پرش به محتوا

مسجد صخره: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ مهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۹: خط ۱۹:
| وبگاه            =  
| وبگاه            =  
}}
}}
'''مسجد صَخْره''' یا '''صَخرهٔ مقدس'''، مسجدی در محوطه حرم شریف بر تپه موریا در شهر [[بیت المقدس]] است. این مسجد و گنبد آن که به '''قبة الصخره''' مشهور شده، بر روی صخره‌ای بزرگ ساخته شده که در دین [[یهود]]، [[اسلام]] و [[مسیحیت]] محترم است. به باور [[مسلمانان]] [[حضرت محمد(ص)]] در شب [[معراج]] از روی این صخره به آسمان عروج کرده یهودیان نیز بر این باورند که زمین از این صخره گسترش یافته، بدن [[آدم (پیامبر)|آدم]] از خاک آن آفریده شده و [[ابراهیم]] مأمور شد در همین مکان فرزندش را [[قربانی]] کند.
'''مسجد صَخْره''' یا '''صَخرهٔ مقدس'''، مسجدی در محوطه حرم شریف بر تپه موریا در شهر [[بیت المقدس]] است. این مسجد و گنبد آن که به '''قبة الصخره''' مشهور شده، بر روی صخره‌ای بزرگ ساخته شده که در دین [[یهود]]، [[اسلام]] و [[مسیحیت]] محترم است. به باور [[مسلمانان]] [[حضرت محمد(ص)]] در شب [[معراج]] از روی این صخره به آسمان عروج کرد. یهودیان بر این باورند که زمین از این صخره گسترش یافته، بدن [[آدم (پیامبر)|آدم]] از خاک آن آفریده شده و [[ابراهیم]] مأمور شد در همین مکان فرزندش را [[قربانی]] کند.


گنبد یا قبه طلایی مشهور که برخی از مردم آن را گنبد [[مسجد الاقصی]] می‌پندارند، بر روی صخره مذکور ساخته شده و گنبد مسجد صخره است.
گنبد یا قبه طلایی مشهور که برخی از مردم آن را گنبد [[مسجد الاقصی]] می‌پندارند، بر روی صخره مذکور ساخته شده و گنبد مسجد صخره است. مسجد صخره در قرن نخست قمری و در دوره [[عبدالملک بن مروان]] ساخته شد و پس از آن در دوره‌های مختلف بازسازی شده است.
 
مسجد صخره در قرن نخست قمری و در دوره [[عبدالملک بن مروان]] ساخته شد و پس از آن در دوره‌های مختلف بازسازی شده است.


==اهمیت==
==اهمیت==
[[پرونده:صخره.jpg|بندانگشتی|180px|صخره داخل قبة الصخره که می‌گویند [[پیامبر(ص)]] از روی آن به [[معراج]] رفت]]
[[پرونده:صخره.jpg|بندانگشتی|180px|صخره داخل قبة الصخره که می‌گویند [[پیامبر(ص)]] از روی آن به [[معراج]] رفت]]
قبة الصخره به همراه [[مسجد اموی دمشق|مسجد اموی]] در [[دمشق]]، مسجد عمروعاص در قاهره، و مسجد قیروان در تونس، از مهمترین بناهای ساخته شده در قرن اول قمری<ref>سعادتی، «نقش اماکن و آثار مذهبی در تمدن اسلامی»، ص۱۵۰.</ref> و در میان یهودیان، مسیحیان و مسلمانان مورد احترام است.<ref>بینش، نگاهی نو به جنگ‌های صلیبی، ۱۳۸۶ش، ص۲۵.</ref>
قبة الصخره به همراه [[مسجد اموی دمشق|مسجد اموی]] در [[دمشق]]، مسجد عمروعاص در قاهره، و مسجد قیروان در تونس، از مهمترین بناهای ساخته شده در [[قرن اول قمری]] است.<ref>سعادتی، «نقش اماکن و آثار مذهبی در تمدن اسلامی»، ص۱۵۰.</ref> این قبه در میان یهودیان، مسیحیان و مسلمانان مورد احترام است.<ref>بینش، نگاهی نو به جنگ‌های صلیبی، ۱۳۸۶ش، ص۲۵.</ref>


