confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۴۹
ویرایش
محمدتقی مصباح یزدی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
Abbasahmadi (بحث | مشارکتها) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| تاریخ تولد = [[۱۳۱۳ | | تاریخ تولد = [[۱۳۱۳ شمسی]] | ||
| شهر تولد = یزد | | شهر تولد = یزد | ||
| کشور تولد = | | کشور تولد = | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
مصباح یزدی مخالف قرائت‌های مختلف از دین بود و به مرجعیتِ روحانیت در تفسیر دین اعتقاد داشت. او از مهم‌ترین نظریه‌پردازان و مدافعان نظریه [[ولایت فقیه|ولایت مطلقه فقیه]] در [[ایران]] بود. | مصباح یزدی مخالف قرائت‌های مختلف از دین بود و به مرجعیتِ روحانیت در تفسیر دین اعتقاد داشت. او از مهم‌ترین نظریه‌پردازان و مدافعان نظریه [[ولایت فقیه|ولایت مطلقه فقیه]] در [[ایران]] بود. | ||
مصباح یزدی، [[فهرست آثار محمدتقی مصباح یزدی|آثار متعددی]] درباره علوم اسلامی از جمله | مصباح یزدی، [[فهرست آثار محمدتقی مصباح یزدی|آثار متعددی]] درباره علوم اسلامی از جمله [[تفسیر]]، [[فلسفه]]، [[اخلاق]] و معارف اسلامی دارد. «آموزش فلسفه» و «آموزش عقاید» متن درسی مراکز حوزوی و دانشگاهی است و به زبان‌های مختلف ترجمه شده است. «معارف قرآن»، «اخلاق در قرآن»، «نظریه سیاسی اسلام» و «نظریه حقوقی اسلام» از جمله آثار اوست. | ||
محمدتقی مصباح یزدی، در [[۱۲ دی]] | محمدتقی مصباح یزدی، در [[۱۲ دی]] [[۱۳۹۹ش]]، بر اثر بیماری در [[تهران]] درگذشت و در [[۱۵ دی]] پس از [[تشییع جنازه|تشییع]] در [[قم]]، در [[حرم حضرت معصومه(س)]] [[دفن]] شد. | ||
==زندگی‌نامه و تحصیلات== | ==زندگی‌نامه و تحصیلات== | ||
محمدتقی مصباح یزدی در [[بهمن]] [[سال ۱۳۱۳ هجری شمسی|۱۳۱۳ش]] در شهر [[یزد]] متولد شد. او پس از تحصیلات دوره ابتدایی در سال تحصیلی ۲۶ـ۱۳۲۵ش، وارد مدرسه علمیه شفیعیه یزد شد و دروس مقدمات حوزوی را در یزد خواند.<ref> صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۴۲.</ref> او در کنار دروس رسمی [[حوزه علمیه|حوزه]]، برخی از علوم دیگر مانند فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و زبان فرانسه را نزد روحانی‌ای به نام «محقّقی رشتی» آموزش دید.<ref>صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۵۴.</ref> | محمدتقی مصباح یزدی در [[بهمن]] [[سال ۱۳۱۳ هجری شمسی|۱۳۱۳ش]] در شهر [[یزد]] متولد شد. او پس از تحصیلات دوره ابتدایی در سال تحصیلی ۲۶ـ۱۳۲۵ش، وارد مدرسه علمیه شفیعیه یزد شد و دروس مقدمات حوزوی را در یزد خواند.<ref> صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۴۲.</ref> او در کنار دروس رسمی [[حوزه علمیه|حوزه]]، برخی از علوم دیگر مانند فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و زبان فرانسه را نزد روحانی‌ای به نام «محقّقی رشتی» آموزش دید.<ref>صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۵۴.</ref> | ||
مصباح یزدی در سال ۱۳۳۰ش به همراه خانواده برای ادامه تحصیل به [[نجف]] مهاجرت کرد؛ اما بعد از شش ماه سکونت، به سبب وضع نابسامان مالی خانواده‌اش، به یزد بازگشت.<ref>صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۴۲.</ref> پس از آن به [[قم]] مهاجرت کرد و در دروس [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]]، [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایه]] و [[شرح منظومه]] شرکت کرد.<ref>صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷، ص۴۲ و ۴۳.</ref> | مصباح یزدی در [[سال ۱۳۳۰ هجری شمسی|سال ۱۳۳۰ش]] به همراه خانواده برای ادامه تحصیل به [[نجف]] مهاجرت کرد؛ اما بعد از شش ماه سکونت، به سبب وضع نابسامان مالی خانواده‌اش، به یزد بازگشت.<ref>صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۴۲.</ref> پس از آن به [[قم]] مهاجرت کرد و در دروس [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]]، [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایه]] و [[شرح منظومه]] شرکت کرد.<ref>صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷، ص۴۲ و ۴۳.</ref> | ||
