پرش به محتوا

سوره مطففین: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۶۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ نوامبر ۲۰۱۶
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Sama
جز (اضافه عکس در جعبه)
imported>Hasaninasab
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
'''سوره مُطَفِّفین''' هشتاد و سومین [[سوره]] [[قرآن کریم]] و آخرین سوره از [[سوره‌های مکی]] است که در [[جزء قرآن|جزء]] سی‌ام قرآن جای گرفته است. مطففین یعنی کم‌فروشان. [[خداوند]] در این سوره، کم‌فروشان را مذمت می‌کند و می‌گوید آنان گمان می‌کنند [[آخرت|آخرتی]] وجود ندارد. توصیف اتفاقات [[قیامت]] و بیان اوصاف ابرار (نیکوکاران) و فاجران (گناهکاران) محتوای این سوره را تشکیل می‌دهد. در کتاب‌های [[تفسیر|تفسیری]] آمده است آیه سی‌ام این سوره در شأن [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین]] [[علی(ع)]] نازل شده است.
'''سوره مُطَفِّفین''' هشتاد و سومین [[سوره]] [[قرآن کریم]] و آخرین سوره از [[سوره‌های مکی]] است که در [[جزء قرآن|جزء]] سی‌ام قرآن جای گرفته است. مطففین یعنی کم‌فروشان. [[خداوند]] در این سوره، کم‌فروشان را مذمت می‌کند و می‌گوید آنان گمان می‌کنند [[آخرت|آخرتی]] وجود ندارد. توصیف اتفاقات [[قیامت]] و بیان اوصاف ابرار (نیکوکاران) و فاجران (گناهکاران) محتوای این سوره را تشکیل می‌دهد. در کتاب‌های [[تفسیر|تفسیری]] آمده است آیه سی‌ام این سوره در شأن [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین]] [[علی(ع)]] نازل شده است.


درباره فضیلت [[تلاوت]] این سوره، در [[روایات]] آمده است هر کس این سوره را بخواند، خدا در روز قیامت او را از نوشیدنی پاک و خالصی که دست کسی به آن نرسیده سیراب می‌کند. همچنین نقل شده است هر کس آن را در [[نماز|نمازهایش]] بخواند، از آتش [[دوزخ]] در امان خواهد. آیات پایانی سوره مطففین که درباره ابرار (نیکوکاران) سخن می‌کند، از جمله آیاتی است که بر [[ضریح حضرت عباس]] نقش بسته است.
درباره فضیلت [[تلاوت]] این سوره، در [[روایات]] آمده است هر کس این سوره را بخواند، خدا در روز قیامت او را از نوشیدنی پاک و خالصی که دست کسی به آن نرسیده سیراب می‌کند. همچنین نقل شده است هر کس آن را در [[نماز|نمازهایش]] بخواند، از آتش [[دوزخ]] در امان خواهد. آیات پایانی سوره مطففین که درباره ابرار (نیکوکاران) سخن می‌کند، از جمله آیاتی است که بر [[حرم حضرت عباس|ضریح حضرت عباس]] نقش بسته است.


==معرفی==
==معرفی==
[[پرونده:بخشی از سوره مطففین به خط ریحان اثر عبدالله هروی.jpg|بندانگشتی|آیات ابتدایی سوره مطففین، بخشی از یک قرآن به خط ریحان در کتابخانه آستان قدس رضوی، ۸۴۵ق]]
[[پرونده:بخشی از سوره مطففین به خط ریحان اثر عبدالله هروی.jpg|بندانگشتی|آیات ابتدایی سوره مطففین، بخشی از یک قرآن به خط ریحان در کتابخانه آستان قدس رضوی، ۸۴۵ق]]
* '''نام‌ها و سبب نامگذاری'''
* '''نام‌ها و سبب نامگذاری'''
سوره مطففین را به این مناسبت «‌مُطَفِّفین‌» می‌نامند که این کلمه در آغاز آن آمده است.<ref> دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲</ref> این سوره را «‌تطفیف‌» نیز می‌نامند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۵؛ دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲.</ref> «‌مطففین‌» از «طَفَّفَ» و به معنای کم‌فروشان است.<ref>راغب اصفهانی، المفردات، ج۱، ص۵۲۱.</ref>
«‌مطففین‌» از «طَفَّفَ» و به معنای کم‌فروشان است.<ref>راغب اصفهانی، المفردات، ج۱، ص۵۲۱.</ref> سوره مطففین را به این مناسبت «‌مُطَفِّفین‌» می‌نامند که این کلمه در آغاز آن آمده است.<ref> دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲</ref> این سوره را «‌تطفیف‌» نیز می‌نامند که مصدر «مطففین» است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۵؛ دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲.</ref>  


