پرش به محتوا

عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۴: خط ۴۴:
در دورۀ خلافت [[عثمان]]، هنگام تبعید [[ابوذر]] به [[ربذه|رَبَذه]]، عبدالله به تبعیت از علی(ع)، ابوذر را تا بیرون مدینه بدرقه کرد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج‌۲، ص‌۱۷۲.</ref>
در دورۀ خلافت [[عثمان]]، هنگام تبعید [[ابوذر]] به [[ربذه|رَبَذه]]، عبدالله به تبعیت از علی(ع)، ابوذر را تا بیرون مدینه بدرقه کرد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج‌۲، ص‌۱۷۲.</ref>


به گفته [[ابن‌ابی‌الحدید]] هنگامی که [[ولید بن عقبه]] والی عثمان در [[کوفه]] شراب‌خواری کرد، عبدالله به دستور علی(ع) بر ولید [[حد]] جاری کرد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج‌۱۷، ص‌۲۳۲ و۲۳۴.</ref> همچنین در [[سال ۳۵ قمری]] هنگامی که مخالفان عثمان را محاصره کردند، عبدالله جزو کسانی بوده که از طرف علی(ع) برای حفظ جان عثمان از تعرض مخالفان کوشیده است.<ref>نک: مفید، الجمل، ص‌۴۳۵ـ۴۳۶.</ref>
به گفته [[ابن‌ابی‌الحدید]] هنگامی که [[ولید بن عقبه]] والی عثمان در [[کوفه]] به شراب‌خواری متهم شد، عبدالله به دستور علی(ع) بر ولید [[حد]] جاری کرد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج‌۱۷، ص‌۲۳۲ و۲۳۴.</ref> همچنین در [[سال ۳۵ قمری]] هنگامی که مخالفان عثمان را محاصره کردند، عبدالله جزو کسانی بوده که از طرف علی(ع) برای حفظ جان عثمان از تعرض مخالفان کوشیده است.<ref>نک: مفید، الجمل، ص‌۴۳۵ـ۴۳۶.</ref>


===در عصر امام علی(ع) ===
===در عصر امام علی(ع) ===
عبدالله در بیشتر حوداث دوران [[خلافت علی(ع)]] حضور داشت و با او [[بیعت]] کرد.<ref>مفید، الجمل، ص‌۱۰۷</ref> او به طرفداری از علی(ع) در [[جنگ جمل]] شرکت کرد<ref>مسعودی، مروج الذهب، بیروت، ج‌۳، ص‌۱۰۵</ref> و شاید پس از این جنگ بود که همراه حضرت علی در [[کوفه]] اقامت گزید.<ref>نک: به خلیفةبن خیاط، ص‌۲۱۳</ref>
عبدالله در بیشتر حوداث دوران [[خلافت علی(ع)]] حضور داشت و با او [[بیعت]] کرد.<ref> مفید، الجمل، ص‌۱۰۷</ref> او به طرفداری از علی(ع) در [[جنگ جمل]] شرکت کرد<ref> مسعودی، مروج الذهب، بیروت، ج‌۳، ص‌۱۰۵</ref>  


او در [[جنگ صفین]] نیز در کنار امام علی(ع) بود و بر قبایل [[قریش]]، [[قبیله اسد|اَسَد]] و [[قبیله کنانه|کنانه]] ریاست داشت<ref>ابن‌عساکر، ج‌۲۷، ص‌۲۷۲.</ref> و پیادگانِ سَمت راست سپاه امام را فرماندهی می‌کرد.<ref> ابن‌اعثم کوفی، ج‌۳، ص‌۲۴</ref> و به همراه عده‌ای از [[قریش]] و [[انصار]] به [[عمرو بن عاص]] حمله کرد.<ref> دینوری، ص‌۱۸۴.</ref>
او در [[جنگ صفین]] نیز در کنار امام علی(ع) بود و بر قبایل [[قریش]]، [[قبیله اسد|اَسَد]] و [[قبیله کنانه|کنانه]] ریاست داشت<ref>ابن‌عساکر، ج‌۲۷، ص‌۲۷۲.</ref> و پیادگانِ سَمت راست سپاه امام را فرماندهی می‌کرد.<ref> ابن‌اعثم کوفی، ج‌۳، ص‌۲۴</ref> و به همراه عده‌ای از [[قریش]] و [[انصار]] به [[عمرو بن عاص]] حمله کرد.<ref> دینوری، ص‌۱۸۴.</ref> بنا به نقلی علی(ع) علت پذیرش [[ماجرای حکمیت|حَکَمیت]] را زنده ماندن افرادی از جمله عبدالله بن جعفر دانست.<ref> نصر بن مزاحم، ص۵۳۰</ref> عبدالله از کسانی بود که به پایبندی [[عراق|عراقیان]] بر عهدنامه حکمیت گواهی داد.<ref> نصربن مزاحم، ص‌۵۰۷.</ref>


