱۵ تا ۱۹/ ۱ /۲۰۱۶ به قرار ذیل است: | {{یادداشت|آمار تلفات و خسارات ناشی از تجاوز همه جانبه سعودی و کشورهای همپیمان از ۲۶/ ۳ /۲۰۱۵ تا ۱۹/ ۱ /۲۰۱۶ به قرار ذیل است: | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۳: | ||
*هدف قرار گرفتن ۱۲۵ مرغداری، هفت انبار غله، ۴۲ ورزشگاه، ۱۹۰ کارخانه، ۱۱۹ مرکز گردشگری، ۵۹ مرکز تاریخی و باستانی، ۲۳۸ ایستگاه سوخت، ۱۷۵ تانکر سوخت، ۴۰۹ خودرو حامل غذا، ۳۵۳ مرکز و بازار تجاری، ۵۴۶ انبار غذایی و ۹۷۰ مرکز حکومتی. | *هدف قرار گرفتن ۱۲۵ مرغداری، هفت انبار غله، ۴۲ ورزشگاه، ۱۹۰ کارخانه، ۱۱۹ مرکز گردشگری، ۵۹ مرکز تاریخی و باستانی، ۲۳۸ ایستگاه سوخت، ۱۷۵ تانکر سوخت، ۴۰۹ خودرو حامل غذا، ۳۵۳ مرکز و بازار تجاری، ۵۴۶ انبار غذایی و ۹۷۰ مرکز حکومتی. | ||
*تعداد کشته شدگان: ۴۶۲۸ مرد، ۱۵۱۹ زن،۱۹۹۶ کودک آمار کل: ۸۱۴۳ غیر نظامی کشته. | *تعداد کشته شدگان: ۴۶۲۸ مرد، ۱۵۱۹ زن،۱۹۹۶ کودک آمار کل: ۸۱۴۳ غیر نظامی کشته. | ||
*تعداد زخمی شدگان: در مدت سیصد روز تجاوز سعودیها به یمن ۱۱۸۲۶ مرد، ۱۵۷۶ زن،۱۷۸۲ کودک؛ آمار کل زخمی شدگان: ۱۵۱۸۴ نفر.[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/525310/ | *تعداد زخمی شدگان: در مدت سیصد روز تجاوز سعودیها به یمن ۱۱۸۲۶ مرد، ۱۵۷۶ زن،۱۷۸۲ کودک؛ آمار کل زخمی شدگان: ۱۵۱۸۴ نفر.[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/525310/ آمار تلفات حمله عربستان به یمن، خبرگزاری مشرق]}} | ||
==پیشینه تشیع== | ==پیشینه تشیع== | ||
| خط ۱۵۷: | خط ۱۵۵: | ||
|منصور بالله قاسم بن علی || وفات:۳۹۳ ق || | |منصور بالله قاسم بن علی || وفات:۳۹۳ ق || | ||
|- | |- | ||
| مهدی | | مهدی لِدین الله حسین بن قاسم || ۳۹۳-۴۰۴ق || وی پیروانی خاص به خود پیدا کرد که معتقد به غیبت و مهدویت او شدند و به نام حسینیه مشهور گشتند.<ref>فضل الاعتزال و طبقات المعتزلة، فواد سید، الدار التونسیة، ۱۳۹۳ق/۱۹۷۴م.</ref> در همین زمان زیدیه به دو دسته مطرفیه و مخترعه تقسیم شدند.<ref>الکامل فی التاریخ، ابن اثیر شیبانی، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۳م.</ref> | ||
|- | |- | ||
| ناصر لدین الله ابوالفتح دیلمی || وفات:۴۴۴ ق || وی به دست اسماعیلیان یمن کشته شد<ref>کتاب وصل إلی الفقیه العلامة عمران بن الحسن، یوسف ین ابیالحسن جیلی، منتشر شده در أخبار أئمة الزیدیة فی طبرستان و دیلمان و جیلان.</ref> و با کشته شدن وی، دوره اول حکومت زیدیه در یمن به پایان رسید.<ref>مآثر الأبرار فی تفصیل مجملات جواهر الأخبار، محمد بن علی زحیف، مؤسسة الإمام زید بن علی الثقافیة، صنعاء، چاپ اول، ۱۴۲۳ق/۲۰۰۲م.