آنه‌ماری شیمل: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آنه‌ماری شیمل''' (۱۹۲۲-۲۰۰۱م) (به انگلیسی Annemarie Schimmel)، عرفان‌پژوه، اسلام‌پژوه و شرق‌شناس [[آلمان|آلمانی]] که علاقه بسیاری به [[اسلام]] و جهان شرق داشت و آثار متعددی در زمینه الهیات، عرفان و فرهنگ اسلامی به زبان‌های مختلف تألیف کرده است. او تصویر اسلام، مسلمانان و پیامبر اسلام در اروپای قرون وسطی را مخدوش و تحریف‌شده می‌دانست، موضع‌گیری‌های جدی‌ای در برابر سلمان رشدی و همچنین کتاب بدون دخترم هرگز داشته و با این حال، برخی صاحبنظران معتقدند برداشت‌های او از اسلام و مذهب شیعه، به طور کامل با واقعیت سازگار نیست. آثار او در ایران مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته و بزرگداشت‌هایی برای وی برگزار شده است.  

او در اول فوریه ۲۰۰۱م درگذشت و در شهر بُن آلمان با حضور نزدیک هفتصد نفر از مسلمانان و مسیحیان کشورهای مختلف به خاک سپرده شد.<ref>وایدنر، اشتفان، آشنایی از آن سوی افق، ۱۳۸۲ش، ص۲۳ و ۲۴.</ref> بر روی سنگ‌قبر او عبارتی با خط نستعلیق نقش بسته است: «الناس نیام فإذا ماتوا انتبهوا» (مردم خواب هستند و وقتی مردند بیدار می‌شوند). این جمله منتسب به [[پیامبر اسلام]]<ref>ورام، مسعود ابن عیسی، تنبیه الخواطر و نزهه النواظر، بی‌تا، ج۱، ص۱۵۰.</ref> یا [[امام علی]]<ref>شریف الرضی، محمد ابن حسین، خصائص الائمه، ۱۴۰۶ق، ص۱۱۲.</ref> است.

آنه ماری شیمل معتقد بود تصویری که اروپای قرون وسطی از اسلام و مسلمانان و پیامبر اسلام ارائه داده، مخدوش و تحریف‌شده است.<ref>وایدنر، اشتفان، آشنایی از آن سوی افق، ۱۳۸۲ش، ص۴۱.</ref> او بر این باور بود که برداشتش از اسلام و فرهنگ مسلمانان با برداشت شرق‌شناسان دیگر بسیار متفاوت است؛ چرا که مدعی است به روستاها رفته و با مردم تعامل داشته و اطلاعات بسیاری کسب کرده است.<ref>خندق‌آبادی، افسانه‌خوان عرفان، ۱۳۸۱ش، ص۲۰.</ref> همچنین او در دفاع از تشیع معتقد است شیعیان به‌خلاف آنچه علیه آنها ادعا می‌شود، ارزش و اعتبار [[سنت]]، قول و رفتار حضرت رسول(ص) را زیر سؤال نمی‌برند و حتی در مواردی، از [[اهل‌سنت]] هم بیشتر آن را تصدیق می‌کنند.<ref>شیمل، اسلام از دیدگاه آن ماری شیمل، ۱۳۸۷ش، ص۱۶۱.</ref>

آنه‌ماری شیمل از کسانی بود که در زمان صدور [[فتوا|فتوای]] [[ارتداد]] [[سلمان رشدی]]، از کتاب [[آیات شیطانی]] و نویسنده‌اش انتقاد کرد و اظهار کرد کتاب سلمان رشدی باعث جریحه‌دار شدن احساسات مسلمین شده است. این اظهارنظر او موجب حمله مخالفین فتوای [[امام خمینی]] به او و موضع‌گیری‌های تند علیه او شد؛ تا جایی که برخی او را عامل [[جمهوری اسلامی ایران]] دانستند.<ref>شونبورن، بازتاب اسلام، ۱۳۸۵ش، ص۴۱ و ۴۲.</ref> او در جای دیگر گفته است: «من تا دم مرگ این نظرات را مورد انتقاد قرار می‌دهم و آنها را محکوم می‌کنم. گروه‌های فشار وابسته به سلمان رشدی نمی‌توانند مرا بترسانند. شخصیت پیامبر اسلام(ص) در غرب به شکل صحیح و مناسب شناخته شده نیست.» البته وی فتوای امام خمینی را در قتل سلمان رشدی قبول نداشت.<ref>خندق‌آبادی، افسانه‌خوان عرفان، ۱۳۸۱ش، ص۲۹.</ref>  

آنه‌ماری شیمل علیه کتاب «بدون دخترم هرگز» موضع صریح و تندی گرفت. این کتاب اثر «بتی محمودی» بود با موضوع نقل و نقد فرهنگ ایرانی-اسلامی که با شمارگان وسیع در اروپا و [[آمریکا]] منتشر شد و تصویر موهنی از ایران نشان می‌داد. آنه‌ماری شیمل در این باره گفت: «من مدام مخالفت خود را با محتویات این کتاب اعلام کرده‌ام... من به دلیل آشنایی و عشقم به فرهنگ و ادبیات ایران، آگاهانه با محتویات این کتاب مخالفت می‌ورزم... متأسفانه در طول سال‌های اخیر تبلیغات بی‌رحمانه غرب علیه شرق و اسلام اوج گرفته است. من به‌عنوان یک شرق‌شناس، وظیفه خود می‌دانم که از فرهنگ شرق حمایت کنم و از حقایق، آن‌گونه که هست دفاع کنم.»<ref>خندق‌آبادی، افسانه‌خوان عرفان، ۱۳۸۱ش، ص۳۰</ref>  

آنه‌ماری شیمل پیش و بعد از [[انقلاب اسلامی]] بارها به [[ایران]] سفر کرده بود. در ایران برای آنه‌ماری شیمل دو مجلس بزرگداشت برگزار شده است؛ یکی در سال ۱۳۸۰ در [[دانشگاه تهران]] و دیگری در سال ۱۳۸۱ در شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۱۹۷.</ref> همچنین شیمل از دانشگاه تهران و [[دانشگاه الزهراء|الزهراء]] دکترای افتخاری دریافت کرده است.

*شریف الرضی، محمد بن حسین، خصائص الأئمة علیهم السلام.، مشهد، آستانة الرضویة المقدسة، مجمع البحوث الإسلامیة، ۱۴۰۶ق.

*شیمل، آنه‌ماری، تبیین آیات خداوند: نگاهی پدیدار شناسانه به اسلام، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۶ش.

*موسوی گیلانی، سید رضی، شرق‌شناسی و مهدویت، تهران، مرکز تخصصی مهدویت، بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (عج) ۱۳۸۹ش.