پرش به محتوا

مزار شریف: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۶۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۱
جز
اضافه کردن چند منبع
imported>Fayaz
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Fayaz
جز (اضافه کردن چند منبع)
خط ۲۷: خط ۲۷:
| زیارتگاه        = زیارت سخی
| زیارتگاه        = زیارت سخی
| قبرستان‌ها        =
| قبرستان‌ها        =
| حوزه علمیه      = مدارس سلطانیه، جامعةالاسلام و حسنیه
| حوزه علمیه      = مدارس سلطانیه، جامعةالاسلام، حسنیه، ثقلین
| مساجد            =  
| مساجد            =  
|حسینیه‌ها          =
|حسینیه‌ها          =
خط ۳۶: خط ۳۶:
}}
}}
[[پرونده:مزار شریف 1.jpg|300px|بندانگشتی|نمایی از مزار شریف در ۱۸۹۰میلادی]]
[[پرونده:مزار شریف 1.jpg|300px|بندانگشتی|نمایی از مزار شریف در ۱۸۹۰میلادی]]
'''مزار شریف'''، بزرگترین شهر در شمال [[افغانستان]] و مرکز ولایت [[بلخ]] است. این شهر نام و موقعیت خود را از قرن ۹قمری بخاطر پیداشدن مزار یا زیارت سخی، مقبره منسوب به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، گرفته است. برخی معتقدند که پیکر امام علی(ع)از [[نجف]] به این شهر منتقل شده. باور غالب شیعیان بر وجود مرقد این امام در شهر [[نجف]]، در [[عراق]] است.
'''مزار شریف'''، بزرگترین شهر در شمال [[افغانستان]] و مرکز ولایت [[بلخ]] است. این شهر نام و موقعیت خود را بخاطر پیداشدن [[زیارت سخی|مزارِ شریفِ سخی]] یا [[زیارت سخی]]، مقبره منسوب به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در [[قرن ۹ هجری قمری|قرن ۹ق]] بدست آورده است. برخی معتقدند که پیکر امام علی(ع) توسط [[ابومسلم خراسانی]] و با درخواست  [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق [ع]]] از [[نجف]] به اینجا منتقل شد. این قبر در گذر تاریخ، پنهان بود تا در سال ۸۸۵ق، دوران حکومت [[سلطان حسین بایقرا]]، امیر [[تیموریان|تیموری]] پیدا شد و او بارگاهی روی قبر ساخت و نهری بنا کرد. باور غالب شیعیان بر وجود مرقد [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابی‌طالب]] در [[عراق]]، شهر [[نجف]] است.
== علت نام‌گذاری==
== علت نام‌گذاری==
«مزار شریف» به فارسی به معنای زیارتگاه یا مدفن گرامی است. این نام را به سبب وجود مقبره منسوب به [[علی بن ابی‌طالب(ع)]] به امام اول شیعیان در این شهر به آن داده‌اند. مزار شریف در قدیم روستایی از شهر باستانی [[بلخ]] به نام خواجه خیران بوده است.
«مزار شریف» به فارسی به معنای زیارتگاه یا مدفن گرامی است. این نام را به سبب وجود مقبره منسوب به [[علی بن ابی‌طالب(ع)]] به امام اول شیعیان در این شهر به آن داده‌اند. مزار شریف در قدیم روستایی از شهر باستانی [[بلخ]] به نام خواجه خیران بوده است.


== موقعیت جغرافیایی ==
==جایگاه==
مزار شریف در شمال افغانستان و در ۱۵ کیلومتری شرق  شهر تاریخی [[بلخ]] واقع است. این شهر ۳۶۸ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و بزرگترین شهر در مناطق شمالی افغانستان است.<ref>[http://www.fallingrain.com/world/AF/30/Mazare_Sharif.html Mazar-e Sharif, Afghanistan Page]</ref>
مزار شریف به دلیل وجود مرقد منسوب به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] برای مردم افغانستان اهمیت و اعتبار خاصی دارد.  
==جغرافیا و جمعیت==
[[پرونده:مزار شریف.jpg|بندانگشتی|شهر مزار شریف (افغانستان) (آریانا نیوز)]]
 


