جری و انطباق: تفاوت میان نسخه‌ها

جری به روان‌شدن آب و مانند آن، به وقوع پیوستن، به حرکت آمدن و به راه افتادن معنا شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ذیل واژه جری، حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۱۳۷۹ش، ج۴، ص۱۲۸.</ref> این اصطلاح برگرفته از نصوص و [[روایت|روایاتی]] است که در زمینه همگانی و همیشگی بودن آیات قرآن وارده شده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۴۲.</ref> اصطلاح جری از نظر [[مفسران]] بدین معناست که گستره شمول قرآن از نظر انطباق بر مصادیق بسیار وسیع است و به موارد نزول آیات منحصر نیست؛ بلکه هر موردی که با مورد نزول آیه از نظر ملاک و مناط یکسان باشد را در برمی‌گیرد.<ref>بهاردوست، «جری و انطباق»، ص۲۲۸.</ref>

جری و انطباق به عنوان اصطلاحی قرآنی نخستین بار به طور صریح در [[تفسیر المیزان]] توسط [[سیدمحمدحسین طباطبایی]] بکار رفته است.<ref>بهاردوست، دانشنامه جهان اسلام، ج۱۰، ص۲۲۷.</ref>

پیشینه این اصطلاح را می‌توان در تعبیر [[مفسران]] و [[:رده:اصولیان|اصولیان]] [[شیعه]] و [[سنی]] یافت که عمومیت الفاظ را بر سبب خاص نزول آیه مقدم می‌دانند. بر این اساس، جری همانند کاربرد متداول مثل‌ها، منطبق ساختن آیه بر بعضی از مصادیق خارج از مورد نزول است. و ظاهراً ذکر عنوان «انطباق»، یا «تطبیق» در کنار این اصطلاح، به همین سبب است.<ref>بهاردوست، دانشنامه جهان اسلام، ج۱۰، ص۲۲۸.</ref>