* '''محل و ترتیب نزول'''
* '''محل و ترتیب نزول'''
سوره مطففین آخرین سوره از [[سوره‌های مکی]] و هشتاد و ششمین سوره‌ای است که بر [[پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است، یعنی بعد از [[سوره عنکبوت]] و پیش از [[سوره بقره]]. این سوره در ترتیب [[مصحف|مصحفی]] هشتاد و سومین سوره و در [[جزء قرآن|جزء]] سی‌ام قرآن جای گرفته است.<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۶۷.</ref>
سوره مطففین آخرین سوره از [[سوره‌های مکی]] و هشتاد و ششمین سوره‌ای است که بر [[پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است؛ یعنی بعد از [[سوره عنکبوت]] و پیش از [[سوره بقره]]. این سوره در ترتیب قرآن، هشتاد و سومین سوره و در [[جزء قرآن|جزء]] سی‌ام قرآن جای گرفته است.<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۶۷.</ref>


* '''تعداد آیات و کلمات'''
* '''تعداد آیات و کلمات'''
سوره مطففین ۳۶ آیه، ۱۶۹ کلمه و ۷۵۱ حرف دارد. این سوره جزو [[مفصلات|سوره‌های مفصلات]] (دارای آیات کوتاه و متعدد) است.<ref> دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲</ref>
سوره مطففین ۳۶ آیه، ۱۶۹ کلمه و ۷۵۱ حرف دارد. این سوره جزو [[مفصلات|سوره‌های مفصلات]] (دارای آیات کوتاه و متعدد) است.<ref> دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲</ref>


آیات پایانی سوره مطففین که درباره ابرار (نیکوکاران) سخن می‌کند، از جمله آیاتی است که بر [[ضریح حضرت عباس]] نقش بسته است.<ref>[http://www.farsnews.com/13950201000098 «امشب قرص قمر در کربلا طعنه به خورشید می‌زند»، خبرگزاری فارس.]</ref>
آیات پایانی سوره مطففین که درباره ابرار (نیکوکاران) سخن می‌کند، از جمله آیاتی است که بر [[حرم حضرت عباس|ضریح حضرت عباس]] نقش بسته است.<ref>[http://www.farsnews.com/13950201000098 «امشب قرص قمر در کربلا طعنه به خورشید می‌زند»، خبرگزاری فارس.]</ref>


==محتوا: عاقبت منکران و مؤمنان به قیامت==
==محتوا: عاقبت منکران و مؤمنان به قیامت==
آیات اول تا سوم این سوره، یک [[احکام|حکم فقهی]] را بیان می‌کند و آن این است که کم‌فروشی و ندادن حقوق مردم در معاملات، [[حرام]] و از [[گناهان]] بزرگ است. این سوره با توصیف [[معاد]] و اوضاع رستاخیز و جهان [[آخرت]] و با معرفی دو گروه یعنی گروه ابرار و مُقَربان و گروه فاجران و مجرمان به لبخندهای تمسخرآمیز [[کافر|کافران]] به [[مؤمن|مؤمنان]] در این جهان اشاره می‌کند و می‌گوید در روز قیامت، مؤمنان به کافران می‌خندند.<ref> دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲</ref>
آیات اول تا سوم این سوره، یک [[احکام|حکم فقهی]] را بیان می‌کند؛ یعنی کم‌فروشی و ندادن حقوق مردم در معاملات، [[حرام]] و از [[گناهان]] بزرگ است. این سوره با توصیف [[معاد]] و اوضاع رستاخیز و جهان [[آخرت]] و با معرفی دو گروه یعنی گروه ابرار و مُقَربان و گروه فاجران و مجرمان به لبخندهای تمسخرآمیز [[کافر|کافران]] به [[مؤمن|مؤمنان]] در این جهان اشاره می‌کند و می‌گوید در روز قیامت، مؤمنان به کافران می‌خندند.<ref> دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲</ref>


{{سوره مطففین}}
{{سوره مطففین}}


==انکار قیامت، نتیجهٔ گناه بسیار==
==شأن نزول: کم‌فروشان مدینه==
درباره [[شأن نزول]] سوره مطففین در کتاب [[تفسیر نمونه]] آمده است: [[ابن عباس]] می‌گوید هنگامی که [[پیامبر(ص)]] وارد مدینه شد، بسیاری از مردم سخت به کم‌فروشی آلوده بودند. خداوند این آیات را نازل کرد و آنان پذیرفتند و کم‌فروشی را ترک کردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۲۴۴.</ref> در کتاب [[مجمع البیان]] نیز آمده است مردی به نام ابوجهینه در [[مدینه]] زندگی می‌کرد که دو پیمانه داشت: یکی کوچک و دیگری بزرگ. به هنگام خریدن از پیمانه بزرگ استفاده می‌کرد و به هنگام فروش از پیمانه کوچک.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۷.</ref>
 
