پرش به محتوا

پیامبران: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
جز
تمیزکاری
جز (←‏پیامبر: تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۲۵: خط ۲۵:
قرآن برخی از معجزات پیامبران را ذکر کرده است؛ [[ناقه صالح]]،<ref>سوره اعراف، آیه۷۳.</ref> سرد شدن آتش بر ابراهیم،<ref>سوره انبیاء، آیه۶۹.</ref> زنده شدن [[چهار مرغ ابراهیم|چهار مرغ]] به دست ابراهیم،<ref> سوره بقره، آیه۲۶۰.</ref> معجزات نه‌گانه موسی مانند تبدیل شدن [[عصای موسی|عصا]] به اژدها،<ref>سوره شعراء، آیه۳۲.</ref> جاری شدن دوازده چشمه آب برای اسباط بنی‌اسرائیل،<ref>سوره بقره آیه۶۰.</ref> شکافته‌شدن دریا و باز شدن راه نجات برای بنی‌اسرائیل،<ref>سوره شعراء، آیه۶۳.</ref> [[ید بیضا]] (دست تابان)،<ref>سوره اعراف: آیه۱۰۸؛ سوره طه، آیه۲۲؛ سوره شعراء، آیه۳۳؛ سوره نمل، آیه۱۲؛ سوره قصص، آیه۳۲.</ref> معجزات حضرت عیسی مانند شفا دادن بیماران، زنده کردن مردگان، تبدیل گِل به پرنده<ref>سوره آل عمران، آیه۴۹؛ سوره مائده، آیه۱۱۰.</ref> و  [[معجزات پیامبر اکرم]] مانند [[اعجاز القرآن|قرآن کریم]]<ref>سوره طور، آیه ۳۴.</ref> و [[شق القمر]]<ref>سوره قمر، آیه۱.</ref> از معجزات مشهور پیامبران است که در قرآن به آنها اشاره شده است. ابن جوزی از منابعی سخن گفته که بیش از ۱۰۰۰ معجزه برای پیامبر اکرم نقل کرده‌اند.<ref> ابن جوزی، المنتظم، ج۱۵، ص۱۲۹.</ref>
قرآن برخی از معجزات پیامبران را ذکر کرده است؛ [[ناقه صالح]]،<ref>سوره اعراف، آیه۷۳.</ref> سرد شدن آتش بر ابراهیم،<ref>سوره انبیاء، آیه۶۹.</ref> زنده شدن [[چهار مرغ ابراهیم|چهار مرغ]] به دست ابراهیم،<ref> سوره بقره، آیه۲۶۰.</ref> معجزات نه‌گانه موسی مانند تبدیل شدن [[عصای موسی|عصا]] به اژدها،<ref>سوره شعراء، آیه۳۲.</ref> جاری شدن دوازده چشمه آب برای اسباط بنی‌اسرائیل،<ref>سوره بقره آیه۶۰.</ref> شکافته‌شدن دریا و باز شدن راه نجات برای بنی‌اسرائیل،<ref>سوره شعراء، آیه۶۳.</ref> [[ید بیضا]] (دست تابان)،<ref>سوره اعراف: آیه۱۰۸؛ سوره طه، آیه۲۲؛ سوره شعراء، آیه۳۳؛ سوره نمل، آیه۱۲؛ سوره قصص، آیه۳۲.</ref> معجزات حضرت عیسی مانند شفا دادن بیماران، زنده کردن مردگان، تبدیل گِل به پرنده<ref>سوره آل عمران، آیه۴۹؛ سوره مائده، آیه۱۱۰.</ref> و  [[معجزات پیامبر اکرم]] مانند [[اعجاز القرآن|قرآن کریم]]<ref>سوره طور، آیه ۳۴.</ref> و [[شق القمر]]<ref>سوره قمر، آیه۱.</ref> از معجزات مشهور پیامبران است که در قرآن به آنها اشاره شده است. ابن جوزی از منابعی سخن گفته که بیش از ۱۰۰۰ معجزه برای پیامبر اکرم نقل کرده‌اند.<ref> ابن جوزی، المنتظم، ج۱۵، ص۱۲۹.</ref>


