پرش به محتوا

سوره قلم: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع
جز (←‏پیوند به بیرون: افزایش رده)
imported>M.r.seifi
(منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع)
خط ۱۴: خط ۱۴:
{{یادداشت|ممتحنات ۱۶ سوره قرآن است که گفته شده سیوطی آنها را به نام ممتحنات ذکر کرده است.رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۵۹۶ این سوره‌ها عبارتند از: فتح، حشر، سجده، طلاق، قلم، حجرات، تبارک، تغابن، منافقون، جمعه، صف، جن، نوح، مجادله، ممتحنه و تحریم (رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰.)}}
{{یادداشت|ممتحنات ۱۶ سوره قرآن است که گفته شده سیوطی آنها را به نام ممتحنات ذکر کرده است.رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۵۹۶ این سوره‌ها عبارتند از: فتح، حشر، سجده، طلاق، قلم، حجرات، تبارک، تغابن، منافقون، جمعه، صف، جن، نوح، مجادله، ممتحنه و تحریم (رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰.)}}
==محتوا==
==محتوا==
مفاهیم این سوره را می‌توان در موضوعات زیر دسته‌بندی کرد:
مفاهیم این سوره را می‌توان در موضوعات زیر دسته‌بندی کرد:<ref>مکارم شیرازی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۲۴۳؛ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌ پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۸-۱۲۵۷</ref>
* ذکر صفات ويژۀ [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و تأکید بر [[اخلاق]] برجستۀ ایشان،
* ذکر صفات ويژۀ [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و تأکید بر [[اخلاق]] برجستۀ ایشان،
* ذکر صفات زشت [[شرک|مشرکان]] و دشمنان پیامبر(ص)،
* ذکر صفات زشت [[شرک|مشرکان]] و دشمنان پیامبر(ص)،
* داستان «اصحاب الجنّة» و هشدار به مشرکان،
* داستان «اصحاب الجنّة» و هشدار به مشرکان،
* یادآوری [[قیامت]] و عذاب‌های مشرکان،
* یادآوری [[قیامت]] و عذاب‌های مشرکان،
* دستور به [[صبر]] و استقامت و مقاومت به پیامبر (ص) در برابر مشرکان و نهی از پیروی از  مشرکان.<ref>مکارم شیرازی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۲۴۳؛ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌ پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۸-۱۲۵۷</ref>
* دستور به [[صبر]] و استقامت و مقاومت به پیامبر (ص) در برابر مشرکان و نهی از پیروی از  مشرکان.


{{سوره قلم}}
{{سوره قلم}}
خط ۴۴: خط ۴۴:
{{نوشتار اصلی|آیه خلق عظیم}}
{{نوشتار اصلی|آیه خلق عظیم}}


در [[تفسیر قرآن|تفسیر]] این [[آیه]] آمده است این آیه اگرچه نیکوبودن [[اخلاق]] [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] را می‌ستاید، بیشتر به اخلاق پسندیده اجتماعی او نظر دارد؛ اخلاقی که مربوط به معاشرت است، مثل استواری بر حق، [[صبر]] در مقابل آزارِ مردم و خطاکاری‌ها و عفو و گذشت از آنان، [[سخاوت]]، مدارا، [[تواضع]].<ref>طباطبایی، المیزان، ترجمه، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۶۱۹.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در انتهای جلد ششم [[المیزان فی تفسیر القرآن|تفسیر المیزان]]، ۱۸۳ [[حدیث|روایت]] درباره اوصاف جسمی و روحی و اخلاقی پیامبر(ص) نقل می‌کند و گاه به شرح آنها می‌پردازد.<ref>ر.ک: طباطبایی، المیزان، ترجمه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۴۳۳.</ref> در این روایات از جمله آمده است هیچ چیز رسول خدا را از [[تلاوت]] قرآن باز نمی‌داشت مگر [[جنابت]].<ref>طباطبایی، المیزان، ترجمه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۴۸۶.</ref>
در [[تفسیر قرآن|تفسیر]] این [[آیه]] آمده است این آیه اگرچه نیکوبودن [[اخلاق]] [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] را می‌ستاید، بیشتر به اخلاق پسندیده اجتماعی او نظر دارد؛ اخلاقی که مربوط به معاشرت است، مثل استواری بر حق، [[صبر]] در مقابل آزارِ مردم و خطاکاری‌ها و عفو و گذشت از آنان، [[سخاوت]]، مدارا، [[تواضع]] و سایر موارد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۱۹، ص۳۶۹.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در انتهای جلد ششم [[المیزان فی تفسیر القرآن|تفسیر المیزان]]، ۱۸۳ [[حدیث|روایت]] درباره اوصاف جسمی و روحی و اخلاقی پیامبر(ص) نقل می‌کند و گاه به شرح آنها می‌پردازد.<ref>رجوع کنید به: طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۱م، ج۶، ص۳۰۲-۳۳۸.</ref> در این روایات از جمله آمده است هیچ چیز رسول خدا را از [[تلاوت]] قرآن باز نمی‌داشت مگر [[جنابت]].<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۱م، ج۶، ص۳۳۷.</ref>