==آیات مشهور==
آیات ۱۲ و ۳۰ این سوره، از آیات مشهور سوره مطففین است:
===انکار قیامت، نتیجهٔ گناه بسیار===
در آیه ۱۲ آمده است جز آدم تجاوزپيشه و گناهكار، [[قیامت]] را [[دروغ]] نمی‌پندارد. [[علامه طباطبایی]] در [[المیزان]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] می‌نویسد: معلوم می‌شود یگانه مانعی که انسان را از گناه باز می‌دارد، ایمان به برانگیخته شدن در روز قیامت است و کسی که در شهوات فرو رفته و دلش گناه‌دوست شده، حاضر نیست هیچ مانعی را در کارش بپذیرد؛ در نتیجه گناه بسیار، او را به این نقطه می‌کشاند که منکر قیامت شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۳۸۴.</ref>
در آیه ۱۲ آمده است جز آدم تجاوزپيشه و گناهكار، [[قیامت]] را [[دروغ]] نمی‌پندارد. [[علامه طباطبایی]] در [[المیزان]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] می‌نویسد: معلوم می‌شود یگانه مانعی که انسان را از گناه باز می‌دارد، ایمان به برانگیخته شدن در روز قیامت است و کسی که در شهوات فرو رفته و دلش گناه‌دوست شده، حاضر نیست هیچ مانعی را در کارش بپذیرد؛ در نتیجه گناه بسیار، او را به این نقطه می‌کشاند که منکر قیامت شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۳۸۴.</ref>


از [[امام باقر(ع)]] نقل شده است هیچ چیز قلب آدمی را به اندازه [[گناه]]، فاسد نمی‌کند. قلب وقتی با گناه آشنا شود، روز به روز بیشتر به آن متمایل می‌شود، تا جایی که گناه بر آن چیره می‌شود. آن وقت است که قلب زیر و رو و بالا و پایین می‌شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۳۹۰.</ref>
از [[امام باقر(ع)]] نقل شده است هیچ چیز قلب آدمی را به اندازه [[گناه]]، فاسد نمی‌کند. قلب وقتی با گناه آشنا شود، روز به روز بیشتر به آن متمایل می‌شود، تا جایی که گناه بر آن چیره می‌شود. آن وقت است که قلب زیر و رو و بالا و پایین می‌شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۳۹۰.</ref>
==شأن نزول: کم‌فروشان مدینه==
درباره [[شأن نزول]] سوره مطففین در کتاب [[تفسیر نمونه]] آمده است: [[ابن عباس]] می‌گوید هنگامی که [[پیامبر(ص)]] وارد مدینه شد، بسیاری از مردم سخت به کم‌فروشی آلوده بودند. خداوند این آیات را نازل کرد و آنان پذیرفتند و کم‌فروشی را ترک کردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۲۴۴.</ref> در کتاب [[مجمع البیان]] نیز آمده است مردی به نام ابوجهینه در [[مدینه]] زندگی می‌کرد که دو پیمانه داشت: یکی کوچک و دیگری بزرگ. به هنگام خریدن از پیمانه بزرگ استفاده می‌کرد و به هنگام فروش از پیمانه کوچک.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۷.</ref>


===آیه ۳۰ در شأن امیرالمؤمنین===
===آیه ۳۰ در شأن امیرالمؤمنین===
[[علامه طباطبایی]] به نقل از [[تفسیر مجمع البیان]] می‌نویسد بعضی گفته‌اند آیه «وَ إِذا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغامَزُونَ» در شأن [[علی بن ابیطالب]] نازل شده و جریان از این قرار بوده که روزی آن حضرت با چند نفر از [[مسلمانان]] نزد [[رسول خدا(ص)]] می‌آمدند. [[منافق|منافقان]] ایشان را مسخره کردند و خندیدند و به یکدیگر اشاره‌ها کردند و سپس نزد همفکرانشان برگشتند و گفتند: ما امروز اَصلَع (کسی که جلو سرش مو ندارد. منظورشان امام علی بود) را دیدیم و به او خندیدیم. به دنبال این جریان بود که این آیه نازل شد. علامه طباطبایی می‌نویسد این روایت را زمخشری (مفسر اهل سنت) نیز نقل کرده است.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ترجمه، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۳۹۶.</ref>
[[علامه طباطبایی]] به نقل از [[تفسیر مجمع البیان]] می‌نویسد بعضی گفته‌اند آیه «وَ إِذا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغامَزُونَ» در شأن [[امام علی]] نازل شده است. نقل شده است روزی آن حضرت با چند نفر از [[مسلمانان]] نزد [[رسول خدا(ص)]] می‌آمدند. [[منافق|منافقان]] ایشان را مسخره کردند و خندیدند و به یکدیگر اشاره‌ها کردند و سپس نزد همفکرانشان برگشتند و گفتند: ما امروز اَصلَع (کسی که جلو سرش مو ندارد. منظورشان امام علی بود) را دیدیم و به او خندیدیم. به دنبال این جریان بود که این آیه نازل شد. علامه طباطبایی می‌نویسد این روایت را [[زمخشری]] (مفسر [[اهل سنت]]) نیز نقل کرده است.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ترجمه، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۳۹۶.</ref>


==فضیلت و خواص: امنیت از عذاب دوزخ==
==فضیلت و خواص: امنیت از عذاب دوزخ==
خط ۴۵: خط ۴۷:
* [http://tanzil.net/?locale=fa_IR#83:1 قرائت سوره مطففین]
* [http://tanzil.net/?locale=fa_IR#83:1 قرائت سوره مطففین]


==پانوی ==
==پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس2}}


==منابع==
==منابع==
کاربر ناشناس