==مقبره منسوب به امام علی(ع) ==
==مقبره منسوب به امام علی(ع) ==
خط ۶۶: خط ۶۹:
از آن پس حاکمان و سلاطین تعمیرات و توسعه‌هایی در این بارگاه پدید آوردند و موقوفاتی کردند. از جمله عبدالمؤمن خان بن عبدالله خان ازبک، یازدهمین امیر شیبانی گنبدی بر آن ساخت و ولی محمدخان بن جانی خان، دومین امیر سلسله جانی، تزییناتی در ساختمانها و داخل روضه پدید آورد و باغهایی ساخت. در زمان محمد مقیم خان بن سبحانقلی خان، حاکم بلخ زلزله رخ داد و گنبد از هم پاشید و او باری دیگر آن را ساخت. کاشی کاری بارگاه از سال ۱۲۸۷ق. در زمان حکومت امیر علم خان توسط استاد سمیع سمرقندی شروع شد. محمد ظاهرشاه، پادشاه اسبق افغانستان نیز در سال ۱۳۱۹ش. تعمیرات و تزییناتی در این بنا ایجاد کرده است.<ref>[http://www.bsharat.com/id/1/3/4.html مزار شریف، بارگاه منسوب به امام علی(ع)]</ref>
از آن پس حاکمان و سلاطین تعمیرات و توسعه‌هایی در این بارگاه پدید آوردند و موقوفاتی کردند. از جمله عبدالمؤمن خان بن عبدالله خان ازبک، یازدهمین امیر شیبانی گنبدی بر آن ساخت و ولی محمدخان بن جانی خان، دومین امیر سلسله جانی، تزییناتی در ساختمانها و داخل روضه پدید آورد و باغهایی ساخت. در زمان محمد مقیم خان بن سبحانقلی خان، حاکم بلخ زلزله رخ داد و گنبد از هم پاشید و او باری دیگر آن را ساخت. کاشی کاری بارگاه از سال ۱۲۸۷ق. در زمان حکومت امیر علم خان توسط استاد سمیع سمرقندی شروع شد. محمد ظاهرشاه، پادشاه اسبق افغانستان نیز در سال ۱۳۱۹ش. تعمیرات و تزییناتی در این بنا ایجاد کرده است.<ref>[http://www.bsharat.com/id/1/3/4.html مزار شریف، بارگاه منسوب به امام علی(ع)]</ref>


==عقیده درباره مزار شریف ==
==دیدگاه شیعیان==
بنابر باور شیعیان که بر شواهد و ادله تاریخی مبتنی است مدفن [[امام علی(ع)]] در [[نجف اشرف]] است. بعضی نیز احتمال می‌دهند شخص مدفون در مزار شریف، امام زاده‌ای [[فقیه]] و شاعر است که در قرن پنجم قمری در [[بلخ]] می‌زیسته و اشتراکاتی با امام علی داشته است که سبب شده‌اند او را با امام علی(ع) اشتباه بگیرند. از جمله نام، کنیه و لقب او همانند امام علی(ع) و نام پدرش ابوطالب بوده است. [[شهاب الدین مرعشی نجفی|آیت الله نجفی مرعشی]] از نسب شناسان معاصر تصریح کرده است که این اشتباه ناشی از شباهت نام او و پدرش به نام امام علی(ع)و پدر آن حضرت است.<ref>مروزی، الفخری فی انساب الطالبیین، ۱۴۰۹ق، ص۶۴، پانوشت؛ فاطمی، وقف میراث جاودان، ص۱۱۰.</ref>
بنابر باور غالب شیعیان مدفن [[امام علی(ع)]] در [[نجف اشرف]] است. [[شهاب الدین مرعشی نجفی|آیت الله نجفی مرعشی]] از نسب شناسان معاصر نظر داشت که فرد مدفون در این مقبره، از [[سادات افغانستان|سادات مشهور بلخ]] بوده و نام خودش و پدرش به نام امام علی(ع)و پدر آن حضرت شبیه بوده و گمان شده که این قبر متعلق به حضرت علی(ع) است.<ref>مروزی، الفخری فی انساب الطالبیین، ۱۴۰۹ق، ص۶۴، پانوشت؛ فاطمی، وقف میراث جاودان، ص۱۱۰.</ref> او نسب این فرد را ابوالحسن علی بن ابوطالب حسن بن ابوعلی عبیدالله بن محمد بن عبیدالله بن علی بن حسن امیر بن حسین بن جعفر حجت بن عبیدالله بن حسین اصغر بن علی بن الحسین(ع) نوشته است.<ref>فاطمی، وقف میراث جاودان، ص۱۰۳.</ref>
 
