۱۷٬۲۹۱
ویرایش
سابقون: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
هشت مورد اسم فاعل «سابق» است که در تمامی این موارد معنای پیشی گرفتن وجود دارد. از این هشت مورد، دو آیه توصیه به امت [[مسلمان]] برای پیشی گرفتن در خیرات است<ref>بقره:۱۴۸؛ مائده:۴۸</ref>، یک آیه توصیه به انسانها برای پیشی گرفتن به سوی بخشایش پروردگار و [[بهشت]]<ref>حدید:۲۱</ref> و پنج آیه وصف‌هایی دربارۀ برخی از «سابقون» است، مانند برادرانی که در [[ایمان]] مقدّم بوده‌اند<ref>حشر:۱۰</ref> نخستین مسلمانان از [[مهاجران]] و [[انصار]] <ref>توبه:۱۰۰</ref>، وارثان کتابهای آسمانی<ref>فاطر:۳۲</ref> و برخی از مؤمنان و مقربان.<ref>مؤمنون:۵۷ـ۶۱؛ واقعه:۱۰</ref> | هشت مورد اسم فاعل «سابق» است که در تمامی این موارد معنای پیشی گرفتن وجود دارد. از این هشت مورد، دو آیه توصیه به امت [[مسلمان]] برای پیشی گرفتن در خیرات است<ref>بقره:۱۴۸؛ مائده:۴۸</ref>، یک آیه توصیه به انسانها برای پیشی گرفتن به سوی بخشایش پروردگار و [[بهشت]]<ref>حدید:۲۱</ref> و پنج آیه وصف‌هایی دربارۀ برخی از «سابقون» است، مانند برادرانی که در [[ایمان]] مقدّم بوده‌اند<ref>حشر:۱۰</ref> نخستین مسلمانان از [[مهاجران]] و [[انصار]] <ref>توبه:۱۰۰</ref>، وارثان کتابهای آسمانی<ref>فاطر:۳۲</ref> و برخی از مؤمنان و مقربان.<ref>مؤمنون:۵۷ـ۶۱؛ واقعه:۱۰</ref> | ||
بنابراین، به نظر می‌رسد واژۀ سابقون در [[قرآن]] به طور کلی برای وصف کسانی به کار رفته که در نیکی‌ها (خیرات) جلودار هستند، از جمله در [[ایمان]] یا در عمل به دستورهای کتابهای آسمانی. بر اساس آیه‌های قرآن، ویژگی‌های این افراد با ویژگی‌های مؤمنان حقیقی مشابه است، چنانکه مطابق آیۀ ۵۷ تا ۶۱ [[سوره مؤمنون|سورۀ مؤمنون]]، افرادی که در کارهای نیک شتاب می کنند و درآن سبقت می گیرند، کسانی هستند که از خشیت پروردگار می‌ترسند، به نشانه‌های او ایمان دارند، به او [[شرک]] نمی‌ورزند، از آنچه خدا به ایشان داده انفاق می‌کنند و همواره در اندیشه بازگشت به سوی پروردگارند. | بنابراین، به نظر می‌رسد واژۀ سابقون در [[قرآن]] به طور کلی برای وصف کسانی به کار رفته که در نیکی‌ها (خیرات) جلودار هستند، از جمله در [[ایمان]] یا در عمل به دستورهای کتابهای آسمانی. بر اساس آیه‌های قرآن، ویژگی‌های این افراد با ویژگی‌های مؤمنان حقیقی مشابه است، چنانکه مطابق آیۀ ۵۷ تا ۶۱ [[سوره مؤمنون|سورۀ مؤمنون]]، افرادی که در کارهای نیک شتاب می کنند و درآن سبقت می گیرند، کسانی هستند که از خشیت پروردگار می‌ترسند، به نشانه‌های او ایمان دارند، به او [[شرک]] نمی‌ورزند، از آنچه خدا به ایشان داده انفاق می‌کنند و همواره در اندیشه بازگشت به سوی پروردگارند. | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
فارغ از این نظریه، مسلّم است که السابقون در این آیه درجاتی بالاتر از دو دستۀ قبل، یعنی اصحاب میمنه و اصحاب مشئمه، دارند. بنا بر آیات بعدی (۱۲ـ۱۴)، جایگاه این افراد در [[بهشت]] است، گروهی از آنان از پیشینیان و اندکی ازآنان از متأخران هستند. | فارغ از این نظریه، مسلّم است که السابقون در این آیه درجاتی بالاتر از دو دستۀ قبل، یعنی اصحاب میمنه و اصحاب مشئمه، دارند. بنا بر آیات بعدی (۱۲ـ۱۴)، جایگاه این افراد در [[بهشت]] است، گروهی از آنان از پیشینیان و اندکی ازآنان از متأخران هستند. | ||
گرچه اغلب مفسران<ref>نک: مقاتل‌بن سلیمان؛ طبری؛ طبرسی؛ زمخشری؛ بیضاوی؛ آلوسی؛ طباطبایی، ذیل آیه</ref>پیشینیان (الاولین) را امت‌های پیش از اسلام و متأخران را امت [[اسلام]] معنا کرده‌اند، اما در جمع بین این دیدگاه و بین روایتی که از [[ابوهریره]] نقل شده است، اختلاف وجود دارد. از ابوهریره نقل شده وقتی آیۀ ۱۳ و ۱۴ [[سوره واقعه|سورۀ واقعه]] نازل شد، بر مسلمانان گران آمد که سابقون از امت‌های پیشین بسیار باشند و از امت اسلام اندک. پس آیۀ ۳۹ و ۴۰ نازل شد (گروهی از پیشینیان و گروهی از متأخران) و [[پیامبر (ص)]] به [[صحابه]] فرمود شما دو سوم، بلکه نیمی،از بهشتیان هستید و در نیم دیگر نیز با پیشینیان شریک خواهید بود.