پرش به محتوا

مراقبه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۹
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۲: خط ۲:
'''مُراقبه''' مواظبت بر تمامی اعمال، گفتار و اندیشه‌ها برای سرپیچی نکردن از دستورات الهی است. مراقبه، مرحله دوم از مراحل سه‌گانه سلوک ([[مشارطه]]، مراقبه و [[محاسبه]]) است. علمای اخلاق با استناد به برخی آیات و روایات، مراقبه را از ضروریات سلوک می‌دانند.
'''مُراقبه''' مواظبت بر تمامی اعمال، گفتار و اندیشه‌ها برای سرپیچی نکردن از دستورات الهی است. مراقبه، مرحله دوم از مراحل سه‌گانه سلوک ([[مشارطه]]، مراقبه و [[محاسبه]]) است. علمای اخلاق با استناد به برخی آیات و روایات، مراقبه را از ضروریات سلوک می‌دانند.


==معنای مراقبه==
==چیستی==
مراقبه، مواظبت کردن بنده در انجام اعمال است تا بر خلاف دستورات الهی نباشند. در مراقبه بنده به این امر توجه دارد که خداوند متعال بر ظاهر و باطن اعمال وی و آن چه در قلبش می‌گذرد، آگاه است.<ref>نراقی، جامع السعادات، بی‌تا، ج۳، ص۹۶؛ بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۲۵ق، ص۱۵۰.</ref> علمای اخلاق بر مراقبه بسیار تأکید داشته و آن را از امور ضروری‌ سلوک می‌دانند.<ref>طهرانی، رساله لب اللباب، ۱۴۲۶ق، ص۱۱۳.</ref> در اثر مراقبه، حالتی پیش می‌آید که با معرفت، دل، پیوسته (حضور در محضر) مراقَب (خداوند) را رعایت می‌کند و به او اشتغال و توجه داشته و به وی بازگشت دارد.<ref>فیض کاشانی، ترجمه المحجة البیضاء، ۱۳۷۹ش، ج۸، ص۱۹۳.</ref>
مراقبه، مواظبت در انجام اعمال است تا بر خلاف دستورات الهی نباشند. در مراقبه بنده به این نکته توجه دارد که خداوند بر ظاهر و باطن اعمال وی و آن چه در قلبش می‌گذرد، آگاه است.<ref>نراقی، جامع السعادات، بی‌تا، ج۳، ص۹۶؛ بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۲۵ق، ص۱۵۰.</ref> علمای اخلاق بر مراقبه تأکید داشته و با استناد به آیات و روایات، آن را از امور ضروری‌ سلوک می‌دانند.<ref>طهرانی، رساله لب اللباب، ۱۴۲۶ق، ص۱۱۳.</ref> از جمله
 
* آیه ۱۴ [[سوره علق]]: {{عربی|أَ لَمْ یعْلَمْ بِأَنَّ اللّٰهَ یَریٰ|ترجمه= آیا او ندانست که خداوند (همه اعمالش را) می‌بیند؟}}
==مراتب مراقبه==
* حدیثی از [[رسول خدا]](ص): «خدا را به گونه‌ای عبادت كن كه گویا او را می‌بینی و اگر تو او را نمی‌بینی، او تو را می‌بیند.»<ref>فیض کاشانی، ترجمه المحجة البیضاء، ۱۳۷۹ش، ج۸، ص۱۹۱ و ۱۹۲.</ref>{{منبع بهتر}}
در اثر مراقبه، حالتی پیش می‌آید که با معرفت، دل، پیوسته (حضور در محضر) مراقَب (خداوند) را رعایت می‌کند و به او اشتغال و توجه داشته و به وی بازگشت دارد.<ref> فیض کاشانی، ترجمه المحجة البیضاء، ۱۳۷۹ش، ج۸، ص۱۹۳.</ref>{{منبع بهتر}}
==مراتب==
برای مراقبه مراتبی ذکر کرده‌اند:
برای مراقبه مراتبی ذکر کرده‌اند:
# انجام [[واجبات]] و ترک [[محرمات]]
# انجام [[واجبات]] و ترک [[محرمات]]
# تشدید مراقبه و انجام هر کاری برای رضایت خداوند و اجتناب از امور [[لهو]] و لعب
# تشدید مراقبه و انجام هر کاری برای رضایت خداوند و اجتناب از امور [[لهو]] و لعب
# ناظر دیدن خداوند در همه حال و اعتراف به این‌که خداوند متعال در همه جا حاضر و ناظر مخلوقات است.
# ناظر دیدن خداوند در همه حال و اعتراف به این‌که خداوند در همه جا حاضر و ناظر مخلوقات است.
# عالی‌ترین مرتبه مراقبه آن است که سالک خود، خدا را ناظر ببیند و اجمالاً جمال الهی را مشاهده کند.<ref>طهرانی، رساله لب اللباب، ۱۴۲۶ق، ص۱۴۴ و ۱۴۵.</ref>
# عالی‌ترین مرتبه مراقبه آن است که سالک خود، خدا را ناظر ببیند و اجمالاً جمال الهی را مشاهده کند.<ref>طهرانی، رساله لب اللباب، ۱۴۲۶ق، ص۱۴۴ و ۱۴۵.</ref>
برخی معتقدند که در اثر مراقبه تام و اهتمام به آن، [[توحید افعالی]]، [[توحید صفاتی]]، توحید اسماء و [[توحید ذاتی|توحید ذات]] برای سالک منکشف می‌شود.<ref>طهرانی، رساله لب اللباب، ۱۴۲۶ق، ص۱۶۴.</ref>
برخی معتقدند که در اثر مراقبه تام و اهتمام به آن، [[توحید افعالی]]، [[توحید صفاتی]]، توحید اسماء و [[توحید ذاتی|توحید ذات]] برای سالک منکشف می‌شود.<ref> طهرانی، رساله لب اللباب، ۱۴۲۶ق، ص۱۶۴.</ref>


==مراقبه در آیات و روایات==
علمای اخلاق، آیات و روایاتی را به عنوان شواهدی بر ضرورت مراقبه ذکر کرده‌اند، مانند:
* آیه ۱۴ [[سوره علق]]: {{عربی|أَ لَمْ یعْلَمْ بِأَنَّ اللّٰهَ یَریٰ|ترجمه= آیا او ندانست که خداوند (همه اعمالش را) می‌بیند؟}}
* حدیثی از [[رسول خدا]](ص): «خدا را به گونه‌ای عبادت كن كه گویا او را می‌بینی و اگر تو او را نمی‌بینی، او تو را می‌بیند.»<ref>فیض کاشانی، ترجمه المحجة البیضاء، ۱۳۷۹ش، ج۸، ص۱۹۱ و ۱۹۲.</ref>
==جستار های وابسته==
==جستار های وابسته==
{{ستون|۳}}
* [[مشارطه]]
* [[محاسبه]]
* [[المراقبات]]
* [[المراقبات]]
 
{{پایان}}
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
خط ۴۲: خط ۴۳:
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل
  | شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل
خط ۵۲: خط ۵۳:
  | توضیحات =  
  | توضیحات =  
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>
[[en:Muraqaba]]
[[en:Muraqaba]]