confirmed، templateeditor
۱۱٬۳۶۱
ویرایش
ازدواج علی(ع) و فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ازدواج علی (ع) و فاطمه (س)'''، از مناسبت‌های شیعیان است که به ازدواج [[حضرت علی(ع)]] نخستین امام شیعیان با [[حضرت فاطمه]] دختر پیامبر اشاره دارد. این [[ازدواج]] در [[۱ ذی‌الحجه]] [[سال دوم هجری]] رخ داد. [[صیغه ازدواج|خطبه عقد]] آنان را [[پیامبر اکرم]] خواند. بر اساس منابع روایی، پیش از امام علی(ع)، کسان دیگری از [[مهاجران]] و [[انصار]]، تمایل خود برای [[ازدواج]] با حضرت فاطمه(س) به پیامبر (ص) اعلام کردند اما با مخالفت وی روبرو شدند. | '''ازدواج علی (ع) و فاطمه (س)'''، از مناسبت‌های شیعیان است که به [[ازدواج]] [[حضرت علی(ع)]] نخستین امام [[شیعیان]] با [[حضرت فاطمه(س)]] دختر پیامبر اشاره دارد. این [[ازدواج]] در [[۱ ذی‌الحجه]] [[سال دوم هجری]] رخ داد. [[صیغه ازدواج|خطبه عقد]] آنان را [[پیامبر اکرم]] خواند. بر اساس منابع روایی، پیش از امام علی(ع)، کسان دیگری از [[مهاجران]] و [[انصار]]، تمایل خود برای [[ازدواج]] با حضرت فاطمه(س) به پیامبر (ص) اعلام کردند اما با مخالفت وی روبرو شدند. | ||
[[مهریه]] حضرت زهرا(س) در منابع مختلف بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر شده که این مبلغ، [[مهر السنة]] خوانده می‌شود. امام علی(ع)، بر اساس آنچه در روایات نقل شده، برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت و پیامبر با پول آن [[جهیزیه حضرت فاطمه | [[مهریه]] حضرت زهرا(س) در منابع مختلف بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر شده که این مبلغ، [[مهر السنة]] خوانده می‌شود. امام علی(ع)، بر اساس آنچه در روایات نقل شده، برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت و پیامبر با پول آن [[جهیزیه حضرت فاطمه(س)]] را تهیه کرد. در شب ازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، مردم [[مدینه]] به دعوت پیامبر(ص) [[ولیمه|اطعام]] شدند. | ||
پیامبر(ص) دست حضرت فاطمه(س) را در دست امام علی(ع) گذاشت و پس از حضور در خانه آن دو برایشان [[دعا]] کرد که خداوند دلهایشان را به هم نزدیک و نسلشان را مبارک گرداند. | پیامبر(ص) دست حضرت فاطمه(س) را در دست امام علی(ع) گذاشت و پس از حضور در خانه آن دو برایشان [[دعا]] کرد که خداوند دلهایشان را به هم نزدیک و نسلشان را مبارک گرداند. | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
ماجرای خواستگاری از حضرت فاطمه (س)، با تفاوت‌هایی در منابع [[شیعه]] و [[سنی]] نقل شده است. بنابر این منابع، چند تن از [[صحابه]] در [[مدینه]] مانند [[ابوبکر]]، [[عمر بن خطاب]] و [[عبدالرحمن بن عوف]] به خواستگاری فاطمه (س) رفتند. پیامبر (ص) در پاسخ به این درخواست‌ها، ازدواج فاطمه را موکول به خواست و قضای الهی می‌کرده و تاکید کرده است که ازدواج او به دست خداست.<ref>ابن سعد، طبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۶؛ قزوینی، فاطمة الزهراء از ولادت تا شهادت، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۲.</ref> | ماجرای خواستگاری از حضرت فاطمه (س)، با تفاوت‌هایی در منابع [[شیعه]] و [[سنی]] نقل شده است. بنابر این منابع، چند تن از [[صحابه]] در [[مدینه]] مانند [[ابوبکر]]، [[عمر بن خطاب]] و [[عبدالرحمن بن عوف]] به خواستگاری فاطمه (س) رفتند. پیامبر (ص) در پاسخ به این درخواست‌ها، ازدواج فاطمه را موکول به خواست و قضای الهی می‌کرده و تاکید کرده است که ازدواج او به دست خداست.<ref>ابن سعد، طبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۶؛ قزوینی، فاطمة الزهراء از ولادت تا شهادت، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۲.</ref> | ||
