نماز آیات: تفاوت میان نسخه‌ها

نماز آیات نمازی است که به هنگام رخ دادن حوادث طبیعی‌ای مانند خورشیدگرفتگی، ماه‌گرفتگی، زمین‌لرزه، طوفان‌ و بادهای زرد و سرخ که موجب ترس بیشتر مردم می‌شود، واجب می‌گردد.<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> در برخی از منابع از آن با عنوان صلاة الکسوف(نماز خورشیدگرفتگی) نیز یاد شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۴۰۰.</ref> آیات جمع «آیه» یا «آیت» به معنای نشانه است.

=== وقت===

وقت نماز آیات در کُسوف (خورشیدگرفتگی) و خُسوف (ماه‌گرفتگی) از اوّل گرفتگی قرص تا آغاز بازشدن آن<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> و یا تا پایان بازشدنش<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۴۰۹.</ref> است. همچنین در حوادث دیگر تا زمان پایان حادثه است.<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> البته در زلزله نماز آیات تا پایان عمر به نیت اداء به جا آورده می‌شود.<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> در صورتی که نماز آیات در وقتش خوانده نشود قضای آن واجب است.<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸. </ref> در خصوص خسوف و کسوف گفته شده هرگاه تمام قرص نگرفته باشد و تا بیرون رفتن قرص از آن مطّلع نشده باشد و بعد از آن بفهمد قضای آن بر او واجب نیست.<ref> رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج۱، ص۴۱۱. مسأله۱۳۱۰</ref>

به گفته علامه حلی فقیهان شیعه درباره واجب بودن غسل بر کسی که نماز آیاتی که بر اثر خورشید یا ماه‌گرفتگی واجب شده را در وقتش به جای نیاورده واجب است یا مستحب اختلاف‌نظر دارند برخی از آنان مانند [[سید مرتضی]]، [[حمزة بن عبدالعزیز سلار دیلمی|سلار دیلمی]] و [[ابوصلاح حلبی]] آن را در صورت گرفتگی کامل و ترک عمدی [[واجب]] دانسته‌اند و برخی مانند [[شیخ مفید]]، [[عبدالعزیز حلبی|ابن براج]] و [[ابن ادریس حلی]] نیز آن را [[مستحب]] می‌دانند.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۱۶.</ref> علامه حلی نیز آن را مستحب می‌داند.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۱۷.</ref> در روایات از آن به غسل کُسوف یاد شده است.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۱۵.</ref>

وجوب نماز آیات فوری است<ref>رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج۱، ص۴۱۱. مسأله۱۳۰۸</ref> اما اگر نماز آیات در وقت [[نمازهای یومیه]] واجب شود نخست باید هر یک را که وقتش تنگ است خواند ولی اگر وقت هر دو تنگ باشد باید نماز یومیه را مقدّم کرد و در صورتی که وقت هر دو تنگ نباشد می‌تواند هر کدام را که بخواهد مقدّم بدارد هر چند مقدّم داشتن نماز یومیه مطابق احتیاط است.<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۹.</ref>

* کسی که چند نماز آیات بر او واجب باشد، اگر همه آن‌ها برای یک چیز بر او واجب شده باشد،  موقعی که قضای آن‌ها را می‌خواند، لازم نیست معین کند که هر نمازی برای کدام دفعه آن‌ها است. ولی اگر برای دلایل مختلف واجب شده باشد بنا بر [[احتیاط واجب]]، باید موقع نیت، معین کند نماز آیاتی را که می‌خواند برای کدام یک آنها است.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج۱، ص۸۱۳.</ref>