پرش به محتوا

پیامبران: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۱۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
خط ۱۰: خط ۱۰:


==تعداد  و نام‌ها==
==تعداد  و نام‌ها==
درباره تعداد پیامبران روایات مختلفی وجود دارد. بنا به گفته [[علامه طباطبایی]] روایت مشهور تعداد آنان را ۱۲۴ هزار تن دانسته است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۴.</ref> در این روایت، ۳۱۳ نفر از پیامبران، رسول{{یادداشت|بنابر قول مشهور، نبی مفهومی عام‌تر از رسول است؛ هر رسولی نبی است، اما همه انبیاء رسول نیستند.(مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ۱۳۶۰ش، ج۳، ص۱۱۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۴.) رسول در خواب و بیداری وحی را دریافت می‌کند، اما نبی تنها در خواب.(عسکری، معجم الفروق اللغویة، ۱۳۸۴ش، ص۳۶۲.) وحی بر رسول را [[جبرئیل]] ابلاغ می‌کند، اما وحی بر نبی از طریق فرشتگان دیگر یا [[الهام]] قلبی و یا [[رؤیای صادقه]] صورت می‌پذیرد.(جرجانی، التعریفات، ۱۴۱۲ق، ص ۱۰۵.) البته برخی معتقدند رسول و نبی، مترادف هستند.(ماوردی، اعلام النبوة، ۱۹۸۷م، ص۵۱.)}}، ۶۰۰ تن انبیای بنی‌اسرائیل و چهار تن (هود، صالح، شعیب و محمد) عرب دانسته شده‌اند.<ref>برای مطالعه روایت نگاه کنید به:‌ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴؛ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۳۳۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۲، ج۷۴، ص۷۱.</ref> در برخی روایات دیگر تعداد پیامبران هشت هزار،<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۹۷؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۱.</ref>  ۳۲۰ هزار، <ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۶۰.</ref> و ۱۴۴ هزار تن<ref>شیخ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۲۶۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۶، ص۳۵۲.</ref> نیز ذکر شده است. [[مجلسی]] احتمال داده است عدد ۸۰۰۰ مربوط به پیامبران بزرگ باشد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ۳۱.</ref>  
درباره تعداد پیامبران روایات مختلفی وجود دارد. بنا به گفته [[علامه طباطبایی]] روایت مشهور تعداد آنان را ۱۲۴ هزار تن دانسته است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۴.</ref> در این روایت، ۳۱۳ نفر از پیامبران، رسول، ۶۰۰ تن انبیای بنی‌اسرائیل و چهار تن (هود، صالح، شعیب و محمد) عرب دانسته شده‌اند.<ref>برای مطالعه روایت نگاه کنید به:‌ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴؛ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۳۳۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۲، ج۷۴، ص۷۱.</ref> در برخی روایات دیگر تعداد پیامبران هشت هزار،<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۹۷؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۱.</ref>  ۳۲۰ هزار، <ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۶۰.</ref> و ۱۴۴ هزار تن<ref>شیخ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۲۶۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۶، ص۳۵۲.</ref> نیز ذکر شده است. [[مجلسی]] احتمال داده است عدد ۸۰۰۰ مربوط به پیامبران بزرگ باشد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ۳۱.</ref>  


