کفایة الاصول (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

کفایه الاصول متن درسی اصول فقه حوزه‌های علمیه بوده است.<ref> آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۱۸۶.</ref> به گفته [[احمد عابدی]]، استاد درس خارج حوزه علمیه قم، تاکنون کتابی به دقت، نظم و شیواییِ بیان کفایة الاصول نوشته نشده است. از این‌رو این کتاب محور درس‌های خارج اصول فقه حوزه علمیه قرار گرفته و هر کتابی که پس از آن نوشته شده، از روش، ترتیب و نظم مباحث آن متأثر است.<ref>عابدی، «حاشیه‌ای دیکر بر کفایة الاصول»، ص۴۸.</ref> به گفته آقابزرگ تهرانی، آخوند خراسانی بیش از شیخ انصاری، [[محمدحسین حائری اصفهانی|صاحب فصول]] و [[میرزای قمی|صاحب قوانین]] مسائل فلسفی را وارد اصول کرده است.<ref> آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۱۸۶.</ref> گفته شده او در کفایه از ۷۰ قاعده [[فلسفه اسلامی]] استفاده کرده است.<ref> انتظام، پیشفرض‌های فلسفی در علوم اصول، ص۲ به نقل از: موسوی، «گستره‌ی نفوذ فلسفه در اصول فقه شیعه (با تکیه بر کفایة الاصول آخوند خراسانی)»، ص۱۴۹.</ref>  

گفته شده [[آخوند خراسانی]] کفایه را در سال ۱۳۲۱ق نوشته است.<ref> کفایی خراسانی، «بیان و شرحی مختصر از حیات و شخصیت آخوند ملا محمدکاظم خراسانی (۱۲۵۵-۱۳۲۹ق)»، ص۴۰.</ref> کفایة معروفترین اثر آخوند خراسانی است و چون دربردارنده آخرین نظرات و مبانی اصولی او و نیز اساسی‌ترین مباحث علم اصول است، نسبت به دیگر آثارش اهمیت بیشتری دارد.<ref> کفایی خراسانی، «بیان و شرحی مختصر از حیات و شخصیت آخوند ملا محمدکاظم خراسانی (۱۲۵۵-۱۳۲۹ق)»، ص۴۰.</ref> گفته شده کفایه برای پیراسته کردن علم اصول از مطالب زائد نوشته شده است<ref> مهدوی‌راد، «تصحیح تازه کفایة الاصول»، ص۳۵.</ref> اما در عین حال یک دوره کامل علم اصول را دربردارد.{{مدرک}} همچنین آخوند به سبب نوشتن همین کتاب به صاحب کفایه ملقب شده است.

نسخه اصلی کفایه‌الاصول که به خط [[آخوند خراسانی]] است. این نسخه در [[کتابخانه مجلس شورای اسلامی]] نگهداری می‌شود.<ref> مهدوی‌راد، «تصحیح تازه کفایة الاصول»، ص۳۵. </ref> نسخه‌ای از آن در زمان حیات نویسنده نیز چاپ شده است. گفته شده این نسخه را فرزند آخوند بر اساس نسخه‌ای که آخوند تدریس می‌کرد تصحیح کرده است.<ref> مهدوی‌راد، «تصحیح تازه کفایة الاصول»، ص۳۵.</ref> پس از آن کفایه الاصول بارها به صورت مستقل یا همراه با شرح‌ها و حاشیه‌ها چاپ شده است.<ref> مهدوی‌راد، «تصحیح تازه کفایة الاصول»، ص۳۵. </ref>

همچنین کفایه به فارسی، اردو، انگلیسی و ژاپنی ترجمه شده است.

به گفته [[آقا بزرگ تهرانی]] کتابشناس شیعه در قرن چهاردهم، کفایه متن درسی [[حوزه علمیه نجف]] بوده از این‌رو شرح‌ها و حاشیه‌های زیادی بر آن نوشته شده است. برخی از آنها چاپ نشده و شناسایی برخی از آنها هم ممکن نیست.<ref> آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۱۸۶-۱۸۸.</ref> تعداد شرح‌ها و حاشیه‌های کفایه ۱۵۰ مورد دانسته شده است. گفته شده در کتاب المصلح المجاهد از ۶۰ حاشیه برای آن یاد شده است.<ref> مشکینی، حواشی المشکینی علی الکفایه، ج۱، ص۲۶.</ref> سید ابراهیم حسینی نجفی (متولد ۱۳۰۸ق)، [[محمدابراهیم کلباسی]] (متولد ۱۳۲۲ق)، میرزا ابوالحسن مشکینی (درگذشته ۱۳۵۸ق)، میرزا احمد فرزند آخوند خراسانی، سید احمد بن سید علی‌اصغر شهرستانی از کسانی هستند که بر کفایه حاشیه نوشتند.<ref> آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۱۸۶-۱۸۸.</ref>