بنابر منابع، علی بن ابیطالب در پاسخ به برخی مهاجران که از او پرسیده‌اند چرا از فاطمه خواستگاری نمی‌کند، تاکید کرده است: «به خدا قسم چیزی ندارم.» سرانجام علی (ع) نزد رسول خدا (ص) رفت ولی از روی شرم نتوانست درخواست خود را بگوید. در مرتبه سوم، از پیامبر درخواست ازدواج با فاطمه کرد و پیامبر فرمود: «آیا چیزی داری؟» امام علی (ع) در پاسخ به پیامبر (ص) گفت که جز زره چیزی ندارد. پیامبر (ص)، مهریه فاطمه را دوازده و نیم اوقیۀ طلا قرار داد و زره علی (ع) را به او برگرداند.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱؛ یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۱.</ref> بنابر برخی نقل‌ها، پیامبر در برابر گلایه برخی مهاجران، بر الهی بودن ازدواج امام علی و فاطمه تأکید کرده است.<ref>یعقوبی، تاريخ يعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۱.</ref> | بنابر منابع، علی بن ابیطالب(ع) در پاسخ به برخی مهاجران که از او پرسیده‌اند چرا از فاطمه خواستگاری نمی‌کند، تاکید کرده است: «به خدا قسم چیزی ندارم.» سرانجام علی (ع) نزد رسول خدا (ص) رفت ولی از روی شرم نتوانست درخواست خود را بگوید. در مرتبه سوم، از پیامبر درخواست ازدواج با فاطمه کرد و پیامبر فرمود: «آیا چیزی داری؟» امام علی (ع) در پاسخ به پیامبر (ص) گفت که جز زره چیزی ندارد. پیامبر (ص)، مهریه فاطمه را دوازده و نیم اوقیۀ طلا قرار داد و زره علی (ع) را به او برگرداند.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱؛ یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۱.</ref> بنابر برخی نقل‌ها، پیامبر در برابر گلایه برخی مهاجران، بر الهی بودن ازدواج امام علی و فاطمه تأکید کرده است.<ref>یعقوبی، تاريخ يعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۱.</ref> | ||
==خطبه عقد== | ==خطبه عقد== | ||
بنابر نقل [[ابن شهر آشوب]] در [[مناقب آل ابی طالب]]، پیامبر در هنگام ازدواج فاطمه و علی (ع) بر منبر رفت و خطبه‌ای خواند و سپس گفت: خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی درآورم و من نیز اگر علی راضی باشد، فاطمه را با مهریه ۴۰۰ مثقال نقره به عقد ازدواج علی درمی‌آورم. سپس امام علی (ع) رضایت خود را اعلام کرد.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، نشر علامه، ج۳، ص۳۵۰.</ref> | بنابر نقل [[ابن شهر آشوب]] در [[مناقب آل ابی طالب]]، پیامبر در هنگام ازدواج فاطمه و علی (ع) بر منبر رفت و خطبه‌ای خواند و سپس گفت: خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی درآورم و من نیز اگر علی راضی باشد، فاطمه را با مهریه ۴۰۰ مثقال نقره به عقد ازدواج علی درمی‌آورم. سپس امام علی (ع) رضایت خود را اعلام کرد.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، نشر علامه، ج۳، ص۳۵۰.</ref> | ||
بنابر برخی روایات، تا زمانی که حضرت فاطمه زنده بوده، خداوند دیگر زنان را بر امام علی (ع) حرام کرده و به همین دلیل، امام اول شیعیان در دوران زندگی فاطمه (س) با زن دیگری ازدواج نکرد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۰۱؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۱۵۳، ح۱۱.</ref> | بنابر برخی روایات، تا زمانی که حضرت فاطمه زنده بوده، خداوند دیگر زنان را بر امام علی (ع) [[حرام]] کرده و به همین دلیل، امام اول شیعیان در دوران زندگی فاطمه (س) با زن دیگری ازدواج نکرد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۰۱؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۱۵۳، ح۱۱.</ref> | ||
==تاریخ ازدواج== | ==تاریخ ازدواج== | ||
