سید محمدباقر خوانساری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سید محمدباقر خوانساری''' (۱۲۲۶-۱۳۱۳ق)، معروف به '''صاحب روضات''' نویسنده کتاب [[روضات الجنات]] در شرح حال بزرگان شیعه. خوانساری نزد جدش [[جعفر بن حسین خوانساری]]، [[محمدباقر شفتی]] و [[سید ابراهیم موسوی قزوینی]] شاگردی کرد. همچنین [[شریعت اصفهانی]]، [[ابوتراب خوانساری]] و [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی]] نزد او شاگردی کردند. او [[اجازه اجتهاد]] دارد و آثاری در [[فقه]] و [[اصول]] نیز نوشته است. خوانساری در ۱۳۱۳ق درگذشت و در [[تخت فولاد]] به خاک سپرده شد.

خاندان سید محمدباقر، به روضاتی یا روضاتیان شهرت دارند.<ref> آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، قسم، ۱۴۰۴ق، ص۵۹۱؛ جعفریان، اسنادی از خاندان روضاتیان، ۱۳۸۲ش، مقدمه، ص۱۵.</ref> این خاندان نسبشان به [[امام کاظم(ع)]] می‌رسد<ref> روضاتی،  زندگانی حضرت آیت الله چهارسوقی حاوی...، ۱۳۳۲ش، ص۶۳.</ref>، چنانکه سید محمدباقر خوانساری خود را موسوی خوانساری معرفی کرده است.<ref> خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۲.</ref>  

[[میرزا محمدمسیح خوانساری|محمدمسیح]] (درگذشته ۱۳۲۵) و [[میرزا احمد خوانساری|احمد]] (درگذشته ۱۳۴۱) مشهورترین فرزندان او در دانش بودند.<ref> درباره شرح حال آنان، حبیب‌آبادی، مکارم الاثار، ۱۳۶۴ش، ج۵، ص۱۷۰۴-۱۷۰۶؛ روضاتی، زندگانی حضرت آیت الله چهارسوقی حاوی...، ۱۳۳۲ش، ص۷۹-۸۱.</ref>

خوانساری در [[۸ جمادی‌الاول]] [[سال ۱۳۱۳ هجری قمری|۱۳۱۳ق]]<ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۹۲.</ref>در اصفهان درگذشت<ref> مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۳، ص۳۶۷؛ حبیب‌آبادی، مکارم الاثار، ۱۳۵۱ش، ج۳، ص۸۱۵؛ مهدوی، تذکرة القبور، ۱۳۴۸ش، ص۱۷۷.</ref> و در [[تخت فولاد]] به‌خاک سپرده شد.<ref> مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۳، ص۳۶۷؛ حبیب‌آبادی، مکارم الاثار، ۱۳۵۱ش، ج۳، ص۸۱۵.</ref> شعراء در سوگ وی اشعاری سروده‌اند.<ref> برای نمونه، نک: حبیب‌آبادی، مکارم الاثار، ۱۳۵۱ش، ج۳، ص۸۱۶-۸۱۹.</ref>

سید محمدباقر خوانساری تحصیلات ابتدائی را در زادگاه خویش و از جدّش [[جعفر بن حسین خوانساری (میر صغیر)|سید ابوالقاسم جعفر]] (درگذشته ۱۲۴۰ق) فرا گرفت.<ref> حبیب‌آبادی، مکارم الاثار، ۱۳۵۱ش، ج۳، ۸۰۳.</ref> او پس از وفات جدش، همراه با پدر و برادرانش به اصفهان کوچ کرد<ref> خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۱۰۶.</ref> و در محضر علمای زیر به کسب علم پرداخت:

*[[سید محمد بن عبدالصمد شهشهانی]].<ref> خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۱۰۵-۱۰۷ ؛ حبیب‌آبادی، مکارم الاثار، ۱۳۵۱ش، ج۳، ص۸۰۰ ؛  مهدوی، تذکرة القبور، ۱۳۴۸ش، ص۱۷۶.</ref>

*سيد صدرالدين عاملى؛<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۴(مقدمه).</ref>

خوانساری در ۱۲۵۳ق برای [[زیارت]] [[عتبات عالیات]] به [[عراق]] سفر کرد و در [[کربلا]]، از محضر [[سید ابراهیم موسوی قزوینی]]، صاحب [[ضوابط الاصول]]، استفاده کرد. سید محمدباقر با این استادش در ارتباط بود، به طوری که پس از مراجعت به اصفهان، میان آنها نامه‌نگاری برقرار بود.<ref> خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۱۰، ص۴-۴۲.</ref> [[محمدحسن نجفی]] صاحب جواهر الکلام را دیگر استاد خوانساری گفته‌اند.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۴(مقدمه).</ref>

او از پدر و استادانش<ref> خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۱۰۶- ۱۰۸؛ گزی برخواری، تذکرة القبور، ص۵۶؛ مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۳، ص۳۶۶</ref> ‏و نیز از محمد بن علی كاشف‌الغطاء و محمدقاسم بن محمد الوندی نجفی<ref>گروه علمى مؤسسه امام صادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۱۴، ص۶۱۱.</ref> [[اجازه روایت]] و [[اجازه اجتهاد|اجتهاد]] دریافت کرد و ریاست علمی و مذهبی در اصفهان به او منتهی می‌شد و حوزه درسش محل حضور اهل علم بود.<ref> حبیب آبای، مکارم الاثار، ۱۳۵۱ش، ج۳، ص۸۰۲-۸۰۴.</ref>

*'''احسن العطیه''': شرحی است بر الفیه [[شهید اول]] در [[فقه]] که برخی تحقیقات اصولی را هم دربردارد.<ref> خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۱۰۹؛ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۷، ص۷۳.</ref> در سال ۱۳۲۰ق در اصفهان چاپ سنگی شد.<ref> مشار، فهرست کتاب‌های چاپی فارسی، ۱۳۵۵ش، ج۲، ستون۲۵۳۱.</ref>

*'''[[تسلیة الاحزان عند فقد الاحبة و الاخوان]]''': به زبان فارسی در موضوع تسلی خاطر مصیبت‌زدگان تألیف شده است.<ref> خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۱۱۰؛ گزی برخواری، تذکرة القبور، ۱۳۷۱ش، ص۵۷.</ref> و در ۱۳۳۰ق<ref> آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۱۷۷.</ref> چاپ سنگی شده است.

*'''[[تلویح النوریات من الکلام]]''': رساله‌ای در بیان تفصیلی ضرورت دین و مذهب است.<ref> حیبب‌آبادی، مکارم الاثار، ۱۳۵۱ش، ج۳، ص۸۰۱.</ref>

خوانساری، قصیده‌هایی به عربی و فارسی در موضوعات مختلف، به‌ویژه در مدح و مرثیه [[اهل‌بیت(ع)]] سروده است.<ref> خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۱۱۰.</ref> نثر وی عموما مسجع و متکلفانه است. نمونه‌ای از این نثر، علاوه بر [[خطبه]] بلیغ و بی‌نقطه او<ref> حبیب‌آبادی، مکارم الاثار، ۱۳۵۱ش، ج۳، ص۸۰۱.</ref>، نامه‌هایی است که به برخی از بزرگان و دانشمندان معاصر خویش نگاشته است.<ref> خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۱۱۰؛ حبیب‌آبادی، مکارم الاثار، ۱۳۵۱ش، ج۳، ص۸۰۲.</ref>

*آقا بزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی التصانیف الشیعة، چاپ علی‌نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.