بنا به نقلی علی(ع) علت پذیرش [[ماجرای حکمیت|حَکَمیت]] را زنده ماندن افرادی از جمله عبدالله بن جعفر دانست.<ref> نصر بن مزاحم، ص۵۳۰</ref> عبدالله از کسانی بود که به پایبندی [[عراق|عراقیان]] بر عهدنامه حکمیت گواهی داد.<ref> نصربن مزاحم، ص‌۵۰۷.</ref>
علی(ع) به پیشنهاد او [[محمد بن ابی‌بکر]] (برادر مادری عبدالله) را به جای [[قیس‌ بن سعد]] به ولایت [[مصر]] منصوب کرد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۴، ص‌۵۵۴-۵۵۵.</ref> به گفتۀ [[ابن ابی‌الحدید]] علی(ع) می‌خواست عبدالله را به‌ سبب [[تبذیر]]، از تصرف در اموالش منع کند، ازاین‌رو او با [[زبیر]] شریک شد و امام دیگر او را [[محجور]] نکرد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج‌۱، ص‌۵۳.</ref>
 
علی(ع) به پیشنهاد او [[محمد بن ابی‌بکر]] (برادر مادری عبدالله) را به جای [[قیس‌ بن سعد]] به ولایت [[مصر]] منصوب کرد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۴، ص‌۵۵۴-۵۵۵.</ref>
 
به گفتۀ [[ابن ابی‌الحدید]] علی(ع) می‌خواست عبدالله را به‌ سبب [[تبذیر]]، از تصرف در اموالش منع کند، از این رو او با [[زبیر]] شریک شد و امام دیگر او را [[محجور]] نکرد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج‌۱، ص‌۵۳.</ref>


===پس از شهادت امام علی(ع)===
===پس از شهادت امام علی(ع)===
به گزارش |ابن سعد و [[مسعودی]] عبدالله، پس از [[شهادت]] امام علی(ع)، [[ابن ملجم]] را [[قصاص]] کرد.<ref>ابن سعد، الطبقات‌الکبری، دارالفکر، ج۳، ص‌۳۹-۴۰؛ مسعودی، مروج‌الذهب، قم،ج۲، ص۴۱۴-۴۱۶.</ref> البته این گفته خلاف نقل مشهور است و با عبارت دیگری از مسعودی که می‌گوید: «و قتل الحسنُ عبدالرحمن بن ملجمَ علی حسب ما ذکرنا»<ref>مسعودی، مروج‌الذهب، قم، ج۲، ص۴۲۶</ref> سازگار نیست. طبق نظر مشهور [[امام حسن مجتبی(ع)]] ابن‌ملجم را قصاص کرده است.<ref>مفید، الارشاد، ج‌۱، ص‌۲۲.</ref>
به گزارش ابن‌سعد و [[علی بن مسعودی]] عبدالله، پس از [[شهادت]] امام علی(ع)، [[ابن ملجم]] را [[قصاص]] کرد.<ref>ابن‌سعد، الطبقات‌الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص‌۲۸-۲۹؛ مسعودی، مروج‌الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۴۱۴-۴۱۶.</ref> البته این گفته خلاف نقل مشهور است و با عبارت دیگری از مسعودی که می‌گوید: «و قتل الحسنُ عبدالرحمن بن ملجمَ علی حسب ما ذکرنا»<ref>مسعودی، مروج‌الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۴۲۶.</ref> سازگار نیست. طبق نقل شیخ مفید [[امام حسن مجتبی(ع)]] دستور داد ابن‌ملجم قصاص شود و گردن او زده شد.<ref> مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج‌۱، ص‌۲۲.</ref>


