پرش به محتوا

پیامبران: تفاوت میان نسخه‌ها

پیامبران (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۴:۵۰

۲۰۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
جز
تمیزکاری
دیداریویکی‌متن
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۱۰: خط ۱۰:


==تعداد  و نام‌ها==
==تعداد  و نام‌ها==
درباره تعداد پیامبران روایات مختلفی وجود دارد. بنا به گفته [[علامه طباطبایی]] روایت مشهور تعداد آنان را ۱۲۴ هزار تن دانسته است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۴.</ref> در این روایت، ۳۱۳ نفر از پیامبران، رسول، ۶۰۰ تن انبیای بنی‌اسرائیل و چهار تن (هود، صالح، شعیب و محمد) عرب دانسته شده‌اند.<ref>برای مطالعه روایت نگاه کنید به:‌ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴؛ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۳۳۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۲، ج۷۴، ص۷۱.</ref> در برخی روایات دیگر تعداد پیامبران هشت هزار،<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۹۷؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۱.</ref>  ۳۲۰ هزار، <ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۶۰.</ref> و ۱۴۴ هزار تن<ref>شیخ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۲۶۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۶، ص۳۵۲.</ref> نیز ذکر شده است. [[مجلسی]] احتمال داده است عدد ۸۰۰۰ مربوط به پیامبران بزرگ باشد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ۳۱.</ref>  
درباره تعداد پیامبران روایات مختلفی وجود دارد. بنا به گفته [[علامه طباطبایی]] روایت مشهور تعداد آنان را ۱۲۴ هزار تن دانسته است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۴.</ref> در این روایت، ۳۱۳ نفر از پیامبران، رسول، ۶۰۰ تن انبیای بنی‌اسرائیل و چهار تن (هود، صالح، شعیب و محمد) عرب دانسته شده‌اند.<ref>برای مطالعه روایت نگاه کنید به:‌ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴؛ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۳۳۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۲، ج۷۴، ص۷۱.</ref> در برخی روایات دیگر تعداد پیامبران هشت هزار،<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۹۷؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۱.</ref>  ۳۲۰ هزار، <ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۶۰.</ref> و ۱۴۴ هزار تن<ref>مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۲۶۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۶، ص۳۵۲.</ref> نیز ذکر شده است. [[مجلسی]] احتمال داده است عدد ۸۰۰۰ مربوط به پیامبران بزرگ باشد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ۳۱.</ref> اولین پیامبر [[حضرت آدم]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۲.</ref> و آخرین پیامبر [[حضرت محمد(ص)]] بوده است.<ref> سوره احزاب، آیه۴۰.</ref>  


