پرش به محتوا

ترکمنستان: تفاوت میان نسخه‌ها

۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۲
جز
اصلاح نام عشق اباد به اشک‌اباد
جز (تصحیح لینک)
imported>Fayaz
جز (اصلاح نام عشق اباد به اشک‌اباد)
خط ۱۳: خط ۱۳:
| حکومت              =
| حکومت              =
| واحد پول            =
| واحد پول            =
| پایتخت              = [[عشق آباد]]
| پایتخت              = [[اشک‌آباد]]
| شهرهای مهم        =  
| شهرهای مهم        =  
| ادیان(درصد)          = اسلام (۹۰ درصد)، مسیحیت (۱۰ درصد)
| ادیان(درصد)          = اسلام (۹۰ درصد)، مسیحیت (۱۰ درصد)
خط ۳۲: خط ۳۲:
| مراکز علمی          =
| مراکز علمی          =
| زیارتگاه‌ها          = قدمگاه امام رضا (مرو)، آرامگاه محمد بن زید  
| زیارتگاه‌ها          = قدمگاه امام رضا (مرو)، آرامگاه محمد بن زید  
| مساجد                = مسجد امام رضا عشق آباد، مسجد حضرت رسول (ع)
| مساجد                = مسجد امام رضا اشک آباد، مسجد حضرت رسول (ع)
| حسینیه‌ها            =
| حسینیه‌ها            =
| مؤسسات فرهنگی        =
| مؤسسات فرهنگی        =
خط ۴۴: خط ۴۴:
'''ترکمنستان'''، کشوری در جنوب غربی آسیای مرکزی. این کشور سابقاً با عنوان جمهوری شوروی سوسیالیستی ترکمنستان، بخشی از اتحاد جماهیر شوروی را تشکیل می‌داد که پس از فروپاشی اتحاد شوروی، در ۱۳۷۰ش / ۱۹۹۱ به استقلال رسید.
'''ترکمنستان'''، کشوری در جنوب غربی آسیای مرکزی. این کشور سابقاً با عنوان جمهوری شوروی سوسیالیستی ترکمنستان، بخشی از اتحاد جماهیر شوروی را تشکیل می‌داد که پس از فروپاشی اتحاد شوروی، در ۱۳۷۰ش / ۱۹۹۱ به استقلال رسید.


بیش از ۹۰% مردم ترکمنستان [[مسلمان]] و [[حنفی]] مذهب‌اند. شمار [[شیعیان]] در ترکمنستان به درستی معلوم نیست؛ اما عده‌ای تعداد آن‌ها را حدود ۵۰ هزار نفر تخمین زده‌اند که اکثر آن‌ها [[ ایران|ایرانی]] الاصل هستند که بیشتر در نواحی مرزی به سر می‌برند. مسجد امام رضا(ع) در عشق آباد، مرکز تجمع شیعیان است که به همت چند نفر آذری احداث شده است. مرکز اصلی شیعیان روستای باقر در ۳۰ کیلومتری عشق‌آباد است که ۲۰ هزار سکنه دارد.
بیش از ۹۰% مردم ترکمنستان [[مسلمان]] و [[حنفی]] مذهب‌اند. شمار [[شیعیان]] در ترکمنستان به درستی معلوم نیست؛ اما عده‌ای تعداد آن‌ها را حدود ۵۰ هزار نفر تخمین زده‌اند که اکثر آن‌ها [[ ایران|ایرانی]] الاصل هستند که بیشتر در نواحی مرزی به سر می‌برند. مسجد امام رضا(ع) در عشق آباد، مرکز تجمع شیعیان است که به همت چند نفر آذری احداث شده است. مرکز اصلی شیعیان روستای باقر در ۳۰ کیلومتری اشک‌آباد است که ۲۰ هزار سکنه دارد.


