کاربر ناشناس
عالم ذر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''عالَم | '''عالَم ذَرّ''' یا ''عالم اَلَسْت'' یا ''عالم قالوا بَلیٰ'' یکی از جهان‌های آفرینش است که در [[قرآن]] و [[روایات]] به آن اشاره شده است. بر این اساس و تفسیر رایج میان اندیشمندان اسلامی، این عالم که مربوط به دوران پیش از خلقت آدم و یا همزمان با خلقت اوست، عالمی بوده که در آن تمام انسان‌هایی که مقدر بوده تا روز [[قیامت]] به دنیا بیایند به صورت ذرّه و به تعبیر بعضی از روایات به شکل مورچه در آنجا گرد آورده شدند. | ||
در این عالم، از آنها پیمانی بر [[توحید]] و [[ربوبیت|ربوبیت]] [[خدا]] و [[نبوت]] پیامبران از جمله [[پیامبر اسلام(ص)]] و [[ولایت]] [[امامان|اوصیا]]، از جمله ولایت [[امیر المؤمنین]](ع) گرفته شد و سپس آن افراد که به صورت ذره بودند از بین رفتند و یا به جایگاه اولی خود بازگشتند. دیدگاه‌های دیگری نیز در مورد این عالم ارائه شده است. | در این عالم، از آنها پیمانی بر [[توحید]] و [[ربوبیت|ربوبیت]] [[خدا]] و [[نبوت]] پیامبران از جمله [[پیامبر اسلام(ص)]] و [[ولایت]] [[امامان|اوصیا]]، از جمله ولایت [[امیر المؤمنین]](ع) گرفته شد و سپس آن افراد که به صورت ذره بودند از بین رفتند و یا به جایگاه اولی خود بازگشتند. دیدگاه‌های دیگری نیز در مورد این عالم ارائه شده است. | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
* '''سوره بقره، آیه۱۳۸:''' {{عربی|صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَة|ترجمه=رنگ خدایی (بپذیرید)و چه کسی است که رنگی بهتر از رنگ خدا دارد}} | * '''سوره بقره، آیه۱۳۸:''' {{عربی|صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَة|ترجمه=رنگ خدایی (بپذیرید)و چه کسی است که رنگی بهتر از رنگ خدا دارد}} | ||
* '''سوره انعام، آیه۱۵۸:''' {{عربی|لا ینْفَعُ نَفْساً إیمانُها لَمْ تَکنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ|ترجمه=ایمان آوردن کسی که از قبل ایمان نیاورده است سودی ندارد}} | * '''سوره انعام، آیه۱۵۸:''' {{عربی|لا ینْفَعُ نَفْساً إیمانُها لَمْ تَکنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ|ترجمه=ایمان آوردن کسی که از قبل ایمان نیاورده است سودی ندارد}} | ||
==مفهوم شناسی== | ==مفهوم شناسی== | ||
*''' ذریه:''' این لغت در اصل به معنی" فرزندان کوچک و کم سن و سال" است، ولی غالبا به همه فرزندان گفته می‌شود، گاهی به معنی مفرد و گاهی به معنی جمع استعمال می‌گردد اما در اصل معنی جمعی دارد. | *''' ذریه:''' این لغت در اصل به معنی" فرزندان کوچک و کم سن و سال" است، ولی غالبا به همه فرزندان گفته می‌شود، گاهی به معنی مفرد و گاهی به معنی جمع استعمال می‌گردد اما در اصل معنی جمعی دارد. | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۷: | ||
==عالم ذر در روایات اسلامی== | ==عالم ذر در روایات اسلامی== | ||
[[روایات]] فراوانی در منابع مختلف اسلامی در کتب شیعه و اهل سنت در زمینه عالم ذر نقل شده است. در [[تفسیر برهان|تفسیر برهان]] ۳۷ روایت و در [[تفسیر نورالثقلین]] ۳۰ روایت در ذیل آیات فوق نقل شده است. | [[روایات]] فراوانی در منابع مختلف اسلامی در کتب شیعه و اهل سنت در زمینه عالم ذر نقل شده است. در [[تفسیر برهان|تفسیر برهان]] ۳۷ روایت و در [[تفسیر نورالثقلین]] ۳۰ روایت در ذیل آیات فوق نقل شده است. اگر روایات را با دقت تجزیه و تحلیل کنیم و اسناد و محتوای آنها را بررسی کنیم مشخص می‌شود که این روایات، غالبا از طریق‌های متعدد است نه اینکه روایات متعددی در کار باشد.<ref>تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۷، ص:۳-۱۰</ref> | ||
