پرش به محتوا

توقیعات امام مهدی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
اصلاح نویسه‌های عربی
جز (الگوی درباره ۲)
جز (اصلاح نویسه‌های عربی)
خط ۱: خط ۱:
{{درباره ۲|توقیعات امام دوازدهم|آشنایی با مفهوم توقیع، مدخل |توقیع|}}
{{درباره ۲|توقیعات امام دوازدهم|آشنایی با مفهوم توقیع، مدخل |توقیع|}}


'''توقیع‌های امام مهدی(عج)''' به نامه‌ها و نوشته‌های [[امام دوازدهم شیعیان]] اشاره دارد که در دوره [[غیبت صغرا]] در پاسخ به پرسش‌های شیعیان صادر شده است.  
'''توقیعات امام مهدی(عج)''' به نامه‌ها و نوشته‌های [[امام دوازدهم شیعیان]] اشاره دارد که در دوره [[غیبت صغرا]] در پاسخ به پرسش‌های شیعیان صادر شده است.  
در منابع حدیثی حدود ۱۰۰ [[توقیع]] از امام مهدی(ع) در موضوعات فقهی، اعتقادی و... نقل شده است. فقیهان شیعه در مواردی برای استنباط [[احکام شرعی]] به این توقیعات استناد کرده‌اند.
در منابع حدیثی حدود ۱۰۰ [[توقیع]] از امام مهدی(ع) در موضوعات فقهی، اعتقادی و... نقل شده است. فقیهان شیعه در مواردی برای استنباط [[احکام شرعی]] به این توقیعات استناد کرده‌اند.


خط ۱۱: خط ۱۱:
{{اصلی|توقیع}}
{{اصلی|توقیع}}
{{جعبه نقل قول| عنوان = نامه امام در تأیید [[حسین بن روح]]|: «ما او (حسین بن روح) را می‌شناسیم، خداوند تمام خوبی‌ها و خوشنودی‌های خویش را به وی بشناساند و او را با عنایت خود خرسند گرداند. از نامه او آگاه شدیم و به وی اطمینان داریم. او نزد ما دارای مقامی است که موجب شادی وی خواهد شد. خداوند احسان خود را نسبت به وی زیاد گرداند.»|تاریخ بایگانی|| منبع =طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۷۲.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان = نامه امام در تأیید [[حسین بن روح]]|: «ما او (حسین بن روح) را می‌شناسیم، خداوند تمام خوبی‌ها و خوشنودی‌های خویش را به وی بشناساند و او را با عنایت خود خرسند گرداند. از نامه او آگاه شدیم و به وی اطمینان داریم. او نزد ما دارای مقامی است که موجب شادی وی خواهد شد. خداوند احسان خود را نسبت به وی زیاد گرداند.»|تاریخ بایگانی|| منبع =طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۷۲.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان = توقیع [[امام مهدی(عج)]] در لعن [[شلمغانی]] به [[حسین بن روح نوبختی|حسین بن روح]]: |:«به مردم اعلام کن که ما از شلمغانی پرهیز می‌کنیم؛ چنانکه پیش‌ از او نیز از کسانی نظیر او همچون شریعی، نمیری، هلالی و بلالی پرهیز داشته‌ایم.»|تاریخ بایگانی|| منبع = طبرسی، الاحتجاج، ج۲، ص۲۹۰.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان = توقیع [[امام مهدی(عج)]] در لعن [[شلمغانی]] به [[حسین بن روح نوبختی|حسین بن روح]]: |:«به مردم اعلام کن که ما از شلمغانی پرهیز می‌کنیم؛ چنانکه پیش از او نیز از کسانی نظیر او همچون شریعی، نمیری، هلالی و بلالی پرهیز داشته‌ایم.»|تاریخ بایگانی|| منبع = طبرسی، الاحتجاج، ج۲، ص۲۹۰.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
توقیع‌های امام مهدی، نامه‌ها و نوشته‌های [[امام مهدی(عج)]] امام دوازدهم شیعیان است.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۱۱۵.</ref> این واژه درباره احادیث غیرمکتوب او نیز به‌کار رفته است.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۷۷.</ref> چنانکه [[شیخ صدوق]] برخی از سخنان امام مهدی(ع) را در بخش توقیع‌ها آورده است.<ref> صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۰۵.</ref>  
توقیع‌های امام مهدی، نامه‌ها و نوشته‌های [[امام مهدی(عج)]] امام دوازدهم شیعیان است.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۱۱۵.</ref> این واژه درباره احادیث غیرمکتوب او نیز به‌کار رفته است.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۷۷.</ref> چنانکه [[شیخ صدوق]] برخی از سخنان امام مهدی(ع) را در بخش توقیع‌ها آورده است.<ref> صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۰۵.</ref>  