وی در دروس [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]]، هشت سال از [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، دو سال از [[محمدعلی اراکی|آیت الله اراکی]] و پانزده سال از [[محمدتقی بهجت|آیت‌الله بهجت]] بهره برد.<ref>[http://www.mesbahyazdi.ir/node/837 «ابعاد علمی»]، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.</ref> در [[تفسیر قرآن|تفسیر]] و [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] در درس [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] حاضر شد و دروس [[الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب)|اسفار ملاصدرا]] و [[شفا (کتاب)|شفا]] [[ابن سینا]] را نزد وی گذراند. در [[اخلاق]] و [[عرفان]] نیز از محضر علامه طباطبایی، آیت الله بهجت و [[محمدجواد انصاری همدانی|انصاری همدانی]] بهره برد.<ref>[http://www.mesbahyazdi.ir/node/837 «ابعاد علمی»]، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.</ref> محمدعلی نحوی، عبدالحسین عجمین، سیدعلیرضا مدرّسی، میرزا محمد انواری، [[مرتضی حائری یزدی]] و شیخ عبدالجواد جبل عاملی از دیگر اساتید وی بودند.<ref> صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۴۲ و ۴۳.</ref> | وی در دروس [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]]، هشت سال از [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، دو سال از [[محمدعلی اراکی|آیت الله اراکی]] و پانزده سال از [[محمدتقی بهجت|آیت‌الله بهجت]] بهره برد.<ref>[http://www.mesbahyazdi.ir/node/837 «ابعاد علمی»]، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.</ref> در [[تفسیر قرآن|تفسیر]] و [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] در درس [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] حاضر شد و دروس [[الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب)|اسفار ملاصدرا]] و [[شفا (کتاب)|شفا]] [[ابن سینا]] را نزد وی گذراند. در [[اخلاق]] و [[عرفان]] نیز از محضر علامه طباطبایی، آیت الله بهجت و [[محمدجواد انصاری همدانی|انصاری همدانی]] بهره برد.<ref>[http://www.mesbahyazdi.ir/node/837 «ابعاد علمی»]، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.</ref> محمدعلی نحوی، عبدالحسین عجمین، سیدعلیرضا مدرّسی، میرزا محمد انواری، [[مرتضی حائری یزدی]] و شیخ عبدالجواد جبل عاملی از دیگر اساتید وی بودند.<ref> صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۴۲ و ۴۳.</ref> | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
گفته شده وی در سن ۲۷ سالگی به [[اجتهاد|درجه اجتهاد]] نائل آمد.<ref>[http://www.mesbahyazdi.ir/node/836#9 «شرح حال»]، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.</ref> | گفته شده وی در سن ۲۷ سالگی به [[اجتهاد|درجه اجتهاد]] نائل آمد.<ref>[http://www.mesbahyazdi.ir/node/836#9 «شرح حال»]، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.</ref> | ||
===تدریس=== | ===تدریس=== | ||
