روح القدس: تفاوت میان نسخه‌ها

==جایگاه==

{{شعر۲

|فیض روح القدس ار باز مدد فرماید|دیگران هم بکنند آنچه مسیحا می‌کرد.<ref>دیوان حافظ، غزلیات حافظ، عزل ۱۴۳.</ref>}}

== روح‌القدس کیست؟==

درباره حقیقت روح‌القدس نظرات مختلفی ارائه شده برخی از آنها عبارتند از:

* موجودی از [[عالم امر]]: [[علامه طباطبایی]] روح‌القدس را موجودی از عالم امر و غیر از [[ملائکه]] می‌داند که آنان را در رساندن [[وحی]] به [[انبیا]] همراهی می‌کرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۱۹۶-۱۹۸.</ref>

* بزرگ فرشتگان: در روایتی از [[امام صادق (ع)]]، روح القدس فرشته‌ای بزرگ‌تر از جبرئیل و [[میکائیل]] معرفی شده که همراه [[پیامبر اسلام(ص)]] بوده و پس از پیامبر(ص)، همراه [[امامان شیعه]] است.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۷۹.</ref> در برخی از روایات روح‌القدس، همان روح دانسته شده که در قرآن<ref>سوره قدر، آيه۴.</ref> از نزول او به همراه ملائکه در [[شب قدر]] سخن گفته شده است.<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۱۴.</ref>  

* عقل فعال: روح‌القدس در نگاه [[فارابی]]، [[شیخ اشراق]] و [[میرداماد]] از فلاسفه مسلمان به عنوان [[عقل فعال]](صورت‌بخش جهان ماده) شناخته می‌شود البته در نزد [[ابن سینا]] و [[ملاصدرا]] روح‌القدس، جبرئیل و عقل فعال یکی هستند.<ref>اله‌بداشتی، «روح‌القدس در آموزه‌های مسیحی و اسلام»، ص۴.</ref>

*روح الارواح: در برخی از آثار [[عرفا]]، از روح‌القدس به عنوان روح‌الارواح یاد شده که مخلوق خدا نیست بلکه وجهی از وجوه خدا است. آنان بر اساس آیه ۲۹ [[سوره حجر]] که خدا هنگام آفرینش انسان از روح خود در او دمید، روح‌القدس را همان روح‌الله می‌دانند که روح مخلوقات به آن قائم است.<ref>حیدر آملی، جامع الاسرار، ۱۳۴۷ش، ص۶۸۸-۶۹۰؛ علی‌پور، «روح‌القدس»، ص۴۳۳-۴۳۷.</ref>

برخی از مفسران روح‌القدس را [[انجیل]] دانسته‌اند.<ref>نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۳۹؛ طوسی، التبیان، بیروت، ج۱، ص۳۴۰.</ref>

== وظایف ==

در [[قرآن کریم]] و [[احادیث]] وظایفی به روح‌القدس نسبت داده شده است.

* ابلاغ وحی به [[پیامبران]]: بنابر اینکه روح القدس [[جبرئیل]] باشد انتقال و ابلاغ پیام خدا به پیامبران از وظایف او است.{{مدرک}}

*در بعضی از [[روایات]] روح‌القدس حافظ پیامبران از [[گناهان]] معرفی شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۲۵، ص۵۴-۵۵.</ref>   

* مبدا علم [[انبیا]]:در برخی از روایات از وجود پنج روح در وجود انبیا و اوصیا نام برده شده که روح‌القدس از جمله آنهاست و به وسیله او پیامبران تمام علوم را فرا می‌گیرند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۷۲.</ref>

== الوهیت==

متکلمان مسیحی درباره الوهیت روح‌القدس اختلاف‌نظر دارند. بعضی از آنان که به «مخالفان روح‌القدس» شهرت داشتند شخصیت الهی روح‌القدس را انکار می‌کردند.<ref>مک گراث، درآمدی بر الهیات مسیحی، ۱۳۸۵ش، ص۳۰۹-۳۱۰.</ref> اما برخی دیگر بر این باورند که روح‌القدس موجود مستقلی نیست بلکه تجلی خدا است و به الوهیتش او معتقدند.<ref> سلیمانی اردستانی، درآمد بر الهیات تطبیقی اسلام و مسیحیت، ۱۳۸۲ش، ص۱۲۶-۱۲۷.</ref> این گروه روح‌القدس را دارای فکر، احساس و اراده می‌دانند.<ref>میشل، کلام مسیحی، ۱۳۷۷ش، ص۷۴.</ref>  

== منابع ==

{{منابع}}

* آملی، حیدر بن علی، جامع الاسرار و منبع النور، تهران، چاب هانری کوربن و عثمان اسماعیل یحیی، ۱۳۴۷ش.

* اله‌بداشتی، علی، «روح‌القدس در آموزه‌های مسیحی و اسلام»، مجله الهیات تطبیقی، شماره سوم، ۱۳۸۹ش.

* حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا.

* دیوان غزلیات حافظ.

* سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، درآمدی بر الهیات تطبیقی اسلام و مسیحیت، قم، کتاب طه، ۱۳۸۲ش.

* سیوطی، جلال‌الدین، الدرالمنثور فی تفسیر بالمأثور، قم، كتابخانه آية‌الله مرعشى نجفى، ۱۴۰۴ق،