شهر [[مرو]] محل اقامت [[امام رضا(ع)]]، آرامگاه [[بریده بن حصیب|بریده بن حصیب اسلمی]] و «حکم ابن غفاری» از اصحاب و یاران [[پیامبر اکرم(ص)]]، آرامگاه محمد بن زید و [[خواجه یوسف همدانی]] در این کشور قرار دارد.
شهر [[مرو]] محل اقامت [[امام رضا(ع)]]، آرامگاه [[بریده بن حصیب|بریده بن حصیب اسلمی]] و «حکم ابن غفاری» از اصحاب و یاران [[پیامبر اکرم(ص)]]، آرامگاه محمد بن زید و [[خواجه یوسف همدانی]] در این کشور قرار دارد.
خط ۵۳: خط ۵۳:


جمعیت ترکمنستان در ۲۰۱۸م(۱۳۹۷ش) حدود ۶ میلیون نفر تخمین زده شد. که از این میان ۷۷ درصد آنان ترکمن، ۹ درصد ازبک و ۵ درصد روس هستند، و قزاق، ارمنی،آذری نیز در آن زندگی می‌کنند. ترکمن‌ها با میانگین ۵ فرزند در ازای هر خانواده مردمی با رشد جمعیت بالا میباشند. رشد جمعیت کلی در حدود ۲.۵ درصد است.<ref>مرتضی اشرافی، گزارش راهبردی شیعیان آسیای مرکزی، مجمع جهانی اهل بیت(ع)، گروه مطالعات راهبردی، ۱۳۹۴، ص۶۳</ref>
جمعیت ترکمنستان در ۲۰۱۸م(۱۳۹۷ش) حدود ۶ میلیون نفر تخمین زده شد. که از این میان ۷۷ درصد آنان ترکمن، ۹ درصد ازبک و ۵ درصد روس هستند، و قزاق، ارمنی،آذری نیز در آن زندگی می‌کنند. ترکمن‌ها با میانگین ۵ فرزند در ازای هر خانواده مردمی با رشد جمعیت بالا میباشند. رشد جمعیت کلی در حدود ۲.۵ درصد است.<ref>مرتضی اشرافی، گزارش راهبردی شیعیان آسیای مرکزی، مجمع جهانی اهل بیت(ع)، گروه مطالعات راهبردی، ۱۳۹۴، ص۶۳</ref>
پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر ترکمنستان، عشق آباد است. دیگر شهرهای پرجمعیت آن به ترتیب اینهاست: چارجو (الان ترکمن آباد)، تاش حوض /تاشا ئوز، ماری (مرو)، نبیت داغ و ترکمن‌باشی.<ref>روشندل و قلی‌پور، ص۳۱، ۴۲؛ کتاب سال جهان اروپا ۲۰۰۱، ج ۲، ص۳۹۴۳، ۳۹۴۹</ref>
پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر ترکمنستان، اشک آباد است. دیگر شهرهای پرجمعیت آن به ترتیب اینهاست: چارجو (الان ترکمن آباد)، تاش حوض /تاشا ئوز، ماری (مرو)، نبیت داغ و ترکمن‌باشی.<ref>روشندل و قلی‌پور، ص۳۱، ۴۲؛ کتاب سال جهان اروپا ۲۰۰۱، ج ۲، ص۳۹۴۳، ۳۹۴۹</ref>


==تاریخچه==
==تاریخچه==
خط ۸۸: خط ۸۸:
در حال حاضر در ترکمنستان ۱۰۷ [[مسجد]] وجود دارد که بیشتر آن‌ها پس از استقلال تأسیس شده است. شمار شیعیان در ترکمنستان به درستی معلوم نیست اما عده‌ای تعداد آن‌ها را حدود ۵۰ هزار نفر تخمین زده‌اند که اکثر آن‌ها ایرانی الاصل هستند که در بیشتر نواحی مرزی به سر می‌برند. مسجد امام رضا(ع) در عشق آباد، مرکز تجمع شیعیان است که توسط چند شیعه از کشور آذربایجان احداث شده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/4174/25853/ سفر به ترکمنستان]</ref>
در حال حاضر در ترکمنستان ۱۰۷ [[مسجد]] وجود دارد که بیشتر آن‌ها پس از استقلال تأسیس شده است. شمار شیعیان در ترکمنستان به درستی معلوم نیست اما عده‌ای تعداد آن‌ها را حدود ۵۰ هزار نفر تخمین زده‌اند که اکثر آن‌ها ایرانی الاصل هستند که در بیشتر نواحی مرزی به سر می‌برند. مسجد امام رضا(ع) در عشق آباد، مرکز تجمع شیعیان است که توسط چند شیعه از کشور آذربایجان احداث شده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/4174/25853/ سفر به ترکمنستان]</ref>