</ref> | | ناصر لدین الله ابوالفتح دیلمی || وفات:۴۴۴ ق || وی به دست اسماعیلیان یمن کشته شد<ref>کتاب وصل إلی الفقیه العلامة عمران بن الحسن، یوسف ین ابیالحسن جیلی، منتشر شده در أخبار أئمة الزیدیة فی طبرستان و دیلمان و جیلان.</ref> و با کشته شدن وی، دوره اول حکومت زیدیه در یمن به پایان رسید.<ref>مآثر الأبرار فی تفصیل مجملات جواهر الأخبار، محمد بن علی زحیف، مؤسسة الإمام زید بن علی الثقافیة، صنعاء، چاپ اول، ۱۴۲۳ق/۲۰۰۲م.</ref> | ||
| خط ۲۶۴: | خط ۲۶۲: | ||
او از عالمان مشهور یمن در منطقه صَعده بود. او کتابی را با نام ''الزیدیة فی الیمن'' نگاشت و در آن وجوه تشابه و قرابت زیدیه و امامیه را شرح داد. بدرالدین در دهه ۱۹۹۰ میلادی به ایران آمد و پس از شهادت فرزندش حسین الحوثی در مبارزه با حکومت، رهبری این جریان را برعهده گرفت.<ref>[http://www.albainah.com/cms/pages/framed-viewer.aspx?id=32287&node=&highlight=&configuration_file=D:%5C%5CWebSites%5C%5CAlbainah%5C%5Calbainah.config&lang=ar قصة الحوثیین فی الیمن]</ref> وی در سال ۲۰۱۰ درگذشت.<ref>[http://www.imn.iq/news/view.3126/ وفاة مرجعیة الشیعة الزیدیة فی الیمن بدر الدین الحوثی]</ref> | او از عالمان مشهور یمن در منطقه صَعده بود. او کتابی را با نام ''الزیدیة فی الیمن'' نگاشت و در آن وجوه تشابه و قرابت زیدیه و امامیه را شرح داد. بدرالدین در دهه ۱۹۹۰ میلادی به ایران آمد و پس از شهادت فرزندش حسین الحوثی در مبارزه با حکومت، رهبری این جریان را برعهده گرفت.<ref>[http://www.albainah.com/cms/pages/framed-viewer.aspx?id=32287&node=&highlight=&configuration_file=D:%5C%5CWebSites%5C%5CAlbainah%5C%5Calbainah.config&lang=ar قصة الحوثیین فی الیمن]</ref> وی در سال ۲۰۱۰ درگذشت.<ref>[http://www.imn.iq/news/view.3126/ وفاة مرجعیة الشیعة الزیدیة فی الیمن بدر الدین الحوثی]</ref> | ||
===سازمان‌ها=== | |||
* مؤسسه علمی فرهنگی بدر | * مؤسسه علمی فرهنگی بدر | ||
این مرکز در سال ۱۹۹۱ میلادی توسط سید مرتضی محطوری در صنعا تأسیس شد. مهم‌ترین اقدامات این مرکز برگزاری دورههای آموزشی است اما در کنار آن، فعالیتهای فرهنگی و خیریه نیز میپردازد.<ref>[http://www.jamnews.ir/detail/News/459606 خمینی و خامنه‌ای، امامان انقلابیون یمن؛ مصاحبه‌ای با شهید دکتر مرتضی محطوری]</ref> | این مرکز در سال ۱۹۹۱ میلادی توسط سید مرتضی محطوری در صنعا تأسیس شد. مهم‌ترین اقدامات این مرکز برگزاری دورههای آموزشی است اما در کنار آن، فعالیتهای فرهنگی و خیریه نیز میپردازد.<ref>[http://www.jamnews.ir/detail/News/459606 خمینی و خامنه‌ای، امامان انقلابیون یمن؛ مصاحبه‌ای با شهید دکتر مرتضی محطوری]</ref> | ||