پرش به محتوا

درایة الحدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱ مهٔ ۲۰۱۴
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Sama
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Sama
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:


==تقسیم دانش‌های حدیثی==
==تقسیم دانش‌های حدیثی==
تقسیم دانش‌های حدیثی به سه دسته فقه الحدیث، رجال و درایه هم تقسیمی بسیار متأخر است که شهرت یافته است. برای طبقه‌بندی جدید از شاخه‌های علم درایه مهریزی، ص ۲۰-۲۵ اگرچه این تقسیم‌بندی متأخر کوششی بوده برای ساماندهی طبقه‌بندی دانش‌های حدیثی، اما قابلیت آن در اشتمال بر همه این نوع دانش‌ها نزد گذشتگان در خور تأمل است. با این همه تردیدی نیست که عالمان شیعه از دیرباز به تفکیک مباحث درایه و رجال توجه داشته‌اند. برای نمونه حائری اصفهانی، ص ۵۲۶-۵۲۷؛ جیلانی رشتی، ص ۲۱۸-۲۱۹ گاه افزون بر رجال و درایه از دانش دیگری به نام «اسناد» هم یاد شده است و گاه دو دانش اول را زیر مجموعه آن خوانده –دربندی، ص ۸۲ و گاهی هم این سه را قسیم هم دانسته‌اند حسینی جلالی، ص ۱۳
تقسیم دانش‌های حدیثی به سه دسته فقه الحدیث، رجال و درایه هم تقسیمی بسیار متأخر است که شهرت یافته است.<ref> برای طبقه‌بندی جدید از شاخه‌های علم درایه مهریزی، ص ۲۰-۲۵</ref> اگرچه این تقسیم‌بندی متأخر کوششی بوده برای ساماندهی طبقه‌بندی دانش‌های حدیثی، اما قابلیت آن در اشتمال بر همه این نوع دانش‌ها نزد گذشتگان در خور تأمل است. با این همه تردیدی نیست که عالمان شیعه از دیرباز به تفکیک مباحث درایه و رجال توجه داشته‌اند. <ref>برای نمونه حائری اصفهانی، ص ۵۲۶-۵۲۷؛ جیلانی رشتی، ص ۲۱۸-۲۱۹</ref> گاه افزون بر رجال و درایه از دانش دیگری به نام «اسناد» هم یاد شده است و گاه دو دانش اول را زیر مجموعه آن خوانده <ref>دربندی، ص ۸۲</ref> و گاهی هم این سه را قسیم هم دانسته‌اند. <ref>حسینی جلالی، ص ۱۳</ref>
===جدایی درایه و رجال نزد شیعه===
===جدایی درایه و رجال نزد شیعه===
در هر صورت روشن است که از دیدگاه عالمان شیعه برخلاف اهل سنت، دو دانش درایه و رجال یکی یا زیر مجموعه هم نیستند. دربندی همانجا بر همین اساس عالمان شیعه از آنجا که دانش رجال را جزئی از درایه ندانسته‌اند، به این معنی که به ور کلی بحث از سند را در درایه بحثی کبروی و ناظر به سند و در رجال بحثی صغروی و ناظر به یکایک راویان دانسته‌اند عبدالله مامقانی، ج۱، ص ۴۲ به تفکیک روشن مباحث این دو دانش از یکدیگر توفیق یافته‌اند. با این همه، در عمل، چون در درایه از نتایج دانش رجال استفاده می‌شود، پرداختن به برخی مباحث رجالی مانند الفاظ جرح و تعدیل، معرفی کتاب‌های رجالی و تعارض احوال رجالی، امری معمول است. جیلانی رشتی، ص ۳۰۴-۳۳۲؛ حسینی جلالی، همانجا
در هر صورت روشن است که از دیدگاه عالمان شیعه برخلاف اهل سنت، دو دانش درایه و رجال یکی یا زیر مجموعه هم نیستند. دربندی همانجا بر همین اساس عالمان شیعه از آنجا که دانش رجال را جزئی از درایه ندانسته‌اند، به این معنی که به ور کلی بحث از سند را در درایه بحثی کبروی و ناظر به سند و در رجال بحثی صغروی و ناظر به یکایک راویان دانسته‌اند.<ref> عبدالله مامقانی، ج۱، ص ۴۲</ref> به تفکیک روشن مباحث این دو دانش از یکدیگر توفیق یافته‌اند. با این همه، در عمل، چون در درایه از نتایج دانش رجال استفاده می‌شود، پرداختن به برخی مباحث رجالی مانند الفاظ جرح و تعدیل، معرفی کتاب‌های رجالی و تعارض احوال رجالی، امری معمول است. <ref>جیلانی رشتی، ص ۳۰۴-۳۳۲؛ حسینی جلالی، همانجا</ref>
 
==نام‌های دیگر درایه==
==نام‌های دیگر درایه==
از دانش درایه به علوم الحدیث، درایة الحدیث، مصطلح الحدیث و اصول الحدیث نیز تعبیر شده است. فضلی، ص ۹، عبدالماجد غوری، ۱۴۲۸، ج ۱، ص ۲۳ در میان علمای شیعه، اصطلاح درایه پراستعمالترین عنوان برای این دانش است. صدرایی خویی، ص ۵۵-۵۸ نزد علمای شیعه تعبیر اصول الحدیث عموماً برای اشاره به کتاب‌های اصلی حدیثی، مثل کتب اربعه به کار رفته است. برای نمونه امینی، ص ۱۶۹؛ توحیدی، ج ۱، ص ۹۴
از دانش درایه به علوم الحدیث، درایة الحدیث، مصطلح الحدیث و اصول الحدیث نیز تعبیر شده است. فضلی، ص ۹، عبدالماجد غوری، ۱۴۲۸، ج ۱، ص ۲۳ در میان علمای شیعه، اصطلاح درایه پراستعمالترین عنوان برای این دانش است. صدرایی خویی، ص ۵۵-۵۸ نزد علمای شیعه تعبیر اصول الحدیث عموماً برای اشاره به کتاب‌های اصلی حدیثی، مثل کتب اربعه به کار رفته است. برای نمونه امینی، ص ۱۶۹؛ توحیدی، ج ۱، ص ۹۴
کاربر ناشناس