پرش به محتوا

سوره نوح: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۴۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ ژانویهٔ ۲۰۱۹
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←‏فضیلت و خواص: ویرایش شکلی و لینک کلمات)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱: خط ۳۱:


== نکات تفسیری ==
== نکات تفسیری ==
چند نکته تفسیری ذیل برخی از آیات سوره نوح ارائه شده است
چند نکته تفسیری ذیل برخی از آیات سوره نوح ارائه شده است
===اصول سه گانه دعوت حضرت نوح(ع)===
===اصول سه گانه دعوت حضرت نوح(ع)===
آیه سوم سوره نوح «أَنِ اعْبُدُوا اللَّـهَ وَاتَّقُوهُ وَأَطِيعُونِ» را دربردارند اصول سه‌گانه دعوت حضرت نوح(ع) دانسته‌اند. [[علامه طباطبایی]]  بخش اول آیه «أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ» را نشان‌دهنده شناخت قوم نوح نسبت به [[خدا]] می‌داند؛ ولی به جای [[پرستش]] خدا، بت‌ها را به عنوان [[شفیع]] نزد خدا [[عبادت]] می‌کردند؛ به همین دلیل اصل اول دعوت نوح را دعوت به [[توحید]] معرفی می‌کند.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ،ج ۲۰، ص۴۰.</ref> دومین اصل برگرفته از عبارت «وَ اتَّقُوهُ» اجتناب از [[گناهان کبیره]] و صغیره یعنی [[شرک]] و پایین‌تر از آن و در مقابل آن انجام [[عمل صالح|اعمال صالحی]] است که نباید ترک شود. اصل سوم از فراز سوم آیه «وَ أَطِيعُونِ» گرفته شده که آن را اطاعت از نوح، تصدیق رسالتش و گرفتن معالم دین از او دانسته‌اند.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ،ج ۲۰، ص۴۰؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج ۲۵، ص ۵۸.</ref>
آیه سوم سوره نوح «أَنِ اعْبُدُوا اللَّـهَ وَاتَّقُوهُ وَأَطِيعُونِ» را دربردارند اصول سه‌گانه دعوت حضرت نوح(ع) دانسته‌اند. [[علامه طباطبایی]]  بخش اول آیه «أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ» را نشان‌دهنده شناخت قوم نوح نسبت به [[خدا]] می‌داند؛ ولی به جای [[پرستش]] خدا، بت‌ها را به عنوان [[شفیع]] نزد خدا [[عبادت]] می‌کردند؛ به همین دلیل اصل اول دعوت نوح را دعوت به [[توحید]] معرفی می‌کند.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ،ج ۲۰، ص۴۰.</ref> دومین اصل برگرفته از عبارت «وَ اتَّقُوهُ» اجتناب از [[گناهان کبیره]] و صغیره یعنی [[شرک]] و پایین‌تر از آن و در مقابل آن انجام [[عمل صالح|اعمال صالحی]] است که نباید ترک شود. اصل سوم از فراز سوم آیه «وَ أَطِيعُونِ» گرفته شده که آن را اطاعت از نوح، تصدیق رسالتش و گرفتن معالم دین از او دانسته‌اند.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ،ج ۲۰، ص۴۰؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج ۲۵، ص ۵۸.</ref>


===أَجَل ===
=== کسب رحمت و برکت ===
به تاخیر افتادن [[اجل|اَجَل]] یا زمان مرگ انسان از مباحث مهمی کلامی است که ذیل آیه چهارم سوره نوح «يَغْفِرْ‌ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُؤَخِّرْ‌كُمْ إِلَىٰ أَجَلٍ مُّسَمًّى ۚ إِنَّ أَجَلَ اللَّـهِ إِذَا جَاءَ لَا يُؤَخَّرُ‌ لَوْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ» به آن پرداخته شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵۴۲.</ref> در این [[آیه]] خطاب به [[مشرکان]] آمده است در صورت [[ایمان]] به اصول سه گانه دعوت حضرت نوح(ع) [[گناهان]] شما بخشیده و اجل شما به تاخیر می‌افتد.  
آیات ۱۰ تا ۱۲ سوره نوح «فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُ‌وا رَ‌بَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارً‌ا يُرْ‌سِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُم مِّدْرَ‌ارً‌ا وَيُمْدِدْكُم بِأَمْوَالٍ وَ بَنِينَ وَ يَجْعَل لَّكُمْ جَنَّاتٍ وَ يَجْعَل لَّكُمْ أَنْهَارً‌ا» [[استغفار]] را از جمله راه‌های کسب رحمت و [[برکت]] خداوند معرفی کرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲۰، ص۳۰.</ref> ذیل این آیات [[روایات|روایاتی]] وارد شده که جلب منفعت و رحمت خداوند را منوط به طلب آمرزش از خداوند کرده است.<ref>حویزی، نورالثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۴۲۳.</ref>
 