این روایات به مباحث متعددی اشاره دارد که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود: | این روایات به مباحث متعددی اشاره دارد که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود: | ||
* برخی روایات دلالت بر درک قلبی بندگان در عالم ذر دارد و اینکه اگر چنین درکی نبود، کسی خالق و رازقش را نمی‌شناخت.<ref>عیاشی، تفسیر، ج۲، ص۳۹-۴۰؛ برقی، المحاسن، ج۱، ص۲۴۱؛ صفار، بصائر الدرجات، ج۱، ص۷۱-۷۲؛ صدوق، التوحید، ص۳۳۰؛ صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۱۱۸</ref> | * برخی روایات دلالت بر درک قلبی بندگان در عالم ذر دارد و اینکه اگر چنین درکی نبود، کسی خالق و رازقش را نمی‌شناخت.<ref>عیاشی، تفسیر، ج۲، ص۳۹-۴۰؛ برقی، المحاسن، ج۱، ص۲۴۱؛ صفار، بصائر الدرجات، ج۱، ص۷۱-۷۲؛ صدوق، التوحید، ص۳۳۰؛ صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۱۱۸</ref> | ||
* برخی دیگر خروج ذریه بنی آدم از پشت [[آدم(ع)]] در عالم ذر را بیان، و آنها را به ذره تشبیه می‌کنند.<ref>کلینی، الکافی، ج۲، ص۱۳؛ صفار، بصائر، ج۱، ص۷۰-۷۱</ref> | * برخی دیگر خروج ذریه بنی آدم از پشت [[آدم(ع)]] در عالم ذر را بیان، و آنها را به ذره تشبیه می‌کنند.<ref>کلینی، الکافی، ج۲، ص۱۳؛ صفار، بصائر، ج۱، ص۷۰-۷۱</ref> | ||
* گروهی بر فراموشی محل گرفتن [[عهد الست|میثاق]] دلالت دارند و اینکه روزی همه آن محل را به یاد می‌آورند.<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۱۱۸؛ قمی، تفسیر قمی، ج۱، ص۲۴۸</ref> | * گروهی بر فراموشی محل گرفتن [[عهد الست|میثاق]] دلالت دارند و اینکه روزی همه آن محل را به یاد می‌آورند.<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۱۱۸؛ قمی، تفسیر قمی، ج۱، ص۲۴۸</ref> | ||
* بعضی اقرار و شهادت را به [[ملائکه]] نسبت می‌دهند، نه انسان‌ها<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۱۱۸</ref> | * بعضی اقرار و شهادت را به [[ملائکه]] نسبت می‌دهند، نه انسان‌ها<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۱۱۸</ref> | ||
* شماری محل نام‌گذاری [[حضرت علی(ع)]] به [[امیرالمؤمنین]] را عالم ذر معرفی می‌کنند.<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۱۲</ref> | * شماری محل نام‌گذاری [[حضرت علی(ع)]] به [[امیرالمؤمنین]] را عالم ذر معرفی می‌کنند.<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۱۲</ref> | ||
* برخی نیز به میثاق [[حجر الاسود]] و حمل میثاق نامه توسط او تأکید می‌ورزند.<ref>طوسی، الامالی، ص۴۷۷؛ عیاشی، تفسیر، ج۲، ص۳۸؛ صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۴۲۵</ref> | * برخی نیز به میثاق [[حجر الاسود]] و حمل میثاق نامه توسط او تأکید می‌ورزند.<ref>طوسی، الامالی، ص۴۷۷؛ عیاشی، تفسیر، ج۲، ص۳۸؛ صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۴۲۵</ref> | ||
