ناصرالدین شاه قاجار: تفاوت میان نسخه‌ها

{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۲۶]]|سال=[[۱۳۹۶]]|کاربر=Rezapour }}

ناصرالدین شاه قاجار پسر [[محمد شاه]] و چهارمین پادشاه از سلسله [[قاجاریه]] است. او در سال ۱۲۴۷قمری در [[تبریز]] به دنیا آمد و در سال ۱۲۶۴قمری پادشاه [[ایران]] شد.<ref>بی‌نام، ناصرالدین شاه قاجار، ضمیمه نامه فرهنگستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵</ref>

ناصرالدین شاه، به «سلطان صاحبقران» نیز معروف بود و پس از کشته شدن «شاه شهید» نیز خوانده شد.<ref>بی‌نام، ناصرالدین شاه قاجار، ضمیمه نامه فرهنگستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵</ref>

ناصر الدین شاه حدود پنجاه سال پادشاهی کرد.<ref>نظرپور، تاریخ سیاسی معاصر ایران، ۱۳۹۰ش، ص۱۶.</ref> در دوران او، وجود قحطی‌ها، جنگ‌ها، شورش‌ها، درگیری‌های مختلف در دربار، صدراعظم‌های مختلف،‌ قدرت نهادهای مذهبی و بازاری، امتیازهای مختلف به غرب؛ جدایی افغانستان و ... فراز و نشیب‌های بسیاری را سبب شد.<ref>برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: مصحفی، ایران در دوره ناصرالدین شاه، تاریخ جامع ایران، ۱۳۹۴ش، ج۱۲، ص۱۷۶- ۱۸۰ و فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۶ </ref>

در دوره ناصری، به جهات مختلف امتیازات بسیاری به کشورهای خارجی داده شد.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۶</ref>  

همچنین [[قرارداد پاریس]] نیز در دوره ناصرالدین شاه امضا شد. ایران پس از سال‌ها کشمکش توانست [[هرات]] را تحت سلطه خود در بیاورد. اما [[انگلستان|دولت انگلستان]] از جنوب ایران حمله کرده، [[بوشهر]] و [[خرمشهر]] را تصرف کرد. دولت ایران مجبور شد از هرات دست کشیده و استقلال [[افغانستان]] را به رسمیت بشناسد. این قرارداد در [[پاریس]] امضا شد و به قرارداد پاریس نیز مشهور گشت.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹-۱۲۰</ref>

او در سال‌های ۱۲۹۰ق، ۱۲۹۵ق و ۱۳۰۶ق به اروپا رفت. سفر اول او بیش از پنج ماه، سفر دوم بیش از چهار ماه و سفر سوم بیش از شش ماه طول کشید. .<ref>[http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=33&NewsId=2129 پاسخ ناصرالدین شاه به درخواست جوانان برای تاسیس دانشگاه]</ref>

این سفرها، هزینه‌ها و انتقادات بسیار زیادی را به همراه داشت.<ref>تیموری، عصر بی‌خبری یا تاریخ امتیازات در ایران، ۱۳۳۲ش، ص ۸-۱۳.</ref> با این وجود اثرات مثبتی نیز داشت.<ref>برای اطلاعات بیشتر ر.ک: عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، روزنامه شرق، ۲۵تیر۱۳۹۶ش، ص۱۶-۱۷</ref>

شاه در حدود سال ۱۲۷۳ق نظر ناپلئون سوم؛ امپراتور [[فرانسه]] را در مورد تغییر و تحول خواسته بود. توصیه ناپلئون سوم این بود که شاه بین نو و کهنه را نگه دارد. او پیشنهاد داد ایران رسوم و عادات قدیمی خود را محکم نگاه بدارد و مثل [[عثمانی‌|عثمانی‌ها]] در جزئیات مقلد اروپا نشود.<ref>امانت، قبله عالم: ناصرالدین شاه قاجار و پادشاهی ایران، ۱۳۸۳ش، ص۴۶۴.</ref>

شاه پس از سفر اول به اروپا دستور ساخت راه‌آهن که در میان مردم عامه، ماشین دودی خوانده می‌شد را داد. مسیر این قطار از [[تهران]] تا [[شهرری]] بود. بعدها میان [[آمل]] تا [[محمودآباد]] و همچنین جلفا تا [[تبریز]] نیز ریل قطار ساخته شد.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/1179/0/%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AA.%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86.%D8%B4%D8%A7%D9%87.%D8%A7%D8%B2.%D9%81%D8%B1%D9%86%DA%AF%D8%9B.%DA%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1.%D9%85%D8%B4%DA%A9%DB%8C.%DB%8C%D8%A7.%D8%B4%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%9F.html سوغات ناصرالدین شاه از فرنگ؛ چادر مشکی یا شلیته؟]</ref>