== آیات مشهور ==
دو آیه ۴ و ۲۸ سوره نوح درباره تاخیر زمان مرگ و طلب غفران برای خود و [[مؤمنان]] از آیات مشهور و نامدار این سوره است.
===آيه تاخیر اجل (۴)===
<div style="text-align: center;"><noinclude>
{{عربی|«'''يَغْفِرْ‌ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُؤَخِّرْ‌كُمْ إِلَىٰ أَجَلٍ مُّسَمًّى ۚ إِنَّ أَجَلَ اللَّـهِ إِذَا جَاءَ لَا يُؤَخَّرُ‌ لَوْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ'''﴿۴﴾»<br />
|ترجمه= [تا] برخى از گناهانتان را بر شما ببخشايد و [اجل‌] شما را تا وقتى معين به تأخير اندازد. اگر بدانيد، چون وقت مقرر خدا برسد، تأخير بر نخواهد داشت.|اندازه=100%}}
</noinclude>
{{پایان}}
به تاخیر افتادن [[اجل|اَجَل]] یا زمان مرگ انسان از مباحث مهمی کلامی است که ذیل آیه چهارم سوره نوح به آن پرداخته شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵۴۲.</ref> در این [[آیه]] خطاب به [[مشرکان]] آمده است در صورت [[ایمان]] به اصول سه گانه دعوت حضرت نوح(ع) [[گناهان]] شما بخشیده و اجل شما به تاخیر می‌افتد.  