گویا کهن‌ترین منبعی که از مدفن منسوب به امام علی(ع)یاد کرده، کتاب ''الاشارات الی معرفة الزیارات'' نوشته علی بن ابی بکر هروی(درگذشتۀ ۶۱۱ق.)است که این باور را نادرست خوانده و قبر امام(ع)را در نجف دانسته است.<ref>نک: ص۷۷.</ref>


برخی محققان نسب این امام‌زاده را چنین ثبت کرده‌اند:ابوالحسن علی بن ابوطالب حسن بن ابوعلی عبیدالله بن محمد بن عبیدالله بن علی بن حسن امیر بن حسین بن جعفر حجت بن عبیدالله بن حسین اصغر بن علی بن الحسین(ع)<ref>فاطمی، وقف میراث جاودان، ص۱۰۳.</ref>
کهن‌ترین منبعی که از مدفن منسوب به امام علی(ع)یاد کرده، کتاب ''الاشارات الی معرفة الزیارات'' نوشته علی بن ابی‌بکر هروی (درگذشتۀ ۶۱۱ق)است که این باور را نادرست خوانده و قبر امام(ع)را در نجف دانسته است.<ref>نک: ص۷۷.</ref>


==مدارس علمیه==
==مدارس علمیه==
خط ۸۷: خط ۸۸:
{{پانویس}}
{{پانویس}}
== منابع ==
== منابع ==
*مروزی، اسماعیل بن حسین، الفخری فی انساب الطالبیین، مکتبة آیة‌الله المرعشی النجفی، قم، ۱۴۰۹ق.
* مروزی، اسماعیل بن حسین، «الفخری فی انساب الطالبیین»، مکتبة آیة‌الله المرعشی النجفی، قم، ۱۴۰۹ق.
*فاطمی، سید حسن، «پژوهشی در مورد مزار معروف در مزار شریف افغانستان»، نشریه میراث جاویدان، شماره ۵۲.
* فاطمی، سید حسن، «پژوهشی در مورد مزار معروف در مزار شریف افغانستان»، نشریه میراث جاویدان، شماره ۵۲.
*هروی، خواجه غیاث‌الدین، تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد البشر، نشر هرمس، تهران‫، ۱۳۸۷ش.
* هروی، خواجه غیاث‌الدین، «تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد البشر»، نشر هرمس، تهران‫، ۱۳۸۷ش.
*میرخواند بلخی، سید محمّد، روضة الصفا، مقدّمة جواد مشکور.
* میرخواند بلخی، سید محمّد، «روضة الصفا»، مقدّمة جواد مشکور.
* [https://www.yjc.ir/fa/news/5811771 باشگاه خبرنگاران جوان، «مدرسه علمیه ثقلین مزارشریف میزبان همایش بزرگ «سیدالساجدین»»]
* [http://www.markazfeqhi.com/international/news/5911/ سایت مرکز فقهی ائمه  اطهار، ««افتتاح مرکز فقهی ائمه اطهارعلیهم السلام در شهر مزار شریف»]
* [http://www.jomhornews.com/fa/news/44798/ خبرگزاری جمهور، «اولین دوره از شاگردان مدرسه دینی حسنیه در مزارشریف، فارغ شدند»]
* [https://iqna.ir/fa/news/1739318 خبرگزاری بین المللی قرآن، «آغاز نام‌نويسی كلاس‌های قرائت قرآن كريم مدرسه علميه «سلطانيه»»]
* [https://www.farsnews.com/news/13980403000221 خبرگزاری فارس،«وایتی از زندگی عارفانه مرجع تقلید شیعیان افغانستان/ رهبری فرمودند «سلام خاص مرا به آیت‌الله محقق کابلی برسانید»»]
{{تشیع در افغانستان}}
{{تشیع در افغانستان}}


کاربر ناشناس