عبدالله تا [[صلح امام حسن علیه السلام|صلح امام حسن با معاویه]] با امام حسن(ع) همراه بود.<ref>طبری،  تاریخ الامم و الملوک، ج‌۵، ص‌۱۶۵.</ref>
عبدالله تا [[صلح امام حسن علیه السلام|صلح امام حسن با معاویه]] با امام حسن(ع) همراه بود.<ref>طبری،  تاریخ الامم و الملوک، ج‌۵، ص‌۱۶۵.</ref>
===در عصر حکومت معاویه===
===در عصر حکومت معاویه===
[[پرونده:Al-Baqi'.jpg|بندانگشتی|[[قبرستان بقیع]]، شماره ۵ مقبره عبدالله بن جعفر را نشان می‌دهد]]
[[پرونده:Al-Baqi'.jpg|بندانگشتی|[[قبرستان بقیع]]، شماره ۵ مقبره عبدالله بن جعفر را نشان می‌دهد]]
پس از به خلافت رسیدن معاویه، عبدالله با دربار او در [[دمشق]] ارتباط برقرار کرد<ref>نک: ابن‌سعد، الطبقات‌الکبیر، ج‌۶، ص‌۴۶۷</ref> او با جمعی از قریش نزد معاویه رفت. معاویه نیز ۱.۰۰۰.۰۰۰ درهم مقرری سالیانه برای وی تعیین کرد<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج‌۴، ص‌۱۰۱، ۳۲۰</ref> یزید این مقرری را به ۲.۰۰۰.۰۰۰ درهم افزایش داد؛ اما بذل و بخشش وی چنان بود که قبل از پایان سال نه تنها همه را بخشیده بود بلکه بدهکار نیز می‌شد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ۱۳۹۴ق، ص۴۵.</ref>
پس از به خلافت رسیدن معاویه، عبدالله با دربار او در [[دمشق]] ارتباط برقرار کرد{{مدرک}}معاویه ۱.۰۰۰.۰۰۰ درهم مقرری سالیانه برای وی تعیین کرد و یزید آن را به ۲.۰۰۰.۰۰۰ درهم افزایش داد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ۱۳۹۴ق، ص۴۵.</ref>


معاویه وی را سید [[بنی‌هاشم]] لقب داد، اما عبدالله چنین لقبی را مختص به [[حسنین(ع)]] می‌دانست.<ref> ابن‌ابی‌الحدید، ج‌۶، ص‌۲۹۷</ref> برخی احترام معاویه به عبدالله بن جعفر را برخاسته از تلاش وی برای جذب بزرگان و سران قبایل، و شاید برای کاستن از مقام فرزندان امام علی دانسته‌اند.<ref>مهدویان، ص‌۳۶.</ref>
معاویه وی را سید [[بنی‌هاشم]] لقب داد، اما عبدالله چنین لقبی را مختص به [[حسنین(ع)]] می‌دانست.<ref> ابن‌ابی‌الحدید، ج‌۶، ص‌۲۹۷</ref> برخی احترام معاویه به عبدالله بن جعفر را برخاسته از تلاش وی برای جذب بزرگان و سران قبایل، و شاید برای کاستن از مقام فرزندان امام علی دانسته‌اند.<ref>مهدویان، ص‌۳۶.</ref>
خط ۷۶: خط ۷۲:
عبدالله در واقعه کربلا حضور نداشت؛ اما دو فرزندش در [[روز عاشورا]] به شهادت رسیدند.<ref> نگاه کنید به طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۵، ص۴۶۶.</ref>
عبدالله در واقعه کربلا حضور نداشت؛ اما دو فرزندش در [[روز عاشورا]] به شهادت رسیدند.<ref> نگاه کنید به طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۵، ص۴۶۶.</ref>


