پرش به محتوا

واجب عینی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۴۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۲ نوامبر ۲۰۲۰
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
'''واجب عینی''' گونه‌ای از [[واجب|واجبات]] دینی که همه [[تکلیف|مکلّفان]] باید انجام دهند. واجب عینی در مقابل [[واجب کفایی|واجب کِفایی]] است که با انجام‌دادن آن توسط برخی از مکلفین، دیگر مکلفین نیاز نیست آن را انجام دهند. [[نمازهای روزانه]]، [[روزه]]، [[زکات]]، نیکی به پدر و مادر و [[صله رحم|صله رَحِم]] جزو واجبات عینی‌اند. هستند. [[جهاد]] و [[نماز میت]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]] هم از واجبات کفایی‌اند.
'''واجب عینی''' گونه‌ای از [[واجب|واجبات]] دینی که همه [[تکلیف|مکلّفان]] باید انجام دهند. واجب عینی در مقابل [[واجب کفایی|واجب کِفایی]] است که با انجام‌دادن آن توسط برخی از مکلفان، دیگران نیاز نیست آن را انجام دهند. [[نمازهای روزانه]]، [[روزه]]، [[زکات]]، نیکی به پدر و مادر و [[صله رحم|صله رَحِم]] جزو واجبات عینی‌اند.


به‌گفته عالمان [[اصول فقه]]، زمانی که شک داریم، واجبی کفایی است یا عینی، باید بنا را بر عینی‌بودن آن بگذاریم.
به‌گفته عالمان [[اصول فقه]]، زمانی که شک داریم، واجبی کفایی است یا عینی، باید بنا را بر عینی‌بودن آن بگذاریم.


==تعریف فقهی==
==تعریف فقهی==
واجب عینی به [[واجب|واجبی]] می‌گویند که انجام‌دادن آن بر همه مکلفان واجب است؛ یعنی فرد مکلف نمی‌تواند به‌علت آنکه دیگران آن را انجام داده‌اند، تکلیفش را انجام ندهد.<ref>مظفر، اصول‌الفقه، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۴۰؛ حسینی، الدلیل الفقهی، ۲۰۰۷م، ص۳۰۱؛ ولایی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۶.</ref> [[نمازهای روزانه]]، [[روزه]]، [[حج]]،<ref>حسینی، الدلیل الفقهی، ۲۰۰۷م، ص۳۰۱.</ref> نیکی به پدر و مادر، [[صله رحم|صله رَحِم]]، وفای به عهد، [[زکات]]<ref>العجم، موسوعة مصطلحات اصول الفقه عند المسلمین، ۱۹۹۸م، ج۲، ص۱۶۹۰.</ref> جزو واجبات عینی هستند.
واجب عینی به [[واجب|واجبی]] می‌گویند که انجام‌دادن آن بر همه مکلفان واجب است؛ یعنی فرد مکلف نمی‌تواند به‌علت آنکه دیگران آن را انجام داده‌اند، تکلیفش را انجام ندهد.<ref> مظفر، اصول‌الفقه، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۴۰؛ حسینی، الدلیل الفقهی، ۲۰۰۷م، ص۳۰۱؛ ولایی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۶.</ref> [[نمازهای روزانه]]، [[روزه]]، [[حج]]،<ref>حسینی، الدلیل الفقهی، ۲۰۰۷م، ص۳۰۱.</ref> نیکی به پدر و مادر، [[صله رحم|صله رَحِم]]، وفای به عهد، [[زکات]]<ref>العجم، موسوعة مصطلحات اصول الفقه عند المسلمین، ۱۹۹۸م، ج۲، ص۱۶۹۰.</ref> جزو واجبات عینی هستند.


==تفاوت با واجب کِفایی==
==تفاوت با واجب کِفایی==
{{همچنین|واجب کفایی}}
{{همچنین|واجب کفایی}}
واجب عینی در مقابل واجب کِفایی قرار دارد که مخاطب آن شخص خاصی نیست؛ یعنی از نظر شارع، هرکس آن را انجام دهد، کافی است. بنابراین با انجام‌دادن آن توسط برخی مکلفین، وجوب از دیگران برداشته می‌شود؛<ref>مظفر، اصول‌الفقه، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۴۰؛ حسینی، الدلیل الفقهی، ۲۰۰۷م، ص۳۰۹؛ ولایی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۷.</ref> مانند [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[جهاد]]، [[سلام|جواب سلام]]،<ref>العجم، موسوعة مصطلحات اصول الفقه عند المسلمین، ۱۹۹۸م، ج۲، ص۱۶۹۰.</ref> کفن و دفن و [[نماز میت]] و نجات جان انسان.<ref>مظفر، اصول‌الفقه، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۴۰.</ref>
واجب عینی در مقابل واجب کِفایی قرار دارد که مخاطب آن شخص خاصی نیست؛ یعنی از نظر شارع، هرکس آن را انجام دهد، کافی است. بنابراین با انجام‌دادن آن توسط برخی مکلفان، وجوب از دیگران برداشته می‌شود؛<ref>مظفر، اصول‌الفقه، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۴۰؛ حسینی، الدلیل الفقهی، ۲۰۰۷م، ص۳۰۹؛ ولایی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۷.</ref> مانند [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[جهاد]]، [[سلام|جواب سلام]]،<ref>العجم، موسوعة مصطلحات اصول الفقه عند المسلمین، ۱۹۹۸م، ج۲، ص۱۶۹۰.</ref> [[کفن]] و [[دفن]] و [[نماز میت]] و نجات جان انسان.<ref>مظفر، اصول‌الفقه، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۴۰.</ref>


به‌گفته عالمان [[اصول فقه]]، علت آنکه در واجبات کفایی، با انجام‌دادن برخی از مکلفان، وجوب از عهده دیگران برداشته می‌شود، آن است که در آن‌ها خود عمل مطلوب است وانجام‌شدن عمل اهمیت دارد، نه اینکه چه کسی آن را انجام دهد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به مظفر، اصول‌الفقه، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۴۰-۱۴۱.</ref>
به‌گفته عالمان [[اصول فقه]]، علت آنکه در واجبات کفایی، با انجام‌دادن برخی از مکلفان، وجوب از عهده دیگران برداشته می‌شود، آن است که در آن‌ها خود عمل مطلوب است و انجام‌شدن عمل اهمیت دارد، نه اینکه چه کسی آن را انجام دهد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به مظفر، اصول‌الفقه، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۴۰-۱۴۱.</ref>


==تشخیص واجب عینی و کفایی==
==تشخیص واجب عینی و کفایی==
خط ۲۹: خط ۲۹:
* مظفر، محمدرضا، اصول‌الفقه، قم، انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۳۰ق.
* مظفر، محمدرضا، اصول‌الفقه، قم، انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۳۰ق.
* ولایی، عیسی، فرهنگ تشریحى اصطلاحات اصول‏، تهران، نشر نی، چاپ ششم، ۱۳۸۷ش.
* ولایی، عیسی، فرهنگ تشریحى اصطلاحات اصول‏، تهران، نشر نی، چاپ ششم، ۱۳۸۷ش.
{{اصطلاحات فقهی}}
{{اصطلاحات فقهی}}