خرابه شام: تفاوت میان نسخه‌ها

'''خرابه شام'''، مکانی در [[شام]] که یزید بعد از [[واقعه کربلا]]، اهل بیت امام حسین (ع) را در آنجا منزل داد. درباره این مکان گزارش‌های تاریخی متفاوتی وجود دارد و بعضی از تاریخ‌نگاران اسکان [[اسیران کربلا]] در خرابه را انکار کرده‌اند.

در مورد مدت اقامت اهل بیت امام حسین(ع) و کاروان اسرا در خرابه شام نیز اختلاف است؛ به‌ طوری‌که نمی‌توان برای آن، زمان معینی را مشخص کرد. در بعضی عبارت‌ها آمده است که اسرا آنقدر در خرابه ماندند که صورت‌های آن‌ها پوست انداخت. بنابر گزارش [[کامل بهائی]] [[رقیه دختر امام حسین|دختر چهار ساله]] امام حسین(ع) در همین مکان درگذشته است.

==در روایات==

* [[عمران بن علی حلبی]] می‌گوید: شنیدم که [[امام صادق(ع)]] فرمود: وقتی امام زین العابدین(ع) را با اهل بیت پیامبر نزد [[یزید بن معاویه|یزید]] آوردند، آنان را در خرابه‌ای که دیوارهایش سست بود قرار دادند. یکی از آنها گفت: ما را در این خرابه قرار دادند تا بر سر ما خراب شود. یکی از نگهبانان این را شنید و به زبان قبطی گفت: این‌ها را بنگرید می‌ترسند که دیوار بر سر آنها خراب شود و این بهتر است از آنکه فردا بیرون بیاورند و یکی بعد از دیگری گردنشان را بزنند. امام سجاد(ع) فرمود: به اذن خدا هیچ یک از این دو نمی‌شود و همین طور هم شد.<ref>بحار الأنوار:۴۶/۷۰، حدیث ۴۷.</ref><ref>جلوه‌های اعجاز معصومین(ع)، ص۵۳۰</ref>

:::[[منهال بن عمرو|منهال]] امام سجاد(ع) را دید در حالتی که تکیه بر عصا کرده بود و ساق‌های پای او مانند دو نی بود و خون جاری بود از ساق‌های مبارکش و رنگ شریفش زرد بود، و چون حال او پرسید فرمود: چگونه است حال کسی که اسیر [[یزید بن معاویه|یزید بن معاویه]] است، و زن‌های ما تا به حال شکم‌هایشان از طعام سیر نگشته، و سرهای‌شان پوشیده نشده، و شب و روز به [[نوحه]] و گریه می‌گذرانند، و بعد از نقل شطری از آنچه در روایت [[تفسیر قمی|تفسیر قمی]] گذشت فرمود: هیچ گاهی یزید ما را نمی‌طلبد مگر آن که گمان می‌کنیم که ارادۀ قتل ما دارد و به جهت کشتن ما را می‌طلبد انّا للّه و انّا الیه راجعون. منهال گفت: عرضه داشتم: اکنون کجا می‌روید؟ فرمود: آن جایی که ما را منزل داده‌اند. سقف ندارد و آفتاب ما را گداخته است و هوای خوبی در آنجا نمی‌بینیم، الحال به جهت ضعف بدن بیرون آمده‌ام تا لحظه‌ای استراحت کنم و زود برگردم به جهت ترحم بر زن‌ها. منهال می‌گوید: پس در این حال که با علی بن حسین (ع) تکلّم می‌کردم، ندای زنی بلند شد و آن جناب را صدا زد که کجا می‌روی ای نور دیده. و آن زن، جناب [[زینب بنت علی|زینب(س)]] دختر [[علی(ع)|علی(ع)]] بود.<ref>انوار النعمانیة، ج ۳، ص ۲۵۲.</ref><ref>منتهی الآمال، ج۲، ص ۱۰۰۱</ref>

* در [[مثیر الاحزان]] خرابه شام چنین توصیف شده است: [[یزید]]، [[اهل البیت علیهم السلام|اهل البیت(ع)]] را در مساکنی منزل داده بود که از سرما و گرما ایشان را نگاه نمی‌داشت تا آن که بدن‌های ایشان پوست باز کرد و زردآب و ریم جاری شد.<ref>مثیر الاحزان، ص ۱۰۳. </ref><ref>منتهی الآمال، ج۲، ص۱۰۰۲</ref>

 

* [[امام سجاد(ع)]] فرمود: هنگامی که ما را در خرابۀ شام قرار دادند، در آنجا انواع رنج‌ها را بر ما روا داشتند. روزی دیدم عمه‌ام [[زینب دختر امام علی|حضرت زینب(س)]]، دیگی بر روی آتش نهاده است. گفتم: عمّه جان! این دیگ چیست؟ فرمود: کودکان گرسنه‌اند، خواستم به آنها وانمود کنم که برایشان غذا می‌پزم و بدین‌وسیله آنان را آرام کنم!.<ref>با کاروان شام، ص۹۷.</ref>

 

* پس از خطبۀ [[حضرت زینب(س)]] در مجلس [[یزید]] که اوضاع را بر ضدّ او متحوّل ساخت، یزید به ناچار اهل بیت را در خرابه‌ای بی‌سقف جای داد. آنان سه روز در آن خرابه بودند و بر حسین(ع) [[عزاداری امام حسین|عزاداری]] می‌کردند.<ref>مقتل خوارزمی، ج ۲، ص ۷۴</ref><ref>فرهنگ عاشورا، ص۱۵۹.</ref>

 

==مدّت اقامت کاروان در این مکان==

 

 

از مهمترین وقایع این مکان، درگذشت دختر امام حسین(ع) است که پس از گفت‌وگو با سر بریدۀ پدرش اتفاق افتاد.<ref>کامل بهایی، ص ۱۷۹</ref><ref>منتهی الآمال،۴۳۷</ref>این مسأله هر چند مشهور شده ولی در منابع اوّلیه نیامده است.<ref>فرهنگ عاشورا، ص۱۵۹.</ref>

 

[[یزید]] دستور داد زنان [[بنی امیه]] لباس خود را عوض کنند و سیاه بپوشند. اولین جایی که [[عزاداری امام حسین|عزاداری]] شده و برای [[امام حسین(ع)]] سیاه پوشی شده، کاخ یزید بوده است. خوارزمی در مقتل خود می‌نویسد: زنان بنی امیه سه شبانه روز برای امام حسین(ع) عزاداری کردند.<ref>[http://www.ketabmah.ir/MagazinePdf/20-38.PDF بررسی تحلیلی سیر مقتل نگاری عاشورا]</ref>