درباره علت غیبت عبدالله در [[واقعه کربلا]] اختلاف است. محمدحسین رجبی دوانی (زاده ۱۳۳۹ش) پژوهشگر تاریخ اسلام، وی را به جهت غیبت در کربلا سرزنش می‌کند و به‌همین‌جهت حتی وی را شایسته همسری [[حضرت زینب]] نمی‌داند.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/5499008 رجبی دوانی، «چرا همسر حضرت زینب(س) ایشان را در کربلا همراهی نکرد؟»، پایگاه خبری باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> در مقابل، احتمال‌هایی مانند کهولت سن، نابینایی و احتمال مأموریت‌داشتن وی در [[مدینه]] از جانب امام حسین(ع) به عنوان علت عدم همراهی وی بیان شده است<ref>عرب ابوزیدآبادی، [http://tarikh.nashriyat.ir/node/564 «عبدالله‌بن جعفر و قيام كربلا»]، ۱۳۸۸ش.</ref> البته گفته شده که این احتمال‌ها بر اساس حدس و گمان است و شواهد تاریخی آنها را تأیید نمی‌کند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/46442 عبدالله‌ بن جعفر و قیام کربلا] پرتال جامع علوم انسانی</ref>  
درباره علت غیبت عبدالله در [[واقعه کربلا]] اختلاف است. محمدحسین رجبی دوانی (زاده ۱۳۳۹ش) پژوهشگر تاریخ اسلام، وی را به جهت غیبت در کربلا سرزنش می‌کند و به‌همین‌جهت حتی وی را شایسته همسری [[حضرت زینب]] نمی‌داند.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/5499008 رجبی دوانی، «چرا همسر حضرت زینب(س) ایشان را در کربلا همراهی نکرد؟»، پایگاه خبری باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> در مقابل، احتمال‌هایی مانند کهولت سن، نابینایی و احتمال مأموریت‌داشتن وی در [[مدینه]] از جانب امام حسین(ع) به عنوان علت عدم همراهی وی بیان شده است<ref>عرب ابوزیدآبادی، [http://tarikh.nashriyat.ir/node/564 «عبدالله‌بن جعفر و قيام كربلا»]، ۱۳۸۸ش.</ref> البته گفته شده که این احتمال‌ها بر اساس حدس و گمان است و شواهد تاریخی آنها را تأیید نمی‌کند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/46442 عبدالله‌ بن جعفر و قیام کربلا] پرتال جامع علوم انسانی</ref>  


در [[واقعه حره]] ([[سال ۶۳ هجری قمری|۶۳ق]] )، عبدالله بن جعفر دربارۀ مردم [[مدینه]] با [[یزید]] مذاکره کرد و کوشید یزید را از خشونت با مردم مدینه بازدارد. یزید خواست وی را، در صورت اطاعت اهالی مدینه، پذیرفت. عبدالله برای عده‌ای از سران مدینه نامه نوشت و از آنان خواست که متعرض سپاه یزید نشوند.<ref> ابن‌سعد، الطبقات‌الکبیر، ج‌۷، ص‌۱۴۵.</ref>
در [[واقعه حره]] ([[سال ۶۳ هجری قمری|۶۳ق]] )، عبدالله بن جعفر دربارۀ مردم [[مدینه]] با [[یزید]] مذاکره کرد و کوشید یزید را از خشونت با مردم مدینه بازدارد. یزید خواست وی را، در صورت اطاعت اهالی مدینه، پذیرفت. عبدالله برای عده‌ای از سران مدینه نامه نوشت و از آنان خواست که متعرض سپاه یزید نشوند.<ref> ابن‌سعد، الطبقات‌الکبیر، ج‌۷، ص‌۱۴۵.</ref>


در واقعۀ حرّه، سپاه یزید دو پسر عبدالله، ابوبکر و عون اصغر، را کشتند.<ref>تستری، ج‌۶، ص‌۲۸۷</ref>
در واقعه حرّه، سپاه یزید دو پسر عبدالله، ابوبکر و عون اصغر، را کشتند.<ref>تستری، ج‌۶، ص‌۲۸۷</ref>


