پرش به محتوا

مشهد النقطة: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۶۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۵ اکتبر ۲۰۱۶
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
[[پرونده:صخره مسجدالنقطه.jpg|بندانگشتی|صخره‌ای که گفته می‌شود چند قطره از خون سر امام حسین(ع) بر آن جاری شده است.]]
[[پرونده:صخره مسجدالنقطه.jpg|بندانگشتی|صخره‌ای که گفته می‌شود چند قطره از خون سر امام حسین(ع) بر آن جاری شده است.]]
'''مسجدالنقطه یا مشهدالنقطه و یا مشهدالحسین''' از زیارت‌گاه‌های شیعیان در شهر [[حلب]] [[سوریه]] است. این زیارتگاه در مکانی ساخته شده است که گفته می‌شود سر امام حسین به هنگام انتقال از [[کربلا]] به [[دمشق]] در آن مکان، بر سنگی قرار داده شده است و چند قطره از خون سر حضرت بر آن سنگ جاری شده است.
'''مسجدالنقطه یا مشهدالنقطه و یا مشهدالحسین''' از زیارت‌گاه‌های شیعیان در شهر [[حلب]] [[سوریه]] است. این زیارتگاه در مکانی ساخته شده است که گفته می‌شود سر امام حسین به هنگام انتقال از [[کربلا]] به [[دمشق]] در آن مکان، بر سنگی قرار داده شده است و چند قطره از خون سر حضرت بر آن سنگ جاری شده است.
== انگیزه ==
گفته شده است هنگامی که کاروان [[اسرای کربلا|اسرا]] و سرهای [[شهدای کربلا]] از [[عراق]] به [[حلب]] رسیدند، در غرب این شهر در کنار کوه جوشن و معبد «مارت مروثا» منزل کردند. آنان سر امام حسین را بر صخره‌ای گذاشتند هنگامی که آن را برداشتند، چند قطرۀ از خون آن بر صخره جاری شده بود.<ref>خامه یار، آثار پيامبر عليه السلام و زيارتگاه هاي اهل بيت عليهم السلام در سوريه، ص۱۴۰.</ref> اهل حلب بر روی آن سنگ زیارتگاهی ساختند.<ref>نهرالذهب، ج۲، ص۲۱۲. </ref>


در برخی منابع برای پیدایش این بنا عوامل و انگیزه‌های دیگری بیان شده است؛ ابن عدیم علت بنای این زیارتگاه را دیدن شدن امام حسین<ref>بغیه الطلب، ج۱، ص۴۱۲.</ref> یا امام علی<ref>بغیه الطلب، ج۱، ص۲۸۴.</ref> در خواب در این محل دانسته است.<ref>خامه یار، آثار پيامبر عليه السلام و زيارتگاه هاي اهل بيت عليهم السلام در سوريه، ص۱۴۲-۱۴۱.</ref> برخی از پژوهشگران متأخر زیارتگاه را دیر راهب مسیحی دانسته‌اند که یک شب سر امام را نزد خود نگهداری کرد. ابن عدیم محل دیر را در شما مشهدالحسین تعیین کرده است.<ref> ابن عدیم، بغیه الطلب، ج۱، ص۴۱۲-۴۱۳.</ref>
== ماجرا و انگیزه بنا==
گفته شده است هنگامی که کاروان [[اسرای کربلا|اسرا]] و سرهای [[شهدای کربلا]] از [[عراق]] به [[حلب]] رسیدند، در غرب این شهر در کنار کوه جوشن و معبد «مارت مروثا» منزل کردند. آنان سر امام حسین را بر صخره‌ای گذاشتند هنگامی که آن را برداشتند، چند قطرۀ از خون آن بر صخره جاری شده بود.<ref>خامه یار، آثار پيامبر عليه السلام و زيارتگاه هاي اهل بيت عليهم السلام در سوريه، ص۱۴۰.</ref> سپس اهل حلب بر روی آن سنگ زیارتگاهی ساختند.<ref>نهرالذهب، ج۲، ص۲۱۲. </ref>  


