پرش به محتوا

سال هجری قمری: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۲۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ اوت ۲۰۲۰
جز
مستندسازی
جز (افزایش مطلب و منبع)
جز (مستندسازی)
خط ۴: خط ۴:
مسلمانان اعمال عبادی مانند [[روزه]] و‌ [[حج]] و نیز مناسبت‌های مذهبی مثل جشن‎ها و سوگواری‌ها را بر اساس سال قمری انجام می‌دهند.
مسلمانان اعمال عبادی مانند [[روزه]] و‌ [[حج]] و نیز مناسبت‌های مذهبی مثل جشن‎ها و سوگواری‌ها را بر اساس سال قمری انجام می‌دهند.
== جایگاه و اهمیت==
== جایگاه و اهمیت==
سال قمری، سالشماری که بر اساس چرخش قمر (ماه) محاسبه می‎شود، چون مبدا آن، هجرت پیامبر(ص) در سال ۶۲۲م بوده سال هجری قمری نیز نامیده شده است.{{مدرک}} مسلمانان اعمال دینی خود را بر اساس سال هجری قمری انجام می‌دهند.{{مدرک}} همچنین تقویم رسمی برخی از کشورهای اسلامی بر اساس آن تنظیم شده است.{{مدرک}}
سال قمری، سالشماری که بر اساس چرخش قمر (ماه) محاسبه می‌شود، چون مبدا آن، هجرت پیامبر(ص) در سال ۶۲۲م بوده سال هجری قمری نیز نامیده شده است.{{مدرک}} مسلمانان اعمال دینی خود را بر اساس سال هجری قمری انجام می‌دهند.{{مدرک}} همچنین تقویم رسمی برخی از کشورهای اسلامی بر اساس آن تنظیم شده است.{{مدرک}}


گفته شده قبل از جهانی شدن سالنمای میلادی در برخی کشورهای اسلامی و نیز رسمی شدن گاه‌شمار خورشیدی در [[ایران]] و [[افغانستان]]، سال‌شمار هجری قمری سالنمای رسمی کشورهای اسلامی بوده و وقایع و رویدادها بر اساس آن ثبت می‌شده است.{{مدرک}}
گفته شده قبل از جهانی شدن سالنمای میلادی در برخی کشورهای اسلامی و نیز رسمی شدن گاه‌شمار خورشیدی در [[ایران]] و [[افغانستان]]، سال‌شمار هجری قمری سالنمای رسمی کشورهای اسلامی بوده و وقایع و رویدادها بر اساس آن ثبت می‌شده است.{{مدرک}}
خط ۱۱: خط ۱۱:
به گزارش محمد بن جریر طبری، پس از هجرت پیامبر به مدینه به دستور او، هجرت مبدأ تاریخ اسلامی قرار گرفت.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> به گفته [[جعفر سبحانی]] از [[مراجع تقلید]] مکاتبه‌هایی از پیامبر(ص) با تاریخ سال قمری وجود دارد. از جمله آنها صلح‌نامه بین پیامبر(ص) و نصارای [[نجران]] به [[سال پنجم هجری قمری]]<ref>سبحانی، مؤسسة النشر الاسلامی، جامعه مدرسین، ج۱، ص۶۱۰.</ref> و وصیت پیامبر(ص) به [[سلمان فارسی]] با املای حضرت علی(ع) به [[سال نهم هجری قمری|سال نهم هجری]] است.<ref> سبحانی، سید المرسلین، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱، ص۶۰۹.</ref>
به گزارش محمد بن جریر طبری، پس از هجرت پیامبر به مدینه به دستور او، هجرت مبدأ تاریخ اسلامی قرار گرفت.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> به گفته [[جعفر سبحانی]] از [[مراجع تقلید]] مکاتبه‌هایی از پیامبر(ص) با تاریخ سال قمری وجود دارد. از جمله آنها صلح‌نامه بین پیامبر(ص) و نصارای [[نجران]] به [[سال پنجم هجری قمری]]<ref>سبحانی، مؤسسة النشر الاسلامی، جامعه مدرسین، ج۱، ص۶۱۰.</ref> و وصیت پیامبر(ص) به [[سلمان فارسی]] با املای حضرت علی(ع) به [[سال نهم هجری قمری|سال نهم هجری]] است.<ref> سبحانی، سید المرسلین، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱، ص۶۰۹.</ref>


