اماکن تخییر: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مقاله توصیفی فقهی}}

{{احکام}}

'''اماکن تخییر'''، مکان‌هایی که مسافر می‌تواند در آنجا [[نماز]] را تمام یا [[نماز شکسته|شکسته]] بخواند. بنابر نظر مشهور فقهای شیعه این مکان‌ها  عبارت است از: [[مکه]] و [[مدینه]]، [[مسجد کوفه]] و [[حرم امام حسین(ع)]] است. البته برخی از فقها در محدوده قدیم و جدید این اماکن تفاوت قائل شده‌ و حکم تخییر را فقط در محدوده قدیم آنها جاری می‌دانند.

== نامگذاری==

== مصادیق==

شهرهای مکه و مدینه، و نیز مسجد کوفه و حرم امام حسین(ع) را از اماکن تخییر شمرده‌اند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴؛ علامه حلی، منتهی المطلب، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۳۶۶.</ref> [[شیخ طوسی]] گفته است که بنابر برخی روایات{{یادداشت|أن يتمّم الصّلاة في حرم اللّٰه، و في حرم رسوله، و في حرم أمير المؤمنين، و في حرم الحسين، عليهم أجمعين السّلام.}} حکم تخییر، شهر [[کوفه]]<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.</ref> و [[نجف]]<ref>طوسی، المبسوط، ج۱، ص۱۴۱.</ref>را نیز در برمی‌گیرد. برخی از فقها نیز شهر کوفه را از اماکن تخییر دانسته‌اند.{{مدرک}} و برخی دیگر، آن را در مکه و مدینه به مسجد الحرام و مسجد النبی منحصر کرده‌اند.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۰۳-۳۰۲؛ علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۳۸.</ref>

*حکم تخییر اختصاص به نماز دارد و [[روزه]] را دربر نمی‌گیرد.

*فقهای شیعه درباره اینکه آیا [[نافله‌های روزانه|نافله]] نمازهای [[نماز ظهر|ظهر]] و [[نماز عصر|عصر]] در اماکن تخییر از مسافر برداشته شده یا خیر؟ اختلاف‌نظر دارند.<ref>همدانی، مصباح الفقیه، ۱۴۱۶ق، ج۹، ص۶۳.</ref> [[شهید اول]] خواندن نافله را [[مستحب]] می‌داند.<ref>شهید اول، ذکری الشیعه، ج۴، ص۳۳۵.</ref> برخی دیگر برداشتن شدن نافله را موافق با [[احتیاط]] می‌دانند.<ref>همدانی، مصباح الفقیه، ۱۴۱۶ق، ج۹، ص۶۴.</ref>

== پانویس==

{{پانویس۲}}

== منابع==

* ابن ادریس حلی، محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۰ق.

* شهید اول، محمد بن مکی، البیان، تحقیق: محمد حسون، قم، ۱۴۱۲ق.

* شهید اول، محمد بن مکی، ذکری الشیعه فی احکام الشریعه، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۴۱۹ق.

* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرايع الاسلام، تحقیق: عباس قوچانی - علی آخوندی، بیروت، ۱۴۰۴ق.

* همدانی، آقارضا بن محمدهادی، مصباح الفقیه، تصحیح: محمد باقری- محمد میرزایی - سید نورالدین جعفریان، قم، مؤسسة الجعفریه لاحیاء التراث، ۱۴۱۶ق.

{{احکام مسافر}}