Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۶۶
ویرایش
حدیث جنود عقل و جهل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hasaninasab جز (اصلاح جزئی ویرایشی) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{اخلاق-عمودی}} | {{اخلاق-عمودی}} | ||
'''حدیث | '''حدیث جُنود عقل و جهل''' [[حدیث|حدیثی]] [[اخلاق|اخلاقی]] از [[امام صادق(ع)]] است. در این حدیث که به روایت [[سماعة بن مهران]] آمده، امام صادق(ع) در جمعی از دوستان خود ضمن تشریح چگونگی آفرینش عقل و جهل برای هر کدام از عقل و جهل ۷۵ لشکر ذکر می‌کند که در برگیرنده بسیاری از فضائل و رذائل اخلاقی است. برخی مانند [[ملاصدرا]]، [[ملا صالح مازندرانی]] و [[امام خمینی]] حدیث را شرح کرده‌اند. | ||
== معرفی == | == معرفی == | ||
جنود [[عقل]] و [[جهل]] عنوان [[حدیث|حدیثی]] اخلاقی و مفصل از [[امام صادق(ع)]] است که [[کلینی]] به عنوان اولین حدیث در [[کافی]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷، ج۱، ص۲۱.</ref> و [[شیخ صدوق]]<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۸۹.</ref> در آثار حدیثی خود به نقل از [[سماعة بن مهران]] آن را آورده‌اند. در این حدیث امام صادق(ع) ضمن تشریح چگونگی آفرینش سپاهیان عقل و جهل، ۷۵ لشکر برای عقل و ۷۵ لشکر برای جهل بیان می‌کند که بسیاری از [[اخلاق|فضائل]] و [[اخلاق|رذائل اخلاقی]] را در برمی‌گیرد. امام در این حدیث از اصحابش می‌خواهد با شناخت جنود عقل و جهل مسیر هدایت را دریابند. | جنود [[عقل]] و [[جهل]] عنوان [[حدیث|حدیثی]] اخلاقی و مفصل از [[امام صادق(ع)]] است که [[کلینی]] به عنوان اولین حدیث در [[کافی]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷، ج۱، ص۲۱.</ref> و [[شیخ صدوق]]<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۸۹.</ref> در آثار حدیثی خود به نقل از [[سماعة بن مهران]] آن را آورده‌اند. در این حدیث امام صادق(ع) ضمن تشریح چگونگی آفرینش سپاهیان عقل و جهل، ۷۵ لشکر برای عقل و ۷۵ لشکر برای جهل بیان می‌کند که بسیاری از [[اخلاق|فضائل]] و [[اخلاق|رذائل اخلاقی]] را در برمی‌گیرد. امام در این حدیث از اصحابش می‌خواهد با شناخت جنود عقل و جهل مسیر هدایت را دریابند. | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
== محتوا == | == محتوا == | ||
[[سماعة بن مهران]] نقل می‌کند که در جمع عده‌ای از دوستداران [[امام صادق(ع)]] در نزد امام سخن از عقل و جهل پیش آمد که امام ششم فرمود عقل و سپاهیانش و جهل و سپاهیانش را بشناسید تا هدایت یابید. سماعة می‌گوید به ایشان عرض کردم ما چیزی جز آنچه شما به ما بیاموزید چیزی نمی‌دانیم؛ پس امام شروع به سخن کرد و ابتدا به نحوه آفرینش عقل و جهل پرداخت. امام صادق(ع) عقل را اولین موجود روحانی که از سمت راست [[عرش]] و از نور [[خدا]] خلق شد، معرفی می‌کند که تابع فرمان خدا و مورد اکرام او بود؛ سپس نحوه خلق جهل را بیان کرد که از دریای شور ظلمت و سیاهی آفریده شد و از فرمان خدا سرکشی کرد و مورد لعنت خداوند قرار گرفت. <br /> | [[سماعة بن مهران]] نقل می‌کند که در جمع عده‌ای از دوستداران [[امام صادق(ع)]] در نزد امام سخن از