بنابر نقل [[کلینی]] در [[کافی]] به نقل از [[امام سجاد (ع)]]، پیامبر یک سال پس از [[هجرت به مدینه]]، حضرت فاطمه(س) را به همسری حضرت علی (ع) درآورد.<ref>کلینی، الرّوضة من الکافی، ۱۳۶۴ش، ج۲، ص۱۸۰-۱۸۱.</ref> در تاریخ طبری هم از [[امام باقر(ع)]] نقل شده که [[امام علی(ع)]] چند شب پیش از اتمام ماه [[صفر]] در سال دوّم هجری، با حضرت فاطمه (س) ازدواج کرد.<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، ج۲، ص۴۱۰.</ref> | بنابر نقل [[کلینی]] در [[کافی]] به نقل از [[امام سجاد(ع)]]، پیامبر یک سال پس از [[هجرت به مدینه]]، حضرت فاطمه(س) را به همسری حضرت علی (ع) درآورد.<ref>کلینی، الرّوضة من الکافی، ۱۳۶۴ش، ج۲، ص۱۸۰-۱۸۱.</ref> در تاریخ طبری هم از [[امام باقر(ع)]] نقل شده که [[امام علی(ع)]] چند شب پیش از اتمام ماه [[صفر]] در سال دوّم هجری، با حضرت فاطمه (س) ازدواج کرد.<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، ج۲، ص۴۱۰.</ref> | ||
طبری در نقل دیگری ازدواج را در ماه رجب دانسته و گفته است علی(ع) «بعد از بازگشت از [[غزوه بدر]] بر فاطمه (س) وارد شد.»<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> در این نقل، سن فاطمه زهرا (س) هجده سال ذکر شده است<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> ولی برخی منابع شیعه با توجه به روایت کلینی که تولد فاطمه را پنج سال پس از [[بعثت]] پیامبر ذکر کرده،<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴۵۷.</ref> سن او را در هنگام ازدواج، نُه سال دانسته‌اند.<ref>الحسنی، سيرة الأئمة الاثني عشر، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۸۱.</ref> | طبری در نقل دیگری ازدواج را در [[ماه رجب]] دانسته و گفته است علی(ع) «بعد از بازگشت از [[غزوه بدر]] بر فاطمه (س) وارد شد.»<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> در این نقل، سن فاطمه زهرا (س) هجده سال ذکر شده است<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> ولی برخی منابع شیعه با توجه به روایت کلینی که تولد فاطمه را پنج سال پس از [[بعثت]] پیامبر ذکر کرده،<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴۵۷.</ref> سن او را در هنگام ازدواج، نُه سال دانسته‌اند.<ref>الحسنی، سيرة الأئمة الاثني عشر، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۸۱.</ref> | ||
از آنجا که پیامبر (ص) حضرت فاطمه (س) را | از آنجا که پیامبر (ص) حضرت فاطمه (س) را [[۱ ذی‌الحجه]] [[سال دوم هجری]]، به خانۀ امام علی (ع) فرستاد،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۹۲.</ref> و فاصله زمان عقد تا ازدواج آن دو تقریبا ده ماه بوده است، برخی از محققان به بررسی دلایل تسریع پیامبر در اجرای [[صیغه عقد ازدواج|صیغه عقد]] پرداخته و احتمال داده‌اند شاید مقصود پیامبر از اجرای خطبه عقد آن بوده که خواستگاران قبلی، پاسخ روشنی دریافت کنند. به تاخیر انداختن ازدواج، همچنین به منظور رشد و نموّ جسمی حضرت زهرا (س) هم تحلیل شده است.<ref>یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۰.</ref> | ||
==مهریه و جهیزیه== | ==مهریه و جهیزیه== | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