قرآن از برخی پیامبران نام برده است.<ref>سوره نساء، آیه۱۶۴.</ref> [[آدم]]، [[نوح]]، [[ادریس]]، [[هود]]، [[صالح]]، [[ابراهیم]]، [[لوط]]، [[اسماعیل]]، [[الیسع]]، [[ذوالكفل]]، [[الیاس]]، [[یونس]]، [[اسحاق]]، [[یعقوب]]، [[یوسف]]، [[شعیب]]، [[موسی]]، [[هارون]]، [[داوود]]، [[سلیمان]]، [[ایوب]]، [[زكریا]]، [[یحیی]]، [[عیسی]] و [[محمد(ص)]] پیامبرانی هستند که نام آنان در قرآن آمده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref> برخی از مفسران معتقدند نام [[اسماعیل بن حزقیل]]{{یادداشت| اسماعیل بن حزقیل از پیامبران بنی‌اسرائیل است علامه طباطبایی معتقد است که منظور قرآن از اسماعیل در آیه «واذكُر فِى الكِتبِ اِسمعيلَ اِنَّهُ كانَ صادِقَ الوَعدِ و كانَ رَسولاً نَبيـّا»(سوره مریم، آیه۵۴.) اسماعیل بن حزقیل است.(طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۶۳.)}} نیز در قرآن آمده است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۶۳.</ref>
قرآن از برخی پیامبران نام برده است.<ref>سوره نساء، آیه۱۶۴.</ref> [[آدم]]، [[نوح]]، [[ادریس]]، [[هود]]، [[صالح]]، [[ابراهیم]]، [[لوط]]، [[اسماعیل]]، [[الیسع]]، [[ذوالكفل]]، [[الیاس]]، [[یونس]]، [[اسحاق]]، [[یعقوب]]، [[یوسف]]، [[شعیب]]، [[موسی]]، [[هارون]]، [[داوود]]، [[سلیمان]]، [[ایوب]]، [[زكریا]]، [[یحیی]]، [[عیسی]] و [[محمد(ص)]] پیامبرانی هستند که نام آنان در قرآن آمده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref> برخی از مفسران معتقدند نام [[اسماعیل بن حزقیل]]{{یادداشت| اسماعیل بن حزقیل از پیامبران بنی‌اسرائیل است علامه طباطبایی معتقد است که منظور قرآن از اسماعیل در آیه «واذكُر فِى الكِتبِ اِسمعيلَ اِنَّهُ كانَ صادِقَ الوَعدِ و كانَ رَسولاً نَبيـّا»(سوره مریم، آیه۵۴.) اسماعیل بن حزقیل است.(طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۶۳.)}} نیز در قرآن آمده است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۶۳.</ref>
خط ۱۶: خط ۱۶:
گفته شده، قرآن از اوصاف برخی پیامبران مانند [[عزیر]]، [[ارمیا]] و شموئیل یاد کرده اما نامشان را ذکر نکرده است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۳۱۳.</ref> در قرآن سوره‌ای به نام [[سوره انبیاء|انبیاء]] و تعدادی از سوره‌ها به نام یونس، هود، یوسف، ابراهیم، محمد و نوح نامگذاری شده‌اند.
گفته شده، قرآن از اوصاف برخی پیامبران مانند [[عزیر]]، [[ارمیا]] و شموئیل یاد کرده اما نامشان را ذکر نکرده است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۳۱۳.</ref> در قرآن سوره‌ای به نام [[سوره انبیاء|انبیاء]] و تعدادی از سوره‌ها به نام یونس، هود، یوسف، ابراهیم، محمد و نوح نامگذاری شده‌اند.


در روایات از [[شیث]]،<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴.</ref> [[حزقیل]]،<ref>قطب راوندی، قصص الانبیاء، ۱۴۰۹ق، ص۲۵۴۱-۲۴۲.</ref> [[حبقوق]]،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۱۶۳. </ref>[[دانیال]]،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۴۴۸. </ref> [[جرجیس]]،<ref>قطب راوندی، قصص النبیاء، ۱۴۰۹ق، ص۲۳۸.</ref>عزیر،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۴۴۸. </ref>حنظله<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۱۵۶.</ref> و ارمیا <ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۳۷۳؛ قطب راوندی، قصص الانبیاء،۱۴۰۹ق، ص۲۲۴.</ref> به عنوان پیامبر یاد شده است. در پیامبری افرادی همچون [[خضر]]،<ref>نگاه کنید به: طوسی، التبیان، دار احیا التراث العربی، ج۷، ص۸۲.</ref> [[خالد بن سنان]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۴۴۸-۴۵۱.</ref> و [[ذی القرنین]]<ref>فخر رازی، مفایتح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۱، ص۴۹۵.</ref> اختلاف‌نظر است.
در روایات از [[شیث]]،<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴.</ref> [[حزقیل]]،<ref>قطب راوندی، قصص الانبیاء، ۱۴۰۹ق، ص۲۵۴۱-۲۴۲.</ref> [[حبقوق]]،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۱۶۳. </ref>[[دانیال]]،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۴۴۸. </ref> [[جرجیس]]،<ref>قطب راوندی، قصص النبیاء، ۱۴۰۹ق، ص۲۳۸.</ref>عزیر،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۴۴۸. </ref>حنظله<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۱۵۶.</ref> و ارمیا <ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۳۷۳؛ قطب راوندی، قصص الانبیاء،۱۴۰۹ق، ص۲۲۴.</ref> به عنوان پیامبر یاد شده است. در پیامبری افرادی همچون [[خضر]]،<ref>نگاه کنید به: طوسی، التبیان، دار احیا التراث العربی، ج۷، ص۸۲.</ref> [[خالد بن سنان]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۴۴۸-۴۵۱.</ref> و [[ذی القرنین]]<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۱، ص۴۹۵.</ref> اختلاف است.


