پرش به محتوا

نماز جماعت: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۴۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ نوامبر ۲۰۱۸
جز
افزایش جزیی
جز (مستند سازی)
جز (افزایش جزیی)
خط ۳۵: خط ۳۵:


===جماعت خواندن نمازهای مستحب===
===جماعت خواندن نمازهای مستحب===
از نظر فقیهان شیعه به جماعت خواندن نمازهای مستحب به جز [[نماز باران]] [[بدعت]] است.<ref>طوسی، کتاب الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۳۰؛ سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۵.</ref> البته به نظر برخی از فقهای شیعه خواندن [[نماز عیدین]] به جماعت، در [[غیبت امام زمان (عج)|عصر غیبت]] مستحب است.<ref> سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۵؛ امام خمینی، توضیح المسائل امام خمینی، ۱۳۸۷ش، ص۲۳۴.</ref> در مقابل بیشتر فقیهان اهل سنت به جماعت خواندنِ تمامی [[نمازهای مستحب]] مانند [[نماز تراویح]] را مجاز می‌دانند<ref>جزیری، کتاب الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰ـ۳۷۱.</ref> مالکیان و حنفیان به جماعت خواندن برخی [[نوافل]] در غیر نمازهای مستحبی [[ماه رمضان]] و نیز [[نماز آیات]] را مکروه دانسته‌اند.<ref>جزیری، کتاب الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰.</ref>
از نظر فقیهان شیعه به جماعت خواندن نمازهای مستحب به جز [[نماز باران]] [[بدعت]] است.<ref>طوسی، کتاب الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۳۰؛ سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۵.</ref> البته به نظر برخی از فقهای شیعه خواندن [[نماز عیدین]] به جماعت، در [[غیبت امام زمان (عج)|عصر غیبت]] مستحب است.<ref> سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۵؛ امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۸۷ش، ص۲۳۴.</ref> در مقابل بیشتر فقیهان اهل سنت به جماعت خواندنِ تمامی [[نمازهای مستحب]] مانند [[نماز تراویح]] را مجاز می‌دانند<ref>جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰ـ۳۷۱.</ref> مالکیان و حنفیان به جماعت خواندن برخی [[نوافل]] در غیر نمازهای مستحبیِ [[ماه رمضان]] و نیز [[نماز آیات]] را مکروه دانسته‌اند.<ref>جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰.</ref>


===شرایط امام جماعت===
===شرایط امام جماعت===
خط ۴۵: خط ۴۵:
یکی از شرایط امام جماعت مؤمن بودن (شیعه دوازده امامی) است<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج ۱۳، ص۲۷۳-۲۷۵.</ref> از این رو فقیهان شیعه اقتدای مأموم شیعه به امام جماعت اهل سنت را در شرایط اولی صحیح ندانسته‌‌اند<ref>طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۴۹؛ حلی، المعتبر، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۳۲.</ref> مستند آنان روایاتی است که اقتدای به اهل سنت را جایز نمی‌داند.<ref> نوری، وسایل الشیعه، ج۸، ص۳۰۹، ج۸، ص۳۱۲.</ref> اما درباره اقتدا به اهل سنت در شرایط خاص مثلا از باب [[تقیه]] اختلاف‌نظر دارند. امام خمینی و برخی دیگر اقتدای به اهل سنت را این شرایط مجزی دانسته{{مدرک}} ولی برخی دیگر تکرار نماز، یا عدم اقتدا و قرائت حمد و سوره را شرط دانسته‌اند.<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ص۵۳-۵۴. </ref>این اختلاف ناشی از تعارض روایات در شرایط ثانوی است.{{مدرک}} مقاله [http://miqat.hajj.ir/article_51419.html بررسی فقهی اقتدای به اهل تسنن در حرمین شریفین] به این مسئله پرداخته است.<ref> [http://miqat.hajj.ir/article_51419.html کمالی اردکانی، «بررسی فقهی اقتدای به اهل تسنن در حرمین شریفین»،] </ref>
یکی از شرایط امام جماعت مؤمن بودن (شیعه دوازده امامی) است<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج ۱۳، ص۲۷۳-۲۷۵.</ref> از این رو فقیهان شیعه اقتدای مأموم شیعه به امام جماعت اهل سنت را در شرایط اولی صحیح ندانسته‌‌اند<ref>طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۴۹؛ حلی، المعتبر، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۳۲.</ref> مستند آنان روایاتی است که اقتدای به اهل سنت را جایز نمی‌داند.<ref> نوری، وسایل الشیعه، ج۸، ص۳۰۹، ج۸، ص۳۱۲.</ref> اما درباره اقتدا به اهل سنت در شرایط خاص مثلا از باب [[تقیه]] اختلاف‌نظر دارند. امام خمینی و برخی دیگر اقتدای به اهل سنت را این شرایط مجزی دانسته{{مدرک}} ولی برخی دیگر تکرار نماز، یا عدم اقتدا و قرائت حمد و سوره را شرط دانسته‌اند.<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ص۵۳-۵۴. </ref>این اختلاف ناشی از تعارض روایات در شرایط ثانوی است.{{مدرک}} مقاله [http://miqat.hajj.ir/article_51419.html بررسی فقهی اقتدای به اهل تسنن در حرمین شریفین] به این مسئله پرداخته است.<ref> [http://miqat.hajj.ir/article_51419.html کمالی اردکانی، «بررسی فقهی اقتدای به اهل تسنن در حرمین شریفین»،] </ref>
=== حضور زنان در نماز جماعت===
=== حضور زنان در نماز جماعت===
برپایه برخی روایات نماز خواندن زنان در خانه از نمازخواندن آنان در [[مسجد]] و به جماعت بهتر است. در این روایات بهترین مسجد برای زنان خانه آنها،<ref>صدوق، من لا یحضر الفقیه، ج۱، ص۳۷۴.</ref> و ثواب نماز فرادای زن در خانه با نماز جماعت مساوی دانسته شده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۵، ص۲۳۷.</ref> گروهی از فقیهان شیعه با استناد به این روایات نماز فرادا خواندن زنان در خانه را مستحب و بهتر از نماز آنان در مسجد دانسته‌اند<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، تذکره الفقها، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۲۳۸.</ref> برخی دیگر از فقیهان، این روایات را مربوط به شرایط خاص دانسته، و معتقد به استحباب نماز خواندن به جماعت برای زنان با رعایت حجاب شده‌اند{{مدرک}} این گروه به روایاتی که به حضور بانوان در نماز جماعت پیامبر دلالت دارند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۸، ص۳۴۳.</ref> استناد کرده‌اند.
برپایه برخی روایات نماز خواندن زنان در خانه از نمازخواندن آنان در [[مسجد]] و به جماعت بهتر است. در این روایات بهترین مسجد برای زنان خانه آنها،<ref>صدوق، من لا یحضر الفقیه، ج۱، ص۳۷۴.</ref> و ثواب نماز فرادای زن در خانه با نماز جماعت مساوی دانسته شده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۵، ص۲۳۷.</ref> گروهی از فقیهان شیعه با استناد به این روایات نماز فرادا خواندن زنان در خانه را مستحب و بهتر از نماز آنان در مسجد دانسته‌اند<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، تذکره الفقها، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۲۳۸.</ref> برخی دیگر از فقیهان، این روایات را مربوط به شرایط خاص دانسته و معتقدند که نماز خواندن زنان در مسجد با رعایت [[حجاب]] بهتر است.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۸۷ش، ص۱۴۲، مساله ۸۹۴.</ref> این گروه به روایاتی که به حضور بانوان در نماز جماعت پیامبر دلالت دارند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۸، ص۳۴۳.</ref> استناد کرده‌اند.