کوهی که قبة الصخره بر روی آن ساخته شده، تا سال دوم هجری [[قبله]] مسلمانان بوده است.<ref>میرابوالقاسمی، باستان‌شناسی، ۱۳۹۲ش، ص۱۱۴.</ref> به باور مسلمانان حضرت محمد(ص) در شب معراج از روی این صخره به آسمان عروج کرده است.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref> یهودیان بر این باورند که زمین از این صخره گسترش یافته و بدن آدم از خاک آن آفریده شده و همان جایی است که [[ابراهیم (پیامبر)|حضرت ابراهیم]] پس از آنکه از سوی خدا مأمور به ذبح شد، [[ذبیح الله|فرزندش]] را به آنجا برد تا [[قربانی]] کند.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۷ و ۱۸.</ref>
کوهی که قبة الصخره بر روی آن ساخته شده، تا سال دوم هجری [[قبله]] مسلمانان بوده است.<ref>میرابوالقاسمی، باستان‌شناسی، ۱۳۹۲ش، ص۱۱۴.</ref> به باور مسلمانان حضرت محمد(ص) در شب معراج از روی این صخره به آسمان عروج کرد.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref> یهودیان بر این باورند که زمین از این صخره گسترش یافته و بدن آدم از خاک آن آفریده شده و همان جایی است که [[ابراهیم (پیامبر)|حضرت ابراهیم]] پس از آنکه از سوی خدا مأمور به ذبح شد، [[ذبیح الله|فرزندش]] را به آنجا برد تا [[قربانی]] کند.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۷ و ۱۸.</ref>


==موقعیت جغرافیایی و مختصات بنا==
==موقعیت جغرافیایی و مختصات بنا==
[[پرونده:قبه الصخره.jpg|بندانگشتی]]
[[پرونده:قبه الصخره.jpg|بندانگشتی]]
مسجد الصخره یا قبة الصخره در محوطه مسجد الاقصی بر روی تپه موریا در بیت المقدس قرار دارد.<ref> موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref> قبة الصخره گنبدی طلایی‌رنگ دارد و بر فراز بنایی هشت ضلعی واقع شده که چهار در به سمت جهات چهارگانه دارد.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref>
مسجد الصخره یا قبة الصخره در محوطه مسجدالاقصی بر روی تپه موریا در بیت المقدس قرار دارد.<ref> موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref> قبة الصخره گنبدی طلایی‌رنگ دارد و بر فراز بنایی هشت ضلعی واقع شده که چهار در به سمت جهات چهارگانه دارد.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref>


بر قطعه‌ای از یک ستون مرمری در جنوب غربی مسجد صخره، جایگاهی به نام «قدم محمد» قرار دارد که گفته شده جای پای [[حضرت محمد(ص)]] در شب معراج است.<ref> حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۷ و ۱۸.</ref> همچنین در نزدیکی قبة الصخره مکانی مشهور به «قبة النبی» وجود دارد که بنابر باورهای اهالی قدس، [[حضرت خضر]] در آن [[نماز]] خوانده است.<ref>نجاتی، حضرت خضر(ع) و مکان‌های منسوب به ایشان، ۱۳۹۵ش، ص۲۴۴.</ref> قبة الصخره از لحاظ تزیینات از غنی‌ترین ساختمان‌های اسلامی دانسته شده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۷ و ۱۸.</ref>
بر قطعه‌ای از یک ستون مرمری در جنوب غربی مسجد صخره، جایگاهی به نام «قدم محمد» قرار دارد که گفته شده جای پای [[حضرت محمد(ص)]] در شب معراج است.<ref> حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۷ و ۱۸.</ref> همچنین در نزدیکی قبة الصخره مکانی مشهور به «قبة النبی» وجود دارد که بنابر باورهای اهالی قدس، [[حضرت خضر]] در آن [[نماز]] خوانده است.<ref>نجاتی، حضرت خضر(ع) و مکان‌های منسوب به ایشان، ۱۳۹۵ش، ص۲۴۴.</ref> قبة الصخره از لحاظ تزیینات از غنی‌ترین ساختمان‌های اسلامی دانسته شده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۷ و ۱۸.</ref>
خط ۴۲: خط ۴۰:
قبة الصخره در دوره [[مأمون]]، خلیفه عباسی در سال ۲۱۶ق بازسازی شد. پس از بازسازی، نام مأمون در سنگ‌نوشته‌های مسجد جایگزین نام عبدالملک مروان شد، اما سال ساخت بنا، یعنی ۷۲ق بدون تغییر ماند.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۶.</ref>
قبة الصخره در دوره [[مأمون]]، خلیفه عباسی در سال ۲۱۶ق بازسازی شد. پس از بازسازی، نام مأمون در سنگ‌نوشته‌های مسجد جایگزین نام عبدالملک مروان شد، اما سال ساخت بنا، یعنی ۷۲ق بدون تغییر ماند.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۶.</ref>