روستای باقر در ۳۰ کیلومتری عشق‌آباد، از دیگر مراکز تجمع شیعیان است که ۲۰ هزار سکنه دارد. در این روستا دو مسجد در قسمت بالا و پایین ده قرار دارد. شیعیان این روستا فاقد رهبری مذهبی یا روحانی برجسته‌ای هستند. شعائر اسلامی توسط پیرمردهائی آموزش داده می‌شود که از قدیم‌الایام برخی تعالیم اسلامی را به یاد دارند.
روستای باقر در ۳۰ کیلومتری اشک‌آباد، از دیگر مراکز تجمع شیعیان است که ۲۰ هزار سکنه دارد. در این روستا دو مسجد در قسمت بالا و پایین ده قرار دارد. شیعیان این روستا فاقد رهبری مذهبی یا روحانی برجسته‌ای هستند. شعائر اسلامی توسط پیرمردهائی آموزش داده می‌شود که از قدیم‌الایام برخی تعالیم اسلامی را به یاد دارند.


روستای بایرامعلی نیز دارای اکثریت شیعه است که چند سال پیش به خاطر سفر [[هاشمی رفسنجانی]]، به روستای رفسنجانی نامگذاری شد.{{یادداشت|ساکنان این روستا نیز مشغول ساختن یک مسجد هستند؛ اما امکانات آنان نیز بسیار محدود است.}}<ref>[http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=102834&ParentID=274684&BookID=83719&MetaDataID=25751&Volume=1&PageIndex=3&PersonalID=0&NavigateMode=CommonLibrary&Content= ترکمنستان در قاره آسیا]</ref>
روستای بایرامعلی نیز دارای اکثریت شیعه است که چند سال پیش به خاطر سفر [[هاشمی رفسنجانی]]، به روستای رفسنجانی نامگذاری شد.{{یادداشت|ساکنان این روستا نیز مشغول ساختن یک مسجد هستند؛ اما امکانات آنان نیز بسیار محدود است.}}<ref>[http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=102834&ParentID=274684&BookID=83719&MetaDataID=25751&Volume=1&PageIndex=3&PersonalID=0&NavigateMode=CommonLibrary&Content= ترکمنستان در قاره آسیا]</ref>


در سالهای اخیر، چند جوان شیعه ترکمن، در ایران به تحصیل علوم دینی پرداخته و فعالیت‌های دینی را در این مراکز انجام میدهند. دولت‌های [[ایران]]، [[عراق]] و [[سوریه]] در عشق آباد مراکز فرهنگی دارد و اساتید و روحانیونی را برای تبلیغ اعزامی می‌کنند.{{مدرک}}
در سالهای اخیر، چند جوان شیعه ترکمن، در ایران به تحصیل علوم دینی پرداخته و فعالیت‌های دینی را در این مراکز انجام میدهند. دولت‌های [[ایران]]، [[عراق]] و [[سوریه]] در اشک‌آباد مراکز فرهنگی دارد و اساتید و روحانیونی را برای تبلیغ اعزامی می‌کنند.{{مدرک}}


برخی از شیعیان در ترکمنستان به مناصب مهمی سیاسی دست یافتند از جمله؛ «مرتضی کراروف» یکی از شیعیان ترکمنستان بود که در سال‌های ۱۹۹۶-۱۹۹۴ میلادی وزیر کشور ترکمنستان بود و «اکبر سبطییف» یکی از مشاوران ویژه صفرمراد نیازف رئیس جمهور پیشین ترکمنستان بود.<ref>[http://www.aqaed.com/shia/world/turkmenistan/ مرکز الابحاث العقائدیه]</ref>
برخی از شیعیان در ترکمنستان به مناصب مهمی سیاسی دست یافتند از جمله؛ «مرتضی کراروف» یکی از شیعیان ترکمنستان بود که در سال‌های ۱۹۹۶-۱۹۹۴ میلادی وزیر کشور ترکمنستان بود و «اکبر سبطییف» یکی از مشاوران ویژه صفرمراد نیازف رئیس جمهور پیشین ترکمنستان بود.<ref>[http://www.aqaed.com/shia/world/turkmenistan/ مرکز الابحاث العقائدیه]</ref>
خط ۱۱۴: خط ۱۱۴:


