حزب الدعوة الاسلامیة: تفاوت میان نسخه‌ها

'''حزب الدعوة الاسلامیة'''، از مهم‌ترین احزاب [[شیعه|شیعی]] در عراق است. پس از قیام ۱۹۲۰ شیعیان عراق بر ضد استعمار انگلیسی و نافرجام ماندن این اقدام سیاسی، تفکر عدم دخالت در امور سیاسی در بیشتر محافل شیعی تقویت یافت و راه برای فعالیت جریان‌های ملی گرا و مارکسیستی هموارتر شد. اما بهره‌مندی شیعیان عراق از تجربۀ جنبش [[اخوان المسلمین]] مصر و ایجاد فضای باز سیاسی پس از کودتای ۱۳۳۷ش / ۱۹۵۸م به رهبری [[عبدالکریم قاسم]] و انقراض پادشاهی در عراق زمینه را برای فعالیت‌های حزبی و شکل گیری تشکل‌های اسلامی در این کشور فراهم کرد.<ref>ادیب موسوی، ص۷ - ۱۰؛ شبّر ج۳، ص۱۱۲ - ۱۱۳</ref> هر چند پیش از آن یعنی در اواخر ۱۳۳۵ش / ۱۹۵۶م اندیشۀ تشکیل حزب شیعی شکل گرفته بود و [[سید مهدی حکیم]]، فرزند [[آیت الله سید محسن حکیم]]، با جمعی از همفکران خود مانند [[سید محمدحسین فضل الله]]، عبدالصاحب دُخَیل، شیخ سلیمان یحفوفی، طالب رفاعی و محمد صادق قاموسی چگونگی تشکیل حزب شیعی را بررسی کردند. سید مهدی حکیم با جلب نظر [[سید محمدباقر صدر]]، نشست‌های متعددی برای فراهم کردن مقدمات تأسیس حزب برگزار کرد. راهبرد و اهداف بنیان گذاران حزب، محوریت احکام اسلام در مسائل اجتماعی و مقابله با جریان‌های غیراسلامی مانند لائیک و کمونیسم و برپایی حکومت اسلامی بود.<ref>عاملی، ج۱، ص۲۴۰ - ۲۴۲؛ خرسان، ص۴۸، ۵۰، ۵۳؛ حسینی، ص۶۸</ref>

منابع مختلف تاریخ تأسیس حزب الدعوة الاسلامیة را بین سال‌های ۱۳۳۵ش / ۱۹۵۶ تا ۱۳۳۸ش / ۱۹۵۹، در نشستی در [[کربلا]] یا [[نجف]] دانسته‌اند، اما حزب تاریخ رسمی تأسیس خود را ۲۰ مهر ۱۳۳۶ / ۱۲ اکتبر ۱۹۵۷ اعلام کرده است. در این نشست [[سید محمدباقر صدر]]، [[سید محمدباقر حکیم]]، محمدصادق قاموسی و چهار تن دیگر شرکت داشتند.<ref>علی مؤمن، ۲۰۰۴، ص۳۵، ۱۶۹، ۲۰۰؛ حسینی، ص۷۲ - ۷۴؛ الاحزاب و الحرکات و الجماعات الاسلامیة، ج۲، ص۳۳۷ - ۳۳۸؛ عاملی، ج۱، ص۲۴۵- ۲۴۶ و پانویس</ref> در تابستان ۱۳۳۷ش/۱۹۵۸ به توصیۀ سید محمدباقر صدر، [[سید مرتضی عسکری]] (متوفی ۱۳۸۶ش) از بغداد نیز به حزب الدعوة پیوست. نشست بعدی مؤسسان حزب الدعوة چند ماه پس از کودتای ۲۳ تیر ۱۳۳۷ / ۱۴ ژوئیه ۱۹۵۸، در کربلا برگزار شد، که در آن سید محمدباقر صدر، سید مرتضی عسکری، سید محمدمهدی حکیم و محمدصادق قاموسی به شورای رهبری برگزیده شدند.<ref>حسینی، ص۶۸ - ۷۴؛ خرسان، ص۵۵ - ۵۶، ۶۳ - ۶۴؛ عاملی، ج۱، ص۲۵۵ - ۲۵۶</ref>