در سال ۴۰۷ق زلزله شدیدی در قدس رخ داد و قبة الصخره ویران شد، در سال ۴۱۳ق و در دوره خلافت الظاهر، خلیفه فاطمی، مسجد صخره بازسازی شد. زلزله دیگری در سال ۴۶۰ق نیز به ویرانی مسجد و بازسازی دوباره آن در سال ۴۶۷ توسط القائم بامرالله، خلیفه عباسی شد.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۶.</ref>
در سال ۴۰۷ق زلزله شدیدی در قدس رخ داد و قبة الصخره ویران شد، در سال ۴۱۳ق و در دوره خلافت الظاهر، خلیفه فاطمی، مسجد صخره بازسازی شد. زلزله دیگری در سال ۴۶۰ق نیز به ویرانی مسجد منجر شد که در سال ۴۶۷ توسط القائم بامرالله، خلیفه عباسی دوباره بازسازی گردید.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۶.</ref>


==دلیل نام‌گذاری==
==دلیل نام‌گذاری==
نامگذاری مسجد صخره از آن رو است که این مسجد بر روی صخره‌ای ساخته شده که در تپه موریا در بیت‌المقدس قرار دارد و به همین دلیل، قبة الصخره نیز نامیده می‌شود.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۷ و ۱۸.</ref> «قبه» در عربی به معنای گنبد است.<ref>موسوی‌پناه، حرم در واژه‌ها، ۱۳۹۱ش، ص۴۳.</ref>
نامگذاری مسجد صخره از آن رو است که این مسجد بر روی صخره‌ای ساخته شده که در تپه موریا در بیت‌المقدس قرار دارد و به همین دلیل، قبة الصخره نیز نامیده می‌شود.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۷ و ۱۸.</ref> «قبه» در عربی به معنای گنبد است.<ref>موسوی‌پناه، حرم در واژه‌ها، ۱۳۹۱ش، ص۴۳.</ref>


قبة الصخره گاه با مسجد الاقصی اشتباه گرفته می‌شود؛ قبة الصخره گنبدی طلایی دارد و گنبد مسجد الاقصی، تیره‌رنگ است.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/1773013/ «قبة الصخره را با مسجدالاقصی اشتباه نگیرید»]، سایت خبرگزاری صداوسیما.</ref>
قبة الصخره گاه با مسجدالاقصی اشتباه گرفته می‌شود؛ قبة الصخره گنبدی طلایی دارد ولی گنبد مسجدالاقصی، تیره‌رنگ است.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/1773013/ «قبة الصخره را با مسجدالاقصی اشتباه نگیرید»]، سایت خبرگزاری صداوسیما.</ref>


== جستارهای وابسته==
== جستارهای وابسته==
* [[مسجد الاقصی]]
* [[مسجدالاقصی]]


==پانویس==
==پانویس==
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۶۱

ویرایش