نام برخی پیامبران در [[تورات]] نیز آمده است. البته یهودیان نبوت را به معنای پیش‌گویی می‌دانند  و ۱۷ کتاب پایانی [[عهد عتیق]] به پیش‌گویی امور در آینده می‌پردازد<ref> طاهری آکردی، یهودیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۳.</ref> و به [[دانیال]]، حزقیال، ارمیا، اشعیا، هوشع، یوئیل، عاموس، عوبدیا، یونس، میکاه، ناحوم، حبقوق، صفنیا، حجی، [[زکریا]] و ملاکی از پیامبران بنی اسرائیل، منسوب است.
نام برخی پیامبران در [[تورات]] نیز آمده است. البته یهودیان نبوت را به معنای پیش‌گویی می‌دانند  و ۱۷ کتاب پایانی [[عهد عتیق]] به پیش‌گویی امور در آینده می‌پردازد<ref> طاهری آکردی، یهودیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۳.</ref> و به [[دانیال]]، حزقیال، ارمیا، اشعیا، هوشع، یوئیل، عاموس، عوبدیا، یونس، میکاه، ناحوم، حبقوق، صفنیا، حجی، [[زکریا]] و ملاکی از پیامبران بنی اسرائیل، منسوب است.
بر اساس آیات قرآن، همزمانی چند پیامبر در یک زمان ممکن بوده است قرآن از همزمانی [[موسی]] و [[هارون]]<ref>سوره مریم، آیه۵۳.</ref> و [[ابراهیم]] و [[لوط]]<ref>سوره هود، آیه۷۴.</ref> سخن گفته است.
{{نام پیامبران در قرآن}}
{{نام پیامبران در قرآن}}


== معجزات==
== معجزات==
[[معجزه]]، از راه‌های شناخت پیامبران از مدعیان دروغین نبوت است. معجزه کار خارق العاده‌ای است که از جانب خدا و به دست پیامبر انجام می‌شود، و با ادعای نبوت و تحدی همراه است.<ref> مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۳۵.</ref>
[[معجزه]]، از راه‌های شناخت پیامبران از مدعیان دروغین نبوت است. معجزه کار خارق العاده‌ای است که از جانب خدا و به دست پیامبر انجام می‌شود، و با ادعای نبوت و تحدی همراه است.<ref> مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۳۵.</ref>
قرآن برخی از معجزات پیامبران را ذکر کرده است؛ [[ناقه صالح]]،<ref>سوره اعراف، آیه۷۳.</ref> سرد شدن آتش بر ابراهیم،<ref>سوره انبیاء، آیه۶۹.</ref> زنده شدن [[چهار مرغ ابراهیم|چهار مرغ]] به دست ابراهیم،<ref> سوره بقره، آیه۲۶۰.</ref> معجزات نه‌گانه موسی مانند تبدیل شدن [[عصای موسی|عصا]] به اژدها،<ref>سوره شعراء، آیه۳۲.</ref> جاری شدن دوازده چشمه آب برای اسباط بنی‌اسرائیل،<ref>سوره بقره آیه۶۰.</ref> شکافته‌شدن دریا و باز شدن راه نجات برای بنی‌اسرائیل،<ref>سوره شعراء، آیه۶۳.</ref> [[ید بیضا]] (دست تابان)،<ref>سوره اعراف: آیه۱۰۸؛ سوره طه، آیه۲۲؛ سوره شعراء، آیه۳۳؛ سوره نمل، آیه۱۲؛ سوره قصص، آیه۳۲.</ref> معجزات حضرت عیسی مانند شفا دادن بیماران، زنده کردن مردگان، تبدیل گِل به پرنده<ref>سوره آل عمران، آیه۴۹؛ سوره مائده، آیه۱۱۰.</ref> و  [[معجزات پیامبر اکرم]] مانند [[اعجاز القرآن|قرآن کریم]]<ref>سوره طور، آیه ۳۴.</ref> و [[شق القمر]]<ref>سوره قمر، آیه۱.</ref> از معجزات مشهور پیامبران است که در قرآن به آنها اشاره شده است. ابن جوزی از منابعی سخن گفته که بیش از ۱۰۰۰ معجزه برای پیامبر اکرم نقل کرده‌اند.<ref> ابن جوزی، المنتظم، ج۱۵، ص۱۲۹.</ref>
قرآن برخی از معجزات پیامبران را ذکر کرده است؛ [[ناقه صالح]]،<ref>سوره اعراف، آیه۷۳.</ref> سرد شدن آتش بر ابراهیم،<ref>سوره انبیاء، آیه۶۹.</ref> زنده شدن [[چهار مرغ ابراهیم|چهار مرغ]] به دست ابراهیم،<ref> سوره بقره، آیه۲۶۰.</ref> معجزات نه‌گانه موسی مانند تبدیل شدن [[عصای موسی|عصا]] به اژدها،<ref>سوره شعراء، آیه۳۲.</ref> جاری شدن دوازده چشمه آب برای اسباط بنی‌اسرائیل،<ref>سوره بقره آیه۶۰.</ref> شکافته‌شدن دریا و باز شدن راه نجات برای بنی‌اسرائیل،<ref>سوره شعراء، آیه۶۳.</ref> [[ید بیضا]]،<ref>سوره اعراف: آیه۱۰۸؛ سوره طه، آیه۲۲؛ سوره شعراء، آیه۳۳؛ سوره نمل، آیه۱۲؛ سوره قصص، آیه۳۲.</ref> معجزات حضرت عیسی مانند شفا دادن بیماران، زنده کردن مردگان، تبدیل گِل به پرنده<ref>سوره آل عمران، آیه۴۹؛ سوره مائده، آیه۱۱۰.</ref> و  [[معجزات پیامبر اکرم]] مانند [[اعجاز القرآن|قرآن کریم]]<ref>سوره طور، آیه ۳۴.</ref> و [[شق القمر]]<ref>سوره قمر، آیه۱.</ref> از معجزات مشهور پیامبران است که در قرآن به آنها اشاره شده است. ابن جوزی از منابعی سخن گفته که ۱۰۰۰ معجزه برای پیامبر اکرم نقل کرده‌اند.<ref> ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۵، ص۱۲۹.</ref>