* گروهی از روایات نیز بر گرفتن عهد و میثاق از همه مخلوقات دلالت دارد، نه فقط انسان‌ها. <ref>برقی، المحاسن، ج۱، ص۲۴۲؛ کلینی، الکافی، ج۵، ص۵۰۴</ref> | |||
* گروهی از روایات نیز بر گرفتن عهد و میثاق از همه مخلوقات دلالت دارد، نه فقط انسان‌ها. برقی، المحاسن، ج۱، ص۲۴۲؛ کلینی، الکافی، ج۵، ص۵۰۴ | |||
* روایاتی نیز بر یکی بودن میثاق و [[فطرت]] دلالت دارد.<ref>صدوق، التوحید، ص۳۲۹؛ کلینی، الکافی، ج۲، ص۱۲</ref> | * روایاتی نیز بر یکی بودن میثاق و [[فطرت]] دلالت دارد.<ref>صدوق، التوحید، ص۳۲۹؛ کلینی، الکافی، ج۲، ص۱۲</ref> | ||
* روایاتی هم بر یکی بودن عالم میثاق و [[طینت]] دلالت دارند که این روایات بر وجود [[تکللیف|تکلیف]] در عالم ذر نیز دلالت می‌کنند.<ref>ر.ک. کلینی، الکافی، ج۲، ص۶ و ص۷؛ صفار، بصائر، ج۱، ص۷۰و۸۰-۸۱</ref> | |||
* روایاتی هم بر یکی بودن عالم میثاق و طینت دلالت دارند که این روایات بر وجود [[تکللیف|تکلیف]] در عالم ذر نیز دلالت می‌کنند.<ref>ر.ک. کلینی، الکافی، ج۲، ص۶ و ص۷؛ صفار، بصائر، ج۱، ص۷۰و۸۰-۸۱</ref> | * روایاتی یکی بودن عالم میثاق و [[عالم ظلال]] را می‌رسانند.<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۸۴-۸۵ و ۱۱۸؛ کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۶؛ صفار، بصائر، ج۱، ص۷۰ و ۸۰-۸۱</ref> | ||
* روایاتی نیز علاوه بر ربوبیت خدا، بر [[رسالت]] پیامبر(ع) و [[ولایت]] اهل بیت(ع) دلالت می‌کنند.<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۳۳ و ۴۱۲؛ قمی، تفسیر، ج۱، ص۲۴۶-۲۴۷.</ref> | |||
* روایاتی یکی بودن عالم میثاق و عالم ظلال را می‌رسانند.<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۸۴-۸۵ و ۱۱۸؛ کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۶؛ صفار، بصائر، ج۱، ص۷۰ و ۸۰-۸۱</ref> | * برخی از این منابع همچون [[کافی]] و [[بصائر الدرجات|بصائر]] بر میثاق پیامبران [[اولوالعزم]] برای یاری کردن [[امام مهدی]] دلالت دارند. برخی نیز سبقت داشتن میثاق پیامبر و اهل بیت(ع) را می‌رسانند.<ref>کلینی، الکافی، ج۲، ص۱۲؛ صدوق، علل، ص۱۲۹؛ صفار، بصائر، ج۱، ص۸۳ و ۸۶</ref> | ||
* روایاتی نیز علاوه بر ربوبیت خدا، بر رسالت پیامبر(ع) و ولایت اهل بیت(ع) دلالت می‌کنند.<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۳۳ و ۴۱۲؛ قمی، تفسیر، ج۱، ص۲۴۶-۲۴۷.</ref> | |||
* برخی از این منابع همچون کافی و بصائر بر میثاق پیامبران اولوالعزم برای یاری کردن | |||
==کتاب شناسی== | ==کتاب شناسی== | ||
بحث از عالم ذر و عهد الست، همواره یکی از مباحث کلیدی در آثار حدیثی و تفسیری عالمان اسلامی بوده است. به غیر از آثاری که به صورت غیر اختصاصی به بحث از عالم ذر پرداخته است، از آثار زیر میتوان به عنوان جدیدترین نوشته‌ّها در مورد این عالم یاد کرد. | بحث از عالم ذر و عهد الست، همواره یکی از مباحث کلیدی در آثار حدیثی و تفسیری عالمان اسلامی بوده است. به غیر از آثاری که به صورت غیر اختصاصی به بحث از عالم ذر پرداخته است، از آثار زیر میتوان به عنوان جدیدترین نوشته‌ّها در مورد این عالم یاد کرد. | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" style="align:center; margin:auto" | ||
|- | |- | ||
! عنوان !! نویسنده !! زبان !! محل چاپ !! ناشر !! سال چاپ | ! عنوان !! نویسنده !! زبان !! محل چاپ !! ناشر !! سال چاپ | ||