===مسجد حضرت رسول(ص)===
===مسجد حضرت رسول(ص)===
مسجد حضرت رسول(ص) در شهر کاکا در ۱۲۰ کیلومتری عشق آباد قرار دارد. فعالیت های اقامه نماز در سه نوبت، برگزاری کلاس قرآن برای جوانان و نوجوانان و همچنین برگزاری مراسم اعیاد و عزاداری معصومین(ع)خصوصا ایام محرم و صفر در این مسجد انجام می شود.<ref>مرتضی اشرافی، گزارش راهبردی شیعیان آسیای مرکزی، ۱۳۹۴ش.</ref>
مسجد حضرت رسول(ص) در شهر کاکا در ۱۲۰ کیلومتری اشک آباد قرار دارد. فعالیت های اقامه نماز در سه نوبت، برگزاری کلاس قرآن برای جوانان و نوجوانان و همچنین برگزاری مراسم اعیاد و عزاداری معصومین(ع)خصوصا ایام محرم و صفر در این مسجد انجام می شود.<ref>مرتضی اشرافی، گزارش راهبردی شیعیان آسیای مرکزی، ۱۳۹۴ش.</ref>


===مسجد امام خمینی===
===مسجد امام خمینی===
خط ۱۳۴: خط ۱۳۴:
===آرامگاه محمد بن زید در ترکمنستان===
===آرامگاه محمد بن زید در ترکمنستان===
{{اصلی|محمد بن محمد بن زید}}
{{اصلی|محمد بن محمد بن زید}}
محمد بن محمد بن زید در نیمه سال ۲۰۰ق/۸۱۵م روانه مرو شد. مامون دستور داد او را تحت نظر بگیرند. بنا به برخی منابع، پس از گذشتن مدت کمی که برخی ۴۰ روز گفته‌اند، شربت زهری به اوخورانید و همان سبب شد که از دنیا برود.{{مدرک}}
محمد بن محمد بن زید در نیمه سال ۲۰۰ق/۸۱۵م روانه مرو شد. مامون دستور داد او را تحت نظر بگیرند. بنا به برخی منابع، پس از گذشتن مدت کمی که برخی ۴۰ روز گفته‌اند، شربت زهری به او خورانید و همان سبب شد که از دنیا برود.{{مدرک}}


مقبره محمد بن محمد بن زید بنایی کهن و فرسوده واقع درگوشه غربی شهر مرو واقع است. بنا و کتیبه‌های کوفی آن در زمان [[سلجوقیان]] و بنا بر باور عمومی توسط سلطان سنجر ساخته شده است.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13911017000132 آرامگاه امام‌زاده «محمد بن زید بن امام سجاد(ع)» کجاست؟]</ref>
مقبره محمد بن محمد بن زید بنایی کهن و فرسوده واقع درگوشه غربی شهر مرو واقع است. بنا و کتیبه‌های کوفی آن در زمان [[سلجوقیان]] و بنا بر باور عمومی توسط سلطان سنجر ساخته شده است.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13911017000132 آرامگاه امام‌زاده «محمد بن زید بن امام سجاد(ع)» کجاست؟]</ref>
خط ۱۵۵: خط ۱۵۵:




مساجد شیعیان ترکمنستان بویژه مسجد امام رضا(ع) واقع در شهر عشق آباد در ایام [[محرم]] به ویژه شب‌های [[تاسوعا]] و [[شب عاشورا|عاشورا]]، سومین و هفتمین شب شهادت [[امام حسین(ع)]] پر از جمعیت دوستدار [[اهل بیت]] از گویش‌های مختلف آذری، کردی، ترکمنی و فارسی است. این درحالی‌ست که عزاداران حسینی در ترکمنستان بیش از ۷۰ سال بود که نمی‌توانستند مراسم محرم را به صورت علنی برپا کنند به همین دلیل این مراسم در منازل آن هم به طور پنهانی برگزار می‌شد؛ اما با استقلال این کشور، زنان، مردان، کودکان و نوجوانان آذری، افغانی، ایرانی و ترکمن مقیم ترکمنستان در کنار هم در مساجد مربوط به شیعیان به عزاداری می‌پردازند.
مساجد شیعیان ترکمنستان بویژه مسجد امام رضا(ع) واقع در شهر اشک‌آباد در ایام [[محرم]] به ویژه شب‌های [[تاسوعا]] و [[شب عاشورا|عاشورا]]، سومین و هفتمین شب شهادت [[امام حسین(ع)]] پر از جمعیت دوستدار [[اهل بیت]] از گویش‌های مختلف آذری، کردی، ترکمنی و فارسی است. این درحالی‌ست که عزاداران حسینی در ترکمنستان بیش از ۷۰ سال بود که نمی‌توانستند مراسم محرم را به صورت علنی برپا کنند به همین دلیل این مراسم در منازل آن هم به طور پنهانی برگزار می‌شد؛ اما با استقلال این کشور، زنان، مردان، کودکان و نوجوانان آذری، افغانی، ایرانی و ترکمن مقیم ترکمنستان در کنار هم در مساجد مربوط به شیعیان به عزاداری می‌پردازند.


