کتب ضاله: تفاوت میان نسخه‌ها

کتب ضاله یا کتب ضلال، به کتاب‌هایی گفته می‌شود که به‌قصد گمراهی و فریب خوانندگان نوشته می‌شود و موجب گمراهی و فریب می‌شود.<ref>خویی، مصباح الفقاهه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۰۱؛ گرجی، «کتب ضلال: دیدگاه‌های فقهی و حقوقی»، ص۴۵-۴۶.</ref> فرقی نیست در این که گمراه‌سازی در محدوده اعتقادات باشد یا فروع و احکام دین را نیز شامل شود.<ref>خویی، مصباح الفقاهة، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۰۱.</ref> در تعریف دیگری آمده، مراد کتبی است که به جهت استدلال برای تقویت گمراهی نوشته شده است؛ خواه موجب تقویت گمراهی اسلامی باشد و خواه تقویت گمراهی ایمانی را در پی داشته باشد.<ref>حسینی، مفتاح الکرامة، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۶۳.</ref> در تعریف این مفهوم و ایضاح حدود آن میان فقها و حقوق‌دانان اختلاف نظر است.<ref>قانع، «بررسی معنا و مفهوم ضلال یا ضاله به کار رفته در عبارت «حرمت کتب ضاله»، ص۱۵۴. </ref>  

«ضلال» متضاد «هدایت» و به معنای گمراهی است <ref>ابن منظور، لسان العرب، ذیل واژه «ضلال»</ref> و «کتب» جمع «کتاب» و به معنای «نوشته» است و نوشته می‌تواند تعداد صفحات آن زیاد و یا کم باشد و شامل مقاله و نامه نیز می‌شود.<ref>گرجی، «کتب ضلال: دیدگاه‌های فقهی و حقوقی»، ص۴۵-۴۴.</ref>

بنا به گفته [[ابوالقاسم گرجی]] مجتهد و استاد فقه و حقوق دانشگاه تهران، «ضالة» در لغت به معنای «گمشده» است و استفاده از آن در تعبیر «کتب ضاله» درست به نظر نمی‌رسد.<ref>گرجی، «کتب ضلال: دیدگاه‌های فقهی و حقوقی»، ص۵۲-۵۳.</ref>