منابع تاریخی میزان مهریه حضرت زهرا(س) را بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر کرده‌اند.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب، موسسه انتشارات علامه، ج۳، ص۳۵۰-۳۵۱؛ متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۶۸۰.</ref> در دوران پیامبر، هر ده درهم نقره، معادل یک دینار طلا بوده است و بر این اساس، مهریه حضرت زهرا (س)، معادل ۱۷۰ تا ۲۲۳ گرم طلا تخمین زده می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۱۷۴-۱۷۹؛ توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۱۲۹.</ref> | منابع تاریخی میزان مهریه حضرت زهرا(س) را بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر کرده‌اند.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب، موسسه انتشارات علامه، ج۳، ص۳۵۰-۳۵۱؛ متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۶۸۰.</ref> در دوران پیامبر، هر ده درهم نقره، معادل یک دینار طلا بوده است و بر این اساس، مهریه حضرت زهرا (س)، معادل ۱۷۰ تا ۲۲۳ گرم طلا تخمین زده می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۱۷۴-۱۷۹؛ توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۱۲۹.</ref> | ||
بنابر گزارش شیخ طوسی در کتاب أمالی، امام علی (ع) برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref> پس از آنکه مهریه به دست پیامبر رسید، بی آنکه آن را بشمارد، اندکی از پول را به [[بلال]] داد تا برای فاطمه عطر تهیه کند.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref> پیامبر اکرم (ص) سپس باقیمانده پول را برای تهیه وسائل موردنیاز زندگی، به ابوبکر داد و [[عمار یاسر]] و چند تن از یاران خود را با او همراه ساخت.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref>{{یادداشت| | بنابر گزارش شیخ طوسی در کتاب أمالی، امام علی (ع) برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref> پس از آنکه مهریه به دست پیامبر رسید، بی آنکه آن را بشمارد، اندکی از پول را به [[بلال]] داد تا برای فاطمه عطر تهیه کند.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref> پیامبر اکرم (ص) سپس باقیمانده پول را برای تهیه وسائل موردنیاز زندگی، به [[ابوبکر]] داد و [[عمار یاسر]] و چند تن از یاران خود را با او همراه ساخت.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref>{{یادداشت| | ||
شیخ طوسی فهرست جهاز حضرت فاطمه را در کتاب أمالی ذکر کرده است؛ این موارد عبارتند از: | شیخ طوسی فهرست جهاز حضرت فاطمه را در کتاب أمالی ذکر کرده است؛ این موارد عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|3}} | {{ستون-شروع|3}} | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
* دو رختخواب که یکی از لیف خرما و دیگری از پشم گوسفند پر شده بود. | * دو رختخواب که یکی از لیف خرما و دیگری از پشم گوسفند پر شده بود. | ||
* چهار بالش از چرم طائف | * چهار بالش از چرم طائف | ||
*حصیر | * حصیر | ||
* آسیاب دستی | * آسیاب دستی | ||
* ظرفی مسی برای شستن لباس | * ظرفی مسی برای شستن لباس | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
* قدحی برای شیر | * قدحی برای شیر | ||
* آفتابه‌ای قیراندود | * آفتابه‌ای قیراندود | ||
*کوزه‌ای سبزرنگ | * کوزه‌ای سبزرنگ | ||
*دو کوزه سفالی | * دو کوزه سفالی | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
(شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۳.)}} ازجمله موارد جهیزیه حضرت فاطمه، پیراهنی بود که حضرت زهرا پس از عروسی خود به علت تقاضای زنی مستمند، پیراهن نو خود را به آن زن بخشید و خود به لباسی مستعمل اکتفا کرد.<ref>شوشتری، إحقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۴۰۱.</ref> | (شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۳.)}} ازجمله موارد جهیزیه حضرت فاطمه، پیراهنی بود که حضرت زهرا پس از عروسی خود به علت تقاضای زنی مستمند، پیراهن نو خود را به آن زن بخشید و خود به لباسی مستعمل اکتفا کرد.<ref>شوشتری، إحقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۴۰۱.</ref> | ||