متفاوت بودن معجزات را ناشی از تفاوت معلومات و نیاز مردم، در زمان‌های مختلف دانسته‌اند. حکمت الهی اقتصا می‌کند معجزه هر پیامبری متناسب با نیاز مخاطبانش باشد. برای نمونه در زمان حضرت موسی جادو و سحر رواج داشت، خداوند معجزه موسی را عصا قرار داد تا جادوگران از آوردن شبیه آن ناتوان بمانند و حجت بر دیگران تمام شود.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۴۲.</ref>  
متفاوت بودن معجزات را ناشی از تفاوت معلومات و نیاز مردم، در زمان‌های مختلف دانسته‌اند. حکمت الهی اقتصا می‌کند معجزه هر پیامبری متناسب با نیاز مخاطبانش باشد. برای نمونه در زمان حضرت موسی جادو و سحر رواج داشت، خداوند معجزه موسی را عصا قرار داد تا جادوگران از آوردن شبیه آن ناتوان بمانند و حجت بر دیگران تمام شود.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۴۲.</ref>  
خط ۳۰: خط ۳۲:


==درجات و مراتب==
==درجات و مراتب==
بر اساس آیه «بعضی از انبیا را بر بعضی برتری بخشیدیم»،<ref>سوره اسراء، آیه۵۵.</ref> مقام و جایگاه پیامبران یکسان نیست و برخی از آنان بر دیگران برتری دارند. در احادیث مقام [[پیامبر اکرم]] از دیگر انبیا برتر دانسته شده است.<ref> صدوق، کمال‌الدین، ج۱، ص۲۵۴.</ref> از نظر یهودیان انبیای بنی‌اسرائیل از دیگر انبیا برتر بوده و در میان آنان نیز، حضرت موسی از دیگران برتر است.<ref> طاهری آکردی، یهودیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۳.</ref>
بر اساس آیه «بعضی از انبیا را بر بعضی برتری بخشیدیم»،<ref>سوره اسراء، آیه۵۵.</ref> مقام و جایگاه پیامبران یکسان نیست و برخی از آنان بر دیگران برتری دارند. در احادیث مقام [[پیامبر اکرم]] از دیگر انبیا برتر دانسته شده است.<ref> صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۲۵۴.</ref> از نظر یهودیان انبیای بنی‌اسرائیل از دیگر انبیا برتر بوده و در میان آنان نیز، حضرت موسی از دیگران برتر است.<ref> طاهری آکردی، یهودیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۳.</ref>