طبق گزارش برخی از منابع تعین مبدأ تاریخ به پیشنهاد [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] توسط عمر بن خطاب از [[هجرت پیامبر(ص)]] انجام شده است.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۴۵؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۰۰.</ref> [[ابوموسی اشعری]] در نامه‌ای به عمر بن خطاب از نبود تاریخ منسجمی گلایه کرد. چرا که نامه‌هایی از خلیفه به دستش می‌رسید و به دلیل ذکر نشدن تاریخ در تقدم و تأخر آنها دچار مشکل می‌شد.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> از این رو خلیفه دوم شورایی برای تعیین تاریخ اسلامی تشکیل داد.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة،‌ ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۰۷.</ref> در این شورا به پیشنهاد علی(ع) [[هجرت پیامبر(ص)]] از [[مکه]] به [[مدینه]]، مبدأ [[تاریخ اسلام]] قرار گرفت و به صورت بخشنامه در آمد.<ref> یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۴۵؛ مسعودی، مروج‌الذهب،‌ ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۰۰.</ref>
طبق برخی از منابع تاریخی، تعین هجرت پیامبر به مدینه به عنوان مبدأ تاریخ اسلام در دوره خلافت عمر بن خطاب در سال ۱۷ یا ۱۸ قمری  انجام شده است.<ref>مسکویه، تجارب الامم، ج۱، ص۴۱۳.</ref> [[ابوموسی اشعری]] در نامه‌ای به عمر بن خطاب از نبود تاریخ منسجمی گلایه کرد. چرا که نامه‌هایی از خلیفه به دستش می‌رسید و به دلیل ذکر نشدن تاریخ در تقدم و تأخر آنها دچار مشکل می‌شد.<ref> مسکویه، تجارب الامم، ج۱، ص۴۱۳؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> از این رو خلیفه دوم شورایی برای تعیین تاریخ اسلامی تشکیل داد.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة،‌ ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۰۷.</ref> در این شورا به پیشنهاد علی(ع) [[هجرت پیامبر(ص)]] از [[مکه]] به [[مدینه]]، مبدأ [[تاریخ اسلام]] قرار گرفت.<ref> یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۴۵؛ مسعودی، مروج‌الذهب،‌ ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۰۰.</ref>


== آغاز سال قمری چه ماهی است؟==
== محرم ماه آغازین سال قمری==
به گزارش منابع تاریخی هجرت پیامبر(ص) از مکه به مدینه که بعدها مبدا تاریخ اسلامی گردید، در ربیع‌الاول بوده است با این حال سال قمری با ماه محرم آغاز می‌شود. گفته  شده سال‌شمار قمری قبل از اسلام نزد عرب و یهود رایج بوده و ابتدای آن محرم بوده<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۸۹.</ref> چرا که مردم از حج برمی‌گشتند، از این رو محرم انتخاب شد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۹.</ref>
به گزارش منابع تاریخی هجرت پیامبر(ص) از مکه به مدینه که بعدها مبدا تاریخ اسلامی گردید، در ربیع‌الاول بوده است با این حال سال قمری با ماه محرم آغاز می‌شود. گفته  شده سال‌شمار قمری قبل از اسلام نزد عرب و یهود رایج بوده و ابتدای آن محرم بوده<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۸۹.</ref> چرا که مردم از حج برمی‌گشتند، از این رو محرم انتخاب شد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۹.</ref> هرچند پیشنهادهای هجرت پیامبر، ماه رمضان و... نیز  مطرح شده بود.