==فضیلت و خواص==
==فضیلت و خواص==
از [[امام صادق علیه السلام|امام صادق(ع)]] روایت شده است هر کس سوره قلم را در [[نمازهای یومیه|نماز واجب]] یا [[نافله‌های روزانه|مستحب]] بخواند،‌ [[خدا|خداوند]] او را از فقر در امان نگه می‌دارد و از [[عذاب قبر|فشار قبر]] در امان خواهد بود.<ref>شیخ صدوق، ثواب الاعمال،۱۳۸۲ش، ص۱۱۹.</ref> در روایت دیگری آمده است [[ثواب و عقاب|ثواب]] قرائت آن معادل اجر کسانی است که خداوند صبر (یا خِرَد) آنان را بزرگ داشته است. همچنین گفته شده است اگر این سوره را بر چیزی نوشته و بر دندان آسیب‌دیده بگذارند، درد دندان در همان لحظه آرام می‌گیرد.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۴۵۱.</ref>
از [[امام صادق علیه السلام|امام صادق(ع)]] روایت شده است هر کس سوره قلم را در [[نمازهای یومیه|نماز واجب]] یا [[نافله‌های روزانه|مستحب]] بخواند،‌ [[خدا|خداوند]] او را از فقر در امان نگه می‌دارد و از [[عذاب قبر|فشار قبر]] در امان خواهد بود.<ref>شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۸۲ش، ص۱۱۹.</ref> در روایت دیگری آمده است [[ثواب و عقاب|ثواب]] قرائت آن معادل اجر کسانی است که خداوند صبر (یا خِرَد) آنان را بزرگ داشته است. همچنین گفته شده است اگر این سوره را بر چیزی نوشته و بر دندان آسیب‌دیده بگذارند، درد دندان در همان لحظه آرام می‌گیرد.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۴۵۱.</ref>


== متن و ترجمه ==
== متن و ترجمه ==
خط ۵۶: خط ۵۶:


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2}}
{{پانویس|۲}}


==منابع==
==منابع==
خط ۶۲: خط ۶۲:
* قرآن کریم، ترجمه محمد مهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۳۷۶ش.
* قرآن کریم، ترجمه محمد مهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۳۷۶ش.
* بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، به تحقیق بنیاد بعثت، قم، بنیاد بعثت، ۱۴۱۵ق.
* بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، به تحقیق بنیاد بعثت، قم، بنیاد بعثت، ۱۴۱۵ق.
* بحرانی، سید هاشم،  ترجمه تفسیر البرهان، مترجم رضا ناظمیان،‌ تهران، کتاب صبح، ۱۳۸۹ش.
*‌ خرمشاهی، بهاء الدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، انتشارات ناهید،‌ ۱۳۷۷ش.
*‌ خرمشاهی، بهاء الدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، انتشارات ناهید،‌ ۱۳۷۷ش.
* رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۲ش.
* رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۲ش.
* شیخ صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، تحقیق: صادق حسن زاده، قم، ارمغان طوبی، ۱۳۸۲ش.
* شیخ صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، تحقیق: صادق حسن زاده، قم، ارمغان طوبی، ۱۳۸۲ش.
* طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه محمدباقر موسوی، قم، دفتر نشر اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش.
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد ۶، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۱م.
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد ۱۹، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۳م.
* فرهنگ‌نامه علوم قرآن، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
* فرهنگ‌نامه علوم قرآن، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
*‌ مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، تهران، چاپ دهم، ۱۳۸۷ش.
*‌ مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، چاپ دهم، ۱۳۸۷ش.
* معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چ۱، ۱۳۷۱ش.
* معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، علی بابایی، برگزیده تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران، چاپ چهارم، ۱۳۷۷ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، علی بابایی، برگزیده تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران، چاپ چهارم، ۱۳۷۷ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
کاربر ناشناس