مردم ترکمنستان همه ساله در [[روز عاشورا]] با تجمع در مساجد این کشور نذری می‌دهند و آیاتی از [[قرآن کریم]] به ویژه [[سوره یاسین]] را تلاوت می‌کنند. ترکمن‌ها ثواب قرائت قرآن را به روح دو نواده [[پیامبر اسلام(ص)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] نثار می‌کنند. مردم ترکمنستان به دو نواده پیامبر علاقه زیادی دارند و [[یزید]] را مظهر فسق و فجور می‌دانند.
مردم ترکمنستان همه ساله در [[روز عاشورا]] با تجمع در مساجد این کشور نذری می‌دهند و آیاتی از [[قرآن کریم]] به ویژه [[سوره یاسین]] را تلاوت می‌کنند. ترکمن‌ها ثواب قرائت قرآن را به روح دو نواده [[پیامبر اسلام(ص)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] نثار می‌کنند. مردم ترکمنستان به دو نواده پیامبر علاقه زیادی دارند و [[یزید]] را مظهر فسق و فجور می‌دانند.
خط ۱۶۱: خط ۱۶۱:
در آیین‌های عزاداری شیعیان ترکمنستان که به طور گسترده در مساجد در سراسر این کشور برگزار می‌شود، تعداد زیادی از ترکمن‌ها در کنار آذری‌ها، افغان‌ها، ترکمن‌ها و ایرانی‌های مقیم این کشور شرکت می‌کنند. شلوغی مساجد شیعیان در ترکمنستان در شب‌های یازدهم، دوازدهم و سیزدهم ماه محرم بیش از شب‌های دیگر است.
در آیین‌های عزاداری شیعیان ترکمنستان که به طور گسترده در مساجد در سراسر این کشور برگزار می‌شود، تعداد زیادی از ترکمن‌ها در کنار آذری‌ها، افغان‌ها، ترکمن‌ها و ایرانی‌های مقیم این کشور شرکت می‌کنند. شلوغی مساجد شیعیان در ترکمنستان در شب‌های یازدهم، دوازدهم و سیزدهم ماه محرم بیش از شب‌های دیگر است.


در روستای «باقر» در حومه عشق آباد پایتخت ترکمنستان پرچم‌ها و بیرق‌های سیاه به نماد عزا، سبز به رنگ ماندگاری این قیام و قرمز به سرخی خون شهدای [[دشت نینوا]] به حرکت درمی آید. برخی از دوستداران اهل بیت(ع) در روستای باقر عشق آباد با گردآمدن در کنار این پرچم‌ها که به نام‌های نظیر «یا حسین(ع)» و «یا عباس» مزین شده است، بر مظلومیت امام حسین(ع) و یارانش اشک ماتم می‌ریزند.<ref>[http://www.rahyafte.com/13476/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%BE%D9%8A%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%82/ مردم ترکمنستان به دو نواده پیامبر علاقه زیادی دارند و یزید را مظهر فسق و فجور می‌دانند.]</ref>
در روستای «باقر» در حومه اشک آباد، پایتخت ترکمنستان پرچم‌ها و بیرق‌های سیاه به نماد عزا، سبز به رنگ ماندگاری این قیام و قرمز به سرخی خون شهدای [[دشت نینوا]] به حرکت درمی آید. برخی از دوستداران اهل بیت(ع) در روستای باقر اشک آباد با گردآمدن در کنار این پرچم‌ها که به نام‌های نظیر «یا حسین(ع)» و «یا عباس» مزین شده است، بر مظلومیت امام حسین(ع) و یارانش اشک ماتم می‌ریزند.<ref>[http://www.rahyafte.com/13476/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%BE%D9%8A%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%82/ مردم ترکمنستان به دو نواده پیامبر علاقه زیادی دارند و یزید را مظهر فسق و فجور می‌دانند.]</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
کاربر ناشناس