حاکم شرع: تفاوت میان نسخه‌ها

حاکم شرع در [[فقه]] و [[اصول فقه]] [[شیعه]]، متصدی و متولی احکام شرعی است و اهلیت [[فتوا]] و [[قضاوت]] بین اشخاص را دارد.<ref>قمی، الدلائل، ۱۴۲۳ق، ج۴، ص۳۵۶؛ دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ۱۳۷۷ش، ج۶، ص۸۵۵۳.</ref> بیشتر [[فقها|فقهای امامیه]] معتقدند که [[مرجع تقلید|فقیه جامع‌الشرایط]] در [[غیبت کبرا|عصر غیبت]]، مصداق حاکم شرع است.<ref>رک: کاشف الغطاء، النور الساطع، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۴۱؛ قمی، فقه الصادق، ۱۴۱۲ق، ج۱۶، ص۱۶۹؛ قمی، الدلائل فی شرح منتخب المسائل، ۱۴۲۳ق، ج۴، ص۲۵۶.</ref>  

 

تفاوت میان حکم و فتوا از دو جهت است؛ اول آنکه گستره فتوا در حوزه [[مقلد|مقلدان]] [[مرجع تقلید]] است، اما گستره حکم حاکم شرع، شامل مقلدان دیگر مراجع تقلید نیز می‌شود. جهت دوم تفاوت میان حکم و فتوا این است که فتوا صرفا بیان [[احکام شرعی|حکم شرعی]] است؛ در حالی که حکم ناظر به مصادیق خارجی و جزئی است و جنبه دستوری و اجرایی دارد؛ مانند [[قضاوت]]، حکم به [[حجر مفلس]] و....<ref>مصباح یزدی، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۳۶.</ref>