همچنین تأسیس ضرابخانه، اداره پست و تلگراف نیز به دستور ناصرالدین شاه راه‌اندازی شد..<ref>سوغات ناصرالدین شاه از فرنگ؛ چادر مشکی یا شلیته؟</ref>

برخی محققان معتقدند شاه بنیانگذار [[کتابخانه سلطنتی]] بوده است و در دوران اوست که کتابخانه سلطنتی اوج شکوفایی خود را تجربه کرد.<ref> [http://tarikhirani.ir/fa/news/4/bodyView/2776/%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86.%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%8C.%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1.%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87.%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%DB%8C.%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86.%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C.%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C.%DA%A9%D9%87.%D8%AF%D8%B1.%D8%AD%D9%88%D8%B6.%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%86%D8%AF.%D9%88.%D8%A7%D8%B2.%D8%A8%DB%8C%D9%86.%D8%B1%D9%81%D8%AA.html ناصرالدین شاه، بنیانگذار کتابخانه سلطنتی ایران.]</ref>

در کنار این‌ها، شاه تلاش کرد نوع پوشش همسران خود را نیز تغییر دهد. تغییری که با گذشت زمان به زنان دیگر نیز سرایت کرد.<ref>سوغات ناصرالدین شاه از فرنگ؛ چادر مشکی یا شلیته؟</ref>

این بنا به فرمان ناصرالدین شاه و از ۱۲۸۵ق تا حدود ۱۲۹۰ق ساخته شد. <ref>ذکاء، تاریخچه ساختمان‌های ارگ سلطنتی تهران و راهنمای کاخ گلستان، ۱۳۴۹ش، ص۲۸۷</ref>

[http://tarikhirani.ir/fa/news/3/bodyView/5194/0/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C.%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86.%D8%B4%D8%A7%D9%87.html نقاشی‌های ناصرالدین شاه]</ref>

نقاش‌های معروفی همچون [[کمال الملک]] در عصر ناصرالدین شاه بوده‌اند و با دربار نیز رفت و آمد داشته‌اند.<ref>معیرالممالک، یادداشت‌هایی از زندگانی خصوصی ناصرالدین شاه، ۱۳۶۱ش، ص۳۱ و ۳۷</ref>

ناصرالدین شاه در حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری دفن شد. سنگ قبر گرانبهایی که تصویر شاه بر روی آن ساخته شده بود بر روی آن قرار دادند.<ref>عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، روزنامه شرق، ۲۵تیر۱۳۹۶ش، ص۱۷.</ref> این سنگ قبر امروزه در کاخ موزه گلستان نگهداری می‌شود.<ref>[http://www.golestanpalace.ir/museum/khalvatekarimkhani.html (کاخ گلستان)]</ref>

* «ناصرالدین‌شاه و ۸۴ همسرش»؛ انیمیشنی است از کارگردان نروژی به نام بیت پیترسن که در سال ۲۰۱۱ میلادی ساخته شد. <ref>ناصرالدین‌شاه و ۸۴ همسرش http://www.imdb.com/title/tt1918973/fullcredits#cast</ref>

* سریال «سلطان صاحبقران»؛ نویسنده و کارگردان علی حاتمی.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt0830855/ سلطان صاحبقران]</ref>

* «ناصرالدین شاه آکتور سینما»؛ نویسنده و کارگردان محسن مخملباف. <ref>[http://www.sourehcinema.com/Title/Title.aspx?id=138109201587 ناصرالدين شاه آكتور سينما]</ref>

* بی‌نام، ناصرالدین شاه قاجار، ضمیمه نامه فرهنگستان،‌۱۳۸۷ش.

* تیموری، ابراهیم، عصر بی‌خبری یا تاریخ امتیازات در ایران، تهران، اقبال، ۱۳۳۲ش.

* دیوان اشعار ناصرالدین شاه اردیبهشت ۱۳۲۴. تصحیح و تألیف محمد باقر اعتضادی، قائم مقام، تهران.

*‌عرفانیان، مجید، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، روزنامه شرق، ۲۵تیر۱۳۹۶ش.

* فرهمند، علی، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، مجله مطالعات تاریخی، شماره۲۲، پاییز ۱۳۸۷ش.

* الگار، محمد، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت- دین و دولت در ایران: نقش علماء در دوره قاجاریه، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران، توس، ۱۳۵۶ش.

* معیرالممالک، دوستعلی خان، یادداشت‌هایی از زندگانی خصوصی ناصرالدین شاه، تهران، تاریخ ایران،‌ ۱۳۶۱ش.