=== اولو العزم===
=== اولو العزم===
خط ۴۰: خط ۴۲:
*وحی بر رسول را [[جبرئیل]] ابلاغ می‌کند، اما وحی بر نبی از طریق فرشتگان دیگر یا [[الهام]] قلبی و یا [[رؤیای صادقه]] صورت می‌پذیرد.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۷۶-۱۷۷.</ref>
*وحی بر رسول را [[جبرئیل]] ابلاغ می‌کند، اما وحی بر نبی از طریق فرشتگان دیگر یا [[الهام]] قلبی و یا [[رؤیای صادقه]] صورت می‌پذیرد.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۷۶-۱۷۷.</ref>
* رسول علاوه مقام نبوت، رسالت اتمام حجت را نیز بر عهده دارد.<ref>[http://mesbahyazdi.ir/node/6229 مصباح یزدی، راه و راهنماشناسی، ۱۳۹۳ش، ص۵۵.]</ref>
* رسول علاوه مقام نبوت، رسالت اتمام حجت را نیز بر عهده دارد.<ref>[http://mesbahyazdi.ir/node/6229 مصباح یزدی، راه و راهنماشناسی، ۱۳۹۳ش، ص۵۵.]</ref>
*  رسول کسی است که شریعت و احکام وضع می‌کند ولی نبی نگهبان شریعت دیگری است.طبرسی این قول را به حاحظ نسبت داده است.{{مدرک}} البته برخی از مفسران مانند طبرسی و ماوردی نبی و رسول را مترداف می‌دانند.{{مدرک}}
*  رسول کسی است که شریعت دارد و احکام وضع می‌کند ولی نبی نگهبان شریعت دیگری است. [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] این قول را به حاحظ نسبت داده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۱۴۴.</ref> البته برخی از مفسران مانند طبرسی، نبی و رسول را مترداف می‌دانند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۱۴۴-۱۴۵.</ref>
===مقام امامت===
===مقام امامت===
بر اساس [[آیه ابتلای ابراهیم]]، برخی پیامبران دارای مقام [[امامت]] نیز بوده‌اند. در [[سوره انبیاء]]، حضرت ابراهیم، [[اسحاق]]، [[یعقوب]] ، و [[لوط]] امام معرفی شده‌اند.<ref>سوره انبیاء، آیات ۶۹ تا ۷۳.</ref> در حدیثی از [[امام صادق]](ع)، همه پیامبران [[اولوالعزم]] دارای مقام امامت دانسته شده‌اند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۷۵.</ref>
بر اساس [[آیه ابتلای ابراهیم]]، برخی پیامبران دارای مقام [[امامت]] نیز بوده‌اند.<ref>سوره بقره، آیه۱۲۴.</ref> در برخی روایات مقام امامت برتر از مقام نبوت دانسته شده، چراکه این مقام در اواخر عمر ابراهیم و پس از نبوت به او داده شد.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۲۳.</ref> در [[سوره انبیاء]]، حضرت ابراهیم، [[اسحاق (پیامبر)|اسحاق]]، [[یعقوب (پیامبر)|یعقوب]]، و [[لوط (پیامبر)|لوط]] امام معرفی شده‌اند.<ref>سوره انبیاء، آیات ۶۹ تا ۷۳.</ref> در حدیثی از [[امام صادق]](ع)، همه پیامبران [[اولوالعزم]] دارای مقام امامت دانسته شده‌اند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۷۵.</ref>


===برتری بر فرشتگان===
===برتری بر فرشتگان===
بنا به گفته شیخ مفید، [[شیعه|شیعیان]] و [[اهل حدیث]] از [[اهل سنت]] مقام پیامبران را برتر از [[فرشتگان]] می‌دانند ولی بیشتر [[معتزله]] از اهل سنت قائل به برتری فرشتگان بر انبیاء هستند.<ref>مفید، اوائل المقالات، ۱۴۱۳ق، ص۴۹-۵۰.</ref> در برخی احادیث مقام پیامبر اکرم و [[دوازده امام]] از فرشتگان بالاتر دانسته شده است.<ref> صدوق، کمال الدین، ج۱، ص۲۵۴.</ref>
بنا به گفته [[شیخ مفید]]، [[امامیه|امامیه]] و [[اهل حدیث]] از [[اهل سنت]] مقام پیامبران را برتر از [[فرشتگان]] می‌دانند ولی بیشتر [[معتزله]] از اهل سنت قائل به برتری فرشتگان بر انبیاء هستند.<ref>مفید، اوائل المقالات، ۱۴۱۳ق، ص۴۹-۵۰.</ref> در برخی احادیث مقام پیامبر اکرم و [[دوازده امام]] از فرشتگان بالاتر دانسته شده است.<ref> صدوق، کمال الدین، ج۱، ص۲۵۴.</ref>