===بیعت با عبدالله بن زبیر===
===بیعت با عبدالله بن زبیر===
خط ۸۷: خط ۸۳:
به گزارش بلاذری بعد از مرگ [[یزید]]، عبدالله بن جعفر با [[عبدالله بن زبیر]] [[بیعت]] کرد.<ref>بلاذری ج‌۴، ص‌۳۹۱</ref> وی به دربار [[عبدالملک‌ بن مروان]] در [[دمشق]] نیز آمدوشد داشت<ref>ابن‌عساکر، ج‌۲۷، ص‌۲۴۸</ref>، اما مورد بی‌مهری او قرار گرفت و در اواخر عمر به تنگدستی گرفتار شد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، ج‌۱۱، ص‌۲۵۵</ref>
به گزارش بلاذری بعد از مرگ [[یزید]]، عبدالله بن جعفر با [[عبدالله بن زبیر]] [[بیعت]] کرد.<ref>بلاذری ج‌۴، ص‌۳۹۱</ref> وی به دربار [[عبدالملک‌ بن مروان]] در [[دمشق]] نیز آمدوشد داشت<ref>ابن‌عساکر، ج‌۲۷، ص‌۲۴۸</ref>، اما مورد بی‌مهری او قرار گرفت و در اواخر عمر به تنگدستی گرفتار شد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، ج‌۱۱، ص‌۲۵۵</ref>


عبدالله بن جعفر چند سال از عمر خود را در [[بصره]]، [[کوفه]] و [[شام]] به‌ سر برد و سرانجام در [[مدینه]] اقامت گزید.<ref>خلیفةبن خیاط، ص‌۲۹، ۳۱</ref>
عبدالله بن جعفر چند سال از عمر خود را در [[بصره]]، [[کوفه]] و [[شام]] به‌ سر برد و سرانجام در [[مدینه]] اقامت گزید.<ref>خلیفةبن خیاط، ص‌۲۹، ۳۱.</ref>


==خصوصیات فردی==
==خصوصیات فردی==
گفته شده است عبدالله دوستدار موسیقی بود و گوش دادن آن را ناروا نمی‌دانست. و از مغنیانی چون بُدَیح، سائب خاثر و نشیط، حمایت می‌کرد.<ref>نک: طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج‌۵، ص‌۳۳۶ـ۳۳۷؛ ابن‌عبدالبرّ، ج‌۳، ص‌۸۸۱</ref> عبدالله را به صفاتی چون زیرکی، نکته‌سنجی، خوش‌خلقی، پاک‌دامنی و بخشندگی ستوده‌اند. همچنین وی ملقب به بحرالجود بوده است<ref>ابن‌عبدالبرّ، ج‌۳، ص‌۸۸۱.</ref> و نام او را در زمره چهار بخشنده [[بنی‌هاشم|هاشمی]] ذکر کرده‌اند.<ref>ابن‌عنبه، ص‌۳۶.</ref> به گزارش [[یعقوبی]] وی یک‌بار جامه‌های تن خود را به فردی مستحق داد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج‌۲، ص‌۲۷۷.</ref>
گفته شده است عبدالله دوستدار موسیقی بود و گوش دادن آن را ناروا نمی‌دانست. و از مغنیانی چون بُدَیح، سائب خاثر و نشیط، حمایت می‌کرد.<ref>نک: طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج‌۵، ص‌۳۳۶ـ۳۳۷؛ ابن‌عبدالبرّ، ج‌۳، ص‌۸۸۱</ref> عبدالله را به صفاتی چون زیرکی، نکته‌سنجی، خوش‌خلقی، پاک‌دامنی و بخشندگی ستوده‌اند. همچنین وی ملقب به بحرالجود بوده است<ref>ابن‌عبدالبر، ج‌۳، ص‌۸۸۱.</ref> و نام او را در زمره چهار بخشنده [[بنی‌هاشم|هاشمی]] ذکر کرده‌اند.<ref>ابن‌عنبه، ص‌۳۶.</ref> به گزارش [[یعقوبی]] وی یک‌بار جامه‌های تن خود را به فردی مستحق داد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج‌۲، ص‌۲۷۷.</ref> همچنین بلاذری پس از نقل مقرری او گفته است که بذل و بخشش وی چنان بود که قبل از پایان سال بلکه بدهکار می‌شد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ۱۳۹۴ق، ص۴۵.</ref>


[[عبیدالله بن قیس]] درباره جود و بخشش وی اشعاری سروده<ref>نک: ابن‌عساکر، ج‌۲۷، ص‌۲۷۱ـ۲۷۲</ref> و حکایاتی نیز دربارۀ جود و سخاوت او نقل شده است.<ref>نک ابن‌عبدالبرّ، ج‌۳، ص‌۸۸۲</ref>
[[عبیدالله بن قیس]] درباره جود و بخشش وی اشعاری سروده<ref>نک: ابن‌عساکر، ج‌۲۷، ص‌۲۷۱ـ۲۷۲</ref> و حکایاتی نیز دربارۀ جود و سخاوت او نقل شده است.<ref>نک ابن‌عبدالبرّ، ج‌۳، ص‌۸۸۲.</ref>


