ادا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اَداء''' [[اصطلاحات فقهی|اصطلاحی فقهی]] است به معنای انجام دادن عمل در وقت معینی که شریعت برای آن مشخص کرده‌است. در مقابل آن قضاء قرار دارد که به معنای انجام دادن عمل خارج از وقت مشخص شده است به دلیل اینکه زمان آن تمام شده است و مکلف آن را در زمان خودش انجام نداده است.

البته گاهی واژه اداء به معنای انجام دادن هر امری به کار برده می‌شود. مثلا گاهی گفته می‌شود که اداء [[نماز صبح|نماز قضای صبح]]. معنای این کاربرد این است که [[مکلف]] [[نماز صبح|نماز صبحی]] را که قضاء شده بود انجام داده است. بنابراین اداء گاهی به معنای مطلق انجام دستورات شرع به کار برده می‌شود و گاهی به معنای انجام دادن عمل در وقتی که شریعت مشخص شده که در مقابل قضاء به کار برده می‌شود.<ref>موسسه دايرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقهية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص ۱۲-۲۴.</ref>

اما به طور کلی اعمال عبادی به دو دسته تقسیم شده‌اند؛ برخی موقت هستند و برخی دیگر غیر موقت.<ref>ذهنى تهرانى، بیان المرداد، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص ۳۶۳-۳۶۴؛ فاضل موحدی لنکرانی، ایضاح الکفایه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۱۰-۵۱۴؛ مکارم شیرازی، دائرة المعارف فقه مقارن‌،  ۱۴۲۷ق، ج۱، ص ۴۲۹؛ موسسه دايرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقهية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص ۲۴-۲۵.</ref>

* '''اعمال عبادی موقت:''' به آن دسته از اعمال عبادی گفته می‌شود که در شریعت زمان معینی برای آنها مشخص شده است. مانند نماز‌های واجب یومیه و یا برخی از نماز‌های مستحب. مثلا وقت معین نماز صبح از طلوع فجر اول تا طلوع خورشید است یا اینکه وقت نماز ظهر و عصر از ظهر شرعی تا غروب آفتاب است. یا اینکه وقت روزه از اذان صبح یا غروب آفتاب است. حال انجام این اعمال دو صورت دارد:

** عمل عبادی زمان مشخص شده انجام نمی‌شود. که در این صورت مثلا گفته می‌شود نماز قضاء شده است. معنای قضاء شدن نماز این است که اگر چه مکلف با انجام ندادن عمل در وقت خودش مرتکب گناهی شده است اما این عمل از عهده او ساقط نشده است و باید در وقت دیگری آن را انجام دهد. البته برخی اعمال عبادی موقت هستند که وقتی زمان‌شان منقضی شود و عمل انجام نشود ساقط می‌شوند و به به جا آوردن قضای آن ندارند.

* '''اعمال عبادی غیر موقت:''' به اعمال عبادیی گفته می‌شود که در شریعت زمان خاصی برای آن معین نشده است مانند قضاء نمازهاى فوت شده و ازاله نجاست از مسجد و امر بمعروف و نهى از منكر.<ref>ذهنى تهرانى، بیان المرداد، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص ۳۶۳-۳۶۴؛ فاضل موحدی لنکرانی، ایضاح الکفایه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۱۰-۵۱۴؛ مکارم شیرازی، دائرة المعارف فقه مقارن‌،  ۱۴۲۷ق، ج۱، ص ۴۲۹؛ موسسه دايرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقهية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص ۲۴-۲۵.</ref>