فرسان الهیجاء (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''فُرْسانُ الْهَیْجاء در شرح حالات اصحاب حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام''' (به معنای سواران میدان نبرد) کتابی در دو جلد به زبان فارسی تألیف [[ذبیح‌الله محلاتی]] (درگذشت[[۱۳۶۴ش]]) است. این کتاب، شرح حال ۲۳۰ تن از [[اصحاب امام حسین(ع)]] را در بردارد که در [[واقعه کربلا]] و پس از آن در [[بصره]] و [[کوفه]] به [[شهادت]] رسیدند. مؤلف، شرح حال شهیدان را به‌ترتیب حروف الفبا آورده است.  

نگارش جلد اول کتاب فرسان الهیجاء در سال ۱۳۴۸ق پایان یافت<ref>مجاهدی، پژوهشی در مقتل‌های فارسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۱و۱۹۲.</ref> و در زمان حیات نویسنده، توسط انتشارات بوذر جمهری چاپ شد.<ref>[https://www.iketab.com/امام-حسین-ع-و-عاشورا-97264 «فرسان الهیجاء؛ دو جلدی در یک مجلد»]، آی‌کتاب.</ref> البته چاپ‌های دیگری از این کتاب منتشر شد.<ref>[https://www.adinehbook.com/gp/product/9642965281 «کتاب فرسان الهیجاء: در احوالات اصحاب حضرت سیدالشهداء(ع)»]، آدینه بوک.</ref>

کتاب فرسان الهیجاء (سواران نبرد) در دو جلد حاوی نام ۲۳۰ تن از اصحاب امام حسین(ع) است. جلد اول آن شامل ۱۴۰ تن از اصحاب حسین بن علی(ع) است. این جلد به ترتیب حروف الفبا از [[ابوثمامه صائدی]] تا [[عمار بن حسان طائی]] را در بردارد.<ref>مجاهدی، پژوهشی در مقتل‌های فارسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۱و۱۹۲.</ref> جلد دوم هم حاوی احوالات ۹۰ نفر از اصحاب امام حسین(ع) است که از [[عمار بن ابی‌سلامه همدانی|عمار بن ابی‌سلامه هَمْدانی]] آغاز شده و با [[یزید بن مهاجر]] پایان می‌یابد.<ref>مجاهدی، پژوهشی در مقتل‌های فارسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۱و۱۹۲.</ref>

کتاب خاتمه و ملحقاتی نیز دارد که در آن مطالبی درباره [[محمد بن حنفیه]]، [[مختار بن ابی‌عبید ثقفی]] و [[رأس الحسین(ع)]] آمده است.<ref>محلاتی، فرسان‌الهیجاء، مقدمه محمد شعاع فاخر، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۵.</ref>

به گفته محمدعلی مجاهدی در کتاب پژوهشی در مقتل‌های فارسی، با اینکه ادبیات کتاب فرسان الهیجاء نسبتا ساده است؛ اما در مواردی پیچیدگی دارد.<ref> مجاهدی، پژوهشی در مقتل‌های فارسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۲.</ref> البته او استفاده مؤلف از گزارش‌های مورخان، مقتل‌نویسان و راویان را از نقاط قوت این اثر ذکر کرده است.<ref>مجاهدی، پژوهشی در مقتل‌های فارسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۵.</ref> مجاهدی همچنین معتقد است، بیشتر اسامی اصحاب امام حسین(ع) که در کتاب فرسان‌الهیجاء آمده است با مقاتل معتبر همخوانی ندارد.<ref> مجاهدی، پژوهشی در مقتل‌های فارسی، ص۱۹۱و۱۹۲.</ref> همچنین به گفته محمد اسفندیاری، نویسنده درستی یا نادرستی برخی گفته‌ها را پیگیر نشده؛ مثلاً افرادی که [[شهید]] نشده‌اند را در زمره شهیدان نام برده و یا اینکه نام یک فرد را به گمان اینکه اسم دو نفر بوده، دو بار ذکر کرده است.<ref>اسفندیاری، کتابشناسی تاریخی امام حسین، ۱۳۸۰ش، ص۱۶۵.</ref>  

{{پانویس۲}}