قرآن از برخی پیامبران نام برده است.<ref>سوره نساء، آیه۱۶۴.</ref> [[آدم]]، [[نوح]]، [[ادریس]]، [[هود]]، [[صالح]]، [[ابراهیم]]، [[لوط]]، [[اسماعیل]]، [[الیسع]]، [[ذوالكفل]]، [[الیاس]]، [[یونس]]، [[اسحاق]]، [[یعقوب]]، [[یوسف]]، [[شعیب]]، [[موسی]]، [[هارون]]، [[داوود]]، [[سلیمان]]، [[ایوب]]، [[زكریا]]، [[یحیی]]، [[عیسی]] و [[محمد(ص)]] پیامبرانی هستند که نام آنان در قرآن آمده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref> برخی از مفسران معتقدند نام [[اسماعیل بن حزقیل]]{{یادداشت| اسماعیل بن حزقیل از پیامبران بنی‌اسرائیل است علامه طباطبایی معتقد است که منظور قرآن از اسماعیل در آیه «واذكُر فِى الكِتبِ اِسمعيلَ اِنَّهُ كانَ صادِقَ الوَعدِ و كانَ رَسولاً نَبيـّا»(سوره مریم، آیه۵۴.) اسماعیل بن حزقیل است.(طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۶۳.)}} نیز در قرآن آمده است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۶۳.</ref>
قرآن از برخی پیامبران نام برده است.<ref>سوره نساء، آیه۱۶۴.</ref> [[آدم]]، [[نوح]]، [[ادریس]]، [[هود]]، [[صالح]]، [[ابراهیم]]، [[لوط]]، [[اسماعیل]]، [[الیسع]]، [[ذوالكفل]]، [[الیاس]]، [[یونس]]، [[اسحاق]]، [[یعقوب]]، [[یوسف]]، [[شعیب]]، [[موسی]]، [[هارون]]، [[داوود]]، [[سلیمان]]، [[ایوب]]، [[زكریا]]، [[یحیی]]، [[عیسی]] و [[محمد(ص)]] پیامبرانی هستند که نام آنان در قرآن آمده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref> برخی از مفسران معتقدند نام [[اسماعیل بن حزقیل]]{{یادداشت| اسماعیل بن حزقیل از پیامبران بنی‌اسرائیل است علامه طباطبایی معتقد است که منظور قرآن از اسماعیل در آیه «واذكُر فِى الكِتبِ اِسمعيلَ اِنَّهُ كانَ صادِقَ الوَعدِ و كانَ رَسولاً نَبيـّا»(سوره مریم، آیه۵۴.) اسماعیل بن حزقیل است.(طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۶۳.)}} نیز در قرآن آمده است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۶۳.</ref>
خط ۲۲: خط ۲۲:


== معجزات==
== معجزات==
[[معجزه]]، از راه‌های شناخت پیامبران از مدعیان دروغین نبوت است؛ معجزه کار خارق العاده‌ای است که از جانب خدا و به دست پیامبر انجام می‌شود، و با ادعای نبوت و تحدی همراه است.<ref>مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۳۵.</ref>
[[معجزه]]، از راه‌های شناخت پیامبران از مدعیان دروغین نبوت است. معجزه کار خارق العاده‌ای است که از جانب خدا و به دست پیامبر انجام می‌شود، و با ادعای نبوت و تحدی همراه است.<ref> مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۳۵.</ref>
قرآن برخی از معجزات پیامبران را ذکر کرده است؛ [[ناقه حضرت صالح]]،<ref>سوره اعراف، آیه۷۳.</ref> سرد شدن آتش بر ابراهیم،<ref>سوره انبیاء، آیه۶۹.</ref> [[چهار مرغ ابراهیم|چهار مرغ]]،<ref> سوره بقره، آیه۲۶۰.</ref> معجزات نه‌گانه موسی مانند تبدیل شدن [[عصای موسی|عصا]] به اژدها،<ref>سوره شعراء، آیه۳۲.</ref> جاری شدن دوازده چشمه آب برای اسباط بنی‌اسرائیل،<ref>سوره بقره آیه۶۰.</ref> شکافته‌شدن دریا و باز شدن راه نجات برای بنی‌اسرائیل،<ref>سوره شعراء، آیه۶۳.</ref> [[ید بیضا]] (دست تابان)،<ref>سوره اعراف: آیه۱۰۸؛ سوره طه، آیه۲۲؛ سوره شعراء، آیه۳۳؛ سوره نمل، آیه۱۲؛ سوره قصص، آیه۳۲.</ref> معجزات حضرت عیسی مانند شفا دادن بیماران، زنده کردن مردگان، تبدیل گِل به پرنده<ref>سوره آل عمران، آیه۴۹؛ سوره مائده، آیه۱۱۰.</ref> و  [[معجزات پیامبر اکرم]] مانند [[اعجاز القرآن|قرآن کریم]]<ref>سوره طور، آیه ۳۴.</ref> و [[شق القمر]]<ref>سوره قمر، آیه۱.</ref> از معجزات مشهور پیامبران است که در قرآن به آنها اشاره شده است. ابن جوزی از منابعی سخن می‌گوید که بیش از ۱۰۰۰ معجزه برای پیامبر اکرم نقل کرده‌اند.<ref> ابن جوزی، المنتظم، ج۱۵، ص۱۲۹.</ref>
قرآن برخی از معجزات پیامبران را ذکر کرده است؛ [[ناقه صالح]]،<ref>سوره اعراف، آیه۷۳.</ref> سرد شدن آتش بر ابراهیم،<ref>سوره انبیاء، آیه۶۹.</ref> زنده شدن [[چهار مرغ ابراهیم|چهار مرغ]] به دست ابراهیم،<ref> سوره بقره، آیه۲۶۰.</ref> معجزات نه‌گانه موسی مانند تبدیل شدن [[عصای موسی|عصا]] به اژدها،<ref>سوره شعراء، آیه۳۲.</ref> جاری شدن دوازده چشمه آب برای اسباط بنی‌اسرائیل،<ref>سوره بقره آیه۶۰.</ref> شکافته‌شدن دریا و باز شدن راه نجات برای بنی‌اسرائیل،<ref>سوره شعراء، آیه۶۳.</ref> [[ید بیضا]] (دست تابان)،<ref>سوره اعراف: آیه۱۰۸؛ سوره طه، آیه۲۲؛ سوره شعراء، آیه۳۳؛ سوره نمل، آیه۱۲؛ سوره قصص، آیه۳۲.</ref> معجزات حضرت عیسی مانند شفا دادن بیماران، زنده کردن مردگان، تبدیل گِل به پرنده<ref>سوره آل عمران، آیه۴۹؛ سوره مائده، آیه۱۱۰.</ref> و  [[معجزات پیامبر اکرم]] مانند [[اعجاز القرآن|قرآن کریم]]<ref>سوره طور، آیه ۳۴.</ref> و [[شق القمر]]<ref>سوره قمر، آیه۱.</ref> از معجزات مشهور پیامبران است که در قرآن به آنها اشاره شده است. ابن جوزی از منابعی سخن گفته که بیش از ۱۰۰۰ معجزه برای پیامبر اکرم نقل کرده‌اند.<ref> ابن جوزی، المنتظم، ج۱۵، ص۱۲۹.</ref>


متفاوت بودن معجزات را ناشی از تفاوت در معلومات و نیاز مردم در زمان‌های مختلف دانسته‌اند. حکمت الهی اقتصا می‌کند معجزه هر پیامبری متناسب با نیاز مخاطبانش آورده شود. برای نمونه در زمان حضرت موسی فن جادو و سحر رواج داشت، خداوند معجزه موسی را عصا قرار داد تا جادوگران از آوردن شبیه آن ناتوان بمانند و حجت بر دیگران تمام شود.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۴۲.</ref>  
متفاوت بودن معجزات را ناشی از تفاوت معلومات و نیاز مردم در زمان‌های مختلف دانسته‌اند. چراکه حکمت الهی اقتصا می‌کند معجزه هر پیامبری متناسب با نیاز مخاطبانش باشد. برای نمونه در زمان حضرت موسی جادو و سحر رواج داشت، خداوند معجزه موسی را عصا قرار داد تا جادوگران از آوردن شبیه آن ناتوان بمانند و حجت بر دیگران تمام شود.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۴۲.</ref>  
===ارهاصات===
===ارهاصات===
پیش از بعثت پیامبران اتفاقاتی با هدف، آماده ساختن مردم برای پذیرش ادعای بعدی آنان، رخ می‌داد،<ref>تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات، مکتبه لبنان، ج۱، ص۱۴۱.</ref> که در اصطلاح متکلمان به [[ارهاص]] مشهورند: نجات حضرت موسی از نیل، سخن گفتن حضرت عیسی در گهواره،<ref>جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۰۰.</ref> خشک شدن [[دریاچه ساوه]]، لرزیدن [[طاق کسری]]، خاموش شدن [[آتشکده فارس]] و دیگر حوادثی که در سال تولد پیامبر اسلام  رخ داد<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۶۸؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۸.</ref> از جمله ارهاصات پیامبران بوده است.
اتفاقاتی که پیش از بعثت پیامبران و با هدف، آماده ساختن مردم برای پذیرش ادعای بعدی آنان، رخ می‌داد،<ref>تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات، مکتبه لبنان، ج۱، ص۱۴۱.</ref> در اصطلاح متکلمان به [[ارهاص]] مشهور است. نجات حضرت موسی از نیل، سخن گفتن حضرت عیسی در گهواره،<ref>جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۰۰.</ref> خشک شدن [[دریاچه ساوه]]، لرزیدن [[طاق کسری]]، خاموش شدن [[آتشکده فارس]] و دیگر حوادثی که در سال تولد پیامبر اسلام  رخ داد<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۶۸؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۸.</ref> از ارهاصات پیامبران بوده است.