همچنین گفته شده که همه ساله در [[روز عاشورا]] آن خون بر سنگ می‌جوشید و توجه بسیاری از مردم [[شام]] را به خود جلب می‌کرد. برخی گفته‌اند [[عبدالملک بن مروان]] دستور داد تا سنگ را از آن نقطه انتقال دهند و از آن پس اثری از آن دیده نشد.<ref>عبداللَّه حجاز، معالم حلب الاثریه، ص۱۳۶؛ کامل غزی، نهرالذهب فی تاریخ الحلب، ج۲،ص۲۰۹؛ خیرالدین اسدی، احیاء حلب و اسواقها، ص۱۷۶.</ref> اما ابراهیم نصرالله معتقد است این سنگ از ابتدا تاکنون برجای خود باقی بوده است مگر مدت کوتاهی در سال ۱۹۲۰م که مشهدالنقطه پایگاه ذخیره سلاح عثمانی‌ها بوده و چون بخاطر انفجار در تسلیحات موجود، مشهدالنقطه تخریب و دچار آسیب شد این سنگ موقتاً به [[مشهدالمحسن]] در جوار آن منتقل و پس از بازسازی به سال ۱۹۶۰م دوباره بر جای خود بازگشت داده شد.<ref>ابراهیم نصراللَّه، حلب و التشیع، ص۳۱.</ref>
در برخی منابع برای پیدایش این بنا عوامل و انگیزه‌های دیگری بیان شده است<ref>نهرالذهب، فی تاریخ حلب، ج۲، ص۴۱۱.</ref>؛ ابن عدیم علت بنای این زیارتگاه را دیدن شدن امام حسین<ref>بغیه الطلب، ج۱، ص۴۱۲.</ref> یا امام علی<ref>بغیه الطلب، ج۱، ص۲۸۴.</ref> در خواب در این محل دانسته است. برخی از پژوهشگران متأخر زیارتگاه را مکان دیر راهب مسیحی دانسته‌اند که یک شب سر امام را نزد خود نگهداری کرد. اما ابن عدیم میان دیر و زیارتگاه تمایز قائل شده است و مکان دیر را در شمال این زیارتگاه ذکر کرده است.<ref> ابن عدیم، بغیه الطلب، ج۱، ص۴۱۲-۴۱۳.</ref>


== تاریخچه بنا==
== تاریخچه بنا==
[[سیف الدوله حمدانی]] نخستین در سال ۳۵۰ق بر مکان آن سنگ، حجره و جامعی ساخت و آن را مسجدالنقطه نامید. او به این مکان اعتقاد ویژه‌ای داشت و همواره به [[زیارت]] آن می‌رفت.
[[سیف الدوله حمدانی]] در سال ۳۵۰ق بر مکان آن سنگ، حجره و جامعی ساخت و آن را مسجدالنقطه نامید.
 
اما برخی از پژوهشگران تاریخچه این بنا را به قرن اول قمری -دوران عبدالعزیز اموی- بر گردانده‌اند. آنان گزارش های مربوط به احداث آن در دوران سیف الدوله حمدانی-قرن چهارم- و ملک صالح اسماعیل -قرن ششم- را ناظر بر توسعه و بازسازی آن دانسته اند.
 
همچنین صلاح الدین ایوبی (۵۶۵-۵۸۹) از این زیارتگاه دیدن و مبلغی برای توسعه آن اختصاص داد. پس از فرزندش ملک الظاهر غازی آسیابی وقف آن کرد او همچنین شمس الدین ابوعلی حسین بن زهره را که در آن زمان نقیب سادات حلب بود متولی این بنا کرد. در این دوره چهار اتاق در شمال زیارتگاه ساخته شد.
 
در سال ۶۵۸ق مغولان به این زیارتگاه حمله کردند و اموال وقفی آن را بردند.
پس از این حادثه سلطان ملک الظاهر بیبرس مملوکی آن را بازسازی کرد و برای آن امام جماعت، مؤذن و متولی قرار داد.


