ورام بن ابی فراس حلی: تفاوت میان نسخه‌ها

مهم‌ترین کتاب وی که باعث مشهور شدنش نیز گردید، [[تنبیه الخواطر و نزهة النواظر (کتاب)|تنبیه الخواطر و نزهة النواظر]] است که به مجموعه ورام شهرت دارد.

==ولادت، نسب و درگذشت==

ورّام بن ابی فراس در [[حله|حلّه]]، که تا چند قرن پس از وی مرکز [[تشیع]] و فقاهت بود، به دنیا آمد. از تاریخ ولادت وی اطلاعی در دست نیست. بسیاری از شرح‌حال‌نویسان او را عرب نژاد و از نسل [[مالک اشتر]]، دانسته‌اند.<ref>برای نمونه نک: الفهرست، ص۱۲۸۱۲۹؛ امل الامل، قسم ۲،ص۳۳۸.</ref>

ولی بنا به تحقیقات [[مصطفی جواد]]،<ref>جاوان القبیلة الکردیة المنسیة و مشاهیر الجاوانیین، ص۸۴-۱۲۱.</ref> نیاکان وی از موالیانِ کرد [[بنی اشتر]] بودند که در سال ۶۶ق همراه [[مختار ثقفی]] قیام کردند. ورّام از خاندانی بلندپایه بود که برخی از امیران از آن برخاسته بودند.<ref>مستدرکات اعیان الشیعة، ج ۱،ص۲۴۹.</ref>

 

وی در دوم [[محرم الحرام|محرّم]] ۶۰۵ق در حلّه درگذشت.<ref>ال‌ک‌ام‌ل ک‌ام‌ل ف‌ی ال‌ت‌اری‌خ‌، ج ۱۲،ص۲۸۲.</ref> پیکرش را به [[نجف]] منتقل کردند و در [[حرم امام علی(ع)|حرم حضرت علی(ع)]] به خاک سپردند.<ref>مستدرکات اعیان الشیعه، ج۱،ص۲۴۹.</ref>

از استادان وی، [[سدیدالدین محمود بن علی حمصی]]<ref>الفهرست، ص۱۲۹.</ref> و از مشایخ روایی وی، [[محمد بن محمد بن هارون بزاز حلی]] بودند.<ref>افندی اصفهانی، ج۵، ص۲۸۲.</ref> او همچنین از [[علی بن ابراهیم عریضی|علی بن ابراهیم عُرَیضی]] روایت کرد و در [[تنبیه الخواطر]]به نام او تصریح کرده است.<ref>مجموعه ورّام، ج۲، ص۳۰۳.</ref>  

ابوعبداللّه [[محمد بن جعفر مشهدی]]، صاحب [[المزار الکبیر]]، از ورّام روایت کرده<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۲۰۲. </ref>و [[شهید ثانی]] نیز به واسطه او از ورّام روایت نموده است.<ref>حر عاملی، قسم۲، ص۳۳۸.</ref>

[[پرونده:کتاب تنبیه الخواطر.jpg|بندانگشتی|۱۵۰px|کتاب مجموعه ورام]]

ورّام ابتدا به امیری لشکر رسید ولی پس از چندی از همه مناصب خود دست کشید و راه زهد و عبادت و درس و بحث را در پیش گرفت.<ref>لسان المیزان، ج۶،ص۲۱۸؛ مستدرکات اعیان الشیعة، ج ۱،ص۲۴۹.</ref> شیخ [[منتجب الدین رازی]] در [[الفهرست (منتجب الدین رازی)|الفهرست]] از او با عنوان امیر زاهد و فقیه یاد کرده و نوشته که او را در [[حلّه]] دیده است.<ref>الفهرست، ص۱۲۹.</ref>  

[[ابن طاووس]] در برخی آثار خود، همچون [[الامان من اخطار الاسفار والازمان]] تصریح کرده که ورّام جد مادری اوست.<ref>سید بن طاووس، الامان من اخطار الاسفار والازمان، ص۱۰۳.</ref> وی نوشته است که جدش تأثیر بسیاری در زندگی علمی وی داشته<ref>سید بن طاووس، کشف المحجة لثمرة المهجة، ص۱۰۹. </ref> و از کسانی بوده که رفتارشان سرمشق دیگران است. ابن طاووس همچنین از ارادت ورّام به [[اهل بیت]] [[پیامبر اسلام]](ع) سخن گفته است.<ref>سید بن طاووس، فلاح السائل و نجاح المسائل فی عمل الیوم واللیلة، ص۱۵۶.</ref>

{{پانویس۲}}

*آقا بزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، نجف مکتبه صاحب الذریعه العامه‌، بی‌تا.

*ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ‌، بیروت، دارالکتاب العربی‌، ۱۴۲۲ق.

*عسقلانی، ابن حجر، لسان المیزان، حیدرآباد دکن، ۱۳۲۹-۱۳۳۱ق، چاپ افست بیروت، ۱۳۹۰ق/۱۹۷۱م.

*جواد، مصطفی، جاوان القبیلة الکردیة المنسیة و مشاهیرالجاوانیین، مجلة المجمع العلمی العراقی، ج۴، ش۱، ۱۳۷۵ق/۱۹۵۶م.

*ورّام، مسعودبن عیسی، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر المعروف بمجموعة ورّام، چاپ علی اصغر حامد، تهران،(۱۳۷۶ق).