عقل و جهل پیش آمد که امام ششم فرمود عقل و سپاهیانش و جهل و سپاهیانش را بشناسید تا هدایت یابید. سماعة می‌گوید به ایشان عرض کردم ما چیزی جز آنچه شما به ما بیاموزید چیزی نمی‌دانیم؛ پس امام شروع به سخن کرد و ابتدا به نحوه آفرینش عقل و جهل پرداخت. امام صادق(ع) عقل را اولین موجود روحانی که از سمت راست [[عرش]] و از نور [[خدا]] خلق شد، معرفی می‌کند که تابع فرمان خدا و مورد اکرام او بود؛ سپس نحوه خلق جهل را بیان کرد که از دریای شور ظلمت و سیاهی آفریده شد و از فرمان خدا سرکشی کرد و مورد لعنت خداوند قرار گرفت. <br /> | ||
[[امام صادق(ع)|جعفر بن محمد(ع)]] بعد از تشریح نحوه خلقت این دو موجود به شمارش سپاهیانی که خدا برای | [[امام صادق(ع)|جعفر بن محمد(ع)]] بعد از تشریح نحوه خلقت این دو موجود به شمارش سپاهیانی که خدا برای آنها قرار داد می‌پردازد و برای هر کدام ۷۵ لشکر که ضد هم هستند بیان می‌کند. برخی از این جنود به شرح ذیل است:<br /> | ||
[[خیر]] وزیر عقل و [[شر]] وزیر جهل، [[ایمان]] در مقابل [[کفر]]، تصدیق حق در مقابل انکار حق، امید در مقابل ناامیدی، [[عدل]] و داد در مقابل [[ستم]]، خوش‌بینی در مقابل بدبینی، [[سپاس‌گزاری]] در مقابل [[کفران نعمت]]، [[توکل]] در مقابل آز و حرص، نرم‌دلی در مقابل سخت‌دلی، دانایی در مقابل نادانی، عفت و پارسایی در مقابل بی‌حیایی و هرزگی، [[فروتنی]] در مقابل [[تکبر]]، [[شکیبایی]] در مقابل بی‌تابی، گذشت در مقابل انتقام، [[وفاداری]] در مقابل پیمان‌شکنی، محبت در مقابل بغض و کینه، راستی در مقابل [[دروغ]]، رازداری در مقابل افشاگری، [[نماز]] در مقابل بی‌نمازی، مراعات حقوق والدین در مقابل | [[خیر]] وزیر عقل و [[شر]] وزیر جهل، [[ایمان]] در مقابل [[کفر]]، تصدیق حق در مقابل انکار حق، امید در مقابل ناامیدی، [[عدل]] و داد در مقابل [[ستم]]، خوش‌بینی در مقابل بدبینی، [[سپاس‌گزاری]] در مقابل [[کفران نعمت]]، [[توکل]] در مقابل آز و حرص، نرم‌دلی در مقابل سخت‌دلی، دانایی در مقابل نادانی، عفت و پارسایی در مقابل بی‌حیایی و هرزگی، [[فروتنی]] در مقابل [[تکبر]]، [[شکیبایی]] در مقابل بی‌تابی، گذشت در مقابل انتقام، [[وفاداری]] در مقابل پیمان‌شکنی، محبت در مقابل بغض و کینه، راستی در مقابل [[دروغ]]، رازداری در مقابل افشاگری، [[نماز]] در مقابل بی‌نمازی، مراعات حقوق والدین در مقابل نمک‌نشناسی، وقار در مقابل سبکی، [[استغفار]] در مقابل غرور، نشاط در مقابل سستی و...<ref>کمره‌ای، ترجمه اصول کافی، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۵۷.</ref> <br /> | ||
در انتهای حدیث امام ششم بعد از شمردن تک تک جنود عقل و جهل به اصحاب خود فرمود همه این لشکریان عقل فقط در [[پیامبر]]، جانشین وی و [[مؤمن|مؤمنی]] که دلش با [[خدا]] باشد جمع خواهد شد و دیگر دوستان ما برخی از این جنود را خواهند داشت. | در انتهای حدیث امام ششم بعد از شمردن تک تک جنود عقل و جهل به اصحاب خود فرمود همه این لشکریان عقل فقط در [[پیامبر]]، جانشین وی و [[مؤمن|مؤمنی]] که دلش با [[خدا]] باشد جمع خواهد شد و دیگر دوستان ما برخی از این جنود را خواهند داشت. | ||
== | == کتاب‌شناسی == | ||