متفاوت بودن معجزات را ناشی از تفاوت معلومات و نیاز مردم در زمان‌های مختلف دانسته‌اند. چراکه حکمت الهی اقتصا می‌کند معجزه هر پیامبری متناسب با نیاز مخاطبانش باشد. برای نمونه در زمان حضرت موسی جادو و سحر رواج داشت، خداوند معجزه موسی را عصا قرار داد تا جادوگران از آوردن شبیه آن ناتوان بمانند و حجت بر دیگران تمام شود.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۴۲.</ref>  
متفاوت بودن معجزات را ناشی از تفاوت معلومات و نیاز مردم، در زمان‌های مختلف دانسته‌اند. حکمت الهی اقتصا می‌کند معجزه هر پیامبری متناسب با نیاز مخاطبانش باشد. برای نمونه در زمان حضرت موسی جادو و سحر رواج داشت، خداوند معجزه موسی را عصا قرار داد تا جادوگران از آوردن شبیه آن ناتوان بمانند و حجت بر دیگران تمام شود.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۴۲.</ref>  
===ارهاصات===
===ارهاصات===
اتفاقاتی که پیش از بعثت پیامبران و با هدف، آماده ساختن مردم برای پذیرش ادعای بعدی آنان، رخ می‌داد،<ref>تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات، مکتبه لبنان، ج۱، ص۱۴۱.</ref> در اصطلاح متکلمان به [[ارهاص]] مشهور است. نجات حضرت موسی از نیل، سخن گفتن حضرت عیسی در گهواره،<ref>جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۰۰.</ref> خشک شدن [[دریاچه ساوه]]، لرزیدن [[طاق کسری]]، خاموش شدن [[آتشکده فارس]] و دیگر حوادثی که در سال تولد پیامبر اسلام  رخ داد<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۶۸؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۸.</ref> از ارهاصات پیامبران بوده است.
اتفاقاتی که پیش از بعثت پیامبران و با هدف، آماده ساختن مردم برای پذیرش ادعای بعدی آنان، رخ می‌داد،<ref>تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات، مکتبه لبنان، ج۱، ص۱۴۱.</ref> در اصطلاح متکلمان به [[ارهاص]] مشهور است. نجات حضرت موسی از نیل، سخن گفتن حضرت عیسی در گهواره،<ref>جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۰۰.</ref> خشک شدن [[دریاچه ساوه]]، لرزیدن [[طاق کسری]]، خاموش شدن [[آتشکده فارس]] و دیگر حوادثی که در سال تولد پیامبر اسلام  رخ داد<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۶۸؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۸.</ref> از ارهاصات پیامبران بوده است.


==درجات و مراتب==
==درجات و مراتب==
بر اساس آیه «بعضی از انبیا را بر بعضی برتری بخشیدیم»،<ref>سوره اسراء، آیه۵۵.</ref> مقام و جایگاه پیامبران یکسان نیست و برخی از آنان بر دیگران برتری دارند. همچنین در احادیث مقام [[پیامبر اکرم]] از دیگر انبیا برتر دانسته شده است.<ref> صدوق، کمال‌الدین، ج۱، ص۲۵۴.</ref> از نظر یهودیان انبیای بنی‌اسرائیل از دیگر انبیا برتر بوده و در میان آنان نیز، حضرت موسی از دیگران برتر است.<ref> طاهری آکردی، یهودیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۳.</ref>
بر اساس آیه «بعضی از انبیا را بر بعضی برتری بخشیدیم»،<ref>سوره اسراء، آیه۵۵.</ref> مقام و جایگاه پیامبران یکسان نیست و برخی از آنان بر دیگران برتری دارند. در احادیث مقام [[پیامبر اکرم]] از دیگر انبیا برتر دانسته شده است.<ref> صدوق، کمال‌الدین، ج۱، ص۲۵۴.</ref> از نظر یهودیان انبیای بنی‌اسرائیل از دیگر انبیا برتر بوده و در میان آنان نیز، حضرت موسی از دیگران برتر است.<ref> طاهری آکردی، یهودیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۳.</ref>