===احکام دیگر===
===احکام دیگر===
*لازم نیست که مأموم [[سوره حمد|حمد]] و سوره را در دو رکعت اول بخواند.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۸۴.</ref>
* مأموم به غیر از حمد و سوره در رکعت اول و دوم باید دیگر اذکار نماز را خودش بخواند.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۸۷ش، ص۲۲۶، مساله ۱۴۶۱.</ref>
* مأموم باید در افعال نماز از امام جماعت پیروی کند.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۸۵.</ref>
* مأموم باید در افعال نماز از امام جماعت پیروی کند.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۸۵.</ref>
* جایگاه امام جماعت از جایگاه نمازگزاران بلندتر نباشد.<ref>صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۱۳ق،ج۱، ص۳۸۸؛ سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۷۷.</ref> از این رو معمولاً در [[مسجد|مساجد]]، سطح [[محراب]] پایین‌تر ساخته می‌شود.{{مدرک}}
* جایگاه امام جماعت از جایگاه نمازگزاران بلندتر نباشد.<ref>صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۱۳ق،ج۱، ص۳۸۸؛ سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۷۷.</ref> از این رو معمولاً در [[مسجد|مساجد]]، سطح [[محراب]] پایین‌تر ساخته می‌شود.{{مدرک}}
خط ۵۸: خط ۵۸:
* حضور اهل تقوا و علم در صف اول.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
* حضور اهل تقوا و علم در صف اول.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
*ایستادن مأموم در سمت راست امام جماعت.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۳.</ref>
*ایستادن مأموم در سمت راست امام جماعت.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۳.</ref>
*مراعات حال مأمومین و طل ندادن نماز به وسیله امام جماعت.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
*مراعات حال مأمومین ضعیف و نیز طول ندادن نماز به وسیله امام جماعت.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
*ایستادن مأموم با شنیدن قد قامت الصلاة<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>  
*برخاستن مأمومین هنگام شنیدن قد قامت الصلاة<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>  
* گفتن «الحمدلله رب العالمین» به وسیله مأموم پس از اتمام [[سوره حمد]].<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
* گفتن «الحمدلله رب العالمین» به وسیله مأموم پس از اتمام [[سوره حمد]].<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
 
همچنین ایستادن مأموم در یک صف به تنهایی، نماز نافله خواندن پس از قد قامت الصلوة و اقتدای حاضر به مسافر و بالعکس در نمازهای چهار رکعتی،<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۵.</ref> و نیز بلند گفتن ذکرهای نماز توسط مأموم به اندازه‌ای که امام جماعت آن را بشنود،<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ص۲۲۹، مساله۱۴۸۹.</ref> از مکروهات نماز جماعت است.
همچنین ایستادن مأموم در یک صف به تنهایی، نماز نافله خواندن پس از قد قامت الصلوة و اقتدای حاضر به مسافر و بالعکس در نمازهای چهار رکعتی<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۵.</ref> از مکروهات نماز جماعت است.


== تک‌نگاری==
== تک‌نگاری==
خط ۷۶: خط ۷۵:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}  
{{منابع}}  
* امام خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل حضرت امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۷ش.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، موسسه آل البیت، ۱۴۱۴ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، موسسه آل البیت، ۱۴۱۴ق.
* زحیلی، وهبة بن مصطفی، الفقه الاسلامی و ادلته، دمشق، دار الفکر، بی‌تا.
* زحیلی، وهبة بن مصطفی، الفقه الاسلامی و ادلته، دمشق، دار الفکر، بی‌تا.