بسیاری از [[مفسران]] شیعی طبق مفاد این آیه «اجل» را به «[[اجل مسمی|اجل مسمى]]» و‌ «[[اجل معلق|اجل نهايى]]» و به تعابیر دیگر به اجل نزدیک و دور یا اجل مشروط و اجل مطلق تقسیم کرده‌اند. بر این اساس «اجل مسمی» به وسیله راهکارهایی از جمله [[استغفار]] قابل تاخیر است و اجل نهایی که از آن به «اجل الله» نیز تعبیر شده، حتمی است و قابل تغییر نیست.<ref>رک: طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵۴۲؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج ۲۰، ص۲۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج ۲۵، ص ۵۹؛ شاه‏‌عبدالعظيمى، تفسير اثنى عشرى، ۱۳۶۳ش،  ج‏۱۳، ص ۳۲۵؛ طوسى، التبيان في تفسير القرآن، ج‏۱۰، ۱۳۳؛ كاشانى، منهج الصادقين فى إلزام المخالفين، ج‏۱۰، ص۱۷؛ بروجردى، تفسير جامع، ۱۳۶۶ش، ج‏۷، ص ۲۴۹.</ref> [[علامه طباطبایی]] تاخير مرگ تا اجلى معين را در این آیه، نتيجه [[عبادت خدا]]، [[تقوى]] و اطاعت رسول دانسته و اینکه به كفار را وعده داده شده اگر صاحب ايمان و تقوا و اطاعت شوند، اجل كوتاه‌ترشان را تا اجل مسمى به تاخير مى‌‏اندازد.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ،ج ۲۰، ص۴۲</ref>   
بسیاری از [[مفسران]] شیعی طبق مفاد این آیه «اجل» را به «[[اجل مسمی|اجل مسمى]]» و‌ «[[اجل معلق|اجل نهايى]]» و به تعابیر دیگر به اجل نزدیک و دور یا اجل مشروط و اجل مطلق تقسیم کرده‌اند. بر این اساس «اجل مسمی» به وسیله راهکارهایی از جمله [[استغفار]] قابل تاخیر است و اجل نهایی که از آن به «اجل الله» نیز تعبیر شده، حتمی است و قابل تغییر نیست.<ref>رک: طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵۴۲؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج ۲۰، ص۲۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج ۲۵، ص ۵۹؛ شاه‏‌عبدالعظيمى، تفسير اثنى عشرى، ۱۳۶۳ش،  ج‏۱۳، ص ۳۲۵؛ طوسى، التبيان في تفسير القرآن، ج‏۱۰، ۱۳۳؛ كاشانى، منهج الصادقين فى إلزام المخالفين، ج‏۱۰، ص۱۷؛ بروجردى، تفسير جامع، ۱۳۶۶ش، ج‏۷، ص ۲۴۹.</ref> [[علامه طباطبایی]] تاخير مرگ تا اجلى معين را در این آیه، نتيجه [[عبادت خدا]]، [[تقوى]] و اطاعت رسول دانسته و اینکه به كفار را وعده داده شده اگر صاحب ايمان و تقوا و اطاعت شوند، اجل كوتاه‌ترشان را تا اجل مسمى به تاخير مى‌‏اندازد.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ،ج ۲۰، ص۴۲</ref>   
خط ۴۳: خط ۵۲:
تاخیر اجل مورد تایید روایات نیز واقع شده است. <ref>طبری آملی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۲۲۷؛ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۰۵.</ref> در روایتی از [[امام صادق علیه السلام|امام صادق(ع)]] آمده است «مَنْ یَمُوتُ بالذُنوب أَکْثَرُ مِمَّنْ یَمُوتُ بالآجال وَ مَنْ یَعیشُ بالإحْسان أَکْثَرُ ممَّن یَعیشُ بالأَعمار؛ آنها كه بر اثر گناهان مى‏‌ميرند بيش از آنها هستند كه به مرگ الهى از دنيا مى‌روند و كسانى كه بر اثر نيكوكارى عمر طولانى پيدا مى‏‌كنند بيش از كسانى هستند كه بر اثر عوامل طبيعى عمرشان زياد مى‌‏شود»<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص ۱۴۰.</ref>
تاخیر اجل مورد تایید روایات نیز واقع شده است. <ref>طبری آملی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۲۲۷؛ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۰۵.</ref> در روایتی از [[امام صادق علیه السلام|امام صادق(ع)]] آمده است «مَنْ یَمُوتُ بالذُنوب أَکْثَرُ مِمَّنْ یَمُوتُ بالآجال وَ مَنْ یَعیشُ بالإحْسان أَکْثَرُ ممَّن یَعیشُ بالأَعمار؛ آنها كه بر اثر گناهان مى‏‌ميرند بيش از آنها هستند كه به مرگ الهى از دنيا مى‌روند و كسانى كه بر اثر نيكوكارى عمر طولانى پيدا مى‏‌كنند بيش از كسانى هستند كه بر اثر عوامل طبيعى عمرشان زياد مى‌‏شود»<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص ۱۴۰.</ref>


=== کسب رحمت و برکت ===
===آیه طلب غفران (۲۸)===
آیات ۱۰ تا ۱۲ سوره نوح «فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُ‌وا رَ‌بَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارً‌ا يُرْ‌سِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُم مِّدْرَ‌ارً‌ا وَيُمْدِدْكُم بِأَمْوَالٍ وَ بَنِينَ وَ يَجْعَل لَّكُمْ جَنَّاتٍ وَ يَجْعَل لَّكُمْ أَنْهَارً‌ا» [[استغفار]] را از جمله راه‌های کسب رحمت و [[برکت]] خداوند معرفی کرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲۰، ص۳۰.</ref> ذیل این آیات [[روایات|روایاتی]] وارد شده که جلب منفعت و رحمت خداوند را منوط به طلب آمرزش از خداوند کرده است.<ref>حویزی، نورالثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۴۲۳.</ref>
 
== آیات مشهور ==
آیه ۲۸ سوره نوح درباره طلب غفران برای خود، والدین و [[مؤمنان]] از دعاهای قرآنی مشهوری است که در [[قنوت نماز]] نیز خوانده می‌شود.
آیه ۲۸ سوره نوح درباره طلب غفران برای خود، والدین و [[مؤمنان]] از دعاهای قرآنی مشهوری است که در [[قنوت نماز]] نیز خوانده می‌شود.
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۱۹

ویرایش