خط ۴۵: خط ۴۵:
{{جعبه نقل قول| عنوان = آخرین توقیع امام مهدی(عج) به [[علی بن محمد سمری|نایب چهارم]]:|«تو تا شش روز دیگر وفات خواهی کرد پس خود را آماده ساز و به کسی برای جانشینی پس از خودت وصیت نکن چراکه [[غیبت کبرا|غیبت دوم (کامل)]] آغاز گردیده است و مرا ظهوری نخواهد بود، مگر به اذن خداوند. ظهور، پس از گذشت زمانی دراز و سخت شدن دلها و پر شدن زمین از جور و ستم خواهد بود. بزودی کسانی از شیعیانم می‌آیند و ادعای دیدنِ مرا می‌کنند. آگاه باشید که هر کس پیش از [[خروج سفیانی]] و [[صیحه آسمانی|صیحه]]، ادعای دیدن مرا کند، دروغگو و افترا زننده است.»|تاریخ بایگانی|| منبع = صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۱۶.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان = آخرین توقیع امام مهدی(عج) به [[علی بن محمد سمری|نایب چهارم]]:|«تو تا شش روز دیگر وفات خواهی کرد پس خود را آماده ساز و به کسی برای جانشینی پس از خودت وصیت نکن چراکه [[غیبت کبرا|غیبت دوم (کامل)]] آغاز گردیده است و مرا ظهوری نخواهد بود، مگر به اذن خداوند. ظهور، پس از گذشت زمانی دراز و سخت شدن دلها و پر شدن زمین از جور و ستم خواهد بود. بزودی کسانی از شیعیانم می‌آیند و ادعای دیدنِ مرا می‌کنند. آگاه باشید که هر کس پیش از [[خروج سفیانی]] و [[صیحه آسمانی|صیحه]]، ادعای دیدن مرا کند، دروغگو و افترا زننده است.»|تاریخ بایگانی|| منبع = صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۱۶.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


در دوره [[غیبت صغری]]، نامه‌های شیعیان به امام مهدی(عج) و پاسخ‌های او توسط نواب اربعه ردوبدل می‌شد.<ref>نگاه کنید طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۶. </ref> نواب اربعه نیز از طریق وکیلان خود با شیعیان در مناطق مختلف در ارتباط بودند.{{مدرک}} توقیع‌ها پس از صدور، توسط پیکی مخصوص، با ارائه نشانه، فرستاده می‌شد.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۱.</ref> هویت این پیک‌ها در گزارش‌های موجود ذکر نشده و با تعابیری همچون امرأة، غلام، غلام اسود، الرسول من عند الحسین بن روح و رسول الخلف از آنان یاد شده است.<ref>صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۸۷ و ۴۹۱ و ۴۹۵ و ۴۹۷ و ۵۰۵.</ref> دلیل این رعایت ملاحظات امنیتی و جهات تقیه‌آمیز دانسته شده است.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۱.</ref>
در دوره [[غیبت صغری]]، نامه‌های شیعیان به امام مهدی(عج) و پاسخ‌های او توسط نواب اربعه ردوبدل می‌شد.<ref>نگاه کنید طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۶. </ref> نواب اربعه نیز از طریق وکیلان خود با شیعیان در مناطق مختلف در ارتباط بودند.<ref> جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۵۸۸.</ref> توقیع‌ها پس از صدور، توسط پیکی مخصوص، با ارائه نشانه، فرستاده می‌شد.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۱.</ref> هویت این پیک‌ها در گزارش‌های موجود ذکر نشده و با تعابیری همچون امرأة، غلام، غلام اسود، الرسول من عند الحسین بن روح و رسول الخلف از آنان یاد شده است.<ref>صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۸۷ و ۴۹۱ و ۴۹۵ و ۴۹۷ و ۵۰۵.</ref> دلیل این رعایت ملاحظات امنیتی و جهات تقیه‌آمیز دانسته شده است.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۱.</ref>