<ref>نک:احمدبن حنبل، ج۲، ص۳۹۱؛ ابن‌ابی حاتم رازی، ج۱۰، ص۳۳۳۰</ref> | گرچه اغلب مفسران<ref>نک: مقاتل‌بن سلیمان؛ طبری؛ طبرسی؛ زمخشری؛ بیضاوی؛ آلوسی؛ طباطبایی، ذیل آیه</ref>پیشینیان (الاولین) را امت‌های پیش از اسلام و متأخران را امت [[اسلام]] معنا کرده‌اند، اما در جمع بین این دیدگاه و بین روایتی که از [[ابوهریره]] نقل شده است، اختلاف وجود دارد. از ابوهریره نقل شده وقتی آیۀ ۱۳ و ۱۴ [[سوره واقعه|سورۀ واقعه]] نازل شد، بر مسلمانان گران آمد که سابقون از امت‌های پیشین بسیار باشند و از امت اسلام اندک. پس آیۀ ۳۹ و ۴۰ نازل شد (گروهی از پیشینیان و گروهی از متأخران) و [[پیامبر (ص)]] به [[صحابه]] فرمود شما دو سوم، بلکه نیمی،از بهشتیان هستید و در نیم دیگر نیز با پیشینیان شریک خواهید بود.<ref>نک:احمدبن حنبل، ج۲، ص۳۹۱؛ ابن‌ابی حاتم رازی، ج۱۰، ص۳۳۳۰</ref> | ||
برخی گفته‌اند شاید مراد از پیشینیان، مردم صدر اسلام و مراد از متأخران مسلمانان دوره‌های بعدی‌اند.<ref>نک: طبرسی؛ قرطبی، ذیل آیه</ref> | برخی گفته‌اند شاید مراد از پیشینیان، مردم صدر اسلام و مراد از متأخران مسلمانان دوره‌های بعدی‌اند.<ref>نک: طبرسی؛ قرطبی، ذیل آیه</ref> | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
==مصادیق== | ==مصادیق== | ||
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = [[پیامبر]] در پاسخ سوال [[ابن عباس]]:{{سخ}}{{حدیث|عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ فَقَالَ قَالَ لِي جَبْرَئِيلُ ذَاكَ عَلِيٌّ وَ شِيعَتُهُ هُمُ السَّابِقُونَ إِلَى الْجَنَّةِ الْمُقَرَّبُونَ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى بِكَرَامَتِهِ | {{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = [[پیامبر]] در پاسخ سوال [[ابن عباس]]:{{سخ}}{{حدیث|عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ فَقَالَ قَالَ لِي جَبْرَئِيلُ ذَاكَ عَلِيٌّ وَ شِيعَتُهُ هُمُ السَّابِقُونَ إِلَى الْجَنَّةِ الْمُقَرَّبُونَ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى بِكَرَامَتِهِ لَهُم}}|تاریخ بایگانی || منبع = <small>[[شیخ مفید]]، امالی، ص 298.</small> | تراز = راست| عرض = 280px | اندازه خط = 12px| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}} | ||
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = [[پیامبر]] در پاسخ سوال [[ابن عباس]]:{{سخ}}{{حدیث|ابن عبّاس گويد: از تفسير قول خدا- عزّ و جلّ- السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ «پيشىگيرندگان (بايمان) همان پيشىگيرندگان (ببهشت) اند، آنان مقرّبانند، در بهشتهاى پر نعمت خواهند بود» «1» از رسول خدا (ص) پرسيدم، فرمود: جبرئيل بمن گفته: اينان على و شيعيان او هستند، آنانند كه به بهشت پيشى گيرند، و بجهت كرامتى كه خداوند بآنان نموده مقرّبان درگاه خداى متعال مىباشند.}}|تاریخ بایگانی || منبع = <small>[[شیخ مفید]]، امالی، ص 298.</small> | تراز = چپ| عرض = 280px | اندازه خط = 12px| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}} | |||
در روایات دیگری، به مصادیق السابقون به طور خاص اشاره شده، از جمله در روایتی از [[ابن عباس]] آمده که از [[پیامبراکرم]] راجع به معنای «السابقون السابقون» پرسش کرده و آن حضرت فرموده که [[جبرئیل]] گفته است آنها [[علی(ع)]] و [[شیعیان]] او هستند که به [[بهشت]] سبقت می‌گیرند.<ref>مفید، ص۲۹۸؛ طوسی، امالی، ص۷۲؛ حاکم حسکانی، ج۲، ص۲۹۵</ref> | در روایات دیگری، به مصادیق السابقون به طور خاص اشاره شده، از جمله در روایتی از [[ابن عباس]] آمده که از [[پیامبراکرم]] راجع به معنای «السابقون السابقون» پرسش کرده و آن حضرت فرموده که [[جبرئیل]] گفته است آنها [[علی(ع)]] و [[شیعیان]] او هستند که به [[بهشت]] سبقت می‌گیرند.<ref>مفید، ص۲۹۸؛ طوسی، امالی، ص۷۲؛ حاکم حسکانی، ج۲، ص۲۹۵</ref> | ||