==کتاب و شریعت ==
==کتاب و شریعت ==
خط ۵۳: خط ۵۵:


علامه طباطبایی گفته است که هریک از پیامبران اولوالعزم دارای کتاب و شریعت بوده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref> او معتقد است کتاب داشتن پیامبران غیر اولوالعزم مانند [[داوود]]،<ref>سوره نساء، آیه۱۶۳.</ref>آدم، [[شیث]] و [[ادریس]]،<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴.</ref> منافاتی با اختصاص داشتن شریعت به  پیامبران اولوالعزم ندارد زیرا کتاب‌های پیامبران غیر اولوالعزم مشتمل بر احکام و شریعت نبوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref>
علامه طباطبایی گفته است که هریک از پیامبران اولوالعزم دارای کتاب و شریعت بوده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref> او معتقد است کتاب داشتن پیامبران غیر اولوالعزم مانند [[داوود]]،<ref>سوره نساء، آیه۱۶۳.</ref>آدم، [[شیث]] و [[ادریس]]،<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴.</ref> منافاتی با اختصاص داشتن شریعت به  پیامبران اولوالعزم ندارد زیرا کتاب‌های پیامبران غیر اولوالعزم مشتمل بر احکام و شریعت نبوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref>
==همزمانی چند پیامبر==
اولین پیامبر [[حضرت آدم]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۲.</ref> و آخرین پیامبر [[حضرت محمد(ص)]] بود<ref> سوره احزاب، آیه۴۰.</ref> بر اساس آیات قرآن، همزمانی چند پیامبر در یک زمان ممکن است به عنوان مثال قرآن از همزمانی [[موسی]] و [[هارون]]<ref>سوره مریم، آیه۵۳.</ref> و [[ابراهیم]] و [[لوط]]<ref>سوره هود، آیه۷۴.</ref> سخن گفته است و بر پایه برخی روایات، [[بنی‌اسرائیل]] در یك روز هفتاد [[پیامبر]] را [[شهید]] کردند.<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۴۷.</ref>
== مدعیان دروغین==
مدعیان دروغین نبوت، افرادی بودند که ادعای پیامبری می‌کردند، اما از جانب خدا به پیامبری مبعوث نشده بودند. [[اسود عنسی]]،<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۲۶۴.</ref> [[طلیحة بن خویلد]]، <ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۷۷۳.</ref> [[سجاح]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۳۴۴.</ref> و [[مسیلمه کذاب]] <ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۱۴۶</ref> از مدعیان دروغین نبوت در [[صدر اسلام]]  بودند. ناتوانی از اعجاز،<ref>مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۳۵.</ref> تکذیب از سوی پیامبر دیگر، تکذیب پیامبران و درخواست مزد در قبال رسالت را از راه‌های شناخت مدعیان دروغین از پیامبران برشمرده‌اند.{{مدرک}}