==منبع‌شناسی ==
==منبع‌شناسی ==
خط ۵۱: خط ۵۱:
* قرب الاسناد الی صاحب الامر نوشته [[عبدالله بن جعفر حمیری]] بزرگ قمیان در نیمه دوم قرن سوم قمری
* قرب الاسناد الی صاحب الامر نوشته [[عبدالله بن جعفر حمیری]] بزرگ قمیان در نیمه دوم قرن سوم قمری
* توقیعات مقدسه اثر جعفر وجدانی
* توقیعات مقدسه اثر جعفر وجدانی
* مجموعه سخنان و توقیع‌ها و ادعیه حضرت بقیة‌الله اثر خادمی شیرازی <ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۱۲۲-۱۲۴.</ref>
* مجموعه سخنان و توقیع‌ها و ادعیه حضرت بقیةالله اثر خادمی شیرازی <ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۱۲۲-۱۲۴.</ref>
*موسوعة توقیعات الامام المهدی، محمدتقی اکبرنژاد، قم، مسجد جمکران، ۱۴۲۷ق.
*موسوعة توقیعات الامام المهدی، محمدتقی اکبرنژاد، قم، مسجد جمکران، ۱۴۲۷ق.


خط ۵۸: خط ۵۸:


==منابع==
==منابع==
*جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، قم، انصاریان، ۱۳۸۱ش.
*خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم، مرکز نشر الثاقة الاسلامیة فی العالم، ۱۳۷۲.
*خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم، مرکز نشر الثاقة الاسلامیة فی العالم، ۱۳۷۲.
*شبیری، محمدجواد، [https://rch.ac.ir/article/Details/10629? «توقیع»]، دانشنامه جهان اسلام(ج۸)، تهران، ۱۳۸۳ش.
*شبیری، محمدجواد، [https://rch.ac.ir/article/Details/10629? «توقیع»]، دانشنامه جهان اسلام(ج۸)، تهران، ۱۳۸۳ش.
خط ۶۵: خط ۶۶:
*عاملی، سید جواد بن محمد، مفتاح الکرامه فی شرح القواعد العلامه، تصحیح محمدباقر خالصی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۹ق.
*عاملی، سید جواد بن محمد، مفتاح الکرامه فی شرح القواعد العلامه، تصحیح محمدباقر خالصی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۹ق.
*کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی-اختیار معرفة الرجال، تصحیح محمد بن حسن طوسی، تصحیح: حسن مصطفوی، مشهد، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، ۱۴۰۹ق.
*کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی-اختیار معرفة الرجال، تصحیح محمد بن حسن طوسی، تصحیح: حسن مصطفوی، مشهد، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، ۱۴۰۹ق.
*محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام مهدی(عج)، قم،‌ دار الحدیث، ۱۳۹۳ش.
*محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام مهدی(عج)، قم، دار الحدیث، ۱۳۹۳ش.
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/926972 نقش و جایگاه توقیع‌ها در عصر غیبت صغری]
* [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/926972 نقش و جایگاه توقیع‌ها در عصر غیبت صغری]