مصباح یزدی تدریس | مصباح یزدی تدریس [[تفسیر]]، مباحث اخلاقی و تربیتی را از [[مدرسه علمیه حقانی (قم)|مدرسه علمیه حقانی]] آغاز کرد و در همین مدرسه کتاب‌های [[فلسفتنا (کتاب)|فلسفتنا]] و [[اقتصادنا (کتاب)|اقتصادنا]] نوشته [[سید محمدباقر صدر]] را درس می‌داد. در سال‌های بعد در مؤسسه‌های [[مؤسسه در راه حق|در راه حق]]، باقرالعلوم و [[مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی|امام خمینی]]، اسفار ملاصدرا، شفا و... را تدریس می‌کرد.<ref>[http://www.mesbahyazdi.ir/node/837 «ابعاد علمی»]، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.</ref> | ||
===شاگردان=== | ===شاگردان=== | ||
برخی از شاگردان او عبارتند از: | برخی از شاگردان او عبارتند از: | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
وی پس از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]]، مسئولیت‌های متعددی داشت که برخی از آنها عبارتند از: | وی پس از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]]، مسئولیت‌های متعددی داشت که برخی از آنها عبارتند از: | ||
* عضویت در دوره دوم [[مجلس خبرگان رهبری]] به عنوان نماینده مردم [[خوزستان]] و در دوره سوم و چهارم از سوی مردم [[تهران]]؛<ref>صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۱۹۸.</ref> | * عضویت در دوره دوم [[مجلس خبرگان رهبری]] به عنوان نماینده مردم [[خوزستان]] و در دوره سوم و چهارم از سوی مردم [[تهران]]؛<ref>صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۱۹۸.</ref> | ||
* ریاست شورای عالی [[مجمع جهانی اهل بیت(ع) | * ریاست شورای عالی [[مجمع جهانی اهل بیت(ع)]] از خرداد [[سال ۱۳۷۶ هجری شمسی|۱۳۷۶ش]] تا آبان [[سال ۱۳۹۱ هجری شمسی|۱۳۹۱ش]]؛<ref>[http://ahl-ul-bayt.org/fa/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9 «آشنایی با مجمع آشنایی با مجمع جهانی اهلبیت»]، سایت مجمع جهانی اهلبیت.</ref> | ||
* عضویت در [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]]؛<ref>[https://www.jameehmodarresin.org/azae-jameeh/azae-kononi.html «اعضای جامعه مدرسین»]، سایت جامعه مدرسین.</ref> | * عضویت در [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]]؛<ref>[https://www.jameehmodarresin.org/azae-jameeh/azae-kononi.html «اعضای جامعه مدرسین»]، سایت جامعه مدرسین.</ref> | ||
* عضویت در ستاد انقلاب فرهنگی؛{{مدرک}} | * عضویت در ستاد انقلاب فرهنگی؛{{مدرک}} | ||
* فعالیت در دفتر همکاری‌های حوزه و دانشگاه به‌منظور اسلامی‌سازی متون درسی دانشگاه‌ها.{{مدرک}} | * فعالیت در دفتر همکاری‌های حوزه و دانشگاه به‌منظور اسلامی‌سازی متون درسی دانشگاه‌ها.{{مدرک}} | ||
* مشورت به تشکل جبهه پایداری: این تشکل سیاسی از سال [[سال ۱۳۹۰ هجری شمسی|۱۳۹۰ش]] توسط گروهی از شاگردان و علاقمندان مصباح یزدی، تشکیل شد. اعضای آن، مصباح یزدی را عضو شورای فقهای تشکل معرفی کردند. مصباح یزدی اساسنامه آنها را تأیید کرد<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910510000278 «گفتگوی مرتضی آقا تهرانی با خبرگزاری فارس»]، خبرگزاری فارس.</ref> و به آنها مشورت می‌داد؛ اما عضویت رسمی در آن را قبول نکرد.<ref>گفتگوی مصباح یزدی با هفته‌نامه ۹دی، شماره ۳۵، دی ماه ۱۳۹۰ش.</ref> | * مشورت به تشکل جبهه پایداری: این تشکل سیاسی از سال [[سال ۱۳۹۰ هجری شمسی|۱۳۹۰ش]] توسط گروهی از شاگردان و علاقمندان مصباح یزدی، تشکیل شد. اعضای آن، مصباح یزدی را عضو شورای فقهای تشکل معرفی کردند. مصباح یزدی اساسنامه آنها را تأیید کرد<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910510000278 «گفتگوی مرتضی آقا تهرانی با خبرگزاری فارس»]، خبرگزاری فارس.</ref> و به آنها مشورت می‌داد؛ اما عضویت رسمی در آن را قبول نکرد.<ref>گفتگوی مصباح یزدی با هفته‌نامه ۹دی، شماره ۳۵، دی ماه ۱۳۹۰ش.</ref> | ||