[[پرونده:روی جلد کتاب شرح حدیث عقل وجهل امام خمینی.jpg|بندانگشتی|تصویر روی جلد کتاب شرح حدیث عقل وجهل [[امام خمینی]]]] | [[پرونده:روی جلد کتاب شرح حدیث عقل وجهل امام خمینی.jpg|بندانگشتی|تصویر روی جلد کتاب شرح حدیث عقل وجهل [[امام خمینی]]]] | ||
حدیث جنود عقل و جهل توسط برخی از شارحان حدیث مورد بررسی و تبیین قرار گرفته است. که از مهم‌ترین آنها می‌توان به شرح [[ملاصدرا]]، شرح [[مولا صالح مازندرانی]] و شرح [[امام خمینی]] اشاره کرد. | حدیث جنود عقل و جهل توسط برخی از شارحان حدیث مورد بررسی و تبیین قرار گرفته است. که از مهم‌ترین آنها می‌توان به شرح [[ملاصدرا]]، شرح [[مولا صالح مازندرانی]] و شرح [[امام خمینی]] اشاره کرد. | ||
* '''شرح اصول کافی:''' محمد صدرالدین شیرازی معروف به ملاصدرا در جلد اول کتاب شرح اصول کافی در حدود ۱۴۰ صفحه به تفصیل حدیث جنود عقل و جهل را شرح داده است.<ref>ملاصدرا، شرح اصول کافی، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۳۹۹-۵۳۸.</ref> | * '''شرح اصول کافی:''' محمد صدرالدین شیرازی معروف به ملاصدرا در جلد اول کتاب شرح اصول کافی در حدود ۱۴۰ صفحه به تفصیل حدیث جنود عقل و جهل را شرح داده است.<ref>ملاصدرا، شرح اصول کافی، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۳۹۹-۵۳۸.</ref> | ||
* '''شرح الکافی- الأصول و الروضة:''' | * '''شرح الکافی- الأصول و الروضة:''' مولا صالح مازندرانی در جلد اول کتاب شرح الکافی این حدیث را بررسی و تحقیق کرده است.<ref>مازندرانی، شرح الکافی- الأصول و الروضة، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۲۵۴-۳۷۸.</ref> | ||
* '''شرح حدیث جنود عقل و جهل:''' امام خمینی در این کتاب برخی از این صفات (جنود) را تشریح کرده است. این کتاب | * '''شرح حدیث جنود عقل و جهل:''' امام خمینی در این کتاب برخی از این صفات (جنود) را تشریح کرده است. این کتاب را [[مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی]] در سال ۱۳۸۹ش در ۵۰۳ صفحه منتشر کرده است. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* امام خمینی، سید روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹ش. | * امام خمینی، سید روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹ش. | ||
* صدوق، محمد بن علی، الخصال، مصحح علی اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲ش. | * صدوق، محمد بن علی، الخصال، مصحح علی اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲ش. | ||
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، مصحح علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، | * کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، مصحح علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق. | ||
* کمره‌ای، محمدباقر، ترجمه اصول کافی، قم، اسوه، ۱۳۷۵ش. | * کمره‌ای، محمدباقر، ترجمه اصول کافی، قم، اسوه، ۱۳۷۵ش. | ||
* مازندرانی، محمدصالح، شرح الکافی- الأصول و الروضة، مصحح ابوالحسن شعرانی، تهران، المکتبة الإسلامیة، ۱۳۸۲ش. | * مازندرانی، محمدصالح، شرح الکافی- الأصول و الروضة، مصحح ابوالحسن شعرانی، تهران، المکتبة الإسلامیة، ۱۳۸۲ش. | ||