==مقام پیامبران==
==مقام پیامبران==
بر اساس آیه «بعضی از انبیا را بر بعضی برتری بخشیدیم»،<ref>سوره اسراء، آیه۵۵.</ref> مقام و جایگاه پیامبران یکسان نیست و برخی از آنان بر دیگران برتری دارند، بر پایه روایتی، [[پیامبران اولوالعزم]] از دیگر پیامبران برترند<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۵.</ref> همچنین در احادیث مقام [[پیامبر اکرم]] از دیگر انبیا برتر دانسته شده است.<ref> صدوق، کمال‌الدین، ج۱، ص۲۵۴.</ref> از نظر یهودیان انبیای بنی‌اسرائیل از دیگر انبیا برتر بوده و در میان آنان نیز، حضرت موسی از دیگران برتر است.<ref> طاهری آکردی، یهودیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۳.</ref>
بر اساس آیه «بعضی از انبیا را بر بعضی برتری بخشیدیم»،<ref>سوره اسراء، آیه۵۵.</ref> مقام و جایگاه پیامبران یکسان نیست و برخی از آنان بر دیگران برتری دارند، بر پایه روایتی، [[پیامبران اولوالعزم]] از دیگر پیامبران برترند<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۵.</ref> همچنین در احادیث مقام [[پیامبر اکرم]] از دیگر انبیا برتر دانسته شده است.<ref> صدوق، کمال‌الدین، ج۱، ص۲۵۴.</ref> از نظر یهودیان انبیای بنی‌اسرائیل از دیگر انبیا برتر بوده و در میان آنان نیز، حضرت موسی از دیگران برتر است.<ref> طاهری آکردی، یهودیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۳.</ref>
=== تفاوت نبی و رسول===
بنابر قول مشهور، نبی مفهومی عام‌تر از رسول است هر رسولی نبی است ولی همه انبیاء رسول نیستند.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ۱۳۶۰ش، ج۳، ص۱۱۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۴.</ref> بر پایه حدیثی، ۳۱۳ تن از پیامبران، رسول بوده‌اند.<ref>برای مطالعه روایت نگاه کنید به:‌ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴؛ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۳۳۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۲، ج۷۴، ص۷۱.</ref> برخی از تفاوت‌های نبی و رسول عبارتند از:
*رسول در خواب و بیداری وحی را دریافت می‌کند، اما نبی تنها در خواب.<ref>عسکری، معجم الفروق اللغویة، ۱۳۸۴ش، ص۳۶۲.</ref>
*وحی بر رسول را [[جبرئیل]] ابلاغ می‌کند، اما وحی بر نبی از طریق فرشتگان دیگر یا [[الهام]] قلبی و یا [[رؤیای صادقه]] صورت می‌پذیرد.<ref>جرجانی، التعریفات، ۱۴۱۲ق، ص ۱۰۵.</ref>
البته برخی معتقدند رسول و نبی، مترادف هستند.<ref>ماوردی، اعلام النبوة، ۱۹۸۷م، ص۵۱.</ref>


===مقام امامت===
===مقام امامت===