*مصباح در سال | *مصباح در [[سال ۱۳۷۶ش]]، قبل از خطبه‌های [[نماز جمعه]] تهران سخنرانی می‌کرد که بعدها این سخنرانی‌ها در دو جلد کتاب بنام «نظریه سیاسی اسلام» منتشر شد.<ref>[http://mesbahyazdi.com/farsi/?../lib/Farsi_Abstract/book-6-3-4-2.htm «معرفی کتاب نظریه سیاسی اسلام»]، سایت اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.</ref> | ||
==فعالیت‌های علمی== | ==فعالیت‌های علمی== | ||
*در ۱۳۴۶ش مصباح یزدی به دعوت [[آیت‌الله بهشتی]] به [[مدرسه علمیه حقانی]] رفت و بخشی از مدیریت آن مجموعه را به عهده گرفت؛ اما بعدها به تدریس [[تفسیر]]، [[فلسفه]] و [[فقه]] اکتفا کرد.<ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمانهای مذهبی-سیاسی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۴۰۳.</ref> از ۱۳۵۳ش به بعد، جنجال بین طرفداران و مخالفان [[علی شریعتی]] در مدرسه حقانی جدی شد. آیت‌الله مصباح و گروهی از طلاب، مخالف وی بودند. آنان برداشت‌های شریعتی از [[اسلام]] را انحرافی می‌دانستند. این اختلافات باعث شد [[شهید قدوسی]]، مدیر مدرسه حقانی، تعدادی از موافقان و مخالفان را از مدرسه اخراج کند و مصباح یزدی نیز مدرسه حقانی را ترک کرد.<ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمانهای مذهبی-سیاسی ایران(۱۳۲۰-۱۳۵۷)،۱۳۹۰، ص۴۰۵و ۴۰۶</ref> | *در [[۱۳۴۶ش]] مصباح یزدی به دعوت [[آیت‌الله بهشتی]] به [[مدرسه علمیه حقانی]] رفت و بخشی از مدیریت آن مجموعه را به عهده گرفت؛ اما بعدها به تدریس [[تفسیر]]، [[فلسفه]] و [[فقه]] اکتفا کرد.<ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمانهای مذهبی-سیاسی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۴۰۳.</ref> از ۱۳۵۳ش به بعد، جنجال بین طرفداران و مخالفان [[علی شریعتی]] در مدرسه حقانی جدی شد. آیت‌الله مصباح و گروهی از طلاب، مخالف وی بودند. آنان برداشت‌های شریعتی از [[اسلام]] را انحرافی می‌دانستند. این اختلافات باعث شد [[شهید قدوسی]]، مدیر مدرسه حقانی، تعدادی از موافقان و مخالفان را از مدرسه اخراج کند و مصباح یزدی نیز مدرسه حقانی را ترک کرد.<ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمانهای مذهبی-سیاسی ایران(۱۳۲۰-۱۳۵۷)،۱۳۹۰، ص۴۰۵و ۴۰۶</ref> | ||
*با تشکیل بخش آموزش [[مؤسسه در راه حق]]، مصباح یزدی برای همکاری به این موسسه دعوت شد. این مؤسسه در راستای پاسخگویی به شبهات دینی تأسیس شده بود. با توسعه فعالیت‌های بخش آموزش مؤسسه، برنامه‌های آن توسعه پیدا کرد<ref>عربی، اندیشه ماندگار، ۱۳۸۱ش، ص۱۵۲.</ref> و به تأسیس «بنیاد فرهنگی باقرالعلوم(ع)» انجامید که توسط مصباح یزدی اداره می‌شد.<ref>صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۹.</ref> | *با تشکیل بخش آموزش [[مؤسسه در راه حق]]، مصباح یزدی برای همکاری به این موسسه دعوت شد. این مؤسسه در راستای پاسخگویی به شبهات دینی تأسیس شده بود. با توسعه فعالیت‌های بخش آموزش مؤسسه، برنامه‌های آن توسعه پیدا کرد<ref>عربی، اندیشه ماندگار، ۱۳۸۱ش، ص۱۵۲.</ref> و به تأسیس «بنیاد فرهنگی باقرالعلوم(ع)» انجامید که توسط مصباح یزدی اداره می‌شد.<ref>صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۹.</ref> | ||
*در سال | *در [[سال ۱۳۷۴ش]]، [[مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی]] با هدف تبیین و به‌کارگیری معارف اسلامی در رشته‌های مختلف علوم انسانی و تربیت پژوهشگر در معارف اسلامی و علوم انسانی پایه‌گذاری شد. این موسسه، در زمان حیات مصباح یزدی با نظارت او اداره می‌شد.<ref>عربی، اندیشه ماندگار، ۱۳۸۱ش، ص۱۵۴.</ref> | ||