==کتاب‌شناسی==
==کتاب‌شناسی==
محدثان، مفسران و متکلمان اسلامی در آثار خود مطالبی را درباره پیامبران نوشته‌اند؛ علامه مجلسی چهار جلد از [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بحار الانوار]] را به روایات مربوط به پیامبران اختصاص داده است، بخش قابل توجهی از کتاب‌های [[قصص قرآن]] نیز به این موضوع اختصاص دارد. همچنین درباره پیامبران کتاب‌هایی به صورت مستقل نوشته شده است، در این آثار بیشتر به شرح حال پیامبران و مباحث اعتقادی مربوط به آنان پرداخته شده و بیشتر در قالب قصص انبیاء یا داستان‌های پیامبران منتشر شده‌اند، برخی از این آثار عبارتند از:
محدثان، مفسران و متکلمان اسلامی در آثار خود مطالبی را درباره پیامبران نوشته‌اند؛ علامه مجلسی چهار جلد از [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بحار الانوار]] را به روایات مربوط به پیامبران<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۱۱-۱۵.</ref> و نه جلد را به تاریخ پیامبر اکرم اختصاص داده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۱۵-۲۴.</ref> بخش قابل توجهی از کتاب‌های [[قصص قرآن]] نیز به این موضوع اختصاص دارد. همچنین درباره پیامبران کتاب‌هایی به صورت مستقل نوشته شده است، که بیشتر با عنوان قصص الانبیاء منتشر شده است در این آثار بیشتر به شرح حال پیامبران و گاهی نیز مباحث اعتقادی مربوط به آنان پرداخته شده است، برخی از این آثار عبارتند از:
* [[النور المبین فی قصص الانبیاء و المرسلین (کتاب)|النّورُ المُبین فی قِصَص الاَنْبیاءِ وَ المُرْسَلین]]؛ نوشته [[سید نعمت الله جزایری]] از عالمان قرن یازدهم و دوازدهم قمری است. این کتاب دربردارنده زندگی پیامبرانی است که نامشان در روایات شیعی آمده است. نویسنده در مقدمه به مباحثی همچون تعداد انبیاء، اشتراکات آنان، پیامبران اوالوالعزم و نیز تفاوت نبی و امام پرداخته است.
* [[النور المبین فی قصص الانبیاء و المرسلین (کتاب)|النّورُ المُبین فی قِصَص الاَنْبیاءِ وَ المُرْسَلین]]؛ نوشته [[سید نعمت الله جزایری]] از عالمان قرن یازدهم و دوازدهم قمری است. این کتاب دربردارنده زندگی پیامبرانی است که نامشان در روایات شیعی آمده است. نویسنده در مقدمه به مباحثی همچون تعداد انبیاء، اشتراکات آنان، پیامبران اوالوالعزم و نیز تفاوت نبی و امام پرداخته است.
* [[حیات القلوب (کتاب)|حیات القلوب]]؛ این کتاب دربردارنده سرگذشت پیامبران و زندگانی [[امامان شیعه]] است.
* [[قصص الانبیاء (راوندی)|قصص الانبیا راوندی]]؛ این کتاب اثر قطب الدین راوندی است. نویسنده در این کتاب شرح حال پیامبران را به ترتیب تقدم زمانی آورده است.
* [[قصص الانبیاء (راوندی)|قصص الانبیا راوندی]]؛ این کتاب درباره تاریخ و زندگی پیامبران نوشته شده است و در آن شرح حال پیامبران به ترتیب تقدم زمانی آمده است.
* [[تنزیه الانبیاء (کتاب)|تنزیه الانبیاء و الائمة]]؛ [[سید مرتضی]](۳۵۵ـ۴۳۶ق.) این کتاب را در اثبات عصمت پیامبران نوشته است؛ نویسنده در این کتاب پیامبران را از هر گونه خطا، [[گناه صغیره]] و [[گناه کبیره|کبیره]] مصون می‌داند.<ref>سید مرتضی، تنزیه الأنبیاء، ۱۳۸۷ش، ص۳۴.</ref>
* [[تنزیه الانبیاء (کتاب)|تنزیه الانبیاء و الائمة]]؛ سید مرتضی(۳۵۵ـ۴۳۶ق.) این کتاب را در اثبات عصمت پیامبران و امامان نوشته است؛ نویسنده در این کتاب پیامبران را از هر گونه خطا، گناه صغیره و کبیره مصون می‌داند.
* [[وقایع السنین و الاعوام (کتاب)|وقایع السنین و الاعوام]]؛ این کتاب اثر سید عبدالحسین خاتون آبادی(درگذشته ۱۱۰۵ق) است. کتاب سه بخش دارد. بخش اول آن مربوط به تاریخ پیامبران است، نویسنده در این بخش اسامی، طول عمر و برخی از احوالات شماری از پیامبران را ذکر کرده و در دو بخش دیگر از وقایع مربوط به دوران پیامبر اکرم سخن گفته است.
* داستان پیامبران علی موسوی گرمارودی
* لطائف قصص الأنبياء علیهم‌السلام؛ نوشته [[سهل بن عبدالله تستری]] (درگذشته ۲۳۸ق) است. این کتاب با استفاده از آیات و روایات به نکاتی از زندگی پیامبران پرداخته است.
* داستان‌های قرآن از سید محمد شیرازی
* [[حیات القلوب (کتاب)|حیات القلوب]]؛ این کتاب اثر علامه مجلسی(درگذشته ۱۱۱۰ق) و دربردارنده سرگذشت پیامبران و جانیشنان آنان است. مجلسی در این کتاب به نبوت عامه، خلافت امام علی(ع)، وجوب وجود امام، منصوب بودن و [[عصمت]] نیز پرداخته است.
* تاریخ انبیاء یا قصص قرآن از سید نبی اولیائی
*[[ناسخ التواریخ (کتاب)]]؛  محمدتقی لسان‌الملک سپهر، در این کتاب گزارش رویدادها از زمان حضرت آدم تا سال ۱۲۶۷ق را آورده است. این کتاب در دوره قاجاریه نوشته شده است.
* قصص قرآن یا تاریخ انبیاء از سید هاشم رسولی محلاتی
همچنین کتاب قصص الأنبياء المسمی عرائس المجالس اثر احمد بن محمد ثعلبی، کتاب قصص الانبیاء نوشته ابن کثیر و کتاب قصص الانبیاء اثر ابواسحاق نیشابوری از عالمان اهل سنت به این موضوع اختصاص دارد. 
* [[وقایع السنین و الاعوام (کتاب)|وقایع السنین و الاعوام]]؛
*[[ناسخ التواریخ (کتاب)]]


