نیابت عامه: تفاوت میان نسخه‌ها

کلمه «عام» در برابر «خاص» است و منظور این است که دیگر هیچ فرد خاصی نیابت مشخصی از امام مهدی ندارد؛ بلکه هر کس دارای شرایط نیابت (مثل [[فقیه|فقاهت]] و [[عدالت]] و ...) باشد جانشین امام معصوم محسوب شده و دارای اختیارات و نیز وظایف مشخصی خواهد بود.<ref>سلیمیان، درسنامه مهدویت، ج۲، ص۲۳۸</ref> در احادیث شیعه کسانی که منصب نیابت را بر عهده می‌گیرند با عناوینی مثل راویان حدیث، کسانی که حلال و حرام را می‌شناسند، فقیهان و علما معرفی شده‌اند. <ref>رک: سند، دعوی السفارة فی الغیبة الکبری، ج۱، ص۸۳-۹۲</ref> بنابر این احادیث در این دوران، فقیهان و عالمان شیعه جانشینی [[امامان شیعه|امامان]] را بر عهده دارند. [[محمد سند بحرینی|محمد سند]] نویسنده کتاب [[دعوی السفارة فی الغیبة الکبری (کتاب)|دعوی السفارة]] این احادیث را در کتاب خود جمع‌آوری کرده است. <ref>سند، دعوی السفارة فی الغیبة الکبری، ج۱، ص۸۳-۹۲</ref>

در باور شیعه امامان دارای وظایف و اختیارات متعددی هستند. [[سید محمدمهدی موسوی خلخالی|موسوی خلخالی]] این اختیارات را تا ده عنوان بر شمرده است. <ref>موسوی خلخالی، حاکمیت در اسلام، ص۸۹</ref> بر اساس نیابت عامه بخش زیادی از وظایف و اختیارات ایشان به فقیهان منتقل شده است. یکی از ویژگی‌های امام در باور شیعیان ولایت امام در امور شرعی و حکومتی است. بنابر نظریه [[ولایت فقیه]]، فقیه نایب امام در امور حکومتی و ولایت بر امور شرعی است. <ref>موسوی خلخالی، حاکمیت در اسلام، ص۱۴</ref>

مبنای روایی نیابت عامه، احادیثی است که از [[امامان شیعه|امامان معصوم(ع)]] رسیده است. معروف‌ترین حدیث [[مقبوله عمر بن حنظله]] است. بر اساس این روایت امام صادق(ع) تصریح کرده است که شیعیان باید برای حل اختلافات خود، به راویان حدیث و کسانی که حلال و حرام و احکام را می‌شناسند، رجوع کنند. بر اساس همین حدیث کسی که حکم فقیهان را رد و انکار کند در واقع حکم امامان را رد کرده است.<ref> الکافی، ج ۱، ص۶۷.</ref>بنابر روایتی دیگر، که از [[امام مهدی]] نقل شده، مؤمنان باید در رویدادهای روزگار، به راویان احادیث اهل بیت(ع) رجوع کنند و آن حضرت تصریح کرده است که «آنان (راویان) [[حجت]] من بر شمایند و من حجت خدا بر ایشانم.»<ref> الکافی، ج ۱، ص:۶۷</ref>