*از تابستان ۱۳۷۵ش با مسئولیت مصباح یزدی و همکاری سازمان بسیج مستضعفان، «طرح ولایت» آغاز شد. هدف این برنامه آشنا کردن اساتید و دانشجویان با مبانی اندیشه اسلامی بود. متون این دوره‌ها خلاصه‌ای از اندیشه‌های مصباح یزدی و شاگردان او است.<ref>صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۹.</ref> | *از تابستان ۱۳۷۵ش با مسئولیت مصباح یزدی و همکاری سازمان بسیج مستضعفان، «طرح ولایت» آغاز شد. هدف این برنامه آشنا کردن اساتید و دانشجویان با مبانی اندیشه اسلامی بود. متون این دوره‌ها خلاصه‌ای از اندیشه‌های مصباح یزدی و شاگردان او است.<ref>صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۹.</ref> | ||
*درس اخلاق مصباح یزدی، سال‌ها و به صورت هفتگی در دفتر [[آیت‌الله خامنه‌ای]] در [[قم]] برگزار می‌شد.<ref>[http://mesbahyazdi.ir/node/2459 «آغاز دوره جدید درس اخلاق آیت الله مصباح»،] پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.</ref> | *درس [[اخلاق]] مصباح یزدی، سال‌ها و به صورت هفتگی در دفتر [[آیت‌الله خامنه‌ای]] در [[قم]] برگزار می‌شد.<ref>[http://mesbahyazdi.ir/node/2459 «آغاز دوره جدید درس اخلاق آیت الله مصباح»،] پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.</ref> | ||
[[پرونده:مناظره مصباح یزدی با احسان طبری.jpg|بندانگشتی|300px|تصویری از مناظره مصباح یزدی، [[عبدالکریم سروش]]، احسان طبری و فرخ نگهدار.]] | [[پرونده:مناظره مصباح یزدی با احسان طبری.jpg|بندانگشتی|300px|تصویری از مناظره مصباح یزدی، [[عبدالکریم سروش]]، احسان طبری و فرخ نگهدار.]] | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۱: | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
[[پرونده:نماز آیت‌الله خامنه‌ای بر پیکر آیت‌الله مصباح یزدی.jpg|250px|بندانگشتی|اقامه نماز بر جنازه مصباح یزدی توسط آیت‌الله خامنه‌ای در تهران (۱۳ دی ۱۴۰۰ش)]] | [[پرونده:نماز آیت‌الله خامنه‌ای بر پیکر آیت‌الله مصباح یزدی.jpg|250px|بندانگشتی|اقامه نماز بر جنازه مصباح یزدی توسط آیت‌الله خامنه‌ای در تهران (۱۳ دی ۱۴۰۰ش)]] | ||
محمدتقی مصباح یزدی، در [[۱۲ دی]] | محمدتقی مصباح یزدی، در [[۱۲ دی]] [[۱۳۹۹ش]]، بعد از مدتی تحمل بیماری در [[تهران]] درگذشت.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/13991012000566 «آیت‌الله مصباح یزدی دار فانی را وداع گفت»]، خبرگزاری فارس.</ref> در پی درگذشت وی، تمامی [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] ایران شنبه ۱۳ دی ۱۳۹۹ش تعطیل اعلام شد.<ref>[http://noo.rs/Z1cog تعطیلی حوزه های علمیه به مناسبت رحلت آیت الله مصباح یزدی]، خبرگزاری حوزه.</ref> [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] در پیامی او را فقیه و حکیم مجاهد، متفکری برجسته، مدیری شایسته، دارای زبان گویا در اظهار حق و استقامتی در صراط مستقیم توصیف کرد و خدمات وی در عرصه‌های مختلف همچون تولید اندیشه دینی و تربیت شاگردان ممتاز را کم‌نظیر دانست. همچنین وی درگذشت آیت‌الله مصباح را خسارتی برای حوزه علمیه و حوزه معارف اسلامی خواند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=47016 پیام تسلیت آیت‌الله خامنه‌ای در پی درگذشت آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای.</ref> | ||
[[پرونده:تشییع علامه مصباح.jpg|بندانگشتی|تشییع مصباح یزدی در قم از میدان جانبازان به سمت حرم حضرت معصومه(س) (۱۵ دی ۱۴۰۰ش)<ref>[https://www.isna.ir/photo/99101511208 «تشییع پیکر آیت‌الله مصباح یزدی در قم»]، ایسنا.]]</ref>]] | [[پرونده:تشییع علامه مصباح.jpg|بندانگشتی|تشییع مصباح یزدی در قم از میدان جانبازان به سمت حرم حضرت معصومه(س) (۱۵ دی ۱۴۰۰ش)<ref>[https://www.isna.ir/photo/99101511208 «تشییع پیکر آیت‌الله مصباح یزدی در قم»]، ایسنا.]]</ref>]] | ||