=== اولو العزم===
=== اولو العزم===
اُولُو العَزْم  به معنای صاحبان عزم است. بنا بر مشهور پنج پیامبر دارای شریعت (نوح، ابراهیم، موسی، عیسی و محمد) اولوالعزم هستند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref> برخی دیگر بر این باورند که اولوالعزم منحصر در پیامبران صاحب شریعت نیست.<ref>روح المعانی، ج۱۸، ص۳۳۳</ref> بر پایه روایتی، [[پیامبران اولوالعزم]] از دیگر پیامبران برترند<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۵.</ref>
به گفته علامه طباطبایی، منظور از عزم در آیه ۳۵ احقاف، شریعت و اولو العزم، صاحبان شریعت است. از نظر وی پنج پیامبر دارای شریعت (نوح، ابراهیم، موسی، عیسی و محمد) اولوالعزم هستند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref> برخی دیگر بر این باورند که اولوالعزم منحصر در پیامبران صاحب شریعت نیست.<ref>[http://mesbahyazdi.ir/node/6244#P403 مصباح یزدی، راه و راهنماشناسی، ۱۳۹۳ش، ص۴۰۴.]</ref> بر پایه روایتی، [[پیامبران اولوالعزم]] از دیگر پیامبران برترند<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۵.</ref>


===رسالت===
===مقام رسالت===
بنابر قول مشهور، نبی مفهومی عام‌تر از رسول است هر رسولی نبی است ولی همه انبیاء رسول نیستند.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ۱۳۶۰ش، ج۳، ص۱۱۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۴.</ref> بر پایه حدیثی، ۳۱۳ تن از پیامبران، رسول بوده‌اند.<ref>برای مطالعه روایت نگاه کنید به:‌ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴؛ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۳۳۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۲، ج۷۴، ص۷۱.</ref> برخی از تفاوت‌های نبی و رسول عبارتند از:
بنابر قول مشهور، نبی مفهومی عام‌تر از رسول است هر رسولی نبی است ولی همه انبیاء رسول نیستند.<ref>مفید، اوائل المقالات، ۱۴۱۳ق، ص۴۵.</ref> بر پایه حدیثی، ۳۱۳ تن از پیامبران، رسول بوده‌اند.<ref> صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۲، ج۷۴، ص۷۱.</ref> برخی از تفاوت‌های نبی و رسول عبارتند از:
*رسول در خواب و بیداری وحی را دریافت می‌کند، اما نبی تنها در خواب.<ref>عسکری، معجم الفروق اللغویة، ۱۳۸۴ش، ص۳۶۲.</ref>  
*رسول در خواب و بیداری وحی را دریافت می‌کند، اما نبی تنها در خواب.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۷۶-۱۷۷.</ref>
*وحی بر رسول را [[جبرئیل]] ابلاغ می‌کند، اما وحی بر نبی از طریق فرشتگان دیگر یا [[الهام]] قلبی و یا [[رؤیای صادقه]] صورت می‌پذیرد.<ref>جرجانی، التعریفات، ۱۴۱۲ق، ص ۱۰۵.</ref>
*وحی بر رسول را [[جبرئیل]] ابلاغ می‌کند، اما وحی بر نبی از طریق فرشتگان دیگر یا [[الهام]] قلبی و یا [[رؤیای صادقه]] صورت می‌پذیرد.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۷۶-۱۷۷.</ref>
 
* رسول علاوه مقام نبوت، رسالت اتمام حجت را نیز بر عهده دارد.<ref>[http://mesbahyazdi.ir/node/6229 مصباح یزدی، راه و راهنماشناسی، ۱۳۹۳ش، ص۵۵.]</ref>
===امامت===
*  رسول کسی است که شریعت و احکام وضع می‌کند ولی نبی نگهبان شریعت دیگری است.طبرسی این قول را به حاحظ نسبت داده است.{{مدرک}} البته برخی از مفسران مانند طبرسی و ماوردی نبی و رسول را مترداف می‌دانند.{{مدرک}}
===مقام امامت===
بر اساس [[آیه ابتلای ابراهیم]]، برخی پیامبران دارای مقام [[امامت]] نیز بوده‌اند. در [[سوره انبیاء]]، حضرت ابراهیم، [[اسحاق]]، [[یعقوب]] ، و [[لوط]] امام معرفی شده‌اند.<ref>سوره انبیاء، آیات ۶۹ تا ۷۳.</ref> در حدیثی از [[امام صادق]](ع)، همه پیامبران [[اولوالعزم]] دارای مقام امامت دانسته شده‌اند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۷۵.</ref>
بر اساس [[آیه ابتلای ابراهیم]]، برخی پیامبران دارای مقام [[امامت]] نیز بوده‌اند. در [[سوره انبیاء]]، حضرت ابراهیم، [[اسحاق]]، [[یعقوب]] ، و [[لوط]] امام معرفی شده‌اند.<ref>سوره انبیاء، آیات ۶۹ تا ۷۳.</ref> در حدیثی از [[امام صادق]](ع)، همه پیامبران [[اولوالعزم]] دارای مقام امامت دانسته شده‌اند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۷۵.</ref>