در سال ۱۹۶۰م مؤسسه بازسازی و احسان اسلامی جعفری برای برای بازسازی مشهدالنقطه تأسیس شد و از آن سال ضمن بازسازی این مکان، اقدامات عمرانی دیگری از جمله مسجد، مرکز پزشکی تخصصی، حوزه علمیه به ریاست شیخ ابراهیم نصراللَّه انجام شد. شیخ ابراهیم نصراللَّه نویسنده کتاب حلب و التشیع، امامت نماز در مشهدالحسین را بر عهده داشت.
در سال ۱۹۶۰م مؤسسه بازسازی و احسان اسلامی جعفری برای برای بازسازی مشهدالنقطه تأسیس شد و از آن سال ضمن بازسازی این مکان، اقدامات عمرانی دیگری از جمله مسجد، مرکز پزشکی تخصصی، حوزه علمیه به ریاست شیخ ابراهیم نصراللَّه انجام شد. شیخ ابراهیم نصراللَّه نویسنده کتاب حلب و التشیع، امامت نماز در مشهدالحسین را بر عهده داشت.
==موقعیت ==
==موقعیت ==
این زیارتگاه در دامنۀ کوه جوشن در غرب [[حلب]] قرار دارد<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۱۸۶.</ref> در نزدیکی آن، [[مشهدالسقط]] و قبور برخی علمای شیعه مانند [[ابن زهره]] (۵۸۵ق)، [[ابن شهرآشوب]] و [[احمد بن منیر طرابلسی]] (۵۴۸ق) قرار دارد.<ref>حسینی جلالی، مزارات اهل البیت و تاریخها، ص۲۳۴-۲۳۵.</ref> برخی مورخان، علت نام‌گذاری کوه جوشن را منزل کردن [[شمر بن ذی الجوشن]] همراه [[اسیران کربلا|اسیران]] و سرهای [[شهدای کربلا]] در آنجا ذکر کرده‌اند.<ref> حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۱۸۶.</ref>
این زیارتگاه در دامنۀ کوه جوشن در غرب [[حلب]] قرار دارد<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۱۸۶.</ref> در نزدیکی آن، [[مشهدالسقط]] و قبور برخی علمای شیعه مانند [[ابن زهره]] (۵۸۵ق)، [[ابن شهرآشوب]] و [[احمد بن منیر طرابلسی]] (۵۴۸ق) قرار دارد.<ref>حسینی جلالی، مزارات اهل البیت و تاریخها، ص۲۳۴-۲۳۵.</ref> برخی مورخان، علت نام‌گذاری کوه جوشن را منزل کردن [[شمر بن ذی الجوشن]] همراه [[اسیران کربلا|اسیران]] و سرهای [[شهدای کربلا]] در آنجا ذکر کرده‌اند.<ref> حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۱۸۶.</ref>
خط ۲۲: خط ۲۹:


== پانویس==
== پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس۲}}
== منابع ==
== منابع ==
خامه یار، احمد، آثار پيامبر عليه السلام و زيارتگاه هاي اهل بيت عليهم السلام در سوريه، نشر مشعر،  
* ابن عدیم، عمر بن احمد بن ابی‌جراده، بغیة الطلب فی تاریخ حلب، دارالفکر، بیروت، بی‌تا.
* خامه یار، احمد، تخریب زیارت‌گاه‌های اسلامی در کشورهای عربی؛ عراق، سوریه، تونس و لیبی، دارالاعلام لمدرسة اهل البیت، قم، ۱۳۹۱ش.
* خامه یار، احمد، آثار پيامبر عليه السلام و زيارتگاه‌های اهل بيت عليهم السلام در سوريه، نشر مشعر،  
* حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، دارصادر، بیروت، ۱۹۹۵م.
* حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، دارصادر، بیروت، ۱۹۹۵م.
* غزی، کامل بالی حلبی، نهرالذهب فی تاریخ حلب، دارالقلم، حلب، ۱۴۱۹ق.
* غزی، کامل بالی حلبی، نهرالذهب فی تاریخ حلب، دارالقلم، حلب، ۱۴۱۹ق.