حبیب نجار: تفاوت میان نسخه‌ها

شغلهاى گوناگونى چون ریسمان‌بافى و كفاشى براى او ذكر شده،<ref>رجوع کنید به طبرى، جامع، همانجا؛ ماوردى، ج 5، ص 13؛ سیوطى، ج 5، ص 261</ref> گرچه حرفه وى در بیشتر منابع نجّارى و لقبش نجّار است و گفته‌اند چون پیش از ایمان آوردن بت‌تراش بوده است<ref>رجوع کنید به مقدسى، ج 3، ص 130؛ زمخشرى، ج 4، ص 10</ref> او را با این لقب خوانده‌اند.<ref>براى تفصیل بیشتر رجوع کنید به بوسه، ص 171ـ172</ref> درباره زندگى زاهدانه و رفتارهاى عابدانه وى مطالب اندكى در منابع آمده است.<ref>براى نمونه رجوع کنید به ثعلبى، قصص‌الأنبیاء، همانجا</ref>

نام حبیب نجّار صریحاً در قرآن نیامده، اما در منابع اسلامى، ضمن نقل ماجراى «اصحاب‌القریة»<ref>رجوع کنید به یس: 13ـ29</ref> به نام وى تصریح شده است. بنابر این آیات، پس از اینكه اصحاب قریه دو رسولى را كه براى دعوت آنان به توحید آمده بودند، تكذیب می‌كنند، مردى شتابان از دور دست شهر می‌آید و مردم را به پیروى از رسولان فرا می‌خواند و ایمان خود را به پروردگار آشكار می‌سازد. پس از مرگ وى، قوم او با صیحه‌اى هلاك می‌گردند. در منابع اسلامى، این مرد مؤمن حبیب نجّار دانسته شده است.

در تفاسیر و تواریخ اسلامى این داستان با تفصیل بیشتر و گاه با اختلافاتى نقل شده است. بر این اساس، عیسى علیه‌السلام دو تن از حواریون خود را به انطاكیه ــ كه در قرآن «القَرْیة» خوانده شده است ـ می‌فرستد. فرستادگان عیسى در حوالى شهر با چوپان پیرى روبه‌رو می‌شوند و او را به پرستش خدا و دین عیسى علیه‌السلام دعوت می‌كنند. چوپان از آنان درخواست معجزه می‌كند و ایشان پسر بیمار او را شفا می‌دهند و پیرمرد ـ كه همان حبیب نجّار است ـ به گفته‌هاى آنان ایمان می‌آورد. دلایل دیگرى نیز براى ایمان آوردن حبیب نقل شده است، از جمله اینكه رسولان، پسر او را كه هفت روز از مرگش می‌گذشت زنده كردند و دیگر اینكه خودِ حبیب را كه به جذام مبتلا بود شفا دادند. فرستادگان پس از ورود به انطاكیه، به دستور پادشاه زندانى می‌شوند. عیسى رسول سومى را به یاریشان می‌فرستد و آنان در حضور پادشاه معجزاتى از خود نشان می‌دهند، اما پادشاه و اطرافیان او ـ بنابه قولى ـ تصمیم به قتل رسولان می‌گیرند. حبیب نجّار هنگامی‌كه از این خبر آگاه می‌شود، شتابان خود را به منكران می‌رساند و آنان را به پذیرش یگانه‌پرستى و معاد دعوت می‌كند، اما مردم به او حمله می‌كنند و او را به طرز فجیعى به قتل می‌رسانند.<ref>براى نمونه گزارشهاى منابع تفسیرى و تاریخى از این ماجرا رجوع کنید به مقاتل‌بن سلیمان، ج 3، ص 575ـ 577؛ طبرى، تاریخ، ج 2، ص 18ـ21؛ مسعودى، ج 1، ص 74؛ ثعلبى، الكشف و البیان، ج 8، ص 124ـ125</ref>

در منابع تفسیرى و روایى، از حبیب نجّار و ایمان وى تجلیل شده است. اگر چه به نوشته برخى منابع، وى پیش از ایمان به رسولان، مشرك بوده است و حتى گفته‌اند هفتاد سال بت می‌پرستیده است،<ref>رجوع کنید به مقاتل‌بن سلیمان، ج 3، ص 576؛ قرطبى، ج 15، ص 18</ref> ولى عده‌اى وى را در زمره كسانى چون ورقةبن نوفل، بحیرا و قس‌بن ساعده شمرده‌اند كه پیش از بعثت پیامبر اكرم به او ایمان داشته‌اند،<ref>رجوع کنید به بغوى، ج 1، ص 79؛ فخررازى، ج 3، ص 104</ref> چنان‌كه تصریح شده حبیب نجار ششصد سال پیش از ظهور اسلام، به حضرت محمد صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم مؤمن بوده است.<ref>قرطبى، همانجا</ref> براساس حدیثى نبوى، حبیب نجّار ــكه از او با لقب مؤمن آل‌یس یاد شده است ـ به همراه حزقیل (ملقب به مؤمن آل‌فرعون) و حضرت على علیه‌السلام كسانی‌اند كه حتى لحظه‌اى به خدا كافر نشدند.<ref>رجوع کنید به ثعلبى، قصص‌الأنبیاء، ص 366؛ طبرسى، ج 8، ص 659</ref> در احادیث دیگرى از پیامبر اكرم، حبیب نجّار از صدیقان، مقربان الهى و اهل بهشت و یكى از مصادیق «ثُلَّةٌ من الاَوَّلین»<ref>واقعه: 13</ref> معرفى شده است.<ref>رجوع کنید به مقاتل‌بن سلیمان، ج 3، ص 578؛ كوفى، ص 354، 465؛ ابن‌بابویه، ص 385؛ نیز رجوع کنید به مجلسى، ج 13، ص 58، ج 14، ص 273ـ274</ref>