مسجد صخره: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مسجد صَخْره''' یا '''صَخرهٔ مقدس'''، مسجدی در محوطه حرم شریف بر تپه موریا در شهر [[بیت المقدس]] است. این مسجد و گنبد آن که به '''قبة الصخره''' مشهور شده، بر روی صخره‌ای بزرگ ساخته شده که در دین [[یهود]]، [[اسلام]] و [[مسیحیت]] محترم است. به باور [[مسلمانان]] [[حضرت محمد(ص)]] در شب [[معراج]] از روی این صخره به آسمان عروج کرد. یهودیان بر این باورند که زمین از این صخره گسترش یافته، بدن [[آدم (پیامبر)|آدم]] از خاک آن آفریده شده و [[ابراهیم]] مأمور شد در همین مکان فرزندش را [[قربانی]] کند.

گنبد یا قبه طلایی مشهور که برخی از مردم آن را گنبد [[مسجد الاقصی]] می‌پندارند، بر روی صخره مذکور ساخته شده و گنبد مسجد صخره است. مسجد صخره در قرن نخست قمری و در دوره [[عبدالملک بن مروان]] ساخته شد و پس از آن در دوره‌های مختلف بازسازی شده است.

کوهی که قبة الصخره بر روی آن ساخته شده، تا سال دوم هجری [[قبله]] مسلمانان بوده است.<ref>میرابوالقاسمی، باستان‌شناسی، ۱۳۹۲ش، ص۱۱۴.</ref> به باور مسلمانان حضرت محمد(ص) در شب معراج از روی این صخره به آسمان عروج کرد.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref> یهودیان بر این باورند که زمین از این صخره گسترش یافته و بدن آدم از خاک آن آفریده شده و همان جایی است که [[ابراهیم (پیامبر)|حضرت ابراهیم]] پس از آنکه از سوی خدا مأمور به ذبح شد، [[ذبیح الله|فرزندش]] را به آنجا برد تا [[قربانی]] کند.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۷ و ۱۸.</ref>

مسجد الصخره یا قبة الصخره در محوطه مسجدالاقصی بر روی تپه موریا در بیت المقدس قرار دارد.<ref> موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref> قبة الصخره گنبدی طلایی‌رنگ دارد و بر فراز بنایی هشت ضلعی واقع شده که چهار در به سمت جهات چهارگانه دارد.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref>

ساخت مسجد صخره در سال ۶۶ق در دوره [[عبدالملک بن مروان]]، خلیفه اموی، بر گرد صخره موجود در تپه موریا در بیت المقدس آغاز شد و در سال ۷۲ق به اتمام رسید.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref> در شرایطی که [[عبدالله بن زبیر]] در [[مکه]] به خلافت رسید و حاجیان را وادار به بیعت با خود می‌کرد، عبدالملک مروان مانع از عزیمت مردم به سفر [[حج]] شد و تلاش کرد زیارت و طواف قبة الصخره را جایگزین سفر حج سازد.<ref>الدمیری، حیاة الحیوان الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱، ۱۰۰؛ حسینی طهرانی، امام‌شناسی، ۱۴۱۸ق، ج۱۸، ص۳۲۳ و ۳۲۵.</ref>

قبة الصخره در دوره [[مأمون]]، خلیفه عباسی در سال ۲۱۶ق بازسازی شد. پس از بازسازی، نام مأمون در سنگ‌نوشته‌های مسجد جایگزین نام عبدالملک مروان شد، اما سال ساخت بنا، یعنی ۷۲ق بدون تغییر ماند.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۶.</ref>

در سال ۴۰۷ق زلزله شدیدی در قدس رخ داد و قبة الصخره ویران شد، در سال ۴۱۳ق و در دوره خلافت الظاهر، خلیفه فاطمی، مسجد صخره بازسازی شد. زلزله دیگری در سال ۴۶۰ق نیز به ویرانی مسجد منجر شد که در سال ۴۶۷ توسط القائم بامرالله، خلیفه عباسی دوباره بازسازی گردید.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۶.</ref>

قبة الصخره گاه با مسجدالاقصی اشتباه گرفته می‌شود؛ قبة الصخره گنبدی طلایی دارد ولی گنبد مسجدالاقصی، تیره‌رنگ است.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/1773013/ «قبة الصخره را با مسجدالاقصی اشتباه نگیرید»]، سایت خبرگزاری صداوسیما.</ref>