خط ۸۱: خط ۸۲:
* اوچ اوک، بحریه، تاریخ پیامبران دروغین صدر اسلام، ترجمه: وهاب ولی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۴ش.
* اوچ اوک، بحریه، تاریخ پیامبران دروغین صدر اسلام، ترجمه: وهاب ولی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۴ش.
* تهانوی، محمدعلی بن علی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، تحقیق: علی فرید دحروج، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، بی‌تا.
* تهانوی، محمدعلی بن علی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، تحقیق: علی فرید دحروج، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، بی‌تا.
* جرجانی، سید شریف، التعریفات، تهران: ناصر خسرو، ۱۴۱۲ق.
* جعفری، یعقوب، تفسیر کوثر، قم، هجرت، ۱۳۷۷ش.
* جعفری، یعقوب، تفسیر کوثر، قم، هجرت، ۱۳۷۷ش.
* سید مرتضی علم الهدی، تنزیه الأنبیاء و الأئمه، تحقیق: فارس حسون کریم، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش/۱۴۲۲ق.
* سید مرتضی علم الهدی، تنزیه الأنبیاء و الأئمه، تحقیق: فارس حسون کریم، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش/۱۴۲۲ق.
خط ۹۶: خط ۹۶:
* طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: احمد قصیر عاملی، بیروت، دار احیا التراث العربی، بی‌تا.
* طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: احمد قصیر عاملی، بیروت، دار احیا التراث العربی، بی‌تا.
* طیب، سید عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، اسلام، ۱۳۷۸ش.
* طیب، سید عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، اسلام، ۱۳۷۸ش.
* عسکری، حسین بن عبدالله، معجم الفروق اللغویة، قم: مؤسسه نشر اسلامی، ۱۳۸۴ش.
* فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
* فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
* قطب راوندی، سعید بن هبة الله، قصص الانبیاء، تصحیح: غلامرضا عرفانیان یزدی، مشهد، مرکز پژوهش‌های اسلامی، ۱۴۰۹ق.‏
* قطب راوندی، سعید بن هبة الله، قصص الانبیاء، تصحیح: غلامرضا عرفانیان یزدی، مشهد، مرکز پژوهش‌های اسلامی، ۱۴۰۹ق.‏
خط ۱۰۲: خط ۱۰۱:
* ماوردی، علی بن محمد، اعلام النبوة، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۹۸۷ق.
* ماوردی، علی بن محمد، اعلام النبوة، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۹۸۷ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش عقائد، تهران: مؤسسه چاپ و نشر بین المللی سازمان تبلیغات، ۱۳۸۴ش.
* مصباح یزدی، محمدتقی، راه و راهنماشناسی، بازنگری: مصطفی کریمی، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۳۹۳ش.
* مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۶۰ش.
* مفید، محمد بن محمد، الاختصاص، تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمود محزمی زرندی، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
* مفید، محمد بن محمد، الاختصاص، تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمود محزمی زرندی، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
* مفید، محمد بن محمد، النکت الاعتقادیه، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
* مفید، محمد بن محمد، النکت الاعتقادیه، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
* مفید، محمد بن محمد، اوائل المقالات فی المذاهب و المختارات، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
* مفید، محمد بن محمد، اوائل المقالات فی المذاهب و المختارات، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
* مفید، محمد بن محمد، اوائل المقالات، بیروت، دار المفید للطباعة والنشر
* مفید، محمد بن محمد، عدم سهو النبی، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
* مفید، محمد بن محمد، عدم سهو النبی، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران،‌ دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۴ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران،‌ دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۴ش.