==پانویس==
==پانویس==
خط ۷۸: خط ۷۲:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن عبدالبر، یوسف بن عمر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، تحقیق: علی محمد بجاوی، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
* ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
* ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق: عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
*بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۱۶ق.
* اوچ اوک، بحریه، تاریخ پیامبران دروغین صدر اسلام، ترجمه: وهاب ولی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۴ش.
* تهانوی، محمدعلی بن علی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، تحقیق: علی فرید دحروج، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، بی‌تا.
* تهانوی، محمدعلی بن علی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، تحقیق: علی فرید دحروج، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، بی‌تا.
* جعفری، یعقوب، تفسیر کوثر، قم، هجرت، ۱۳۷۷ش.
* جعفری، یعقوب، تفسیر کوثر، قم، هجرت، ۱۳۷۷ش.
* سید مرتضی علم الهدی، تنزیه الأنبیاء و الأئمه، تحقیق: فارس حسون کریم، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش/۱۴۲۲ق.
* سید مرتضی علم الهدی، تنزیه الأنبیاء و الأئمه، تحقیق: فارس حسون کریم، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش/۱۴۲۲ق.
* صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۰۵ق
* صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق.
* صدوق، محمد بن علی، الخصال، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲ش.
* صدوق، محمد بن علی، الخصال، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲ش.
* صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا علیه السلام، تصحیح: مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ق.
* صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا علیه‌السلام، تصحیح: مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ق.
* صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۰۳ق.
* صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۰۳ق.
* صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۳ق.
* صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۳ق.
خط ۹۲: خط ۸۵:
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۷ق.
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۷ق.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو، ۱۳۷۲ش.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو، ۱۳۷۲ش.
*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمدأبوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
* طوسی، محمد بن حسن، الامالی، تصحیح: مؤسسة البعثه، قم، دار الثقافه، ۱۴۱۴ق.
* طوسی، محمد بن حسن، الامالی، تصحیح: مؤسسة البعثه، قم، دار الثقافه، ۱۴۱۴ق.
* طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: احمد قصیر عاملی، بیروت، دار احیا التراث العربی، بی‌تا.
* طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: احمد قصیر عاملی، بیروت، دار احیا التراث العربی، بی‌تا.
خط ۹۹: خط ۹۱:
* قطب راوندی، سعید بن هبة الله، قصص الانبیاء، تصحیح: غلامرضا عرفانیان یزدی، مشهد، مرکز پژوهش‌های اسلامی، ۱۴۰۹ق.‏
* قطب راوندی، سعید بن هبة الله، قصص الانبیاء، تصحیح: غلامرضا عرفانیان یزدی، مشهد، مرکز پژوهش‌های اسلامی، ۱۴۰۹ق.‏
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی،‌ تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی،‌ تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق.
* ماوردی، علی بن محمد، اعلام النبوة، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۹۸۷ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* مصباح یزدی، محمدتقی، راه و راهنماشناسی، بازنگری: مصطفی کریمی، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۳۹۳ش.
* مصباح یزدی، محمدتقی، راه و راهنماشناسی، بازنگری: مصطفی کریمی، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۳۹۳ش.
برگرفته از «https://fa.wikishia.net/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/424093»