== ماه‌ها==
== ماه‌های قمری==
سال هجری قمری دارای ۱۲ ماه است و هر ماه ۲۹ یا ۳۰ روز دارد.{{مدرک}} از این رو تعداد روزهای سال قمری در سال‌های عادی ۳۵۴ روز و در سال‌های کبیسه ۳۵۵ روز است. همچنین سال قمری ۱۰ یا ۱۱ روز از سال شمسی کمتر است.{{مدرک}} به گفته [[علی بن حسین مسعودی]] تاریخ‌نگار قرن چهارم، اعراب در دوره جاهلیت هر سه سال یک ماه اضافه میکردند قرآن از این کار آنها به نسی (تأخیر انداختن) یاد کرده و آن را نکوهید است.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۸۹. </ref> البته تعداد روز ماه‌ها ترتیب خاصی ندارد با این حال در تقویم قمری قراردادی ماه‌های فرد ۳۰ روزه و ماه‌های زوج ۲۹ روزه تعیین شده و ماه آخر در سال‌های کبیسه ۳۰روزه است.{{مدرک}}
سال هجری قمری دارای ۱۲ ماه است.<ref>نگاه کنید به: مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۸۸-۱۸۹.</ref> و هر ماه ۲۹ یا ۳۰ روز دارد.{{مدرک}} از این‌رو تعداد روزهای سال قمری در سال‌های عادی ۳۵۴ روز و در سال‌های کبیسه ۳۵۵ روز است. همچنین سال قمری ۱۰ یا ۱۱ روز از سال شمسی کمتر است.{{مدرک}} به گفته [[علی بن حسین مسعودی]] تاریخ‌نگار قرن چهارم، اعراب در دوره جاهلیت هر سه سال یک ماه به سال قمری اضافه می‌کردند قرآن از این کار آنها که از آن به نسی(به تأخیر انداختن) یاد کرده را نکوهش کرده است.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۸۹.</ref> البته در سال قمری تعداد روز ماه‌ها ترتیب خاصی ندارد با این حال در تقویم قمری قراردادی ماه‌های فرد ۳۰ روزه و ماه‌های زوج ۲۹ روزه تعیین شده و ماه آخر در سال‌های کبیسه ۳۰روزه است.{{مدرک}}


ماه‌های سال قمری به ترتیب عبارتند از:
ماه‌های سال قمری به ترتیب عبارتند از:
خط ۴۱: خط ۴۱:
* ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة،‌ بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.
* ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة،‌ بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.
* سبحانی، جعفر، سید المرسلین صلی‌الله علیه و آله، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین، بی‌تا.
* سبحانی، جعفر، سید المرسلین صلی‌الله علیه و آله، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین، بی‌تا.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت،‌ دارالتراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، بیروت،‌ دارالتراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
* عاملی، سید جعفر مرتضی، تحقیقی درباره تاریخ هجری، تهران، واحد تحقیقات اسلامی بنیاد بعثت، بی‌تا.
* عاملی، سید جعفر مرتضی، تحقیقی درباره تاریخ هجری، تهران، واحد تحقیقات اسلامی بنیاد بعثت، بی‌تا.
* مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر،‌ تحقیق اسعد داغر، قم، دارالهجره، ۱۴۰۹ق.
* مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر،‌ تحقیق اسعد داغر، قم، دارالهجره، ۱۴۰۹ق.
* مسکویه، احمد بن محمد، تجارب الأمم، تهران، انتشارات سروش، ۱۳۷۹ش.
* ابن مسکویه، احمد بن محمد، تجارب الأمم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، انتشارات سروش، ۱۳۷۹ش.
* نبئی، ابوالفضل، تقویم و تقویم‌نگاری در تاریخ، مشهد، آستان قدس، ۱۳۶۶ش.
* نبئی، ابوالفضل، تقویم و تقویم‌نگاری در تاریخ، مشهد، آستان قدس، ۱۳۶۶ش.
* یعقوبی، احمد، تاریخ یعقوبی،‌ بیروت، دار صادر، بی‌تا.
* یعقوبی، احمد، تاریخ یعقوبی،‌ بیروت، دار صادر، بی‌تا.
خط ۶۵: خط ۶۵:
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص
| شناسه= <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
  | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->