==راویان==
==راویان==
عبدالله از پیامبر اکرم(ص)، امام علی(ع) و مادر خود [[اسماء بنت عمیس]] روایت کرده است.<ref>ابن‌اثیر، ج‌۳، ص‌۱۹۸.</ref> عده‌ای نیز از او روایت کرده‌اند.<ref> نک:ابن‌عساکر، ج‌۲۷، ص‌۲۴۸</ref>
عبدالله از پیامبر اکرم(ص)، امام علی(ع) و مادر خود [[اسماء بنت عمیس]] روایت کرده است.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۴.</ref> عده‌ای همچون [[امام محمد باقر علیه‌السلام|محمد بن علی بن حسین]] و عروة بن زبیر نیز از او روایت کرده‌اند.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۴.</ref>


او حدیثی دربارۀ نزول [[آیه تطهیر]] و درخواست [[حضرت زینب(س)]] برای ورود به [[اهل بیت]] و ردّ آن توسط پیامبر روایت کرده است.<ref>کوفی، ج‌۲، ص‌۱۳۸</ref>
او حدیثی دربارۀ نزول [[آیه تطهیر]] و درخواست [[حضرت زینب(س)]] برای ورود به [[اهل بیت]] و ردّ آن توسط پیامبر روایت کرده است.<ref> کوفی، ج‌۲، ص‌۱۳۸.</ref>


==همسران و فرزندان==
==همسران و فرزندان==
خط ۱۰۵: خط ۱۰۱:


==درگذشت==
==درگذشت==
دربارۀ زمان و مکان درگذشت عبدالله اختلاف‌ وجود دارد. به روایت مشهورتر وی در سال ۸۰ هجری<ref> نگاه کنید به یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج‌۲، ص‌۲۷۷؛ ابن‌اثیر، ج‌۳، ص۲۰۰.</ref> و به روایات دیگر<ref>نک: خلیفةبن خیاط، ص‌۳۱؛ ابن‌اثیر، ج‌۳، ص۲۰۰؛ ابن‌عساکر، ج‌۲۷، ص۲۹۶</ref> در سال ۸۲ یا ۸۴ یا ۸۵ یا ۸۶ق در [[مدینه]] درگذشت. [[ابان بن عثمان بن عفان|اَبان‌ بن عثمان]]، که در آن زمان امیر [[مدینه]] بود، بر وی [[نماز میت|نماز]] خواند و او را در [[بقیع]] به خاک سپردند.<ref>ابن‌عبدالبر، ج‌۳، ص‌۸۸۱؛ ابن‌اثیر، ج‌۳، ص۲۰۰</ref> مقامی در [[قبرستان باب الصغیر]] دمشق نیز به او منسوب است.<ref>فهری، مراقد اهل البیت فی الشام، ص۳۷.</ref>
دربارۀ زمان درگذشت عبدالله اختلاف‌ وجود دارد. به گفته ابن‌اثیر بنا به نظر بیشتر مورخان وی در سال ۸۰ قمری درگذشته است<ref> ابن‌اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۶.</ref> با این حال سال وفات او ۸۴، ۸۵ و... نیز ذکر شده است.<ref> ابن‌اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۹۶.</ref> [[ابان بن عثمان بن عفان|اَبان‌ بن عثمان]]، که در آن زمان امیر [[مدینه]] بود، بر وی [[نماز میت|نماز]] خواند و او را در [[بقیع]] به خاک سپردند.<ref> ابن‌اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۶.</ref> با این حال مقامی در [[قبرستان باب‌الصغیر]] دمشق نیز به او منسوب است.<ref>فهری، مراقد اهل البیت فی الشام، ص۳۷.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۱۱۴: خط ۱۱۰:
*ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
*ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
* ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة‌الله، شرح نهج‌البلاغة، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، ۱۹۶۵م/۱۳۸۵ق.
* ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة‌الله، شرح نهج‌البلاغة، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، ۱۹۶۵م/۱۳۸۵ق.
* ابن‌اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، چاپ محمدابراهیم بنا، محمد احمدعاشور و محمود عبدالوهاب فاید، بیروت ۱۹۸۹م/۱۴۰۹ق.
* ابن‌اثیر، علی بن محمد، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۹۸۹م/۱۴۰۹ق.
* ابن‌اعثم کوفی، کتاب‌الفتوح، چاپ علی‌شیری، بیروت ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
* ابن‌اعثم کوفی، کتاب‌الفتوح، چاپ علی‌شیری، بیروت ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
* ابن‌سعد، الطبقات‌الکبیر، چاپ علی‌محمد عمر، قاهره ۱۴۲۱ق/۲۰۰۱م.
* ابن‌سعد، الطبقات‌الکبری، چاپ درالفکر- یا دارصادر، بیروت، قم ۱۴۰۵ق.
* ابن‌سعد، الطبقات‌الکبری، چاپ درالفکر- یا دارصادر، بیروت، قم ۱۴۰۵ق.
* ابن‌عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، چاپ علی محمد بجاوی، بیروت ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
* ابن‌عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، چاپ علی محمد بجاوی، بیروت ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
* ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، چاپ علی‌شیری، بیروت ۱۴۱۵ق.
*ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، چاپ علی‌شیری، بیروت ۱۴۱۵ق.
* ابن‌عنبه، عمدةالطالب فی انساب آل ابی‌طالب، چاپ محمدحسن آل طالقانی، نجف ۱۳۸۰م/۱۹۶۱ق.
* ابن‌عنبه، عمدةالطالب فی انساب آل ابی‌طالب، چاپ محمدحسن آل طالقانی، نجف ۱۳۸۰م/۱۹۶۱ق.
* ابن‌قتیبه، المعارف چاپ ثروت عکاشه، قاهره ۱۹۶۰م.
* ابن‌قتیبه، المعارف چاپ ثروت عکاشه، قاهره ۱۹۶۰م.
خط ۱۳۴: خط ۱۲۹:
* طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، چاپ عباداللّه طهرانی و علی احمد ناصح، قم ۱۴۱۱ق.
* طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، چاپ عباداللّه طهرانی و علی احمد ناصح، قم ۱۴۱۱ق.
* کوفی، محمد بن سلیمان، مناقب الامام امیرالمؤمنین، چاپ محمدباقر محمودی، قم ۱۴۱۲ق.
* کوفی، محمد بن سلیمان، مناقب الامام امیرالمؤمنین، چاپ محمدباقر محمودی، قم ۱۴۱۲ق.
*مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، منشورات دارالهجره، قم، ۱۴۰۴ق.
*مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، دارالهجره، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
* محبوب مهدویان، «عبدالله بن جعفربن ابی‌طالب»، تاریخ اسلام، سال ۲، ش ۲، قم، تابستان ۱۳۸۰ق.
* محبوب مهدویان، «عبدالله بن جعفربن ابی‌طالب»، تاریخ اسلام، سال ۲، ش ۲، قم، تابستان ۱۳۸۰ق.
* منقری، نصر بن مزاحم، وقعة صفین، چاپ عبدالسلام محمد هارون، قاهره ۱۳۸۲ق.
* منقری، نصر بن مزاحم، وقعة صفین، چاپ عبدالسلام محمد هارون، قاهره ۱۳۸۲ق.
خط ۱۴۰: خط ۱۳۵:
* واقدی، محمد بن عمر، المغازی، چاپ مارسدن جونس، قاهره ۱۹۶۶م،
* واقدی، محمد بن عمر، المغازی، چاپ مارسدن جونس، قاهره ۱۹۶۶م،
* یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
* یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
* مفید، محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، بیروت، دار المفید، ۱۴۱۴ق.
* مفید، محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
* مفید، محمد بن محمد، الجمل، چاپ علی میرشریفی، قم، ۱۳۷۴م.
* مفید، محمد بن محمد، الجمل، چاپ علی میرشریفی، قم، ۱۳۷۴م.
* فهری، سید اجمد، مراقد اهل البیت فی الشام، مکتب الامام الخامنئی، سوریه، ۱۴۲۸ق.
* فهری، سید اجمد، مراقد اهل البیت فی الشام، مکتب الامام الخامنئی، سوریه، ۱۴۲۸ق.